R14c2TqJm1QvX

Nauka Nauka Źródło: ThePixelman, Nauka , domena publiczna, [online], dostępny w internecie: pixabay.com.

Szkoła. Organy szkoły

Ryva3PThC2yy0

zdjęcie przedstawia gabkę do zmazywania tablicy szkolnej, w tle tablica

Stwierdzenie, że „uczymy się przez całe życie”, zna chyba każdy. Jednak poza tzw. edukacją nieformalną (czyli np. uczeniem się w domu, w  pracy czy podczas kontaktów z rówieśnikami) najczęściej nauka kojarzy się z kształceniem w szkole.

Szkoła jest instytucją kształcącą i wychowującą, ale szkoła to także wspólnota nauczycieli i uczniów.

Organizacja szkoły

W szkole funkcjonuja organy szkoły, czyli osoby i grupy osób posiadajace przypisane prawem kompetencje.

Do organów szkoły zaliczamy:

• dyrektora szkoły,

• radę pedagogiczną,

• radę szkoły,

• samorząd uczniowski.

R1KVUldfb0zd3

grafika przedstawia tablice na tle które widac kciuk, na kciuku rysunek układajacy sie w uśmiechnięte twarz

Jeśli chcesz wiedzieć więcej

Dyrektor

Dyrektor szkoły kieruje jej działalnością i reprezentuje ją na zewnątrz. W wykonywaniu swoich zadań współpracuje ze wszystkimi funkcjonującymi w szkole organami, w szczególności jednak dyrektor realizuje uchwały rady szkoły oraz rady pedagogicznej.

Szczegółowe zadania dyrektora szkoły określone są w art. 7 ust. 1 Karty nauczyciela:

Dyrektor szkoły jest odpowiedzialny zwłaszcza za:

• dydaktyczny i wychowawczy poziom szkoły;

• realizację zadań zgodnie z uchwałami rady pedagogicznej i rady szkoły, podjętymi w ramach ich kompetencji stanowiących, oraz zarządzeniami organów nadzorujących szkołę;

• tworzenie warunków do rozwijania samorządnej i samodzielnej pracy uczniów i wychowanków;

• zapewnienie pomocy nauczycielom w realizacji ich zadań i  doskonaleniu zawodowym;

• zapewnienie w miarę możliwości odpowiednich warunków organizacyjnych do realizacji zadań dydaktycznych i opiekuńczo‑wychowawczych.

Rada pedagogiczna

W skład Rady pedagogicznej wchodzi dyrektor i wszyscy nauczyciele zatrudnieni w szkole. Podstawowym jej zadaniem jest planowanie i analizowanie pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły.

Do kompetencji rady pedagogicznej należy m.in. podejmowanie uchwał w sprawie wyników klasyfikacji i promocji uczniów, zatwierdzanie planów pracy szkoły oraz podejmowanie uchwał w sprawie innowacji i eksperymentów pedagogicznych w szkole.

Rada szkoły

Rada szkoły łączy wszystkie przedstawicielstwa wspólnoty szkolnej: rodziców, nauczycieli oraz uczniów. Powoływanie rady szkoły nie jest obowiązkowe. Jeżeli nie została powołana, zadania rady wykonuje rada pedagogiczna.

Tryb wyboru członków rady szkoły określa statut szkoły. Statut może przewidywać rozszerzenie składu rady o inne osoby oraz dopuszczać dokonywanie corocznej zmiany jednej trzeciej składu rady. Kadencja rady szkoły trwa 3 lata. W skład rady szkoły wchodzą w równej liczbie przedstawiciele wszystkich grup społeczności szkolnej (co najmniej 6 osób).

