Jak ograniczyć zawartość tlenku węgla(IV) w powietrzu?
Wstęp
Tlenek węgla(IV)Tlenek węgla(IV), zwany zwyczajowo dwutlenkiem węgla jest bezbarwnym, bezwonnym, niepalnym, rozpuszczalnym w wodzie gazem. W stanie stałym sublimuje, czyli przechodzi bezpośrednio ze stanu stałego w gazowy, z pominięciem stanu ciekłego; jest mało aktywny chemicznie, wydychany przez zwierzęta i asymilowany przez rośliny. Stanowi jeden z produktów przemiany materii. Powstaje między innymi w wyniku całkowitego spalania węgla, węglowodorów lub rozkładu węglanów.
Obecność COIndeks dolny 22 w powietrzu odgrywa istotną rolę w utrzymywaniu temperatury na powierzchni Ziemi, lecz ciągły wzrost emisji tego gazu do atmosfery ziemskiej może znacząco wpływać na zmiany klimatu. W większych stężeniach jest szkodliwy dla zdrowia, a nawet zabójczy. Zastanów się, dlaczego warto ograniczyć jego zawartość w powietrzu oraz jak tego dokonać?
scharakteryzujesz skutki nadmiernej emisji gazów cieplarnianych do atmosfery, w szczególności tlenku węgla(IV);
uzasadnisz konieczność realizacji działań o zasięgu globalnym oraz lokalnym, mających na celu ograniczenie emisji COIndeks dolny 22 do atmosfery ziemskiej, a także podawać przykłady takich działań.
Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia
charakteryzuje działania, które, stosowane na co dzień, przyczyniają się do ograniczenia emisji COIndeks dolny 22 do atmosfery ziemskiej.
JAK OGRANICZYĆ ZAWARTOŚĆ TLENKU WĘGLA(IV) W POWIETRZU? – audiobook
Rozdziały:
Rola urzędników UE, polityków poszczególnych rządów, przedsiębiorców oraz biznesmenów
w ograniczaniu zawartości COIndeks dolny 22 w powietrzuPrzykładowe działania krajowe oraz lokalne państw UE na rzecz obniżenia emisji gazów cieplarnianych
Jak Polska wypada w działaniach na rzecz obniżenia emisji tlenku węgla(IV)?
Przed rozpoczęciem pracy z audiobookiem, możesz skorzystać z przygotowanego scenariusza lekcji, który pokazuje, jak włączyć materiały multimedialne w tok lekcji.
Podczas odsłuchiwania audiobooka zwróć uwagę na podejmowane międzynarodowe działania związane z emisją gazów cieplarnianych do atmosfery.
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1LuUT1N8mFhP/4/1wa5AAgGww39UgthcMmhAZ4oiNA0eFOU.jpg)
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/b/PkR7C4Lox
Jak ograniczyć zawartość tlenku węgla(IV) w powietrzu?
Rozdział 1
Rola urzędników Unii Europejskiej, polityków poszczególnych rządów, przedsiębiorców oraz biznesmenów w ograniczaniu zawartości COIndeks dolny 22w powietrzu.
Nagranie przedstawia wywiad polskiego korespondenta z uczestnikiem szczytu klimatycznego ONZ w Paryżu w listopadzie i grudniu 2015 roku. Na podstawie materiału „Szczyt Klimatyczny: czy uda się ograniczyć emisję COIndeks dolny 22 i utrzymać wzrost gospodarczy”, źródło: www.polskieradio.pl
— Właśnie zakończyło się kolejne spotkanie przedstawicieli wielu państw na szczycie klimatycznym ONZ w sprawie ustalenia zasad postępowania zmierzającego do obniżenia światowej emisji gazów cieplarnianych, przy równoczesnym utrzymaniu wzrostu gospodarczego. Czy takie połączenie jest w ogóle możliwe?
