Jak zdobywać wiedzę za granicą, czyli kształcenie w innych krajach Unii Europejskiej

RgJcokbpVQAaf

Na zdjęciu znajduje się czarny kompas na tle dużej mapy. Kompas wskazuje północ. Na szczycie kompasu kółko umożliwiające przywiązanie sznurka.

Podstawy kształcenia za granicą z perspektywy celów Unii Europejskiej

Znamy już podstawy systemu oświaty w Polsce. Jednak możliwości, jakie daje choćby członkostwo w Unii Europejskiej, otwierają szanse wszystkim, którzy chcieliby kształcić się bądź uzupełniać swoją edukację za granicą. Nie jest to trudne, trzeba tylko wiedzieć, jak i gdzie można się uczyć.

R1C6yDIsM1imR

Zdjęcie przedstawia fragment mapy świata, na której poszczególne kraje zostały wyodrębnione za pomocą kolorów. Zdjęcie obejmuje Europę, kawałek Azji i Afryki oraz Ameryki Południowej. Na mapie znajdują się chorągiewki w różnych kolorach, które są przyczepione w większości do krajów europejskich oraz krajów Afryki Północnej.

Jest wiele powodów, by uczyć się w innym kraju, np. europejskim. Oto kilka z nich:

• Pogłębicie praktyczną znajomość innego języka. Uczestnictwo w kursach lub warsztatach za granicą sprawi, że wasze umiejętności porozumiewania się w obcym języku poprawią się znacząco. Jeśli nie posiadacie kompetencji językowych, to idealna okazja by poznać inny język europejski i posługiwać się nim na zadawalającym poziomie.

• Zwiększycie możliwości zatrudnienia. Dzięki uczestnictwu w kursach lub warsztatach organizowanych w innym kraju wzbogacicie swoje CV [czyt.: si wi]. Doświadczenie z pobytu za granicą może okazać się atutem u potencjalnego pracodawcy.

• Poszerzycie swoje horyzonty. Poznając inną kulturę, będziecie mieli nowe spojrzenie na wiele rzeczy i zwiększycie swoje zdolności adaptacyjne (przystosowawcze).

• Staniecie się pewniejsi siebie. Konieczność radzenia sobie w obcym kraju da wam więcej pewności i wiary w siebie.

• Poznacie inne kultury, systemy edukacji, kształcenia. Pogłębiona wiedza na temat innych kultur rozwinie wasze umiejętności interpersonalne, co ułatwi pracę bądź naukę z osobami z różnych środowisk.

• Spotkacie osoby rozmaitych narodowości i zyskacie nowych przyjaciół.

Dla zainteresowanych

Polityka edukacyjna Unii Europejskiej

Każdy z krajów Unii Europejskiej sam kształtuje swoją politykę edukacyjną, jednak Wspólnota wspiera je w tym zadaniu, określając wspólne cele i upowszechniając dobre wzorce. Systemy edukacyjnie w krajach UE różnią się pod wieloma względami, m.in. modelem zarządzania, sposobem finansowania, poziomami edukacyjnymi, wiekiem rozpoczęcia i zakończenia edukacji obowiązkowej.

Deklaracja bolońska

RfG2bjwmY6bVV

Na zdjęciu widać głowy i część ramion dwóch osób. Jedna z nich pokazuje palcem wskazującym punkt na mapie.

Model europejskiego kształcenia oraz narodowe systemy edukacyjne w Europie podlegają dużej konkurencji ze strony amerykańskich i azjatyckich modeli edukacyjnych. W takich okolicznościach reakcją na te zmiany w europejskim środowisku edukacyjnym była deklaracja bolońska podpisana 19 czerwca 1999 roku. Zgodnie z jej zapisem „«Europa Wiedzy» jest teraz powszechnie uznawana za niezastąpiony czynnik rozwoju społecznego i ludzkiego oraz niezbędny element wzmocnienia i wzbogacania tożsamości europejskiej. Da to obywatelom Europy umiejętności niezbędne do stawienia czoła wyzwaniom nowego tysiąclecia. Podwyższy świadomość wspólnych wartości oraz przynależności do wspólnej przestrzeni społeczno‑kulturowej. Znaczenie edukacji oraz współpracy edukacyjnej dla rozwoju i umocnienia stabilnych, pokojowych oraz demokratycznych społeczeństw jest powszechnie uznawane za bardzo ważne. W deklaracji zwrócono uwagę na centralną rolę uczelni w rozwoju kulturalnym Europy. Podkreślono w niej znaczenie stworzenia Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego jako klucza do zwiększenia mobilności i zatrudnialności (ang. employability) [czyt.: implojabiliti] obywateli oraz ogólnego rozwoju kontynentu.

zmYP4qqNjD_00000_XCX_009 Źródło: dostępny w internecie: www.kfr.univ.rzeszow.pl/Bologna_Declaration.pdf [dostęp 5.06.2021].

