W prostokątnym polu znajduje się napis „Pobierz”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego scenariusz lekcji - dokument w formacie pdf.
W prostokątnym polu znajduje się napis „Pobierz”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego scenariusz lekcji - dokument w formacie pdf.
I. Indywidualna i zespołowa ekspresja muzyczna.
4. W zakresie słuchania i percepcji muzyki. Uczeń:
2) rozpoznaje ze słuchu:
A) brzmienie instrumentów muzycznych.
II. Język i funkcje muzyki, myślenie muzyczne, kreacja i twórcze działania.
3. Uczeń wykazuje się znajomością i dokonuje podziału:
1) instrumentów muzycznych ze względu na źródło dźwięku – nazywa i charakteryzuje je.
Nauczysz się
klasyfikować instrumenty muzyczne ze względu na budowę, źródło brzmienia i sposób wydobycia dźwięku;
Podczas dzisiejszej lekcji, poprzez rozwiązywanie różnych zadań, utrwalisz swoją wiedzę na temat instrumentów muzycznych. Na początek rozpoczniesz od klasyfikacji instrumentów, czyli ich podziału.
R7tjx5e5Pe8zI
Ćwiczenie 1
Dopasuj nazwę grupy instrumentów do opisu ich źródła dźwięku. 1. Są to instrumenty „samodźwięczne”, w których wibratorem jest ciało stałe mające własną sprężystość. Możliwe odpowiedzi: A. chordofony, B. membranofony , C. idiofony, D. areofony, E. elektrofony. 2. Instrumenty, w których wibratorem jest napięta błona-membrana. Możliwe odpowiedzi: A. chordofony, B. membranofony , C. idiofony, D. areofony, E. elektrofony. 3. Instrumenty strunowe, w których wibratorem jest napięta struna. Możliwe odpowiedzi: A. chordofony, B. membranofony , C. idiofony, D. areofony, E. elektrofony. 4. Są to elektryczne instrumenty muzyczne. Możliwe odpowiedzi: A. chordofony, B. membranofony , C. idiofony, D. areofony, E. elektrofony. 5. Instrumenty, w których wibratorem jest drgające powietrze (instrumenty dęte). A. chordofony, B. membranofony , C. idiofony, D. areofony, E. elektrofony.
Dopasuj nazwę grupy instrumentów do opisu ich źródła dźwięku. 1. Są to instrumenty „samodźwięczne”, w których wibratorem jest ciało stałe mające własną sprężystość. Możliwe odpowiedzi: A. chordofony, B. membranofony , C. idiofony, D. areofony, E. elektrofony. 2. Instrumenty, w których wibratorem jest napięta błona-membrana. Możliwe odpowiedzi: A. chordofony, B. membranofony , C. idiofony, D. areofony, E. elektrofony. 3. Instrumenty strunowe, w których wibratorem jest napięta struna. Możliwe odpowiedzi: A. chordofony, B. membranofony , C. idiofony, D. areofony, E. elektrofony. 4. Są to elektryczne instrumenty muzyczne. Możliwe odpowiedzi: A. chordofony, B. membranofony , C. idiofony, D. areofony, E. elektrofony. 5. Instrumenty, w których wibratorem jest drgające powietrze (instrumenty dęte). A. chordofony, B. membranofony , C. idiofony, D. areofony, E. elektrofony.
Dopasuj opis grupy instrumentów za względu na rodzaj wibratora (źródła dźwięku) do ogólnej ich nazwy.
Są to instrumenty „samodźwięczne”, w których wibratorem jest ciało stałe mające własną sprężystość., Instrumenty strunowe, w których wibratorem jest napięta struna., Instrumenty, w których wibratorem jest drgające powietrze (instrumenty dęte)., Instrumenty, w których wibratorem jest napięta błona-membrana., Są to elektryczno-mechaniczne instrumenty muzyczne.
Istnieją też inne podziały poszczególnych grup instrumentów oparte na innych kryteriach, np. praktyczny podział na instrumenty strunowe, dęte i perkusyjne. Grupy te nadal można dzielić. Wśród strunowych wyróżniamy: smyczkowe, szarpane, i uderzane. Instrumenty dęte dzielą się na dęte drewniane i dęte blaszane. Instrumenty perkusyjne na melodyczne i niemelodyczne.
Ćwiczenie 2
Instrumenty smyczkowe to takie, w których źródłem dźwięku jest struna pocierana smyczkiem. Uporządkuj instrumenty smyczkowe od tego, który brzmi najwyżej do tego, na którym można zagrać najniższe dźwięki. Pomoże Ci w tym krótka prezentacja.
