I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;
5) charakteryzuje pozostałe środki wyrazu artystycznego, takie jak: linia, plama, faktura; wykorzystuje wskazane środki w działaniach plastycznych (kompozycjach z wyobraźni i transpozycji natury);
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów.
Nauczysz się
opowiadać w jaki sposób tworzyli artyści zwani dzikimi bestiami;
definiować pojęcia: fowizm, awangarda;
identyfikować prace tworzone w okresie fowizmu
Fowizm
XX wiek przyniósł rozkwit nowych, zaskakujących i całkowicie odrębnych od sztuki przeszłości form. Artyści chcieli odrzucić dotychczasowy język sztuki. Unikano przedstawień realistycznych, dosłownych, inspirowano się naturą. W kręgu zainteresowań leżał abstrakcjonizm, którego nazwa pochodzi od słowa abstrakcja coś, co nie ma związku ze światem rzeczywistym. Uznawane za rewolucyjne zmiany w sztuce XX wieku, pojawiające się różnorodne tendencje i dążenia do stworzenia nowoczesnej twórczości nazywamy awangardąAwangardaawangardą.
W Paryżu, który stał się kolebką awangardy, na początku nowego stulecia odbyło się kilka wystaw van Gogha, Gaugina i Cézanne'a. Zaskakujące, nowe sposoby malowania zostały zaprezentowane szerszej publiczności i poddane krytyce. Wielu młodych, paryskich artystów, którzy zanurzeni byli dotąd w akademickiejAkademizmakademickiej, odtwórczej sztuce realistycznej, doznało wstrząsu. Twórcy przemienili swoje malarstwo, kierując się w stronę nieograniczonej ekspresjiEkspresjaekspresji.
Uznawany za pierwszy malarski kierunek awangardowy, fowizmFowizmfowizm swoimi początkami sięga 1905 roku i zawdzięcza swoją nazwę francuskim słowom les favues (czytaj: le fow), które oznaczają dzikie zwierzęta. Takiego określenia użył krytyk sztuki, komentując zaskakujące, ekspresjonistyczne malarstwo grupy pod przewodnictwem Henri Matisse’a (czytaj: ęri matis). Niesamowita siła wyrazu, żywiołowość ich prac, fascynacja ruchem i niczym nieskrępowanym kolorem sprawiła, że w pracach fowistów dostrzeżono dzikość, nieokiełznanie. Rozpoczynając okres awangardy w Europie, fowizm łamał wszystkie dotychczasowe zasady w malarstwie – odrzucono perspektywę i światłocień. Malując w plenerze ustawiano sztalugi pod słońce, by oślepiało ono pejzażystę i tworzył oszałamiające kolorystycznie dzieło. Fowiści nie bali się łączyć mocnych, wyrazistych, kontrastujących ze sobą barw. Postacie i przedmioty upraszczano w sposób geometryczny, uwidaczniając silny, widoczny kontur.
RoapqwtgIguwa1
Fowizm rozwijał się stosunkowo krótko, trwał od 1905 roku do 1908. Rozpętała się prawdziwa burza koloru, fowiści pragnęli wyrazić uczucia za pomocą mocno kontrastujących barw i gestów malarskich. Słowo „beztroska” najlepiej oddaje charakter malarstwa fowistycznego. Nurt ten należy traktować jako część ekspresjonizmuEkspresjonizmekspresjonizmu, ale w przeciwieństwie do niego nie miał żadnego programu artystycznego czy intelektualnego. Grupę dzikich bestii połączyło pragnienie malarskiej wolności i poszukiwania, eksperymentu. Ruch fowizmu zebrał i połączył wiele skrajnych, ciekawych i wymykających się klasyfikacji osobowości artystycznych, jak np. Henri Matisse, Maurice de Vlaminck, André Derain, Georges Rouault. Luźno powiązane ze sobą style każdego z francuskich malarzy po kilku latach zaczęły przekształcać się w odrębne nurty. Dlatego też okres fowizmu trwał tak krótko i grupa rozpadła się po zaledwie trzech latach.
Henri Matisse
Henri Matisse, okrzyknięty przywódcą fowistów, w swoich pracach używał płaskich partii koloru, grubych, falistych zarysów postaci i często „komiksowego” charakteru form. Jego obraz Taniec w pełni oddaje ducha fowizmu. Rewolucyjność pracy polega na jej skromności, uproszczeniu brył i niedopowiedzeniu. Matisse, tworząc pełne ekspresji i dzikości obrazy, stawiał pytanie, do jakiego stopnia możliwe jest uproszczenie obrazu natury?
RMvbitI3KaVxh1
Artysta urodził się w północnej Francji w 1869 roku i odkrył swoje powołanie artystyczne stosunkowo późno, bo dopiero w wieku dwudziestu lat. Młody Henri chorował, a jego matka, by znaleźć mu jakieś zajęcie, dała w prezencie kasetkę z farbami. Okrywając fascynujący świat barw, Matisse zrezygnował ze studiów prawniczych i uczęszczał do szkoły plastycznej. Zetknąwszy się m.in. z żywym, kontrastowym malarstwem van Gogha zaczął tworzyć swobodne, oszałamiające dzieła, zbudowane ze śmiałych kolorów i uproszczonych konturów.
Pozostali Fowiści
Maurice de Vlaminck
R1RZA48wSGDwQ1
André Derain
RC808V2YLJCWF1
Wpływ na sztukę współczesną
Henry Matisse pod koniec życia ciężko chorował i nie mógł już zajmować się malarstwem czy rzeźbą. Zwrócił się wtedy ku nowemu medium i technice tworzenia kolaży i wycinanek, które wywarły ogromny wpływ na sztukę współczesną.
