Obraz przedstawia podmokłą łąkę. W niektórych miejscach widoczna jest zalegająca woda. Z prawej strony łukiem biegnie ścieżka. Na środku obrazu widoczna jest tęcza. Niebo jest zachmurzone z lewej strony; po prawej stronie widać na niebie prześwity błękitu.
Obraz przedstawia podmokłą łąkę. W niektórych miejscach widoczna jest zalegająca woda. Z prawej strony łukiem biegnie ścieżka. Na środku obrazu widoczna jest tęcza. Niebo jest zachmurzone z lewej strony; po prawej stronie widać na niebie prześwity błękitu.
Jak opisać pejzaż?
Krajobraz z tęczą
Źródło: Józef Janowski, 1901, pastel, Muzeuma Narodowe w Warszawie, domena publiczna.
Pejzaż w sztuce to rodzaj malarstwa przedstawiającego rzeczywiste lub wyobrażone przez artystę widoki krajobrazu. Jego elementami mogą być m.in. morze, góry, lasy, łąki, zwierzęta, budynki, ulice. W opisie pejzażu malarskiego ważne są wzajemne relacje pomiędzy elementami krajobrazu, np. potok pośród skał, polana nad rzeką oraz charakterystyczne dla danego miejsca detale, np. słońce, chmury, drzewa, łąka, wzgórze, drzewa. Należy także zwrócić uwagę na porę roku oraz nastrój panujący w opisywanym krajobrazie.
Dla zainteresowanych
Tematem obrazów mogą być różne fragmenty rzeczywistości. Wyróżnia się m.in. następujące gatunki malarskie:
pejzaż – przedstawia otwartą przestrzeń, krajobraz;
scena rodzajowa – ukazuje scenę z życia codziennego;
portret – prezentuje określoną osobę z zachowaniem podobieństwa;
martwa natura – przedstawia kompozycję stworzoną z drobnych przedmiotów, kwiatów, owoców, jarzyn, dekoracyjnych tkanin itp.;
marina - przedstawia krajobraz morski z łodziami, okrętami, widok portu, wybrzeża;
weduta – przedstawia ogólny widok miasta lub jego fragment; inaczej pejzaż miejski;
batalistyka – przedstawia sceny bitewne, pochody wojenne, oblężenia i życie obozowe.
R13G1qt2aV2tt
Obraz przedstawia drogę; po obu jej stronach rosną wysokie drzewa z niewielkimi koronami na szczycie. Na drodze znajduje się mężczyzna w kapeluszu i żółtej marynarce, w prawej ręce trzyma opartą o ramię strzelbę z długą lufą; za nim idzie brązowy pies. Po lewej stronie drogi znajdują się niskie drzewa. Po lewej stronie w oddali widoczne jest skupisko budynków o czerwonych dachach, wśród których wyróżnia się wysoka wieża z kopułą. W prawym dolnym rogu widoczny jest fragment ogrodu, w którym znajdują się wypielęgnowane sadzonki drzew; przy jednym z drzewek stoi mężczyzna w kapeluszu i brązowym stroju, który przycina liście. Po prawej stronie drogi w oddali widoczny jest budynek z czerwonym spadzistym dachem; przy budynku stoją dwie osoby: kobieta w czepcu i zielonej szacie i mężczyzna w kapeluszu i czerwonej szacie; są zwróceni ku sobie; przy budynku rosną niskie drzewa. Na niebieskim niebie widoczne są białe obłoki.
Pejzaż
Źródło: MeindertHobbema [czyt. maidart hobema], Droga do Middelharnis [czyt. midlharnis], 1689, National Gallery [czyt. naszynl galery] w Londynie, domena publiczna.