Rmhy8foFZEvLw
Prezentacja instrumentów smyczkowych. Na prezentacji 4 slajdy na każdym zdjęcie innego instrumentu smyczkowego. Zdjęciu towarzyszy próbka dźwięku danego instrumentu. Na slajdzie pierwszym skrzypce. Kształt pudła rezonansowego skrzypiec trochę przypomina ósemkę. Są zaokrąglone u góry i u dołu w środku pudła jest przewężenie. Na wysokości tego pudła dwa otwory rezonansowe od swojego kształtu nazywane efami. Skrzypce mają gryf wykonany z bardzo ciemnego drewna, główkę zakończoną ślimakiem, na której znajdują się 4 kołki. Skrzypce mają 4 struny. Na dole pudła rezonansowego zamocowany jest podbródek, w tym miejscu skrzypek przytrzymuje skrzypce brodą. Na nagraniu słyszymy fragment melancholijnego, spokojnego utworu granego na skrzypcach, które brzmią wysoko i jasno. Na drugim slajdzie altówka. Budową jest bardzo podobna do skrzypiec tylko odrobinę większa. Brzmi cieplej i niżej niż skrzypce. Na trzecim slajdzie wiolonczela kształt i budowę ma podobną do skrzypiec, tylko jest dużo większa. Nie ma podbródka tylko wysuwaną nóżkę, którą opiera się o podłogę. Na nagraniu wstęp do Habanery z opery Carmen. Wiolonczela brzmi nisko, aksamitnie. Na ostatnim slajdzie największy instrument smyczkowy - kontrabas. Instrument ma trochę inny kształt niż pozostałe instrumenty smyczkowe, jego dolna część jest szersza niż górna. Jest bardzo duży. Na nagraniu kilka dźwięków zagranych na kontrabasie. Kontrabas brzmi bardzo nisko, głęboko.
Prezentacja instrumentów smyczkowych. Na prezentacji 4 slajdy na każdym zdjęcie innego instrumentu smyczkowego. Zdjęciu towarzyszy próbka dźwięku danego instrumentu. Na slajdzie pierwszym skrzypce. Kształt pudła rezonansowego skrzypiec trochę przypomina ósemkę. Są zaokrąglone u góry i u dołu w środku pudła jest przewężenie. Na wysokości tego pudła dwa otwory rezonansowe od swojego kształtu nazywane efami. Skrzypce mają gryf wykonany z bardzo ciemnego drewna, główkę zakończoną ślimakiem, na której znajdują się 4 kołki. Skrzypce mają 4 struny. Na dole pudła rezonansowego zamocowany jest podbródek, w tym miejscu skrzypek przytrzymuje skrzypce brodą. Na nagraniu słyszymy fragment melancholijnego, spokojnego utworu granego na skrzypcach, które brzmią wysoko i jasno. Na drugim slajdzie altówka. Budową jest bardzo podobna do skrzypiec tylko odrobinę większa. Brzmi cieplej i niżej niż skrzypce. Na trzecim slajdzie wiolonczela kształt i budowę ma podobną do skrzypiec, tylko jest dużo większa. Nie ma podbródka tylko wysuwaną nóżkę, którą opiera się o podłogę. Na nagraniu wstęp do Habanery z opery Carmen. Wiolonczela brzmi nisko, aksamitnie. Na ostatnim slajdzie największy instrument smyczkowy - kontrabas. Instrument ma trochę inny kształt niż pozostałe instrumenty smyczkowe, jego dolna część jest szersza niż górna. Jest bardzo duży. Na nagraniu kilka dźwięków zagranych na kontrabasie. Kontrabas brzmi bardzo nisko, głęboko.
Prezentacja instrumentów smyczkowych (dźwięk wyk. muzycy z AMFN), CC BY 3.0
RRFUy8KXFAbWT
Instrumenty smyczkowe to takie, w których źródłem dźwięku jest struna pocierana smyczkiem. Uporządkuj instrumenty smyczkowe od tego, który brzmi najwyżej do tego, na którym można zagrać najniższe dźwięki. Elementy do uszeregowania: 1. skrzypce, 2. wiolonczela, 3. kontrabas, 4. altówka
Instrumenty smyczkowe to takie, w których źródłem dźwięku jest struna pocierana smyczkiem. Uporządkuj instrumenty smyczkowe od tego, który brzmi najwyżej do tego, na którym można zagrać najniższe dźwięki. Elementy do uszeregowania: 1. skrzypce, 2. wiolonczela, 3. kontrabas, 4. altówka
Ilustracja przedstawia klawesyn wykonany przez Johana Bromana w XVIII w. Instrument jest podobny kształtem do fortepianu, ale dużo mniejszy i na czterech nogach. Klawisze klawesynu mają odwrotne kolory niż klawisze fortepianu białe są czarne a czarne są białe. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: Klawesyn to instrument strunowy klawiszowy. Jednak, jeżeli będziemy brać pod uwagę sposób wydobycia dźwięków, wówczas możemy go zakwalifikować do instrumentów strunowych szarpanych. Klawesyn nie ma tak jak w fortepianie młoteczków, które uderzają w struny, lecz inny mechanizm, który te struny szarpie. Na fotografii pokazany jest skoczek klawesynu z piórkiem, które szarpie strunę.
Ilustracja przedstawia klawesyn wykonany przez Johana Bromana w XVIII w. Instrument jest podobny kształtem do fortepianu, ale dużo mniejszy i na czterech nogach. Klawisze klawesynu mają odwrotne kolory niż klawisze fortepianu białe są czarne a czarne są białe. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: Klawesyn to instrument strunowy klawiszowy. Jednak, jeżeli będziemy brać pod uwagę sposób wydobycia dźwięków, wówczas możemy go zakwalifikować do instrumentów strunowych szarpanych. Klawesyn nie ma tak jak w fortepianie młoteczków, które uderzają w struny, lecz inny mechanizm, który te struny szarpie. Na fotografii pokazany jest skoczek klawesynu z piórkiem, które szarpie strunę.
