Niektóre z soli wykorzystywane są w rolnictwie jako nawozy sztuczne. Ich zadaniem jest stymulowanie wzrostu i rozwoju roślin, wzbogacenie gleb o niezbędne minerały, a czasem dostosowanie odczynu (pH) gleby tak, aby był on odpowiedni do uprawy danego gatunku roślin.
Jednak stosowanie nawozów sztucznych, szczególnie w zbyt dużych ilościach, może skutkować efektem odwrotnym do zamierzonego. Przykładowo, substancje wykorzystywane do produkcji nawozów sztucznych i środków czystości dostają się do wód, powodując ich degradację.
RsMAhi7MPqaxe
Zdjęcie przedstawia pole zboża. Cały kadr wypełniony złocistymi kłosami, nie widać nieba. W centralnej części pola traktor z szerokim ramieniem do opryskiwania zamontowanym w tylnej części opryskuje zboże.
Zastosowanie soli w rolnictwie
Źródło: PublicDomainPictures, dostępny w internecie: www.pixabay.com, domena publiczna.
Chlorek sodu, którym w czasie zimy posypuje się drogi, oddziałuje negatywnie na rośliny (spowalniając ich rozwój) i gleby znajdujące się w pobliżu szos.
Wody spływające z nawożonych pól oraz ścieki przenoszą do zbiorników wodnych substancje, które zawierają azot i fosfor, czyli pierwiastki chemiczne pobudzające rozwój roślin wodnych.
RGluW5ErFhOvP
Zdjęcie przedstawia rurę wylotową kanalizacji. Z rury wypływa niewielki strumień pomarańczowych ścieków.
W ściekach znajdują się sole wykorzystywane jako substancje zmiękczające wodę. Są to m.in. azotany() oraz fosforany().
Źródło: dostępny w internecie: www.pixabay.com, domena publiczna.
Wzrost zawartości składników odżywczych w jeziorach wywołuje znaczny rozwój glonów (tzw. kwitnienie wodyeutrofizacjakwitnienie wody). Ich obecność sprawia, że woda staje się mętna, ma niedobry smak i nieprzyjemny zapach. Poza tym ograniczają one dostęp światła do głębszych warstw jeziora, powodując zanikanie fotosyntezy u roślin przydennych (przez co nie następuje produkcja tlenu), a ostatecznie ich obumieranie.
R1cKnN9CnTF4q
Zdjęcie przedstawia rzekę płynącą przez las. Gałęzie drzew zniżają się do powierzchni wody. Cała powierzchnia rzeki pokryta grubą warstwą zielonego kożucha.
Zjawisko polegające na zwiększeniu żyzności wód w zbiorniku wodnym. Jego skutki nazywane są eutrofizacją („kwitnieniem wód”). Proces ten jest naturalny i zachodzi bardzo powoli od początku istnienia jeziora. Jednak nienaturalny wzrost składników odżywczych w jeziorze znacznie to nasila i powoduje degradację akwenu.
Źródło: Alexandr Trubetskoy, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.
Po pewnym czasie także glony obumierają i opadają na dno zbiornika. Tam następuje rozkład materii pod wpływem bakterii. Warto dodać, że w tym procesie zużywany jest tlen. To z kolei prowadzi do jego deficytu i rozpoczynają się procesy gnilne. Nowe warunki nie sprzyjają rozwojowi zwierząt wodnych dotychczas żyjących w jeziorze, dlatego ich liczebność gwałtownie spada. Warstwa materii organicznej, która zalega na dnie zbiornika, staje się coraz większa, powodując podnoszenie się poziomu dna, a jezioro stopniowo zanika.
R2exV30Bw7hEr
Ilustracja składa się z dwóch zdjęć. Z lewej strony powierzchnia morza sfotografowana z powietrza ujawnia duże zielone obszary zdradzające objawy masowego przyrostu sinic. O dużej wysokości z jakiej wykonano zdjęcie świadczy obecność w kadrze chmur rzucających cienie na powierzchnię morza. Na fotografii po prawej duży biały prom pasażerki przy wyjściu z portu.
Kwitnienie sinic w wodach Morza Bałtyckiego obejmuje nie tylko strefy przybrzeżne, ale także pojawia się na otwartym morzu. Do Morza Bałtyckiego wpływają rzeki, które niosą ze sobą zanieczyszczenia stanowiące substancje odżywcze dla glonów; także statki i promy, spuszczające ścieki bezpośrednio do wody, mają udział w nasilaniu się tzw. kwitnienia wody.
Źródło: dostępny w internecie: by jurvetson, https://www.flickr.com/photos/jurvetson/30399340/sizes/l/in/photostream/, CC BY 2.0, commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 1
Na opakowaniu siarczanu() miedzi(), stosowanego jako fungicyd do konserwacji drewna, znajdują się poniższe oznaczenia:
R1aD2BIBddfc3
Grafika przedstawia 2 piktogramy z ostrzeżeniem. Pierwszy - czerwona ramka w kształcie rombu, w środku białe tło na którym znajduje się czarny wykrzyknik. Drugi - czerwona ramka w kształcie rombu, w środku białe tło na którym znajduje się ilustracja uschniętego drzewa i nieżyjącej ryby.
Źródło: dostępny w internecie: www.wikipedia.org, domena publiczna.
Określ, na jakie zagrożenia, wynikające z tych oznaczeń, należy zwrócić uwagę podczas korzystania z siarczanu() miedzi().
RiVLPjngGnT7G
Odpowiedź: (Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Odszukaj w internecie kartę charakterystyki siarczanu() miedzi(). Zastanów się, jakie znaczenie mają piktogramy zamieszczone na opakowaniu z analizowaną solą.
Czy w Twojej odpowiedzi znajdują się poniższe informacje?
Odpowiedź:
Siarczan() miedzi():
działa drażniąco na skórę i oczy,
działa szkodliwie po połknięciu,
jest substancją szkodliwą dla środowiska – działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.
Podsumowanie
Wykorzystanie różnych soli w codziennym życiu ma wiele zalet, ale niesie za sobą ryzyko negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne.
Nieodpowiednie wykorzystywanie soli jako nawozów sztucznych może doprowadzić do degradacji jakości wód i gleb, a także mieć niekorzystny wpływ na zamieszkujące zbiorniki wodne organizmy.
Słownik
eutrofizacja
eutrofizacja
(gr. eutrophía – dobre odżywianie) zjawisko użyźniania wód pierwiastkami biogennymi; wywołuje ono szereg procesów prowadzących, w wyniku nadmiaru owych pierwiastków, do zamierania życia w zbiornikach i ciekach wodnych oraz powstawania tzw. martwych stref