— Musi być możliwe. Nie mamy wyboru. Skutki globalnego ocieplenia są widoczne w postaci anomalii pogodowych na całym świecie. Zjawisko to pogłębia emisja do atmosfery ziemskiej wielu gazów cieplarnianych, ale na czele listy znajduje się tlenek węgla(IV)tlenek węgla(IV), zwany zwyczajowo dwutlenkiem węgla. Celem zakończonego właśnie spotkania urzędników Unii Europejskiej było wspólne ustalenie zasad ograniczenia światowej emisji gazów cieplarnianych, przy równoczesnym utrzymaniu wzrostu gospodarczego wszystkich państw. Naszym celem jest nie dopuścić do wzrostu temperatury powietrza o 4°C do końca XXI wieku.
— O jakich działaniach była mowa na szczycie?
— Najważniejszym aspektem odbytego spotkania było poszukiwanie takich technologii, które pozwolą na znaczne ograniczenie emisji COIndeks dolny 22. Aby osiągnąć pożądany sukces, musimy prowadzić działania zarówno w Europie, jak i na całym świecie. Kraje pozaeuropejskie muszą zrozumieć konieczność współpracy.
— Jakie działania planowane są w naszym kraju?
— Polska również jest zobowiązana podążać za zmianami. Wiemy, że powinniśmy promować nowoczesne instalacje gazowe. Na szczycie klimatycznym wiele państw Unii Europejskiej zadeklarowało podwojenie nakładów na rozwijanie źródeł czystej energii przez kolejnych klika lat. Czy będą to tylko deklaracje? Mam nadzieję, że nie. Czas pokaże, a kolejne pokolenia ocenią.
Rozdział 2
Przykładowe działania krajowe oraz lokalne państw Unii Europejskiej na rzecz obniżenia emisji gazów cieplarnianych. Na podstawie „LIFE a łagodzenie zmian klimatu”.
Nagranie przedstawia audycję radiową – wywiad ze specjalistą z dziedziny ochrony środowiska i klimatu, na temat programu LIFE, uruchomionego przez Komisję Europejską i koordynowanego przez Dyrekcję Generalną do spraw środowiska.
— Szczyt Klimatyczny ONZ w Paryżu z końca 2015 roku przeszedł do historii. Co z postanowieniami wówczas przyjętymi? Czy zostały podwojone nakłady na rozwijanie źródeł czystej energii? Witam specjalistę z dziedziny ochrony środowiska i klimatu, z którym porozmawiamy dziś na temat programu LIFE. Program ten jest w Europie od wielu lat istotnym źródłem finansowania działań, które pomagają pogodzić przechodzenie na gospodarkę efektywnie korzystającą z zasobów naturalnych, a jednocześnie niskoemisyjną i dostosowaną do zachodzących w zmian w klimacie.
— Dzień dobry, witam serdecznie wszystkich słuchaczy.
— Proszę wyjaśnić, co kryje się pod hasłem „Program 20‑20‑20”?
— Po pierwsze program został zaplanowany do 2020 roku. Wiążące cele programu obejmują ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20%, w porównaniu do poziomów z 1990 roku, podniesienie udziału energii odnawialnej o 20% oraz zwiększenie efektywności energetycznej o 20%.
— Rozumiem, że wszystkie działania mają się przyczynić do łagodzenia zmian klimatu, zwiększania bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej i konkurencyjności. W jaki konkretny sposób?
— Na przykład poprzez zadania z zakresu produkcji biogazu z oczyszczalni ścieków lub zamkniętych składowisk odpadów, a także przez budowę energooszczędnych budynków, produkcję biopaliw i biomasy. Dofinansowanie LIFE przeznaczono także na inne odnawialne źródła energii, np. słoneczne, pływowe, geotermalne.
— A jakie zmiany czekają nas w kwestii transportu?
— Oczywiście w tej dziedzinie również możemy wiele zdziałać. Znaczne dofinansowanie przeznaczono na zwiększenie wykorzystania pojazdów elektrycznych, głównie we flotach transportu miejskiego. Oprócz elektrycznych autobusów i samochodów, w ramach projektów LIFE testowano też rowery i skutery. Współfinansowanie LIFE wykorzystano również do testowania możliwości zastąpienia pojazdów z silnikami opartymi na spalaniu oleju napędowego lub benzyn przez pojazdy z napędem wykorzystującym wodór, metan, energię słoneczną, wiatrową oraz płynny gaz ziemny.