RKfLJhaBinDed1
Zadania
R1AX2GnOCKQPu
Ćwiczenie 1
classicmobile
Ćwiczenie 2
Ru7WhcUGbd4Of1
static
Ćwiczenie 2
Przyjrzyj się wybranym ilustracjom i dopasuj je do autora.
R102gDsk7EB2Y1
1 - Henri Matisse 2 - Andre Derain
B‑1,A‑2
Zobacz także
Inna wersja zadania
RlkC4sTMb8Gxwm7f47d9da52ac404e_00000000000081
Ćwiczenie 3
classicmobile
Ćwiczenie 4
R16IwmzTysAtW1
Polecenie do zadania brzmi: Przyporządkuj wybranym pojęciom odpowiadające im opisy:. Poniżej polecenia, w dwóch kolumnach, znajdują się elementy z odpowiedziami. Należy je tak przesunąć, aby dobrać parami pasujące do siebie odpowiedzi. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Polecenie do zadania brzmi: Przyporządkuj wybranym pojęciom odpowiadające im opisy:. Poniżej polecenia, w dwóch kolumnach, znajdują się elementy z odpowiedziami. Należy je tak przesunąć, aby dobrać parami pasujące do siebie odpowiedzi. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Przyporządkuj wybranym pojęciom odpowiadające im opisy:
wyrazisty i nieskrępowany, swobodny sposób wyrażania (artystycznego, słownego)., kierunek w sztuce, głównie w malarstwie początku XX w., koncentrujący się na wyrażaniu subiektywnych doznań twórcy. Ekspresjoniści często stosowali kontrastujące barwy i skupiali się wokół tematyki wojny, strachu, upadku ludzkości, zbliżającej się katastrofy.
ekspresjonizm
ekspresja
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
static
Ćwiczenie 4
Przyporządkuj wybranym pojęciom odpowiadające im opisy:
A - ekspresjonizm B - ekspresja
1 - kierunek w sztuce, głównie w malarstwie początku XX w., koncentrujący się na wyrażaniu subiektywnych doznań twórcy. Ekspresjoniści często stosowali kontrastujące barwy i skupiali się wokół tematyki wojny, strachu, upadku ludzkości, zbliżającej się katastrofy. 2 - wyrazisty i nieskrępowany, swobodny sposób wyrażania (artystycznego, słownego).
A‑1,B‑2
Zobacz także
Inna wersja zadania
Rz1CDd7W6ZWTCm7f47d9da52ac404e_00000000000091
Ćwiczenie 5
m7f47d9da52ac404e_0000000000008
m7f47d9da52ac404e_0000000000008
Przyjrzyj się wybranym ilustracjom i dopasuj je do autora.
Odpowiedzi: A - wyrazisty i nieskrępowany, swobodny sposób wyrażania (artystycznego, słownego). B - kierunek w sztuce, głównie w malarstwie początku XX w., koncentrujący się na wyrażaniu subiektywnych doznań twórcy. Ekspresjoniści często stosowali kontrastujące barwy i skupiali się wokół tematyki wojny, strachu, upadku ludzkości, zbliżającej się katastrofy.
Rozwiązanie: 1‑B 2‑A
m7f47d9da52ac404e_0000000000122
R14iE7lE2pDQg
Ćwiczenie 6
RBIZ4BBApSDIh1
m7f47d9da52ac404e_0000000000138
RY6AynqbjsJhB
Ćwiczenie 7
R1NXYvjFRpIds
classicmobile
Ćwiczenie 8
RvypWyd1ikUiy1
static
Ćwiczenie 8
Przyjrzyj się wybranym przykładom dzieł nawiązujących do osiągnięć fowistów. Jakie określenia pasują do przedstawionych dzieł?
Odpowiedzi: A - dynamiczność, nieregularność, swobodność, płynność B - kontrastujące kolory, geometryzacja kształtów, ruchliwość
Rozwiązanie: 1‑A 2‑B
R14dfg5Ac0L93
Ćwiczenie 10
Polecenie 1
Używając bloku z kolorowymi kartkami i nożyczek, stwórz kompozycję na formacie A3 z kolorowych kształtów. Jako inspirację mogą posłużyć Ci prace Matisse’a. Pomocne mogą być narzędzia programu miniPaint.
R1WeXxTCzczJ71
Słownik pojęć
Akademizm
Akademizm
kierunek w sztuce polegający na podporządkowaniu twórczości ściśle określonym regułom i naśladowanie wzorców uznanych za doskonałe.
Awangarda
Awangarda
kierunek w sztuce XX wieku, charakteryzujący się sprzeciwem wobec tradycji i powszechnie panującym regułom estetycznym, np. futuryzm, ekspresjonizm, kubizm, fowizm.
Ekspresja
Ekspresja
wyrazisty i nieskrępowany, swobodny sposób wyrażania (artystycznego, słownego).
Ekspresjonizm
Ekspresjonizm
kierunek w sztuce, głównie w malarstwie początku XX w., koncentrujący się na wyrażaniu subiektywnych doznań twórcy. Ekspresjoniści często stosowali kontrastujące barwy i skupiali się wokół tematyki wojny, strachu, upadku ludzkości, zbliżającej się katastrofy.
Fowizm
Fowizm
pierwszy awangardowy kierunek w sztuce współczesnej, powstał w roku 1905 i trwał do 1908. Fowiści tworzyli prace oparte na dużym kontraście i uproszczonych formach, ważną rolę odgrywała żywa, nasycona kolorystyka.
Kolaż
Kolaż
kompozycja plastyczna powstała przez naklejenie na płótno lub inne podłoże różnych materiałów i tworzyw; też: technika tworzenia takich kompozycji.
Logo
Logo
graficzny symbol przedsiębiorstwa, organizacji, serii wydawniczej itp.