Rada szkoły:

• uchwala statut szkoły na podstawie projektu przygotowanego przez radę pedagogiczną i odwołuje się od decyzji kuratora oświaty w sprawie uchylenia statutu lub niektórych jego postanowień;

• zatwierdza wnioski o przyznanie dla uczniów stypendium Prezesa Rady Ministrów;

• przedstawia wnioski w sprawie rocznego planu finansowego środków specjalnych szkoły i opiniuje projekt planu finansowego szkoły;

• z własnej inicjatywy ocenia sytuację oraz stan szkoły i występuje z wnioskami do dyrektora, rady pedagogicznej, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz do wojewódzkiej rady oświatowej, w szczególności w sprawach organizacji zajęć pozalekcyjnych i przedmiotów nadobowiązkowych.

Samorząd uczniowski

Samorząd uczniowski to nie tylko „klasowa trójka”, przewodniczący czy też zarząd samorządu. To nie jest wąskie grono osób, którym powierzono całą odpowiedzialność za to, co dzieje się w szkole.
Samorząd uczniowski tworzą wszyscy uczniowie szkoły, niezależnie od klasy, w której się uczą, wieku, ocen z poszczególnych przedmiotów czy też oceny z zachowania. „Wszyscy” oznacza więc, że każdy uczeń danej szkoły jest również członkiem jej samorządu uczniowskiego.

Zasady wybierania i działania organów samorządu określa regulamin uchwalany przez ogół uczniów w głosowaniu równymtFgXCLR4uL_000tp001równym, tajnymtFgXCLR4uL_000tp002tajnym i powszechnymtFgXCLR4uL_000tp003powszechnym.

Co może Samorząd uczniowski?

Samorząd może przedstawiać radzie szkoły, radzie pedagogicznej oraz dyrektorowi wnioski i opinie we wszystkich sprawach szkoły, w szczególności dotyczących realizacji podstawowych praw uczniów.

Samorząd uczniowski ma prawo:

1. do zapoznawania się z programem nauczania, z jego treścią, celem i stawianymi wymaganiami;

2. do jawnej i umotywowanej oceny postępów w nauce i zachowaniu;

3. do organizacji życia szkolnego, umożliwiające zachowanie właściwych proporcji między wysiłkiem szkolnym a możliwością rozwijania i zaspokajania własnych zainteresowań;

4. redagowania i wydawania gazety szkolnej;

5. organizowania - w porozumieniu z dyrektorem - działalności kulturalnej, oświatowej, sportowej oraz rozrywkowej zgodnie z własnymi potrzebami i możliwościami organizacyjnymi;

6. wyboru nauczyciela pełniącego rolę opiekuna samorządu.

System edukacji w Polsce

Szkolnictwo jako zespół instytucji tworzy system edukacji dla dzieci i osób młodych oraz dorosłych.

R1dh93vI9ZXoq

Model systemu edukacji w Polsce do 1.09.2014 r. Model systemu edukacji w Polsce do 1.09.2014 r. Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

System ten nie jest jednak stały, ulega przekształceniom i dostosowaniu do aktualnych potrzeb edukacyjnych. Od 1.09.2014 r. przestały funkcjonować w Polsce licea profilowane oraz technika uzupełniajace i uzupełniające licea ogólnokształcące. Obecnie po zasadniczej szkole zawodowej istnieje możliwość kontynuowania edukacji w liceum ogólnoksztacącym dla dorosłych.

R1dFSc4bBTiSB

Schemat systemu edukacji w Polsce od 1.09.2014 r. Schemat systemu edukacji w Polsce od 1.09.2014 r. Źródło: domena publiczna, [online], dostępny w internecie: edukacja.warszawa.pl.

Po ukończniu liceum ogólnokształcącego, liceum ogólnokształcącego dla dorosłych lub technikum można kontynuować edukację w szkole policealnej, lub - po zdaniu matury - w szkole wyższej.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej

Edukacja przedszkolna

Ten poziom edukacji uznaje się za pierwszy szczebel systemu oświaty. Edukacja przedszkolna w Polsce rozpoczyna się w wieku 3 lat. Uczęszczanie do przedszkoli dzieci 3 - 4‑letnich jest dobrowolne. Decyzję w tej sprawie podejmują rodzice. Od 1 września 2011 roku obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne realizowane w przedszkolach i innych formach wychowania przedszkolnego obejmuje dzieci 5‑letnie.