— Gdzie testowane są prototypy lub sprawdzana jest skuteczność podejmowanych działań?
— Przykładowo w latach 2009–2012 wdrożono projekt w mieście Wolos, w centralnej Grecji. Celem projektu demonstracyjnego było znaczne obniżenie emisji gazów cieplarnianychgazów cieplarnianych do 2020 roku. Projekt na starcie obejmował m.in. dwa kluczowe działania: zwiększenie społecznej świadomości na temat zmian klimatu i łagodzenie ich na poziomie lokalnym. Plan zakładał nie tylko mniejsze zużycie energii, ale również mniejszą emisję COIndeks dolny 22COIndeks dolny 22 W tym celu wybrano 49 środków, które według źródeł emisji podzielono na 6 sektorów: budynki, transport, dostęp do wody i urządzeń sanitarnych, komunalne odpady stałe, funkcjonowanie miasta i działania prognostyczne.
— Jak już wspomniałam, projekt obejmował także wiele działań zorientowanych na podnoszenie świadomości. Zaplanowane zostały różne wydarzenia publiczne, w tym rozmowy z właścicielami domów oraz gra edukacyjna dla dzieci na temat oszczędzania energii. W efekcie projektowych działań, takich jak: remonty dachów, ścian budynków, okien czy modernizacja starego sprzętu i inwestycja w nowe technologie, uzyskano znaczące zmniejszenie zużycia energii. Dodatkowo rozdano domowo‑ogrodowe kompostowniki do zbierania odpadów organicznych.
— Ta konkretna gmina w wyniku wdrożonych działań jest na drodze do osiągnięcia początkowo przewidywanej redukcji gazów cieplarnianych do roku 2020. Co z innymi gminami?
— Otrzymały wzór, jak to robić, i dowód, że warto.
Rozdział 3
Jak Polska wypada w działaniach na rzecz obniżenia emisji tlenku węgla(IV)?
Materiał zawiera raport przedstawiciela instytucji prowadzącej badania statystyczne na temat stanu powietrza w naszym kraju. Na podstawie „GUS‑Ochrona Środowiska 2017”. Pod koniec każdego roku, w naszym kraju sporządzane są raporty dotyczące ochrony środowiska. Jak przedstawia się ostatnie podsumowanie statystyczne w obszarze zanieczyszczeń i ochrony powietrza?
— Mamy znaczący sukces. Odnotowano spadek emisji tlenku siarki(IV) o 51%, tlenku węgla(II) o 25%, pyłów o 22%, amoniaku o 16% i tlenków azotu o 14% w porównaniu do 2000 roku.
— Jakie gałęzie przemysłu w Polsce przyczyniają się najbardziej do emisji COIndeks dolny 22COIndeks dolny 22 do atmosfery?
— Dane z 2015 roku mówią, że w całkowitej emisji tlenku węgla(IV) udział procesów spalania paliw wyniósł 90%, z czego 57% COIndeks dolny 22 wygenerował przemysł energetyczny, 16% – transport, a 10% – przemysł wytwórczy i budowlany.
— Skoro tak dużo COIndeks dolny 22 generuje transport, to chcąc obniżyć jego emisję, pozostaje nam brać przykład z innych i wprowadzać w komunikacji miejskiej elektryczne autobusy i samochody, czy też rowery i skutery. Może zamiast pojazdów z silnikami wykorzystującymi spalanie oleju napędowego lub benzyn, promować pojazdy z bardziej ekologicznymi napędami?
— Oczywiście, że tak. Skoro takie działania sprawdzają się w innych krajach, przynosząc globalne korzyści, to warto wprowadzać je także w naszym kraju.
— No, właśnie. Redukcja emisji gazów cieplarnianychgazów cieplarnianych w Polsce to cel strategiczny. Jak jest realizowany?