1
1. Klawesyn to instrument strunowy klawiszowy. Jednak, jeżeli będziemy brać pod uwagę sposób wydobycia dźwięków, wówczas możemy go zakwalifikować do instrumentów strunowych szarpanych. Klawesyn nie ma tak jak w fortepianie młoteczków, które uderzają w struny, lecz inny mechanizm, który te struny szarpie. Na fotografii pokazany jest skoczek klawesynu z piórkiem, które szarpie strunę. Stąd klawesyn to również instrument strunowy szarpany. Bartłomiej Bulicz, Skoczek klawesynu z piórkiem z tworzywa sztucznego, wikimedia.org, CC BY 3.0 {audio}
Sofi Sykfont (foto.), Klawesyn wykonany przez Johana Bromana, XVIII w., wikimedia.org, CC BY 3.0
Instrumenty dęte drewniane i dęte blaszane
W instrumentach dętych źródłem dźwięku jest drgające powietrze. Grupa ta dzieli się na dęte drewniane i dęte blaszane. Posłuchaj dwóch krótkich prezentacji, w których przypomnisz sobie wygląd i brzmienie tych instrumentów.
R12UwqNpz37dB
Prezentacja instrumentów dętych. Na prezentacji 7 slajdów na każdym zdjęcie innego instrumentu dętego. Zdjęciu towarzyszy próbka dźwięku danego instrumentu. Na slajdzie pierwszym obój. Obój to długa, rozszerzana lekko ku dołowi rura wykonana z bardzo ciemnego drewna lub tworzywa sztucznego. Instrument ma dużo metalowych klapek, które zatykają otwory. Stroik instrumentu to podwójnie złożona trzcina, która wystaje na górze instrumentu (nie jest przykryta ustnikiem). Na nagraniu nostalgiczna, rzewna i piękna melodia. Obój ma przenikliwe brzmienie.
Na drugim slajdzie klarnet. Budową jest trochę podobny do oboju, ma zupełnie inny ustnik. Stoik ukryty jest w ustniku. Na nagraniu początek Błękitnej rapsodii Gershwina. Klarnet brzmi dość chropowato i ciepło. Na trzecim slajdzie fagot. Instrument jest bardzo długi, jest drewnianą rurą która jest złożona wpół. Powietrze biegnie do dołu a potem do góry, wylot instrumentu znajduje się na górze. Powietrze wprowadza się do fagotu przez metalową zakrzywioną rurkę. Na nagraniu fragment suity Peer Gynt, początek utworu W grocie króla gór. Fagot brzmi raczej nisko i chropowato. Na kolejnym slajdzie waltornia. Instrument wykonany jest z metalu, ma szeroką czarę głosową, główna rura zwinięta jest w okrąg, wnętrze tego okręgu wypełniają mniejsze rurki i wentyle. Na nagraniu krótka fanfara kojarząca się z muzyką myśliwską. Kolejny instrument to trąbka. Trąbka to zwinięta w podłużny kształt rura, rozszerzona na końcu. Instrument ma trzy wentyle. Na nagraniu skoczna, wesoła melodia. Trąbka brzmi jasno i przenikliwie. Przedostatni instrument to puzon. Instrument jest dość duży ma długi suwak, który można wsuwać i wysuwać z instrumentu przedłużając i skracając słup powietrza. Na nagraniu fragment Bolera Maurice'a Ravela wykonany na puzonie. Puzon brzmi dość nisko, metalicznie, głęboko. Na ostatnim slajdzie największy instrument dęty blaszany - tuba Instrument jest bardzo duży. Ma olbrzymią czarę głosową i cztery wentyle. Na nagraniu kilka skocznych dźwięków zagranych na tubie. Tuba brzmi bardzo nisko, głęboko, przy tym trochę śmiesznie.
Prezentacja instrumentów dętych. Na prezentacji 7 slajdów na każdym zdjęcie innego instrumentu dętego. Zdjęciu towarzyszy próbka dźwięku danego instrumentu. Na slajdzie pierwszym obój. Obój to długa, rozszerzana lekko ku dołowi rura wykonana z bardzo ciemnego drewna lub tworzywa sztucznego. Instrument ma dużo metalowych klapek, które zatykają otwory. Stroik instrumentu to podwójnie złożona trzcina, która wystaje na górze instrumentu (nie jest przykryta ustnikiem). Na nagraniu nostalgiczna, rzewna i piękna melodia. Obój ma przenikliwe brzmienie.
Na drugim slajdzie klarnet. Budową jest trochę podobny do oboju, ma zupełnie inny ustnik. Stoik ukryty jest w ustniku. Na nagraniu początek Błękitnej rapsodii Gershwina. Klarnet brzmi dość chropowato i ciepło. Na trzecim slajdzie fagot. Instrument jest bardzo długi, jest drewnianą rurą która jest złożona wpół. Powietrze biegnie do dołu a potem do góry, wylot instrumentu znajduje się na górze. Powietrze wprowadza się do fagotu przez metalową zakrzywioną rurkę. Na nagraniu fragment suity Peer Gynt, początek utworu W grocie króla gór. Fagot brzmi raczej nisko i chropowato. Na kolejnym slajdzie waltornia. Instrument wykonany jest z metalu, ma szeroką czarę głosową, główna rura zwinięta jest w okrąg, wnętrze tego okręgu wypełniają mniejsze rurki i wentyle. Na nagraniu krótka fanfara kojarząca się z muzyką myśliwską. Kolejny instrument to trąbka. Trąbka to zwinięta w podłużny kształt rura, rozszerzona na końcu. Instrument ma trzy wentyle. Na nagraniu skoczna, wesoła melodia. Trąbka brzmi jasno i przenikliwie. Przedostatni instrument to puzon. Instrument jest dość duży ma długi suwak, który można wsuwać i wysuwać z instrumentu przedłużając i skracając słup powietrza. Na nagraniu fragment Bolera Maurice'a Ravela wykonany na puzonie. Puzon brzmi dość nisko, metalicznie, głęboko. Na ostatnim slajdzie największy instrument dęty blaszany - tuba Instrument jest bardzo duży. Ma olbrzymią czarę głosową i cztery wentyle. Na nagraniu kilka skocznych dźwięków zagranych na tubie. Tuba brzmi bardzo nisko, głęboko, przy tym trochę śmiesznie.