RpLmXOhSLjoh6

Przedszkole Źródło: Lucélia Ribeiro, Przedszkole, licencja: CC BY-SA 2.0.

Kształcenie obowiązkowe

Kształcenie obowiązkowe (od 5. do 16. roku życia) obejmuje rok obowiązkowej edukacji przedszkolnej oraz sześć lat szkoły podstawowej i trzy lata gimnazjum (obowiązek szkolny). Obowiązek nauki trwa do osiemnastego roku życia i obejmuje kształcenie w pełnym lub niepełnym wymiarze, w formach szkolnych lub pozaszkolnych.

Etapy:

Jedynym kryterium przyjęcia dziecka do pierwszej klasy szkoły podstawowej jest wiek. Przyjęcie ucznia do gimnazjum odbywa się natomiast na podstawie świadectwa ukończenia szkoły podstawowej (wymagane jest również przystąpienie do zewnętrznego sprawdzianu po 6. klasie szkoły podstawowej).
Na zakończenie 3‑letniego gimnazjum odbywa się powszechny, obowiązkowy egzamin.

Egzamin składa się z trzech części: humanistycznej obejmującej dwa odrębne zakresy: historię i wiedzę o społeczeństwie oraz język polski; matematycznej i przyrodniczej obejmującej: wiedzę przyrodniczą (biologia, chemia, fizyka i geografia) oraz matematykę; języka obcego nowożytnego.
Wyniki egzaminu wraz z końcową oceną osiągnięć uczniów odnotowaną na świadectwie decydują o ich przyjęciu do szkół średnich II stopnia (edukacja ponadgimnazjalna).

Edukacja ponadgimnazjalna

Na zakończenie nauki wszystkie szkoły ponadgimnazjalne (z wyjątkiem szkół zasadniczych) przeprowadzają egzaminy maturalne. Uczniowie liceów ogólnokształcących i techników, którzy zdali egzamin maturalny, otrzymują świadectwo maturalne (wymagane do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe).

Egzamin maturalny składa się z dwóch cześci: ustnej (obowiazkowe są dwa egzaminy: język polski i język obcy nowożytny) oraz pisemnej (obowiązkowe są trzy egzaminy: język polski, matematyka i język obcy nowożytny). Zdajacy egzamin może także przystąpić do nie wiecej niż sześciu egzaminów dodatkowych).
Zdany egzamin maturalny uprawnia do ubiegania się o przyjęcie na studia.

Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie jest oceną poziomu opanowania przez ucznia wiedzy i umiejętności z zakresu danej kwalifikacji, opisanej w podstawie programowej kształcenia w określonym zawodzie.

Szkolnictwo wyższe

R19NB6q2HUPyn

na zdjęciu widok Gmachu Głównego Uniwersytetu Wrocławskiego

Na studia pierwszego stopnia licencjackie i inżynierskie mogą aplikować osoby posiadające świadectwo ukończenia szkoły średniej, na którego podstawie mają prawo podejmować studia pierwszego stopnia w swoim kraju. Studia licencjackie trwają 3 lata (6 semestrów), studia inżynierskie trwają 3,5 roku (7 semestrów). Uzyskany dyplom licencjata albo inżyniera upoważnia do podjęcia studiów drugiego stopnia (magisterskich).

Na studia drugiego stopnia (uzupełniające magisterskie) mogą aplikować osoby posiadające dyplom ukończenia studiów I stopnia, na którego podstawie mają prawo podejmować studia drugiego stopnia w swoim kraju. Studia drugiego stopnia uzupełniające magisterskie trwają 2 lata (4 semestry) lub 1,5 roku (3 semestry) i kończą się uzyskaniem dyplomu magistra.

Na studia jednolite magisterskie mogą aplikować kandydaci posiadający świadectwo ukończenia szkoły średniej, na którego podstawie mają prawo podejmować studia pierwszego stopnia w swoim kraju. W tym przypadku kształcenie trwa nieprzerwalnie 5 lat (10 semestrów) i kończy się uzyskaniem tytułu zawodowego magistra.