— W niektórych miastach, np. w Krakowie, by ograniczyć zanieczyszczenie powietrza, wprowadzono do transportu publicznego autobusy elektryczne oraz pojazdy wyposażone w panele fotowoltaiczne. Dane potwierdzają, że udział energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto wykazuje trend rosnący. W 2015 roku Polska, z udziałem energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto na poziomie 11,8 %, znalazła się na 21. pozycji wśród krajów Unii Europejskiej. Może nie jest źle, ale zapewne mamy jeszcze dużo do zrobienia.
Wyraź swoją opinię, podając równocześnie uzasadnienie na temat: Czy uda się globalnie ograniczyć emisję COIndeks dolny 22 i równocześnie utrzymać wzrost gospodarczy?
Jakie państwa emitują najwięcej COIndeks dolny 22 do atmosfery ziemskiej? Przeanalizuj dane w tabeli i wymień kraje UE, które stanowią czołówkę listy.
![W ramce zamieszczono polecenie 2. Treść polecenia jest następująca: „Jakie państwa emitują najwięcej CO2 do atmosfery ziemskiej? Przeanalizuj dane w tabeli i wymień kraje UE, które stanowią czołówkę listy.”. Arkusz zawiera tytuł: „Roczna emisja dwutlenku węgla ze spalania paliw kopalnych (miliony ton) i przedstawia tabelę z listą państw z najwyższą emisją dwutlenku węgla na przestrzeni lat. Źródło: BP Statistical World Energy Review.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/ROAdJ9WZAFbuG/4/2MvbWG4tTNYm0nyLQNUgsWcg6StxvFRO.jpg)
Przeanalizuj unijny i krajowy udział procentowy energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej, w latach 2005 i 2015, w zestawieniu z wartościami docelowymi na 2020 r. Podaj wnioski.
![W ramce zamieszczono polecenie 3. Treść polecenia jest następująca: „Przeanalizuj unijny i krajowy udział procentowy energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej, w latach 2005 i 2015, w zestawieniu z wartościami docelowymi na 2020 r. Podaj wnioski”. Arkusz zawiera tytuł: „Unijny i krajowy udział energii końcowej w latach 2005 i 2015 w zestawieniu z wartościami docelowymi na 2020 r. (w procentach)” i przedstawia wykres z poszczególnymi państwami i ich udziale procentowym źródeł energii odnawialnej w 2005 roku, 2015 roku oraz wyznaczonego przez nich celu na 2020 rok. Na górze wykresu wymieniona jest Unia Europejska. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w państwach Unii Europejskiej wynosił 10%, w 2015 roku 16%, a celem na 2020 rok jest 20% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Kolejne państwa na liście są ułożone ze względu na wysokość planowanego udziału procentowego źródeł odnawialnych na 2020 rok. Warto zwrócić uwagę, że niektóre państwa osiągnęły już cel planowany na 2020 rok, a inne państwa jeszcze nie. Pierwsza na liście wymieniona jest Szwecja. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Szwecji wynosił 40%, w 2015 roku 54%, a celem na 2020 rok było 49% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Szwecja zatem już osiągnęła planowany cel. Kolejne państwo na liście to Łotwa. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku na Łotwie wynosił 32%, w 2015 roku 37%, a celem na 2020 rok jest 40% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Kolejne państwo na liście to Finlandia. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Finlandii wynosił 28%, w 2015 roku 39%, a celem na 2020 rok było 39% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Finlandia, podobnie jak Szwecja, osiągnęła zamierzony cel. Następnym państwem jest Austria. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Austrii wynosił 23%, w 2015 roku 34%, a celem na 2020 rok było właśnie 34% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Portugalia. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Portugalii wynosił 20%, w 2015 roku 27%, a celem na 2020 rok jest 31% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Dania. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Danii wynosił 16%, w 2015 roku 30%, a celem na 2020 rok było też 30% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Estonia. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Estonii wynosił 17%, w 2015 roku 28%, a celem na 2020 rok było uzyskanie 25% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Słowenia. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Słowenii wynosił 15%, w 2015 roku 22%, a celem na 2020 rok jest uzyskanie 25% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Rumunia. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Rumunii wynosił 17%, w 2015 roku 25%, a celem na 2020 rok jest też uzyskanie 25% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Francja. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku we Francji wynosił 10%, w 2015 roku 15%, a celem na 2020 rok jest uzyskanie 23% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Litwa. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku na Litwie wynosił 15%, w 2015 roku 26%, a celem na 2020 rok było uzyskanie 23% udziału energii ze źródeł odnawialnych, więc Litwa osiągnęła zamierzony cel. Następnym państwem jest Hiszpania. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Hiszpanii wynosił 8%, w 2015 roku 16%, a celem na 2020 rok jest uzyskanie 20% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Chorwacja. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Chorwacji wynosił 23%, w 2015 roku 29%, a celem na 2020 rok było uzyskanie 20% udziału energii ze źródeł odnawialnych, więc Chorwacja prześcignęła swój cel. Następnym państwem są Niemcy. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Niemczech wynosił 6%, w 2015 roku 14%, a celem na 2020 rok jest uzyskanie 17% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Grecja. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Grecji wynosił 7%, w 2015 roku 15%, a celem na 2020 rok jest uzyskanie 17% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem są Włochy. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku we Włoszech wynosił 5%, w 2015 roku 17%, a celem na 2020 rok było uzyskanie 16% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Bułgaria. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Bułgarii wynosił 9%, w 2015 roku 18%, a celem na 2020 rok było uzyskanie 16% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Irlandia. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Irlandii wynosił 3%, w 2015 roku 9%, a celem na 2020 rok jest uzyskanie 16% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Polska. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Polsce wynosił 7%, w 2015 roku 12%, a celem na 2020 rok jest uzyskanie 15% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Zjednoczone Królestwo. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Zjednoczonym Królestwie wynosił 2%, w 2015 roku 8%, a celem na 2020 rok jest uzyskanie 15% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem są Niderlandy. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Niderlandach wynosił 3%, w 2015 roku 6%, a celem na 2020 rok jest uzyskanie 14% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Słowacja. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Słowacji wynosił 6%, w 2015 roku 12%, a celem na 2020 rok jest uzyskanie 14% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Belgia. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Belgii wynosił 3%, w 2015 roku 8%, a celem na 2020 rok jest uzyskanie 13% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Republika Czeska. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Republice Czeskiej wynosił 6%, w 2015 roku 15%, a celem na 2020 rok jest uzyskanie 13% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Cypr. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku na Cyprze wynosił 3%, w 2015 roku 9%, a celem na 2020 rok jest uzyskanie 13% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem są Węgry. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku na Węgrzech wynosił 4%, w 2015 roku 14%, a celem na 2020 rok było uzyskanie 13% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Następnym państwem jest Luksemburg. Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 roku w Luksemburgu wynosił 1%, w 2015 roku 5%, a celem na 2020 rok jest uzyskanie 11% udziału energii ze źródeł odnawialnych. Ostatnim państwem na liście jest Malta. Zawiera tylko informacje o udziale energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2015 roku i cel na 2020 rok. Poziom procentowy w 2015 roku wynosił 5%, a celem na 2020 rok jest 10%. Opracowanie zostało przygotowane na podstawie „Drugiego sprawozdania na temat stanu unii energetycznej”, Komisja Europejska, 2017.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R7VprrHKMiiPl/4/vUhtwrg1ZsWqCvWBmPLb2mkJDYNAqw3v.jpg)
Przykładowe rozwiązania poleceń
Polecenie 1
Jest możliwe ograniczenie emisji COIndeks dolny 22 przy utrzymaniu wzrostu gospodarczego. Cytat z nagrania potwierdzający to założenie: „Musi być możliwe. Nie mamy wyboru. Skutki globalnego ocieplenia są widoczne w postaci anomalii pogodowych na całym świecie. Zjawisko to pogłębia emisja do atmosfery ziemskiej wielu gazów cieplarnianych, ale na czele listy znajduje się tlenek węgla(IV), zwany zwyczajowo dwutlenkiem węgla. Celem zakończonego właśnie spotkania urzędników Unii Europejskiej było wspólne ustalenie zasad ograniczenia światowej emisji gazów cieplarnianych, przy równoczesnym utrzymaniu wzrostu gospodarczego wszystkich państw. Naszym celem jest nie dopuścić do wzrostu temperatury powietrza o 4°C do końca XXI wieku”.