Prezentacja wybranych instrumentów dętych, online-skills, (dźwięk: wyk. muzycy z AMFN) CC BY 3.0
Rl1X2UN8ugaSc
Ćwiczenie 4
Przyporządkuj instrumenty dęte do grupy dętych drewnianych lub dętych blaszanych. Instrumenty do przyporządkowania; 1. Puzon, 2. Waltornia, 3. Tuba, 4. Fagot, 5. Trąbka, 6. Obój, 7. Klarnet
Przyporządkuj instrumenty dęte do grupy dętych drewnianych lub dętych blaszanych. Instrumenty do przyporządkowania; 1. Puzon, 2. Waltornia, 3. Tuba, 4. Fagot, 5. Trąbka, 6. Obój, 7. Klarnet
Przyporządkuj instrumenty dęte do grupy dętych drewnianych lub dętych blaszanych.
Instrumenty perkusyjne to najbardziej liczna rodzina instrumentów na całym świecie. Posłuchaj prezentacji, w której przypomnisz sobie wygląd i brzmienie tych instrumentów.
R10g8tnHDhKJu
Prezentacja instrumentów perkusyjnych. Na prezentacji 7 slajdów na każdym zdjęcie innego instrumentu dętego. Zdjęciu towarzyszy próbka dźwięku danego instrumentu. Na slajdzie pierwszym wielki bęben. Instrument ma kilkadziesiąt centymetrów średnicy, jest duży. Ma membranę wykonaną z tworzywa sztucznego.Na nagraniu kilka dźwięków zgranych na bębnie. Dźwięk jest niski, dudniący. Na drugim slajdzie gong. Gong to metalowy wielki, dość grupy talerz. Ten na zdjęciu jest bogato zdobiony. Dźwięk gongu jest potężny, metaliczny, długo wybrzmiewa. Na trzecim slajdzie kotły. Instrument to miedziane misy, na które naciągnięta jest skórzana membrana. Naciągi instrumentu można regulować za pomocą pedałów i w ten sposób wydobywać dźwięki różnej wysokości. Na nagraniu rytm zagrany na 2 kotłach (dwie wysokości dźwięku). Na kolejnym slajdzie talerze. Instrument wykonany jest z metalu, jest płaskim, lekkim talerzem. Na nagraniu dwa długie dźwięki zagrane na talerzach. Talerze mają jasną, metaliczną, trochę szeleszczącą barwę. Ich dźwięk długo wybrzmiewa. Kolejny instrument to trójkąt. Instrument to metalowy pręt zwinięty w kształt trójkąta. Do instrumentu dołączona jest metalowa pałeczka. Na nagraniu kilka długich dźwięków zagranych na trójkącie. Trójkąt ma metaliczne, bardzo jasne, długo trwające dźwięki. Przedostatni instrument to werbel. Instrument ba korpus wykonany z metalu dwie membrany: od góry i od dołu instrumentu. Pod spodem umieszczone są sprężyny. Na nagraniu tremolo zagrane na werblu. Oprócz brzmienia uderzanej membrany (jak przy bębnach) słychać też szelest (pochodzący od sprężyny). Na ostatnim slajdzie czelesta. Instrument z zewnątrz wygląda podobnie do pianina, ma drewnianą obudowę i białe i czarne klawisze. W środku zamiast strun znajdują się sztabki. Na nagraniu fragment Tańca wieszczki cukrowej z baletu Dziadek do orzechów Piotra Czajkowskiego. Instrument brzmi podobnie do dzwonków. Można grać na nim nawet skomplikowane melodie.
