Jak zmienia się język modlitwy? "Psałterz puławski" oraz "Psalmy" Czesława Miłosza
Jak zmienia się język modlitwy — Psałterz puławski oraz Psalmy Czesława Miłosza
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń zna: treść Psalmu 13; historię i tradycję tłumaczeń Psałterza; historię Psałterza Puławskiego jako zabytku piśmiennictwa polskiego.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi: analizować tekst archaiczny; analizować poetycki tekst współczesny; myśleć abstrakcyjnie; odnaleźć w tekście staropolskim wyrazy obcego pochodzenia.
2. Metoda i forma pracy
Elementy wykładu, elementy dyskusji, praca zbiorowa, praca indywidualna.
3. Środki dydaktyczne
treść Psalmu 13
4. Przebieg lekcji
Uświadomienie celów lekcji.
Przedstawienie sylwetki króla Dawida — psalmisty.
Przedstawienie historii tłumaczenia księgi psalmów: Rej, Kochanowski, Staff, Brandsteatter, Miłosz.
Próba zrozumienia archaicznego tekstu z Psałterza puławskiego, Psalmu 13 (12). (O czym jest utwór? Jakie są problemy ze zrozumieniem? Czy wszystkie sformułowania są jasne?)
Odczytanie tłumaczenia Miłosza Psalm 13. (czy odbiór jest łatwiejszy? O czym jest psalm?)
Potraktowanie tłumaczenia Miłoszowego jak słownika. (zestawienie wyrazów niezrozumiałych ze współczesnymi, np.: Gospodzin — Pan, lice — oblicze, kako — jak, sierce — serce)
Dyskusja o tym , czy te tłumaczenia różnią się treściowo? Co akcentuje autor średniowieczny, co współczesny?
Zapisanie notatki o zabytku piśmiennictwa Psałterzu puławskim i wpływie języków obcych na polszczyznę XV wieku.
5. Bibliografia
Psalm 12 — http://staropolska.gimnazjum.com.pl/sredniowiecze/biblia_i_apokryfy/Psalterz_pulawski.html
Psalm 13, tłumaczenie Czesław Miłosz — http://maximus.pl/bw‑analiza_porownawcza_psalmu_13_z_ksiegi_psalmow_w_tlumaczeniach‑102.html
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
Psalm 13, tłumaczenie Czesława Miłosza
1. Przewodnikowi chóru. Psalm Dawida.
2. Jak długo Panie? Czy będziesz zapominać o mnie?*
Jak długo swoje oblicze będziesz ukrywać przede mną?
3. Jak długo będą tylko troski w duszy mojej*
i zgryzota w sercu moim każdego dnia?* Jak długo mój
nieprzyjaciel wynosić się ma nade mną?
4. Wejrzyj, odpowiedz mi, Panie i Boże mój!* Oświeć oczy
moje, abym nie zasnął śmiercią.
5. Niech nie powie mój nieprzyjaciel: „Przemogłem go”.*
Niech nie cieszą się prześladowcy moi, że zachwiałem się.
6. A ja ufam miłosierdziu Twemu,* rozraduje się moje serce
wybawieniem przez ciebie, * będę śpiewał Panu, bo mnie obdarował.
Psałterz puławski z końca XV lub początku XVI stulecia.
Psalm 12
Usquequo, Domine, oblivisceris. Ten psalm wypowiada, iże Krystus nas oświeca wierną wiatłością, abychom w wiekujej śmierci nie zaspali na wieki. Psalm Dawidow krola ży<dowskiego>.
1. Bo dokąd, Gospodnie, zapominasz mie do końca? Dokąd odwracasz lice twoje ode mnie?
2. Kako długo kłaść będę radę w duszy mojej, boleć w siercu moim przez dzień?
3. Dokąd powyszszon będzie nieprzyjaciel moj nade mną? Weźrzy i usłysz mie, Gospodnie Boże moj!
4. Rozświeci oczy moje, bych niegda nie usnął we śmierci, by niegdy nie rzekł nieprzyjaciel moj: Przemogł jem naprzeciw jemu.
5. Jiż męcą mnie, wiesielić sie będą, acz poruszon będę, ale ja w miłosierdziu twym miał nadzieję.
6. *Wiesieliło sie sierce moje we zbawieniu twoim; piać będę Gospodnu, jenże dobra dał mnie, i psalmy piać będę imieniu gospodnowemu *najwyszszemu. Sław<a...>
7. Czas trwania lekcji
45 minut.
8. Uwagi do scenariusza
Brak.