Europejska Sieć Informacji o Edukacji

Młodzi obywatele Unii Europejskiej mają prawo chodzić do szkoły w każdym jej kraju na takich samych warunkach jak obywatele tego państwa. Mają prawo do uczęszczania do klasy z rówieśnikami, na podobnym poziomie wykształcenia, jak ich klasa w kraju pochodzenia – niezależnie od ich znajomości języka ojczystego danego kraju.

W wypadku migracji zarobkowej rodziców będących obywatelami UE, zgodnie z jej prawem, dzieci są uprawnione do bezpłatnej nauki języka w nowym kraju, aby łatwiej mogły zaadaptować się do nowego środowiska szkolnego.

Należy pamiętać jednak, że system oświaty w nowym kraju może się bardzo różnić od tego w kraju pochodzenia. Na przykład: w niektórych krajach należy wybrać między kształceniem akademickim i zawodowym na bardzo wczesnym wiekowo etapie. Dlatego właśnie w UE nie uznaje się automatycznie świadectw szkolnych z innych państw członkowskich. W niektórych krajach należy wystąpić do odpowiedniego urzędu krajowego o uznanie świadectwa szkolnego przed zapisem do lokalnej szkoły.

O systemach oświatowych w krajach UE można dowiedzieć się z Europejskiej Sieci Informacji o Edukacji – EURYDICE [czyt.: juridisi]. Sieć została utworzona w roku 1980 wspólnie przez Komisję Europejską i kraje członkowskie UE w celu wymiany informacji o krajowych systemach edukacji.

Sieć Eurydice składa się z:

• Europejskiego Biura Eurydice, które koordynuje prace sieci, analizuje zebrane informacje oraz publikuje opracowania;

• 40 biur krajowych w 36 krajach uczestniczących w europejskim programie Erasmus+, które zbierają informacje krajowe i biorą udział w prowadzonych analizach.

Uczymy się przez całe życie ..., nieważne gdzie

Zbyt wielu młodych ludzi przedwcześnie rezygnuje z kształcenia. Tymczasem osoby przedwcześnie kończące naukę są w większym stopniu narażone na ryzyko długotrwałego bezrobocia, ubóstwa i wejścia na drogę przestępczą, a ich koszt dla gospodarki europejskiej, według danych Europejskiego Urzędu Statystycznego (European Statistical Office [czyt.: juropin statistikal ofis], Eurostat), wynosi około 1,25% PKB. Dlatego tak wiele słyszymy o pozytywnych skutkach kształcenia ciągłego.

Co oznacza stwierdzenie z tytułu lekcji w XXI wieku? Uczenie przez całe życie – to zorientowanie na efekty uczenia się. To podporządkowanie działań interesowi osób uczących się w różnych sytuacjach (w szkole i na uczelni, stażach i kursach, w pracy,  różnych organizacjach i wprost w sytuacjach życia codziennego), w różnym wieku - z podkreśleniem potrzeby spójności działań wielu instytucji, resortów i partnerów. Uczenie się przez całe życie to także równe traktowanie, docenianie i promowanie uczenia się w rozmaitych formach i na różnych etapach życia. Idea uczenia się przez całe życie powinna być realizowana z podkreśleniem potrzeby rozwoju słabiej  rozwiniętych form i etapów kształcenia, w tym zwłaszcza wczesnej edukacji, edukacji praktycznej powiązanej ściśle z potrzebami gospodarki i społeczeństwa obywatelskiego oraz edukacji dorosłych, łącznie z edukacją osób starszych.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej

Idea edukacji przez całe życie pojawiła się na początku XX wieku. Jednakże jako uniwersalna i humanistyczna koncepcja ukształtowana została w latach 70. XX wieku przy udziale UNESCO [czyt.: junesko]. Zakładała, że „każdy człowiek ma prawo i powinien uczyć się przez całe swoje życie”. W strategii lizbońskiej podano dokładną definicję Life Long Learning [czyt.: lajf long lernin] „wszelkie działania związane z uczeniem się przez całe życie, zmierzające do poprawy poziomu wiedzy, umiejętności i kompetencji w pespektywie osobistej, obywatelskiej, społecznej i/lub związanej z zatrudnieniem”.

Idea Life Long Learning dotyczy zarówno rozwoju indywidualnego, jak i rozwoju cech społecznych we wszystkich formach i kontekstach, w systemie formalnym i nieformalnym. Nacisk kładziony jest na zachęcanie do nauki przez całe życie, już od wczesnego dzieciństwa. Opisywana koncepcja jest praktycznie tożsama z kształceniem ustawicznym, które jest rozumiane jako kompleks procesów oświatowych: formalnych, nieformalnych i incydentalnych, które umożliwiają uzupełnienie wykształcenia.