Prezentacja instrumentów perkusyjnych. Na prezentacji 7 slajdów na każdym zdjęcie innego instrumentu dętego. Zdjęciu towarzyszy próbka dźwięku danego instrumentu. Na slajdzie pierwszym wielki bęben. Instrument ma kilkadziesiąt centymetrów średnicy, jest duży. Ma membranę wykonaną z tworzywa sztucznego.Na nagraniu kilka dźwięków zgranych na bębnie. Dźwięk jest niski, dudniący. Na drugim slajdzie gong. Gong to metalowy wielki, dość grupy talerz. Ten na zdjęciu jest bogato zdobiony. Dźwięk gongu jest potężny, metaliczny, długo wybrzmiewa. Na trzecim slajdzie kotły. Instrument to miedziane misy, na które naciągnięta jest skórzana membrana. Naciągi instrumentu można regulować za pomocą pedałów i w ten sposób wydobywać dźwięki różnej wysokości. Na nagraniu rytm zagrany na 2 kotłach (dwie wysokości dźwięku). Na kolejnym slajdzie talerze. Instrument wykonany jest z metalu, jest płaskim, lekkim talerzem. Na nagraniu dwa długie dźwięki zagrane na talerzach. Talerze mają jasną, metaliczną, trochę szeleszczącą barwę. Ich dźwięk długo wybrzmiewa. Kolejny instrument to trójkąt. Instrument to metalowy pręt zwinięty w kształt trójkąta. Do instrumentu dołączona jest metalowa pałeczka. Na nagraniu kilka długich dźwięków zagranych na trójkącie. Trójkąt ma metaliczne, bardzo jasne, długo trwające dźwięki. Przedostatni instrument to werbel. Instrument ba korpus wykonany z metalu dwie membrany: od góry i od dołu instrumentu. Pod spodem umieszczone są sprężyny. Na nagraniu tremolo zagrane na werblu. Oprócz brzmienia uderzanej membrany (jak przy bębnach) słychać też szelest (pochodzący od sprężyny). Na ostatnim slajdzie czelesta. Instrument z zewnątrz wygląda podobnie do pianina, ma drewnianą obudowę i białe i czarne klawisze. W środku zamiast strun znajdują się sztabki. Na nagraniu fragment Tańca wieszczki cukrowej z baletu Dziadek do orzechów Piotra Czajkowskiego. Instrument brzmi podobnie do dzwonków. Można grać na nim nawet skomplikowane melodie.
Prezentacja instrumentów perkusyjnych, online-skills, (dźwięk: wyk. AMFN z wyjątkiem gongu) CC BY 3.0
REUOpiRw1Z1uH
Ćwiczenie 5
Przyporządkuj instrumenty perkusyjne do jednej z grup: o określonej bądź nieokreślonej wysokości dźwięku. Instrumenty do przyporządkowania: 1. tamburyn, 2. dzwonki, 3. talerze, 4. bęben, 5. ksylofon, 6. marimba, 7. tam-tam, 8. kotły, 9. werbel, 10. dzwony rurowe, 11. trójkąt, 12. marakasy, 13. kastaniety, 14. marakasy, 15. metalofon, 16. wielki bęben
Przyporządkuj instrumenty perkusyjne do jednej z grup: o określonej bądź nieokreślonej wysokości dźwięku. Instrumenty do przyporządkowania: 1. tamburyn, 2. dzwonki, 3. talerze, 4. bęben, 5. ksylofon, 6. marimba, 7. tam-tam, 8. kotły, 9. werbel, 10. dzwony rurowe, 11. trójkąt, 12. marakasy, 13. kastaniety, 14. marakasy, 15. metalofon, 16. wielki bęben
Przyporządkuj instrumenty perkusyjne do jednej z grup: o określonej bądź nieokreślonej wysokości dźwięku.
W ostatniej części lekcji sprawdzisz swoją wiedzę o instrumentach z wszystkich grup.
Ćwiczenie 6
RUj6HstjVREuf
Odpowiedz na pytania: 1. Do jakiej grupy instrumentów należy klarnet? 2. Jaki jest największy instrument smyczkowy? 3. Jaki jest największy instrument dęty blaszany?
Odpowiedz na pytania: 1. Do jakiej grupy instrumentów należy klarnet? 2. Jaki jest największy instrument smyczkowy? 3. Jaki jest największy instrument dęty blaszany?
Połącz w pary instrumenty z tej samej kategorii, tj. smyczkowy ze smyczkowym, dęty blaszany z dętym blaszanym.
Trójkąt, Gitara, Altówka, Fagot, Wibrafon, Waltornia, Pianino
Wiolonczela
Harfa
Fortepian
Klarnet
Puzon
Dzwonki
Werbel
Ćwiczenie 8
Dopasuj nazwę instrumentu do prezentowanych nagrań.
RrnVUnOYVXiiN
Odpowiedz na pytanie: Jaki instrument smyczkowy brzmi najwyżej?
Odpowiedz na pytanie: Jaki instrument smyczkowy brzmi najwyżej?
skrzypce
altówka
wiolonczela
kontrabas
Zadanie posiada plik audio, który można odsłuchać w wersji online podręcznika.
RSQanFkNg4QB3
Odpowiedz na pytanie: Na jakim instrumencie wykonywany jest początek Błękitnej Rapsodii Georga Gershwina?
Odpowiedz na pytanie: Na jakim instrumencie wykonywany jest początek Błękitnej Rapsodii Georga Gershwina?
klarnet
obój
fagot
flet
Zadanie posiada plik audio, który można odsłuchać w wersji online podręcznika.
RJqctqvSjUn4x
Odpowiedz na pytanie: Jaka jest inna nazwa waltorni?
Odpowiedz na pytanie: Jaka jest inna nazwa waltorni?
puzon
waltornia
trąbka
tuba
Zadanie posiada plik audio, który można odsłuchać w wersji online podręcznika.
R1SOo4DueBzWY
Odpowiedz na pytanie: W jaki sposób zmieniana jest wysokość dźwięku w kotłach.
Odpowiedz na pytanie: W jaki sposób zmieniana jest wysokość dźwięku w kotłach.
werbel
kotły
wielki bęben
talerze
Zadanie posiada plik audio, który można odsłuchać w wersji online podręcznika.
