Jak redagować rozprawkę?
Scenariusz lekcji
Cele lekcji
Wiadomości
Uczeń:wie, co to jest rozprawka, argument, teza, hipoteza;
zna formę i kompozycję rozprawki;
zna plan rozprawki oparty na dedukcji i indukcji;
zna słownictwo służące osiąganiu spójności tekstu i sygnalizujące porządek argumentowania.
Umiejętności
Uczeń:tworzy plan rozprawki;
potrafi dobierać argumenty na poparcie tezy lub hipotezy;
używa ze zrozumieniem słownictwa oceniającego i wartościującego;
odnajduje w tekście fragmenty na poparcie swoich opinii;
stosuje słownictwo służące osiąganiu spójności tekstu i sygnalizujące porządek argumentowania;
pracuje w grupie.
Metoda pracy
dyskusja,
burza mózgów,
prezentacja,
elementy wykładu,
pisanie.
Środki dydaktyczne
kartki papieru, markery, kredki,
arkusze papieru (1 m × 1 m).
Przebieg lekcji
Faza przygotowawcza
Sprawy organizacyjno - porządkowe:
sprawdzenie obecności;
sprawdzenie pracy domowej;
prezentacja pracy domowej przez jednego z uczniów;
podział uczniów na grupy;
przydział zadań poszczególnym grupom.
Podanie tematu lekcji.
Faza realizacyjna.
Nauczyciel wyjaśnia:
Czym jest rozprawka? (Rozprawka to forma wypowiedzi pisemnej, wymagająca szczególnie dokładnej analizy tematu oraz samodzielnych sądów i rozważań.)
Co zawiera temat rozprawki? (Zawiera on zwykle jakieś pytanie, problem, na który piszący musi znaleźć odpowiedź.)
Jakie kroki powinien podjąć piszący rozprawkę? (Pierwszym krokiem musi zatem być znalezienie i uświadomienie sobie tego pytania oraz wyjaśnienie wszystkich nasuwających się w związku z nim wątpliwości. Drugi krok to gromadzenie faktów, dowodów, które uzasadnią słuszność rozumowania i uporządkowanie ich według ważności. Ostatnim krokiem jest wyciągnięcie wniosków.)
Jaką kompozycję powinna posiadać rozprawka? (Rozprawka wymaga trójdzielnej kompozycji: wstępu, rozwinięcia i zakończenia. Wstęp i zakończenie powinny obejmować w sumie 20 % całej pracy, a rozwinięcie – 80 %. Każdą część rozprawki należy pisać od nowego akapitu, podobnie jak nową myśl.)
Co cechuje styl rozprawki? (Styl rozprawki powinien być rzeczowy, logiczny, pozbawiony emocjonalności. Jeśli decydujemy się na zastosowanie cytatów, pamiętajmy o tym, by były trafne i nie nadużywajmy ich.
Oto słownictwo służące do wprowadzania cytatów:
… moje zdanie najlepiej potwierdzą słowa: „…………..”
… powołam się na słowa: „……….”
… świadczą o tym słowa: „….”
… aby poprzeć moje zdanie, zacytuję słowa: „….”
… najlepiej ilustrują to słowa: „…” itp.)
Według jakiego planu tworzy się rozprawkę?
Poniższa tabela przedstawia dwa plany rozprawki, zależne od toku rozumowania.Jakiego słownictwa wymaga rozprawka?
Sporządzenie notatek z lekcji.
Przeczytanie przez nauczyciela przykładowej rozprawki.
Wykonywanie w grupach (na arkuszach papieru) ćwiczeń redakcyjnych.
uczniowie wybierają temat rozprawki, np. Czy słusznie ludzie walczą o pokój? Jaką funkcję pełni książka w moim życiu?
formułują tezę lub hipotezę;
dobierają argumenty;
redagują rozprawkę w oparciu o wybrany plan;
tworzą zakończenie rozprawki stosownie do wybranego planu.
Faza podsumowująca
Prezentacja rozprawek zredagowanych przez grupy.
Podanie pracy domowej.
Bibliografia
M. Juda – Mieloch, Wędrówki humanistyczne. Trzymaj formę!, Croma, Wrocław 2001;
J. Krzyżewska, Aktywizujące metody i techniki w edukacji, Zakład Wydawniczy Lester Quality, Suwałki 2000.
Załączniki
zadanie domowe
Napisz rozprawkę na temat: Jaką rolę odgrywa komputer w moim życiu?
Czas trwania lekcji 45 minut