RyiHGQMYDsC4z
Obraz przedstawia pomieszczenie, w którym znajduje się liczna rodzina; większość z nich zajmuje miejsce wokół niedbale nakrytego stołu. Uwagę zwraca siedzący za stołem z lewej strony starszy mężczyzna z wypełnionym kielichem w ręce i skrzypcami opartymi o ramię. Ma otwarte usta w uśmiechu. Jego twarz zdobi bujny zarost. Za stołem siedzą też dwie kobiety, śpiewają, pochylając się ku sobie. Jedna z nich trzyma w ręku kartkę, w którą obie się wpatrują. Mają przykryte chustami głowy. Druga kobieta trzyma na rękach małe dziecko. Za nimi w rogu pomieszczenia znajduje się kobieta. Po prawej stronie obrazu na ławie i krzesłach siedzą starsze dzieci, z których jedno gra na flecie. Przed stołem znajduje się dziewczynka w długiej spódnicy, która trzyma przechylony dzbanek. Nachyla się ku małemu dziecku ubranemu w sukienkę z nakryciem głowy, dziecko pije z dzbanka. We wnętrzu panuje nieporządek. Na podłodze leżą rozrzucone naczynia: talerze, patelnia, dzbanek, łyżka. Przy stole stoi pies wpatrujący się w mężczyznę ze skrzypcami. Za otwartym oknem znajdującym się po lewej stronie obrazu chłopiec gra na piszczałce, a w ręku trzyma trąbkę. Zagląda do pomieszczenia. Cała scena sprawia wrażenie wesołej i beztroskiej.
Scena rodzajowa
Źródło: Jan Steen [czyt. stin], Wesoła rodzina, 1668, domena publiczna.
RprIMA9S1xtcH
Na obrazie znajduje się mężczyzna w czarnym stroju z peleryną przewieszoną przez ramię. Przy kołnierzu ma niewielką kryzę. Lewą rękę trzyma na rękojeści prawdopodobnie szpady lub miecza. Drugą ręką przytrzymuje pelerynę. Ma ciemny zarost i duże ciemne oczy, wydatny nos. Na głowie ma rodzaj nakrycia z czymś w rodzaju pompona. Tłem jest ściana.
Portret
Źródło: Giovanni Battista Moroni [czyt. dżiowani batista moroni], Rycerz w czerni, domena publiczna.
RumlqunQHdw5Y
Obraz przedstawia martwą naturę. Na talerzu leżą cztery jabłka ułożone w piramidę i mały żółty owalny owoc. Po lewej stronie talerza ułożona jest cytryna i dwa inne okrągłe duże owoce. Z lewej strony obrazu widoczne jest częściowo naczynie przypominające metalowy kubek. Tło stanowi jasna ściana.
Martwa natura
Źródło: Paul Cézanne [czyt. pol sezan], Martwa natura z jabłkami, domena publiczna.
Rt9YwSAU5D4i2
Obraz przedstawia wzburzone morze; spienione fale unoszą się wysoko. U dołu obrazu widoczny jest fragment masztu leżący na wodzie; masztu chwyta się kilku mężczyzn. Od wody odbija się blask słońca, które znajduje się po prawej stronie obrazu. Na horyzoncie widoczne są białe chmury, przez które przebija się słońce.
Marina
Źródło: Ivan [czyt. Iwan] Ajwazowski, Dziewiąta fala, 1850, olej na płótnie, Muzeum Rosyjskie w Sankt Petersburgu, domena publiczna.
RLiu5gfc0bFHl
Obraz przedstawia szeroką ulicę, po której spacerują ludzie i zwierzęta znajdujący się na pierwszym planie. Wzdłuż ulicy po obu stronach ciągną się jasno brązowe zabudowania. W centrum obrazu na drugim planie znajduje się duży kościół z cegły z podłużnymi wąskimi oknami i wieżyczkami; na szczycie kopuły zdobiącej dach znajduje się krzyż. Budynek posiada wysoką spiczastą wieżę również zwieńczoną krzyżem. Na błękitnym niebie widoczne są białe obłoki.
Weduta
Źródło: Jan van der Heyden [czyt. wan der hejden], Kościół w Veere [czyt. wir], 2, olej na płótnie, Królewska Galeria Malarstwa <span lang='nl">Mauritshuis [czyt. mauritius], Haga, Holandia, domena publiczna.