Słownik pojęć
Aerofony
Aerofony
[gr. aḗr ‘powietrze’, phōnḗ ‘głos’], grupa instrumentów muz., w których źródłem dźwięku jest drgający słup powietrza, pobudzony odpowiednim zadęciem (instrumenty dęte). Wysokość dźwięku jest zależna od długości słupa powietrza w przewodzie instrumentu, a barwa brzmienia — od kształtu przewodu, materiału oraz sposobu zadęcia; zmianę wysokości dźwięku uzyskuje się przez: otwieranie i zamykanie otworów bocznych (instrumenty dęte drewniane), przedłużanie rury (suwak w puzonie, wentyle w innych instrumentach dętych blaszanych), zmianę ciśnienia powietrza (trąbka fanfarowa), w aerofonach klawiszowych (organy) przez włączanie piszczałek różnej długości; aerofony dzielą się na: zaopatrzone w ustnik, w stroik i o zadęciu wargowym.
Chordofony
Chordofony
[gr. chordḗ ‘struna’, phōnḗ ‘dźwięk’], grupa instrumentów, w których źródłem dźwięku są napięte struny.
Elektrofony
Elektrofony
[gr. ḗlektron ‘bursztyn’, phōnḗ ‘dźwięk’], grupa instrumentów muzycznych, w których dźwięk jest wytwarzany za pośrednictwem drgań elektrycznych;
Fortepian
Fortepian
[wł. forte ‘mocno’, piano ‘cicho’], instrument muzyczny z grupy chordofonów uderzanych (chordofony).
Idiofony
Idiofony
[gr.], grupa instrumentów muzycznych, w których źródłem dźwięku (tzw. wibratorem) jest sprężysty element drgający (np. płytka, sztabka, pręt, rura, blaszka — tzw. języczek, naczynie z metalu, kamienia, drewna, szkła).
Membranofony
Membranofony
[łac.-gr.], grupa instrumentów muzycznych, w których źródłem dźwięku jest drgająca membrana, np. skóra lub błona napięta na rezonatorze (tzn. na części instrumentu współbrzmiącej ze źródłem dźwięku i wzmacniającej jego brzmienie).
Wibrator
Wibrator
część instrumentu muzycznego, wprawiana w drganie i wydająca dźwięk.
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
encyklopedia.pwn.pl
sjp.pwn.pl
Biblioteka muzyczna
Rmhy8foFZEvLw
Prezentacja instrumentów smyczkowych. Na prezentacji 4 slajdy na każdym zdjęcie innego instrumentu smyczkowego. Zdjęciu towarzyszy próbka dźwięku danego instrumentu. Na slajdzie pierwszym skrzypce. Kształt pudła rezonansowego skrzypiec trochę przypomina ósemkę. Są zaokrąglone u góry i u dołu w środku pudła jest przewężenie. Na wysokości tego pudła dwa otwory rezonansowe od swojego kształtu nazywane efami. Skrzypce mają gryf wykonany z bardzo ciemnego drewna, główkę zakończoną ślimakiem, na której znajdują się 4 kołki. Skrzypce mają 4 struny. Na dole pudła rezonansowego zamocowany jest podbródek, w tym miejscu skrzypek przytrzymuje skrzypce brodą. Na nagraniu słyszymy fragment melancholijnego, spokojnego utworu granego na skrzypcach, które brzmią wysoko i jasno. Na drugim slajdzie altówka. Budową jest bardzo podobna do skrzypiec tylko odrobinę większa. Brzmi cieplej i niżej niż skrzypce. Na trzecim slajdzie wiolonczela kształt i budowę ma podobną do skrzypiec, tylko jest dużo większa. Nie ma podbródka tylko wysuwaną nóżkę, którą opiera się o podłogę. Na nagraniu wstęp do Habanery z opery Carmen. Wiolonczela brzmi nisko, aksamitnie. Na ostatnim slajdzie największy instrument smyczkowy - kontrabas. Instrument ma trochę inny kształt niż pozostałe instrumenty smyczkowe, jego dolna część jest szersza niż górna. Jest bardzo duży. Na nagraniu kilka dźwięków zagranych na kontrabasie. Kontrabas brzmi bardzo nisko, głęboko.
Prezentacja instrumentów smyczkowych. Na prezentacji 4 slajdy na każdym zdjęcie innego instrumentu smyczkowego. Zdjęciu towarzyszy próbka dźwięku danego instrumentu. Na slajdzie pierwszym skrzypce. Kształt pudła rezonansowego skrzypiec trochę przypomina ósemkę. Są zaokrąglone u góry i u dołu w środku pudła jest przewężenie. Na wysokości tego pudła dwa otwory rezonansowe od swojego kształtu nazywane efami. Skrzypce mają gryf wykonany z bardzo ciemnego drewna, główkę zakończoną ślimakiem, na której znajdują się 4 kołki. Skrzypce mają 4 struny. Na dole pudła rezonansowego zamocowany jest podbródek, w tym miejscu skrzypek przytrzymuje skrzypce brodą. Na nagraniu słyszymy fragment melancholijnego, spokojnego utworu granego na skrzypcach, które brzmią wysoko i jasno. Na drugim slajdzie altówka. Budową jest bardzo podobna do skrzypiec tylko odrobinę większa. Brzmi cieplej i niżej niż skrzypce. Na trzecim slajdzie wiolonczela kształt i budowę ma podobną do skrzypiec, tylko jest dużo większa. Nie ma podbródka tylko wysuwaną nóżkę, którą opiera się o podłogę. Na nagraniu wstęp do Habanery z opery Carmen. Wiolonczela brzmi nisko, aksamitnie. Na ostatnim slajdzie największy instrument smyczkowy - kontrabas. Instrument ma trochę inny kształt niż pozostałe instrumenty smyczkowe, jego dolna część jest szersza niż górna. Jest bardzo duży. Na nagraniu kilka dźwięków zagranych na kontrabasie. Kontrabas brzmi bardzo nisko, głęboko.
