Jakie wydarzenia historyczne przywołuje koncert Jankiela?

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń zna Pana Tadeusza i wydarzenia historyczne przywołane przez koncert Jankiela.

b) Umiejętności

Uczeń rozumie znaczenie muzyki (uniwersalizm, łagodzenie obyczajów, kojenie nerwów, wywoływanie uczuć i emocji, rodzenie wspomnień), analizuje koncert Jankiela, identyfikowanie muzykę z określonymi nastrojami.

2. Metoda i forma pracy

Metoda oglądowa: prezentacja fragmentów filmu Pan Tadeusz w reżyserii Andrzeja Wajdy. Heureza: sprawdzenie i przypomnienie wiadomości na temat genezy i wymowy dzieła.
Metoda podająca: nauczyciel mówi o przeplataniu się ze sobą różnych dziedzin sztuki (literatura, malarstwo, muzyka, itd.).
Metoda problemowa: wspólna analiza koncertu Jankiela.
Ostatnia faza zajęć ma charakter swobodnej wymiany poglądów na temat tego, czym jest dla mnie muzyka, jakie jest jej miejsce w moim życiu. Wypowiedzi uczniów.

3. Środki dydaktyczne

1. Reprodukcje obrazów przedstawiających wydarzenia historyczne przywołane
   w koncercie Jankiela.

2. Pan Tadeusz w reżyserii Andrzeja Wajdy.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Prezentacja fragmentów filmu Pan Tadeusz w reżyserii Andrzeja Wajdy.
Wprowadzenie do tematu zajęć.
Miejsce i znaczenie koncertu Jankiela w ramach dzieła Adama Mickiewicza.
Jaka jest wymowa całego utworu? Jakie cele pozaliterackie mu przyświecają (geneza powstania Pana Tadeusza).
Koncert Jankiela w powyższym kontekście.

b) Faza realizacyjna

Słowo jako tworzywo nowej rzeczywistości.
Pisarz jako artysta słowa.
Muzyk jako artysta dźwięku.
Słuchacz odbierający dźwięk swoją aktywnością, wyobraźnią, emocjonalnością.

Głośna lektura koncertu Jankiela.
Reakcje na muzykę Jankiela.
Reakcje młodych i starszych.
Jaka muzyka wywołuje jakie reakcje? Jakie wydarzenia są przywoływane i jakie rodzą emocje? (Konstytucja 3 maja, konfederacja targowicka, rzeź Pragi, emigracja, powstanie kościuszkowskie)

c) Faza podsumowująca

Muzyka i jej mowa, jej władza nad emocjami i wspomnieniami człowieka.
Uniwersalizm muzyki.
Muzyka, która łagodzi obyczaje; znaczenie muzyki w życiu każdego człowieka.
Moja muzyka; melodie szczególnie mi bliskie, przypominające przeszłość, rodzące marzenia.

5. Bibliografia

1. Mickiewicz A., Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie, oprac. S. Pigoń, aneks oprac. J. Maślanka, wyd. 11, Wrocław, Ossolineum 1996, BN I 83.

6. Załączniki

a) Zadanie domowe

Odszukaj piosenkę, melodię, która z jakiś względów jest Ci szczególnie bliska. Przynieś na następną lekcję płytę i przygotuj opowiadanie związane z Tobą (albo z jakimś wydarzeniem), które stanowić będzie komentarz do muzyki.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Koncert Jankiela to historia pisana na pięciolinii. Historia ojczyzny, w nutach której odnajdujemy tragedie i chwile triumfu, rozpacz, ale i nadzieję. Każdy z nas ma w swojej pamięci jakieś szczególnie mu bliskie melodie. Wiążą się one z jakimiś wydarzeniami, przypominają konkretne sytuacje czy osoby. Nie ma w tych wspomnieniach patetyczności
i powagi koncertu Jankiela, ale to, co pozostaje niezmienne, to emocje i silne uczucia, które wywołuje muzyka.

Wykorzystując niniejszy scenariusz możemy zachęcić uczniów do opowiedzenia o muzyce dla nich szczególnie bliskiej i wyjątkowej.