RBQVXrawF44Ga
Obraz przedstawia scenę bitwy. Dolną połowę obrazu wypełnia widok licznych wojsk, których kolumny nadciągają z prawej i lewej strony; żołnierze jadą konno; w tumulcie bitewnym ledwie można dostrzec poszczególne postaci; w niektórych miejscach widoczne są chorągwie i proporce. W centrum obrazu, nieco po lewej stronie, znajduje się wzgórze; u jego stóp widoczne są ruiny budynku; powyżej znajduje się duży budynek z czerwonymi dachami i wieżą; po prawej stronie od wzgórza w oddali widać miasto i wznoszące się nad nim wieże budynków; przed miastem widoczne są liczne białe namioty obozu żołnierskiego; w oddali widać duże jezioro ze skalistą wyspą po środku oraz wzniesienia. Niebo pokryte jest chmurami, przez które przebija się blask słońca znajdującego się z prawej strony obrazu; na środku nieba chmury rozstępują się, ukazując błękitne niebo. Na tym tle umieszczona jest tablica z tekstem łacińskim, która obramowana jest czerwoną ramą ozdobioną u dołu rzeźbieniem z chwostem po środku; przez obręcze znajdujące się po obu stronach ramki przewleczona jest czerwona wstęga.
Batalistyka
Źródło: Albrecht Altdorfer, Bitwa Aleksandra Wielkiego, 1529, olej na płótnie, domena publiczna.
R1HnIZrAhG87z
Ćwiczenie 1
Zadanie interaktywne polega na wstawieniu elementów opisujących obraz Leona Wyczółkowskiego "Krajobraz podgórski".
Zadanie interaktywne polega na wstawieniu elementów opisujących obraz Leona Wyczółkowskiego "Krajobraz podgórski".
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 1
Na podstawie opisu obrazu 'Kościół w Veere', wyodrębnij, co znajduje się na pierwszym i drugim planie oraz co stanowi tło.
R1PUeFxb4DMOX
Miejsce na notatkę
1
Polecenie 1
Dokończ podane zdania dotyczące obrazu Leona Wyczółkowskiego 'Krajobraz podgórski'.
Na pierwszym planie malarz…
Plan drugi tworzą…
Tłem obrazu jest…
uzupełnij treść
Polecenie 1
Opisz swoje wrażenia na podstawie opisów obrazów zamieszczonych w galerii.
RxTFSRE1ZNrbl
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 2
R1ZmtGMd9N5lA
Zadanie interaktywne polega na oznaczeniu elementów świadczących o tym, że przedstawione dzieło malarskie jest krajobrazem.
Zadanie interaktywne polega na oznaczeniu elementów świadczących o tym, że przedstawione dzieło malarskie jest krajobrazem.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
Zapoznaj się z definicją słowa 'plener' dostępnej na stronie Czytanie obrazówCzytanie obrazówCzytanie obrazów.
R1alVvJ5YFd8V
Miejsce na notatki ucznia
Czytanie obrazów
Czytanie obrazów – strona dostępna pod adresem https://czytanieobrazow.pl/definicje/plener/
1
Ćwiczenie 3
Dopisz określenia do wskazanych w poprzednim ćwiczeniu elementów obrazu. Pamiętaj, by były one zgodne z przedstawioną przez malarza sytuacją.
uzupełnij treść
Określeniami rzeczowników są przymiotniki, np. 'drabiniasty wóz'. Rzeczowniki mogą być również określane przez inne rzeczowniki, np. 'wóz siana'.
Elementy znajdujące się na obrazie 'Krajobraz z tęczą' to: niebo zasnute chmurami, gęste drzewa, białe obłoki, żółte siano, niska kobieta, nieliczne pasące się bydło, kolorowa tęcza, drabiniasty wóz wypełniony sianem, młody pasterz, rozległe pola, płytki wartko płynący strumień.
Zadanie interaktywne polega na zaznaczeniu kilku prawidłowych odpowiedzi będących nazwami kolorów użytych w obrazie "Krajobraz z tęczą" Petera Paula Rubensa.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 4
Zapoznaj się z opisem obrazu 'W plenerze' Eugeniusza Arcta dostępnego na stronie Czytanie obrazówW plenerzeCzytanie obrazów. Opisz swoje wrażenia.