Prezentacja instrumentów smyczkowych (dźwięk wyk. muzycy z AMFN), CC BY 3.0
R12UwqNpz37dB
Prezentacja instrumentów dętych. Na prezentacji 7 slajdów na każdym zdjęcie innego instrumentu dętego. Zdjęciu towarzyszy próbka dźwięku danego instrumentu. Na slajdzie pierwszym obój. Obój to długa, rozszerzana lekko ku dołowi rura wykonana z bardzo ciemnego drewna lub tworzywa sztucznego. Instrument ma dużo metalowych klapek, które zatykają otwory. Stroik instrumentu to podwójnie złożona trzcina, która wystaje na górze instrumentu (nie jest przykryta ustnikiem). Na nagraniu nostalgiczna, rzewna i piękna melodia. Obój ma przenikliwe brzmienie.
Na drugim slajdzie klarnet. Budową jest trochę podobny do oboju, ma zupełnie inny ustnik. Stoik ukryty jest w ustniku. Na nagraniu początek Błękitnej rapsodii Gershwina. Klarnet brzmi dość chropowato i ciepło. Na trzecim slajdzie fagot. Instrument jest bardzo długi, jest drewnianą rurą która jest złożona wpół. Powietrze biegnie do dołu a potem do góry, wylot instrumentu znajduje się na górze. Powietrze wprowadza się do fagotu przez metalową zakrzywioną rurkę. Na nagraniu fragment suity Peer Gynt, początek utworu W grocie króla gór. Fagot brzmi raczej nisko i chropowato. Na kolejnym slajdzie waltornia. Instrument wykonany jest z metalu, ma szeroką czarę głosową, główna rura zwinięta jest w okrąg, wnętrze tego okręgu wypełniają mniejsze rurki i wentyle. Na nagraniu krótka fanfara kojarząca się z muzyką myśliwską. Kolejny instrument to trąbka. Trąbka to zwinięta w podłużny kształt rura, rozszerzona na końcu. Instrument ma trzy wentyle. Na nagraniu skoczna, wesoła melodia. Trąbka brzmi jasno i przenikliwie. Przedostatni instrument to puzon. Instrument jest dość duży ma długi suwak, który można wsuwać i wysuwać z instrumentu przedłużając i skracając słup powietrza. Na nagraniu fragment Bolera Maurice'a Ravela wykonany na puzonie. Puzon brzmi dość nisko, metalicznie, głęboko. Na ostatnim slajdzie największy instrument dęty blaszany - tuba Instrument jest bardzo duży. Ma olbrzymią czarę głosową i cztery wentyle. Na nagraniu kilka skocznych dźwięków zagranych na tubie. Tuba brzmi bardzo nisko, głęboko, przy tym trochę śmiesznie.
Prezentacja instrumentów dętych. Na prezentacji 7 slajdów na każdym zdjęcie innego instrumentu dętego. Zdjęciu towarzyszy próbka dźwięku danego instrumentu. Na slajdzie pierwszym obój. Obój to długa, rozszerzana lekko ku dołowi rura wykonana z bardzo ciemnego drewna lub tworzywa sztucznego. Instrument ma dużo metalowych klapek, które zatykają otwory. Stroik instrumentu to podwójnie złożona trzcina, która wystaje na górze instrumentu (nie jest przykryta ustnikiem). Na nagraniu nostalgiczna, rzewna i piękna melodia. Obój ma przenikliwe brzmienie.
Na drugim slajdzie klarnet. Budową jest trochę podobny do oboju, ma zupełnie inny ustnik. Stoik ukryty jest w ustniku. Na nagraniu początek Błękitnej rapsodii Gershwina. Klarnet brzmi dość chropowato i ciepło. Na trzecim slajdzie fagot. Instrument jest bardzo długi, jest drewnianą rurą która jest złożona wpół. Powietrze biegnie do dołu a potem do góry, wylot instrumentu znajduje się na górze. Powietrze wprowadza się do fagotu przez metalową zakrzywioną rurkę. Na nagraniu fragment suity Peer Gynt, początek utworu W grocie króla gór. Fagot brzmi raczej nisko i chropowato. Na kolejnym slajdzie waltornia. Instrument wykonany jest z metalu, ma szeroką czarę głosową, główna rura zwinięta jest w okrąg, wnętrze tego okręgu wypełniają mniejsze rurki i wentyle. Na nagraniu krótka fanfara kojarząca się z muzyką myśliwską. Kolejny instrument to trąbka. Trąbka to zwinięta w podłużny kształt rura, rozszerzona na końcu. Instrument ma trzy wentyle. Na nagraniu skoczna, wesoła melodia. Trąbka brzmi jasno i przenikliwie. Przedostatni instrument to puzon. Instrument jest dość duży ma długi suwak, który można wsuwać i wysuwać z instrumentu przedłużając i skracając słup powietrza. Na nagraniu fragment Bolera Maurice'a Ravela wykonany na puzonie. Puzon brzmi dość nisko, metalicznie, głęboko. Na ostatnim slajdzie największy instrument dęty blaszany - tuba Instrument jest bardzo duży. Ma olbrzymią czarę głosową i cztery wentyle. Na nagraniu kilka skocznych dźwięków zagranych na tubie. Tuba brzmi bardzo nisko, głęboko, przy tym trochę śmiesznie.
