RMUVmnKpRLXha
Kolorowa grafika przedstawia na pierwszym planie jezioro, na jego prawym i lewym brzegu rosną drzewa. Widzimy tylko ich czarne sylwetki. W głębi na skraju jeziora stoi brama Torii. Jest zbudowana z dwóch słupów połączonych u góry dwiema poprzecznymi belkami. Jej zniekształcony kształt odbija się w tafli wody. W tle widać pagórkowaty teren pokryty drzewami iglastymi i liściastymi. Grafika utrzymana jest w ciepłej kolorystyce, dominują barwy brązu, czerwieni i żółci.

Japonia – Kraj Wschodzącego Słońca

Wschód słońca
Źródło: GDJ, Openclipart, domena publiczna.
Twoje cele
  • poznasz podstawowe informacje na temat Japonii oraz jej kultury,

  • określisz cechy haiku jako gatunku literackiego,

  • odczytasz wymowę przykładowych haiku Matsuo Bashō.

Nazwa Japonia składa się z dwóch ideogramów, czyli znaków graficznych, które wyrażają określone pojęcie bez użycia liter. Pierwszym z nich jest Ni (słońce), drugim hon (początek, źródło), dlatego też Japonia dosłownie oznacza „Kraj Wschodzącego Słońca”. Sakura, czyli drzewo wiśni jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Japonii. W krajach azjatyckich kwitnące wiśnie symbolizują krótkotrwałość życia, szczęście i nadzieję. Japońskie wiśnie, w przeciwieństwie do polskich, rodzą małe, niejadalne owoce. Słynne japońskie powiedzenie głosi: „Płatki sakury opadają tak szybko, jak przemija życie”.

Polecenie 1

Wymień jak najwięcej skojarzeń związanych z Japonią.

RruuuoORUL6OD
Miejsce na notatki

Zapoznaj się z filmem pt. „Ciekawostki i najważniejsze informacje o Japonii”, a następnie wykonaj polecenia.  

R1Ts3hbxSDzHg
Film z audiodeskrypcją pt. „Ciekawostki i najważniejsze informacje o Japonii”.
Polecenie 2

Na podstawie dostępnych ci źródeł opisz jedno miejsce w Japonii, które twoim zdaniem jest warte zwiedzenia. Uzasadnij swoją odpowiedź.

RKFbDf7r6ml6U
Miejsce na notatki
Polecenie 3

Rozważ, kogo warto zaprosić do szkoły z okazji dnia kultury Japonii -mistrza ikebany, zawodnika sumo, a może znanego autora mangi. Uzasadnij swój wybór.

R1W0JxISR8NX5
Miejsce na notatki
Polecenie 4

Na podstawie filmu pt. „Ciekawostki i najważniejsze informacje o Japonii” wskaż różnice pomiędzy kulturą europejską a japońską. Zredaguj krótką notatkę na ten temat.

R1QFJtwidvHbn
Miejsce na notatki

Haiku

Ciekawostka

Najpopularniejszym gatunkiem poezji lirycznej jest haiku. Wyraz ten dosłownie oznacza żartobliwą pieśń. Haiku jest bardzo zwięzłym utworem, złożonym ze strof o trzech wersach. W oryginalnej formie haiku składa się z 17 sylab podzielonych na trzy części – 5 sylab, 7 sylab, 5 sylab. Haiku podejmują różnorodną tematykę, jednak najczęściej celem utworu jest przekazanie czytelnikowi ulotnych odczuć i refleksji. Za twórcę haiku uznawany jest XVII‑wieczny poeta japoński Matsuo BashōMatsuo BashōMatsuo Bashō.

ROoVQ9S9MIZ0g
Haiku i obraz Yosy Busona [czyt. josa wyson]
Źródło: Yosa Buson, domena publiczna.

Zapoznaj się z trzema haiku Matsuo BashōMatsuo BashōMatsuo Bashō, a następnie wykonaj ćwiczenia.

Matsuo Bashō Haiku

Cisza dokoła
Jedynie głos cykadycykadacykady
przenika skałę.

Na suchej gałęzi
usiadła wrona
to zmierzch jesienny.

Zbudź się, motylu –
Późno, całe milemilamile
Są przed nami.

1 Źródło: Matsuo Bashō, Haiku, [w:] M. Melanowicz, Historia literatury japońskiej, Warszawa 2012, s. 285.
Ćwiczenie 1

Zaznacz prawidłową odpowiedź na każde z poniższych pytań.

Rqxxcca3jHy1k
Zadanie interaktywne, należy wybrać prawidłową odpowiedź spośród podanych możliwości.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R4cuVJpxq6B50
Zadanie interaktywne, należy wybrać prawidłową odpowiedź spośród podanych możliwości.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R2U1d1fxT5cym
Zadanie interaktywne, należy wybrać prawidłową odpowiedź spośród podanych możliwości.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 2

Do każdego z poniższych zdań dopasuj odpowiednie sformułowania określające cechy utworów Matsuo BashōMatsuo BashōMatsuo Bashō.

Rn7Coskd8o6HZ
Zadanie interaktywne polegające na uzupełnianiu luk w tekście odpowiednimi wyrazami z pól tekstowych zamieszczonych poniżej.
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
R1DcTQtgN3gp4
Zadanie interaktywne polegające na uzupełnianiu luk w tekście odpowiednimi wyrazami z pól tekstowych zamieszczonych poniżej.
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
R4WibyAJ8qvOw
Zadanie interaktywne polegające na uzupełnianiu luk w tekście odpowiednimi wyrazami z pól tekstowych zamieszczonych poniżej.
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 5

Wykonaj ilustrację do wybranego haiku Matsuo Bashō. Możesz skorzystać z poniższego szkicownika.

R1SmUA8Xcsk02
Polecenie 5

Opisz, jak zaprojektowałbyś/-ałabyś ilustrację do wybranego haiku Matsuo BashōMatsuo BashōMatsuo Bashō.

RMujGU2NA2ONr
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 3
RzKH3GUeZrWzk
Zadanie interaktywne polega na dobraniu do terminów z kolumny prawej ich przykładów z kolumny lewej.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 4

Określ funkcję, jaką pełnią w tekście środki stylistyczne wymienione w poprzednim ćwiczeniu. 

R1WfNMeQWC1cn
Ćwiczenie 5

Z podanych liter ułóż nazwę zwierzęcia, które jest japońskim symbolem szczęścia, wierności i długowieczności.

R1VojquXZ9bl3
Zadanie interaktywne polega na ułożeniu działań w prawidłowej kolejności.
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 6
R1YAKYJqBMljN
Zadanie interaktywne polega na prawidłowym uzupełnieniu komórek.
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 7

Ułóż zdania z japońskimi przysłowiami wymienionymi w poprzednim ćwiczeniu.

R1ditEinST3AD
Miejsce na notatki
Ćwiczenie 8
RxztG9kjUud0N
Zadanie interaktywne polega na uzupełnieniu krzyżówki.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 6

Napisz haiku na jeden z poniższych tematów:

  • widok za oknem,

  • spacer po lesie,

  • wschód słońca.

RrQZ84LGYWAvG
Miejsce na notatki
Matsuo Bashō

Słownik

cykada
cykada

owad tropikalny, którego samce wydają donośne dźwięki

mila
mila

jednostka długości równa 1609 metrów

Notatnik

RfIeVMouTpQyt
Miejsce na notatki

Bibliografia

Melanowicz M., (2012), Historia literatury japońskiej, Warszawa.