Jakimi środkami stylistycznymi wyrażone są uczucia w wierszu A. Mickiewicza „ Nad wodą wielką i czystą”

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń :

• zna twórczość oraz fakty z życia Adama Mickiewicza ,

• rozumie sytuację podmiotu lirycznego ,

• zna rodzaje rymów ,

• poznaje środki artystycznego wyrazu .

b) Umiejętności

Uczeń :

• potrafi analizować i interpretować wiersz ,

• ocenia uczucia i sytuację podmiotu lirycznego ,

• wykonuje badanie struktury wiersza ,

• umie nazywać poszczególne uczucia ,

• potrafi zadbać o poprawną wymowę ,

• umie zbudować dłuższą wypowiedź ustną .

2. Metoda i forma pracy

Praca w grupach , pogadanka heurystyczna , nauczanie przez przeżywanie , elementy metody podającej .

3. Środki dydaktyczne

1. Ilustracje przedstawiające żywioły

2. Tekst wiersza Mickiweicza

3. Nagranie z muzyką relaksacyjną

4. Karty pracy ucznia

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Zaprowadzenie ładu i sprawdzenie listy obecności.

2. Zapisanie tematu na tablicy.

3. Wprowadzenie uczniów w tematykę zajęć.

b) Faza realizacyjna

ĆWICZENIE 1

Uczniowie podzieleni na grupy otrzymują zdjęcia ilustrujące cztery żywioły : ich oblicza budzące emocje pozytywne np. gładka tafla jeziora , ognisko , poruszające się na wietrze liście , krajobraz Indii oraz oblicza budzące uczucia negatywne np. powódź , pożar , tornado , trzęsienie ziemi . Każda grupa ma za zadanie , za pomocą środków artystycznego wyrazu opisać uczucia jakie budzą otrzymane ilustracje . Nauczyciel kontroluje pracę grup i pomaga gdy pojawiają się problemy . Każda grupa przedstawia klasie swoje propozycje . Celem tego ćwiczenia jest wprowadzenie uczniów w klimat wiersza Mickiewicza , jak również ukazanie stanów psychicznych i uczuciowych człowieka będącego elementem przyrody .

ĆWICZENIE 2

Odczytanie wiersza „Nad wodą wielką i czystą” na głos przez nauczyciela lub ucznia . Aby wprowadzić uczniów w nastrój wiersza podczas czytania można wykorzystać nagranie z muzyką relaksacyjną (woda).Po przeczytaniu wiersza należy dać uczniom czas by mogli zastanowić się nad własną tezą interpretacyjną .

ĆWICZENIE 3

Każdy uczeń otrzymuje kartę pracy zawierającą pytania do tekstu , jak również punkty służące do badania struktury wiersza .

PYTANIA DO TEKSTU

1. Do jakiego okresu twórczości Mickiewicza można zaliczyć wiersz ? Odpowiedź uzasadnij .

• Wiersz należy do cyklu „Liryków lozańskich” powstałych w latach 1839 – 1840 . Mickiewicz mieszkał w Lozannie , a z okien domu rozpościerał się widok na jezioro Leman .Widok ten znalazł swe odbicie w wierszu .

1. Podmiot liryczny nie zawsze możemy identyfikować z autorem utworu . Jak jest twoim zdaniem w tym przypadku ?

• Ze względu na znane fakty z życia poety , takie jak emigracja , możemy podmiot liryczny identyfikować z autorem utworu .

2. Jak została przedstawiona w wierszu woda ? Swoje sądy poprzyj cytatami z wiersza .

• WODA ( słowo klucz ) w wierszu jest niczym lustro – wiernie odbija się w niej rzeczywistość , jest czysta , przejrzysta , jest czymś co zawsze wraca do stanu pierwotnego , czymś odwiecznym , niewzruszonym i niezniszczalnym .

3. Jak możesz zinterpretować opis natury zawarty w wierszu Mickiewicza ? Praca samodzielna . Należy pamiętać , że każdy ma prawo interpretować wiersz na swój własny sposób . Przedstawionych pomysłów nie wolno nam w żaden sposób krytykować czy ośmieszać .

c) Faza podsumowująca

BADANIE STRUKTURY WIERSZA

1. Budowa wiersza :

• ilość zwrotek...........................................................................................................................

• ilość wersów w zwrotce..........................................................................................................

• ilość wersów w wierszu..........................................................................................................

2 . Środki stylistyczne :

• epitety :....................................................................................................................................

• powtórzenia :............................................................................................................................

• uosobienia :...............................................................................................................................

• porównania :.............................................................................................................................

3. Rymy : nazwy oraz przykłady..........................................................................................................

5. Bibliografia

6. Załączniki

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Lekcja na poziomie klasy 3 gimnazjum