Polecenie 2
Spośród krajów UE najwięcej COIndeks dolny 22 emitują Niemcy, Wielka Brytania i Francja.
Polecenie 3
Kraje UE:
- udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 wynosił 10%;
- udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2015 wynosił 17%;
- wartość docelowa udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej do 2020 ma wynosić 20%.
Polska:
- udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2005 wynosił 7%;
- udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej w 2015 wynosił 12%;
- wartość docelowa udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej do 2020 ma wynosić 15%.
Podsumowanie
„Zmiany klimatu należą do istotnych globalnych wyzwań, mają znaczący wpływ na funkcjonowanie ekosystemów i człowieka. Unia Europejska jest w czołówce organizacji podejmujących to wyzwanie. Wspieranie przejścia na gospodarkę i społeczeństwo niskoemisyjne jest podstawą unijnej strategii rozwoju – Europa 2020. Do najważniejszych projektów inicjatywy przewodniej Europa efektywnie korzystająca z zasobów naturalnych należy plan działania prowadzący do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 roku”.
Miguel Arias Cañete Komisarz ds. polityki klimatycznej i energetycznej
źródło: „LIFE a łagodzenie zmian klimatu”
![Ilustracja przedstawia wykres prezentujący koszt całkowity i wkład Unii Europejskiej w projektu mające na celu łagodzenie zmian klimatu LIFE w przeliczeniu na sektor (1999-2002). Wykres znajduje się na szarym tle. Na wykresie wyszczególnione są typy projektów (Energia, Rolnictwo i leśnictwo, Transport, Obszary podmokłe, Działania lokalne, Biznes-Turystyka), na zielono zaznaczony jest koszt całkowity, a na czerwono wartość dofinansowania z Unii Europejskiej. U góry na zielonym pasku znajduje się tytuł wykresu. Źródłem danych jest LIFE.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RBo5JffwJVlCO/4/1b0XJLWchfBXJD4tnC89BTR24lnLeqiR.jpg)
![Ilustracja ma nagłówek: „Efekt cieplarniany: spośród około czterdziestu gazów szczególnie duży wpływ na zmiany klimatu ma tlenek węgla cztery”. Poniżej przedstawione jest drzewo złamane na skutek występowania kwaśnych deszczy i gwałtownych zmian pogodowych, na przykład występowaniu tornad. Ponadto, na ilustracji znajdują się cztery mniejsze okrągłe ilustracje. Pierwsza ilustracja prezentuje to samo złamane drzewo i zawiera podpis: „transport”. Druga ilustracja przedstawia fabryczny komin oznaczający proces spalania węgla i ropy naftowej. Ilustracja ta zawiera podpis: „spalanie węgla, ropy naftowej, gazu ziemnego”. Trzecia ilustracja przedstawia pożar lasu i zawiera napis: „pożary na przykład lasów”. Czwarta ilustracja przedstawia przemysłową część dużego miasta z unoszącym się nad budynkami smogiem i podpis: „przemysł”.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R13nQQvb33xEx/4/Ktb5UksRVSPWb5nIW7BCTaC7uO16hW0l.jpg)
Zużycie 1 kWh energii elektrycznej to produkcja 1 kg COIndeks dolny 22. Czy wiesz, w jakim czasie włączony komputer zużyje taką ilość energii? Cena prądu to cena pobranej energii, która wyrażona jest w złotych za jedną kilowatogodzinę (1kWh = 1000W), pobieranych przez 1 godzinę. Przyjmując średnią cenę 1KWh = 0,50 zł/kWh, wypełnij tabelę:
![W ramce zamieszczono arkusz pracy domowej. Treść pracy domowej jest następująca: „Zużycie jednej kilowatogodziny energii elektrycznej to produkcja jednego kilograma tlenku węgla. Czy wiesz, w jakim czasie włączony komputer zużyje taką ilość energii? Cena prądu to cena pobranej energii, która wyrażona jest w złotych za jedną kilowatogodzinę (jedna kilowatogodzina to tysiąc watów), pobieranych przez godzinę. Przyjmując średnią cenę, że jedna kilowatogodzina to pięćdziesiąt groszy, wypełnij tabelę:”. Poniżej polecenie znajduje się tabela złożona z sześciu kolumn oraz czterech wierszy. Nazwy kolumn to kolejno: „urządzenie”, „zużycie energii w watach na godzinę”, „liczba godzin pracy w ciągu doby”, „dzienny koszt energii miesięcznie - 30 dni” oraz „koszt energii rocznie (365 dni)”. W tabeli uzupełnione są kolumny „urządzenie”, „zużycie energii” oraz „liczba godzin pracy w ciągu doby”. Pierwszy wiersz tabeli dotyczy włączonego monitora, który zużywa 100 watów na godzinę, a jest uruchomiony przez pięć godzin w ciągu doby. Kolejny wiersz tabeli dotyczy „monitora komputera w stanie czuwania”, który zużywa 10 watów na godzinę, a pobiera energię przez 24 godziny w ciągu doby. Trzeci wiersz tabeli dotyczy włączonego komputera stacjonarnego, który zużywa 300 watów energii na godzinę i pracuje przez pięć godzin w ciągu doby. Czwarty wiersz tabeli dotyczy komputera w stanie czuwania, który zużywa piętnaście watów na godzinę, a pracuje przez 24 godziny w ciągu doby. W tabeli należy uzupełnić dzienny koszt energii, miesięczny koszt energii oraz roczne koszty energii każdego z wymienionych urządzeń.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/ROgCN9ZY5gSXw/4/1qqUfe7lquQyXSF2Y5uJ53BIP7sB80UU.jpg)
Poprawne rozwiązanie:
Włączony monitor komputera
Zużycie energii (W/godz.): 100
Liczba godzin pracy w ciągu dobry: 5
Dzienny koszt energii: 0,5 kWh=0,25 zł
Koszt energii miesięcznie (30 dni): 15 kWH=7,5 zł
Koszt energii rocznie (rok nieprzestępny==365 dni): 182,5 kWh=91,25 zł
Monitor komputera w stanie czuwania
Zużycie energii (W/godz.): 10
Liczba godzin pracy w ciągu dobry: 24
Dzienny koszt energii: 0,24 kWh=0,12 zł
Koszt energii miesięcznie (30 dni): 7,2 kWH=3,6 zł
Koszt energii rocznie (rok nieprzestępny==365 dni): 87,6 kWh=43,8 zł
Włączony komputer stacjonarny
Zużycie energii (W/godz.): 300
Liczba godzin pracy w ciągu dobry: 5
Dzienny koszt energii: 1,5 kWh=0,75 zł
Koszt energii miesięcznie (30 dni): 45 kWH=22,5 zł
Koszt energii rocznie (rok nieprzestępny==365 dni): 547,5 kWh=273,75 zł
Komputer w stanie czuwania
Zużycie energii (W/godz.): 15
Liczba godzin pracy w ciągu dobry: 24
Dzienny koszt energii: 0,36 kWh=0,18 zł
Koszt energii miesięcznie (30 dni): 10,8 kWH=5,40 zł
Koszt energii rocznie (rok nieprzestępny==365 dni): 131,4 kWh=65,7 zł
Zadania
W przypadku braku możliwości rozwiązania zadania z klawiatury lub trudności z odczytem przez czytnik ekranu skorzystaj z innej wersji zadania.
Przeanalizuj poniższe zdania. Oceń prawdziwość podanych informacji.