Prezentacja wybranych instrumentów dętych, online-skills, (dźwięk: wyk. muzycy z AMFN) CC BY 3.0
R10g8tnHDhKJu
Prezentacja instrumentów perkusyjnych. Na prezentacji 7 slajdów na każdym zdjęcie innego instrumentu dętego. Zdjęciu towarzyszy próbka dźwięku danego instrumentu. Na slajdzie pierwszym wielki bęben. Instrument ma kilkadziesiąt centymetrów średnicy, jest duży. Ma membranę wykonaną z tworzywa sztucznego.Na nagraniu kilka dźwięków zgranych na bębnie. Dźwięk jest niski, dudniący. Na drugim slajdzie gong. Gong to metalowy wielki, dość grupy talerz. Ten na zdjęciu jest bogato zdobiony. Dźwięk gongu jest potężny, metaliczny, długo wybrzmiewa. Na trzecim slajdzie kotły. Instrument to miedziane misy, na które naciągnięta jest skórzana membrana. Naciągi instrumentu można regulować za pomocą pedałów i w ten sposób wydobywać dźwięki różnej wysokości. Na nagraniu rytm zagrany na 2 kotłach (dwie wysokości dźwięku). Na kolejnym slajdzie talerze. Instrument wykonany jest z metalu, jest płaskim, lekkim talerzem. Na nagraniu dwa długie dźwięki zagrane na talerzach. Talerze mają jasną, metaliczną, trochę szeleszczącą barwę. Ich dźwięk długo wybrzmiewa. Kolejny instrument to trójkąt. Instrument to metalowy pręt zwinięty w kształt trójkąta. Do instrumentu dołączona jest metalowa pałeczka. Na nagraniu kilka długich dźwięków zagranych na trójkącie. Trójkąt ma metaliczne, bardzo jasne, długo trwające dźwięki. Przedostatni instrument to werbel. Instrument ba korpus wykonany z metalu dwie membrany: od góry i od dołu instrumentu. Pod spodem umieszczone są sprężyny. Na nagraniu tremolo zagrane na werblu. Oprócz brzmienia uderzanej membrany (jak przy bębnach) słychać też szelest (pochodzący od sprężyny). Na ostatnim slajdzie czelesta. Instrument z zewnątrz wygląda podobnie do pianina, ma drewnianą obudowę i białe i czarne klawisze. W środku zamiast strun znajdują się sztabki. Na nagraniu fragment Tańca wieszczki cukrowej z baletu Dziadek do orzechów Piotra Czajkowskiego. Instrument brzmi podobnie do dzwonków. Można grać na nim nawet skomplikowane melodie.
Prezentacja instrumentów perkusyjnych. Na prezentacji 7 slajdów na każdym zdjęcie innego instrumentu dętego. Zdjęciu towarzyszy próbka dźwięku danego instrumentu. Na slajdzie pierwszym wielki bęben. Instrument ma kilkadziesiąt centymetrów średnicy, jest duży. Ma membranę wykonaną z tworzywa sztucznego.Na nagraniu kilka dźwięków zgranych na bębnie. Dźwięk jest niski, dudniący. Na drugim slajdzie gong. Gong to metalowy wielki, dość grupy talerz. Ten na zdjęciu jest bogato zdobiony. Dźwięk gongu jest potężny, metaliczny, długo wybrzmiewa. Na trzecim slajdzie kotły. Instrument to miedziane misy, na które naciągnięta jest skórzana membrana. Naciągi instrumentu można regulować za pomocą pedałów i w ten sposób wydobywać dźwięki różnej wysokości. Na nagraniu rytm zagrany na 2 kotłach (dwie wysokości dźwięku). Na kolejnym slajdzie talerze. Instrument wykonany jest z metalu, jest płaskim, lekkim talerzem. Na nagraniu dwa długie dźwięki zagrane na talerzach. Talerze mają jasną, metaliczną, trochę szeleszczącą barwę. Ich dźwięk długo wybrzmiewa. Kolejny instrument to trójkąt. Instrument to metalowy pręt zwinięty w kształt trójkąta. Do instrumentu dołączona jest metalowa pałeczka. Na nagraniu kilka długich dźwięków zagranych na trójkącie. Trójkąt ma metaliczne, bardzo jasne, długo trwające dźwięki. Przedostatni instrument to werbel. Instrument ba korpus wykonany z metalu dwie membrany: od góry i od dołu instrumentu. Pod spodem umieszczone są sprężyny. Na nagraniu tremolo zagrane na werblu. Oprócz brzmienia uderzanej membrany (jak przy bębnach) słychać też szelest (pochodzący od sprężyny). Na ostatnim slajdzie czelesta. Instrument z zewnątrz wygląda podobnie do pianina, ma drewnianą obudowę i białe i czarne klawisze. W środku zamiast strun znajdują się sztabki. Na nagraniu fragment Tańca wieszczki cukrowej z baletu Dziadek do orzechów Piotra Czajkowskiego. Instrument brzmi podobnie do dzwonków. Można grać na nim nawet skomplikowane melodie.
Prezentacja instrumentów perkusyjnych, online-skills, (dźwięk: wyk. AMFN z wyjątkiem gongu) CC BY 3.0
Bibliografia
red. Andrzej Chodkowski, Encyklopedia muzyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995
