Scenariusz zajęć „Jak rozchodzi się dźwięk?”

Przyroda, II etap edukacyjny

Temat: „Jak rozchodzi się dźwięk?”

Treści kształcenia

Podstawa programowa: Punkt (8.9) [uczeń] bada rozchodzenie się dźwięków w powietrzu i ciałach stałych;

Cele zoperacjonalizowane

Nabywane umiejętności

Kompetencje kluczowe

• Kompetencje naukowe

• Postawa badawcza

• Porozumiewanie się w języku ojczystym

• Umiejętność uczenia się

Etapy lekcji:

1. Wstęp:

• Powitanie uczniów przez nauczyciela

• Czynności organizacyjne

2. Przebieg zajęć:

• Pogadanka – zapoznanie uczniów z tematem lekcji - Jak powstaje dźwięk?. Nauczyciel inicjuje rozmowę.

• Rozpoczęcie rozmowy. Nauczyciel przypomina uczniom wiadomości z poprzedniej lekcji: dźwięk muzyczny, fala dźwiękowa, echo, barwa dźwięku. Nauczyciel zadaje pytanie: Czy możecie wymienić instrumenty, które poznaliście na poprzedniej lekcji? Uczniowie udzielają odpowiedzi (pogadanka).

• Nauczyciel tłumaczy uczniom termin amplituda, ultradźwięk i infradźwięk. Informuje uczniów, że ultradźwięki są niesłyszalne dla człowieka, wykorzystuje się je do badania głębin morskich oraz w medycynie.

Infradźwięki od 1 Hz do 20 Hz

Ultradźwięki górna granica 10 GHz dolna  20 kHz

Amplituda

RPI4lYvCI7c2x

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Amplituda.png

Nauczyciel wykonuje na tablicy powyższy rysunek. Na podstawie rysunku tłumaczy uczniom termin amplituda.

• Nauczyciel wyświetla film pokazujący w animowanej postaci jak rozchodzi się dźwięk po uderzeniu w kamerton, przypomina uczniom jak wygląda proces rozchodzenia się dźwięku.

• Nauczyciel informuje, w jakich substancjach dźwięk rozchodzi się najszybciej. Zapisuje informacje na tablicy:

beton – 3800 m/s

woda – 1500 m/s

powietrze – 340 m/s

Uczniowie wyciągają wnioski. Wiedzą, że dźwięk rozchodzi się najszybciej w materiale twardszym. Nauczyciel tłumaczy zjawisko. Uczniowie zapisują notatki, korzystają przy tym z podręcznika i/lub encyklopedii.

• Cechy dźwięku:

Natężenie dźwięku

Wysokość dźwięku

Barwa

Widmo dźwięku

Każda z cech jest szczegółowo omawiana przez nauczyciela. Uczniowie zapisują notatki.

• Rodzaje fal dźwiękowych- fale mechaniczne - nie mogą rozchodzić się w próżni. Nauczyciel podaje przykłady:

• 0 dB - granica słyszalności

• 10 dB - szept

• 35 dB - cicha muzyka

• 45 dB - spokojna rozmowa

• 65 dB - odkurzacz

• 110 dB - hałas na ruchliwej ulicy

• 120 dB - poziom natężenia dźwięku w dyskotece, młota pneumatycznego

• 130 dB - granica bólu

• 160 dB - dźwięk generowany podczas eksplozji petardy

Nagrania - ptaki. Na koniec lekcji nauczyciel informuje uczniów, że za chwilę usłyszą zestaw nagrań odgłosów ptaków. Prosi, żeby każdy z uczniów przygotował kartkę, na której będzie zapisywał nazwy rozpoznanych odgłosów ptaków. Na koniec uczeń, który odgadnie najwięcej nazw ptaków, otrzyma nagrodę ustaloną przez nauczyciela.

3. Podsumowanie:

• Powtórzenie wiadomości omawianych na lekcji.

• Ocena zaangażowania uczniów, ich aktywności na lekcji.

• Zadanie pracy domowej.

• Uporządkowanie miejsca pracy.

Środki dydaktyczne

• Podręcznik

• Encyklopedia

• Rzutnik

• Ekran projekcyjny

• Komputer

Metody nauczania

• Pogawędka

• Praca indywidualna

• Rozmowa kierowana

• Ćwiczenie

Formy pracy

• Praca indywidualna

• Praca z całą klasą

Praca domowa:

Wyjaśnij termin echosonda. Napisz, co to jest i jakie ma zastosowanie.

Zadanie dla chętnych

Stwórz krzyżówkę, w której hasłem będzie słowo: AKUSTYKA – wyjaśnij termin. Pamiętaj, że krzyżówka w całości ma dotyczyć tematu lekcji: Jak rozchodzi się dźwięk.

Lub

Napisz, jakie zwierzęta porozumiewają się za pomocą ultradźwięków. Wytłumacz, dlaczego tak się dzieje.

Lista załączników multimedialnych

Film animowany „Rozchodzenie się dźwięku”

Zestaw nagrań dźwiękowych „Ptaki”

R1Pf7KpDcRqn3