Dlaczego warto uczyć się przez całe życie?

ZALETY KSZTAŁCENIA SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE:

• WIEDZA POSZERZA HORYZONTY – życie człowieka wykształconego jest bogatsze i ciekawsze, człowiek taki ma więcej znajomych, może zarobić więcej pieniędzy i podnieść swój poziom życia.

• WIEDZĘ TRZEBA AKTUALIZOWAĆ – jeżeli chcemy „być na bieżąco”, musimy podążać za zmianami w świecie, sprawnie obsługiwać komputer, nie bać się nowinek technologicznych, dobrze znać wybrany język obcy.

• WIEDZA JEST PODSTAWĄ SUKCESU ZAWODOWEGO – w wielu zawodach konieczne jest ciągłe podnoszenie kwalifikacji czy nabywanie nowych umiejętności, takich pracowników cenią pracodawcy.

• NAUKA ODMŁADZA – spotkania z ludźmi, konieczność wyjścia z domu, podjęcia wysiłku nauki, zrozumienia tematu sprawiają, że mózg jest zmuszany do aktywności; człowiek ma możliwość sprawdzenia siebie.

• NAUKA DODAJE PEWNOŚCI SIEBIE – im więcej sobą reprezentujemy, tym łatwiej jest myśleć o sobie dobrze, tym więcej mamy do zaoferowania innym, jesteśmy odważniejsi w kontaktach zawodowych i osobistych.

• NAUKA ZAPEWNIA POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA – by móc spokojnie żyć i się rozwijać, musimy mieć w sobie poczucie pewności. Bezpieczeństwo wynika z poczucia własnej wartości, z przekonania, że poradzimy sobie w każdych okolicznościach, mamy dużo do zaoferowania pracodawcy, więc dostaniemy i utrzymamy pracę.

R1SGmn3gV8uI3

Zdjęcie sali komputerowej. Mężczyzna patrzy na włączony monitor komputera. Siedzi tyłem do widza. Na pierwszym planie znajduje się fragment biurka na który stoi komputer stacjonarny. Obok jest szafka metalowa i fragment kanapy. Mężczyzna siedzi przy ścianie z oknem. Szafka i kanapa znajdują się po prawej stronie.

Programy mobilności młodych w UE

Edukacja stanowi istotny obszar aktywności Unii Europejskiej. W okresie 2007–2013 Komisja Europejska zintegrowała swoje inicjatywy edukacyjne i szkoleniowe pod wspólnym szyldem Uczenie się przez całe życie. Program ten umożliwiał obywatelom na każdym etapie życia poszukiwanie stymulujących możliwości edukacyjnych w całej Europie. Obejmował cztery podprogramy: Comenius (szkoły), Erasmus (szkolnictwo wyższe), Leonardo da Vinci (szkolenie i kształcenie zawodowe) oraz Grundtvig (edukacja osób dorosłych).

Od 1 stycznia 2014 roku program „Uczenie się przez całe życie”, akcja Jean Monnet [czyt.: żan mone], program „Młodzież w działaniu” oraz pięć innych programów
(m.in. Erasmus Mundus i Tempus), zostały zastąpione programem Erasmus+. Po raz pierwszy w historii programów edukacyjnych Unii Europejskiej wsparciem objęte zostały również inicjatywy związane ze sportem. Program trwał siedem lat, czyli do roku 2020. W  założeniach program Erasmus+ nie różnił się zasadniczo od zakończonego programu „Uczenie się przez całe życie”. Unijny Program Edukacyjny Erasmus+ jest realizowany w kolejnej edycji na lata 2021‑2027.  Stawia sobie za cel wspieranie uczniów i studentów, nauczycieli i wykładowców oraz wolontariuszy w prowadzeniu międzynarodowych projektów, które służą podnoszeniu kompetencji. Największy nacisk w nowym programie został położony na edukację formalną i pozaformalną służącą rozwijaniu umiejętności uczniów, nauczycieli i pracowników oraz poprawie ich sytuacji na rynku pracy.

W praktyce program Erasmus+ umożliwia zagraniczną mobilność – wyjazdy w celach edukacyjnych (np. podjęcia studiów, odbycia praktyki, szkoleń lub zaangażowania się w wolontariat) uczniów, studentów, kadry edukacyjnej i pracowników młodzieżowych. Wspiera budowę partnerstw między uniwersytetami, szkołami wyższymi i średnimi, przedsiębiorstwami i organizacjami non profit na rzecz wzmacniania innowacyjności i budowania wiedzy. Działania w obrębie sportu służą przede wszystkim wspieraniu inicjatyw mających na celu zwalczanie przemocy, dyskryminacji i dopingu. Na dofinansowanie mogą liczyć również międzynarodowe imprezy sportowe typu non profit. Strona ErasmusErasmusErasmus+.