Jak redagować rozprawkę?

Scenariusz lekcji

1. Cele lekcji

   1. Wiadomości
      Uczeń:

      • wie, co to jest rozprawka, argument, teza, hipoteza;

      • zna formę i kompozycję rozprawki;

      • zna plan rozprawki oparty na dedukcji i indukcji;

      • zna słownictwo służące osiąganiu spójności tekstu i sygnalizujące porządek argumentowania.

   2. Umiejętności
      Uczeń:

      • tworzy plan rozprawki;

      • potrafi dobierać argumenty na poparcie tezy lub hipotezy;

      • używa ze zrozumieniem słownictwa oceniającego i wartościującego;

      • odnajduje w tekście fragmenty na poparcie swoich opinii;

      • stosuje słownictwo służące osiąganiu spójności tekstu i sygnalizujące porządek argumentowania;

      • pracuje w grupie.

2. Metoda pracy

   • dyskusja,

   • burza mózgów,

   • prezentacja,

   • elementy wykładu,

   • pisanie.

3. Środki dydaktyczne

   • kartki papieru, markery, kredki,

   • arkusze papieru (1 m × 1 m).

4. Przebieg lekcji

   3. Faza przygotowawcza

      1. Sprawy organizacyjno - porządkowe:

         • sprawdzenie obecności;

         • sprawdzenie pracy domowej;

         • prezentacja pracy domowej przez jednego z uczniów;

         • podział uczniów na grupy;

         • przydział zadań poszczególnym grupom.

      2. Podanie tematu lekcji.

   4. Faza realizacyjna.

      3. Nauczyciel wyjaśnia:

         • Czym jest rozprawka? (Rozprawka to forma wypowiedzi pisemnej, wymagająca szczególnie dokładnej analizy tematu oraz samodzielnych sądów i rozważań.)

         • Co zawiera temat rozprawki? (Zawiera on zwykle jakieś pytanie, problem, na który piszący musi znaleźć odpowiedź.)

         • Jakie kroki powinien podjąć piszący rozprawkę? (Pierwszym krokiem musi zatem być znalezienie i uświadomienie sobie tego pytania oraz wyjaśnienie wszystkich nasuwających się w związku z nim wątpliwości. Drugi krok to gromadzenie faktów, dowodów, które uzasadnią słuszność rozumowania i uporządkowanie ich według ważności. Ostatnim krokiem jest wyciągnięcie wniosków.)

         • Jaką kompozycję powinna posiadać rozprawka? (Rozprawka wymaga trójdzielnej kompozycji: wstępu, rozwinięcia i zakończenia. Wstęp i zakończenie powinny obejmować w sumie 20 % całej pracy, a rozwinięcie – 80 %. Każdą część rozprawki należy pisać od nowego akapitu, podobnie jak nową myśl.)

         • Co cechuje styl rozprawki? (Styl rozprawki powinien być rzeczowy, logiczny, pozbawiony emocjonalności. Jeśli decydujemy się na zastosowanie cytatów, pamiętajmy o tym, by były trafne i nie nadużywajmy ich.

           Oto słownictwo służące do wprowadzania cytatów:

           • … moje zdanie najlepiej potwierdzą słowa: „…………..”

           • … powołam się na słowa: „……….”

           • … świadczą o tym słowa: „….”

           • … aby poprzeć moje zdanie, zacytuję słowa: „….”

           • … najlepiej ilustrują to słowa: „…” itp.)

         • Według jakiego planu tworzy się rozprawkę?
           Poniższa tabela przedstawia dwa plany rozprawki, zależne od toku rozumowania.

         • Jakiego słownictwa wymaga rozprawka?

      4. Sporządzenie notatek z lekcji.

      5. Przeczytanie przez nauczyciela przykładowej rozprawki.

      6. Wykonywanie w grupach (na arkuszach papieru) ćwiczeń redakcyjnych.

         • uczniowie wybierają temat rozprawki, np. Czy słusznie ludzie walczą o pokój? Jaką funkcję pełni książka w moim życiu?

         • formułują tezę lub hipotezę;

         • dobierają argumenty;

         • redagują rozprawkę w oparciu o wybrany plan;

         • tworzą zakończenie rozprawki stosownie do wybranego planu.

   5. Faza podsumowująca

      7. Prezentacja rozprawek zredagowanych przez grupy.

      8. Podanie pracy domowej.

5. Bibliografia

   6. M. Juda – Mieloch, Wędrówki humanistyczne. Trzymaj formę!, Croma, Wrocław 2001;

   7. J. Krzyżewska, Aktywizujące metody i techniki w edukacji, Zakład Wydawniczy Lester Quality, Suwałki 2000.

6. Załączniki

   8. zadanie domowe
      Napisz rozprawkę na temat: Jaką rolę odgrywa komputer w moim życiu?

7. Czas trwania lekcji 45 minut