R2d3h0fsHEAcR
Miejsce na notatkę
W plenerze
W plenerze – opis obrazu dostępny na stronie internetowej: https://czytanieobrazow.pl/materialy/w-plenerze/
R1cRmg2j9kTI4
Ćwiczenie 5
Zadanie interaktywne polega na zaznaczeniu kilku prawidłowych odpowiedzi oddających nastrój obrazu "Krajobraz z tęczą".
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 5
Sformułuj własną definicję terminu 'krajobraz'.
RzC9l0VPCIGMn
Miejsce na notatkę
1
Polecenie 2
Polska poetka i aforystkaaforystaaforystka Urszula Zybura powiedziała: 'Tęcza – uśmiech nieba od ucha do ucha ziemi'. Napisz list do kolegi lub koleżanki, w którym uzasadnisz, czy zgadzasz się z autorką tych słów.
uzupełnij treść
RDQztT8AbawlL
Obraz przedstawia na pierwszym planie w lewym dolnym rogu dwie kobiety w wiejskich strojach. Jedna ma na głowie dzban i podpiera się pod bok ręką. Między nimi wychyla się mężczyzna z kijem pasterskim w ręku. Na prawo od nich nad potokiem pasterz wypasa bydło o różnej maści. Jedna z krów stoi w wodzie, widoczne jest jej odbicie. Na lewo od kobiet znajduje się fragment powozu wiozącego siano. Ciągną go dwa konie. Na jednym z nich siedzi woźnica z batem w ręku odchylony do tyłu. Po drugiej stronie potoku znajduje się stado kaczek. Na drugim planie po lewej stronie obrazu widoczne są stogi siana z przypartą do nich drabiną, obok stoi koń z wozem i stogiem siana. Z prawej strony obrazu nad potokiem znajduje się las, który ciągnie się w głąb obrazu. W oddali rozciąga się krajobraz pól z rosnącymi gdzieniegdzie drzewami. Widoczna jest linia horyzontu. Niebo jest lekko zachmurzone. Widoczna jest na nim smuga tęczy przechodząca niemal przez całą szerokość obrazu.
Krajobraz z tęczą
Źródło: Peter Paul Rubens, 1640, olej na desce, Alte Pinakothek [czyt. alte pinakotek], Monachium, domena publiczna.
Ważne!
Opis obrazu charakteryzuje się trójdzielną kompozycją: wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Każda z tych części powinna uwzględniać odpowiedzi na poniższe pytania:
Wstęp:
Kto jest autorem obrazu?
Kiedy powstało dzieło?
W jakiej technice je wykonano?
Gdzie znajduje się obraz?
Czy znane są jakieś historie z nim związane?
Rozwinięcie:
Jaka jest tematyka obrazu?
Co znajduje się na pierwszym planie?
Co znajduje się na drugim planie?
Co przedstawia tło?
Jakie barwy zastosował artysta i co przez to uzyskał?
Jaki jest nastrój obrazu?
Jakie uczucia wzbudza dzieło?
Zakończenie:
Jak oceniasz dzieło?
Ćwiczenie 6
R1H9q5eXleoPy
Zadanie interaktywne polega na ułożeniu w kolejności informacji dotyczących opisu dzieła malarskiego.
Zadanie interaktywne polega na ułożeniu w kolejności informacji dotyczących opisu dzieła malarskiego.
Uporządkuj informacje, zaczynając o najważniejszej, w opisie dzieła malarskiego. Podpowiedź znajdziesz pod reprodukcją.
rok powstania dzieła
autor dzieła
miejsce stałej ekspozycji
tytuł dzieła
technika malarska
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 3
Opisz obraz 'Krajobraz z tęczą' Petera Paula Rubensa.
R17RAuOCnJlaR
Miejsce na notatkę
Polecenie 3
Odpowiedz, jak powstaje tęcza?
R17RAuOCnJlaR
Miejsce na notatkę
Tęcza jest zjawiskiem optycznym. Powstaje w wyniku przenikania światła przez drobiny wody zgromadzone w powietrzu, np. we mgle lub parze wodnej.
1
Polecenie 4
Napisz opowiadanie, którego bohaterem będzie wybrana postać znajdująca się na obrazie 'Krajobraz z tęczą' Petera Paula Rubensa.
uzupełnij treść
aforysta
aforysta – osoba tworząca aforyzmy, maksymy, sentencje