Jan Kochanowski i jego świat wartości.

Fraszki „Na zdrowie” i „Na dom w czarnoleskie”

1. Cele

Wiadomości

- uczeń zna postać Jana Kochanowskiego i najważniejsze fakty z jego życia.

Umiejętności

Uczeń:

- potrafi wymienić utwory Jana Kochanowskiego,

- zna następujące terminy literackie: podmiot liryczny, bohater liryczny,

- wie, czym są archaizmy,

- zna związki pomierzy życiem artysty a jego twórczością,

- sprawnie i poprawnie posługuje się słownikami,

- pracuje w grupie,

- stara się obudzić swoją kreatywność i twórcze myślenie,

- samodzielnie wyciąga wnioski,

- dostrzega wartości, przekazywane przez twórczość poety.

2. Metoda i forma pracy

Metody pracy:

- pogadanka heurystyczna,

- praca z tekstem,

- praca ze słownikami,

- elementy dyskusji.

Formy pracy:

- grupowa,

- zbiorowa.

3. Środki dydaktyczne

teksty fraszek „Na zdrowie” i „Na dom w Czarnoleskie”, książka Janiny Porazińskiej „Kto mi dał skrzydła. Rzecz o Janie Kochanowskim”, Słownik frazeologiczny języka polskiego, Słownik języka polskiego, Słownik terminów literackich, karty pracy ucznia,

4. Przebieg lekcji

Faza przygotowawcza

1. Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę lekcji. Prosi ich o przypomnienie znanych im utworów Jana Kochanowskiego. Następnie uczniowie przytaczają istotne informacje z biografii artysty, z którymi zapoznali się na wcześniejszym etapie edukacji polonistycznej.

Po uzyskaniu jak największej liczby informacji od uczniów, nauczyciel porządkuje wiadomości dotyczące Jana Kochanowskiego i przytacza fragmenty książki Janiny Porazińskiej pt. „Kto mi dał skrzydła. Rzecz o Janie Kochanowskim”. Cytaty mają pomóc uczniom w zrozumieniu związków zachodzących pomiędzy twórczością artysty a jego rzeczywistym życiem. Wybrane przez nauczyciela cytaty dotyczą omawianych na lekcji fraszek.

Faza realizacyjna

1. Zapisanie tematu lekcji.

2. Odczytanie przez uczniów tekstu fraszki „Na zdrowie”. Najpierw każdy z uczniów odczytuje tekst po cichu, samodzielnie. Następnie głośno tekst zostaje odczytany przez wskazanego przez ucznia wskazanego przez nauczyciela.

3. Wspólna refleksja nad treścią fraszki. Niezbędne elementy:

- wyjaśnienie niezrozumiałych wyrazów (praca ze słownikami),

- przypomnienie terminu archaizm,

- określenie adresata utworu oraz podmiotu lirycznego,

- ustalenie tematyki,

- wyszukanie i nazwanie wartości.

4. Wypełnienie pierwszego zadania zawartego na karcie pracy ucznia.

5. Dyskusja na temat zdrowia. Szukanie odpowiedzi na pytanie – czy zdrowie jest największym skarbem człowieka? I jeżeli jest, to dlaczego. Gromadzenie argumentów.

6. Zadanie II z karty pracy ucznia.

7. Odczytanie fraszki „Na dom w Czarnolesie”

8. Wspólna refleksja nad treścią fraszki. Niezbędne jest poruszenie podczas tej rozmowwy następujących elementów:

- wyjaśnienie wyrazów niezrozumiałych,

- określenie adresata utworu, podmiotu i bohatera lirycznego.

9. Zadanie III z karty pacy ucznia.

10. Dyskusja nad tym jaką wartością jest dla uczniów dom.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel dokonuje podsumowania pracy na lekcji.

2. Zadanie pracy domowej.

5. Bibliografia

Nagajowa M., ABC metodyki języka polskiego, Warszawa 1995,

Nasiłkowski S., Metody nauczania, Toruń 1997,

Nagajowa M., Słowo do słowa, Warszawa 1981,

Szymczak M., Słownik języka polskiego, t I‑III, Warszawa 1978,

Porazińska J., Kto mi dał skrzydła. Rzecz o Janie Kochanowskim, Warszawa 1986,

Skorupka S., Słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa 1999,

Jaworski S., Szkolny słownik. Terminy literackie, Warszawa 1991.

6. Załączniki

Karta pracy ucznia

7. Czas trwania lekcji

45 minut