Prawda | Fałsz | |
Tlenek węgla(IV) jest mieszaniną dwóch pierwiastków. | □ | □ |
Powietrze jest związkiem chemicznym tlenu i azotu. | □ | □ |
Zanieczyszczenia powietrza są wyłącznie przyczyną działalności człowieka. | □ | □ |
Tlenek węgla(IV) pobierają rośliny zielone w procesie fotosyntezy. | □ | □ |
Przeanalizuj poniższe zdania. Oceń prawdziwość podanych informacji.
Fałsz, Prawda, Prawda, Prawda, Fałsz, Prawda, Fałsz, Fałsz
Zanieczyszczenia powietrza są wyłącznie przyczyną działalności człowieka.
............
Powietrze jest związkiem chemicznym tlenu i azotu.
............
Tlenek węgla(IV) pobierają rośliny zielone w procesie fotosyntezy.
............
Tlenek węgla(IV) jest mieszaniną dwóch pierwiastków.
............
Słowniczek
zjawisko fizyczne polegające na wzroście temperatury oświetlanej powierzchni planety przez promieniowanie gwiazdy.
Promieniowanie Słońca dociera do powierzchni Ziemi i jest przez nią pochłaniane, a następnie zamieniane na ciepło. Ogrzana powierzchnia Ziemi również emituje promieniowanie, które z kolei jest pochłaniane przez atmosferę. Energia przekazana atmosferze zostaje przez nią wypromieniowana (jako promieniowanie długofalowe) głównie z powrotem w stronę Ziemi (to tzw. promieniowanie zwrotne). Promieniowanie zwrotne jest podstawową przyczyną efektu cieplarnianego.
Naturalny efekt cieplarniany umożliwia życie na naszej planecie, ale istnieje też niekorzystne zjawisko nadmiernego oddziaływania efektu cieplarnianego, które spowodowane jest działalnością człowieka. Rozwój przemysłu i gospodarki wpływa na stopniowe zwiększanie się stężenia w atmosferze substancji, które absorbują długofalowe promieniowanie ziemskie (są to tzw. gazy cieplarniane – przede wszystkim tlenek węgla(IV), tlenki azotu, metan, ozon, freon), co może przyczynić się do pogłębienia efektu cieplarnianego, wzrostu temperatury i zmiany klimatu na kuli ziemskiej.
Źródło: www.encyklopedia.pwn.pl
substancje gazowe, których obecność w atmosferze ziemskiej stanowi podstawową przyczynę występowania efektu cieplarnianego; należą do nich: para wodna (HIndeks dolny 22O), tlenek węgla(IV)/(COIndeks dolny 22), ozon (OIndeks dolny 33), metan (CHIndeks dolny 44), freony, tlenki azotu; ich cząsteczki pochłaniają promieniowanie elektromagnetyczne w zakresie podczerwieni (promieniowanie termiczne Ziemi).
Źródło: www.encyklopedia.pwn.pl
niepalny gaz, bezbarwny i bezwonny. Zestalony sublimuje, rozpuszczalny w wodzie; bezwodnik kwasu węglowego. Jest mało aktywny chemicznie. Z mocnymi zasadami tworzy węglany, a z amoniakiem mocznik. Występuje w atmosferze i hydrosferze. Obecność COIndeks dolny 22 pełni ważną funkcję w utrzymaniu temperatury na powierzchni Ziemi oraz atmosfery ziemskiej (co wiąże się z efektem cieplarnianym).
Tlenek węgla(IV) stanowi produkt przemiany materii: jest wydychany przez zwierzęta, asymilowany przez rośliny. Powstaje przez całkowite spalenie węgla lub rozkład węglanów. Wykorzystuje się go do produkcji napojów musujących, napełniania gaśnic, produkcji sadzy, a stały COIndeks dolny 22 pod nazwą „suchy lód” jest używany w chłodnictwie.
Źródło: www.encyklopedia.pwn.pl
Powrót do e‑podręcznika
E‑podręcznik „Świat pod lupą”
http://www.epodreczniki.pl/reader/c/141001/v/latest/t/student-canon
1.6. Zanieczyszczenia powietrza
https://www.epodreczniki.pl/reader/c/141001/v/latest/t/student-canon/m/ifc3Qv6OxA#ifc3Qv6OxA_d5e135