RnCCBGljzDqL5

Student Źródło: pixabay, Student, licencja: CC 0.

Do podjęcia studiów trzeciego stopnia (doktoranckich) upoważnia dyplom magistra. Studia doktoranckie trwają 4 lata (8 semestrów) i kończą się obroną pracy doktorskiej i uzyskaniem stopnia naukowego doktora.

Źródło: System edukacji w Polsce, marzec 2014 r., FRSE‑Eurydice

[polecenie Wyszukaj w dowolnym źródle informacji jakie są zasady przyjmowania do wybranej przez ciebie uczelni wyższej.

Uczeń – prawa i obowiązki

Zdobywanie wykształcenia i bycie uczniem wiąże się z wieloma prawami, ale i obowiązkami.

Edukacja jako prawo człowieka
Koncepcja praw człowieka zakłada, że każdemu człowiekowi przysługują określone prawa, wynikające z godności człowieka.
Powszechna deklaracja praw człowieka, przyjęta w 1948 r., uznaje edukację za podstawowe prawo człowieka. Oznacza to, że każdy człowiek na świecie ma prawo do otrzymania darmowej edukacji przynajmniej na poziomie podstawowym.
Konwencja o prawach dziecka zobowiązuje rządy państw do zapewnienia darmowej edukacji na poziomie podstawowym dla wszystkich dzieci. W dokumencie tym zapisano też, że wszystkie dzieci mają prawo do edukacji, która przygotuje je do aktywnego, odpowiedzialnego życia w wolnym społeczeństwie, szanującym środowisko i godność innych.

Prawa ucznia

Podstawowymi prawami wynikającymi z najważniejszego aktu prawnego w Polsce, jakim jest Konstytucja RP, są:

• prawo do nauki,

• prawo do wychowania w rodzinie,

• prawo do wychowania bez przemocy,

• prawo do informacji,

• prawo do swobody myśli, sumienia religii,

• prawo do swobody wypowiedzi.

Natomiast prawami ściśle wynikającymi z obowiązku szkolnego i z nim związanymi są prawa do:

• zapoznania się z programem nauczania poszczególnych przedmiotów,

• zapoznania się z wewnątrzszkolnym systemem oceniania i oceny zgodnie z jego założeniami,

• właściwie zorganizowanego procesu kształcenia,

• opieki wychowawczej i zapewnienia warunków bezpieczeństwa,

• życzliwego podmiotowego traktowania w procesie kształcenia i wychowania,

• rozwijania swoich zainteresowań, zdolności i talentów na zajęciach lekcyjnych oraz pozalekcyjnych,

• powiadamiania go o terminie i zakresie pisemnych sprawdzianów wiadomości,

• odpoczynku w czasie przerw świątecznych i ferii,

• uzyskania pomocy w przypadku trudności w nauce,

• korzystania z opieki zdrowotnej oraz poradnictwa i terapii pedagogicznej i psychologicznej,

• korzystania z pomieszczeń szkolnych, sprzętu środków dydaktycznych, księgozbioru biblioteki i świetlicy tak podczas zajęć lekcyjnych, jak i pozalekcyjnych,

• uczestnictwa i udziału w organizowaniu imprez kulturalnych, sportowych i rozrywkowych na terenie szkoły.

Nad przestrzeganiem praw ucznia czuwa m.in. Szkolny Rzecznik Praw Ucznia, którym może być uczeń lub nauczyciel. Zasady funkcjonowania rzecznika określa statut szkoły.

Rzecznik podejmuje działania na wniosek zainteresowanego lub z własnej inicjatywy. W ramach swoich obowiązków dba o egzekwowanie i przestrzeganie przepisów prawnych dotyczących uczniów. Może także proponować nowe przepisy dotyczące uczniów. Rzecznik uczestniczy w posiedzeniach rady pedagogicznej z prawem przedstawienia na jej forum problemów przestrzegania praw ucznia.

Obowiązki ucznia

Katalog obowiązków różni się w poszczególnych placówkach. Nie ma jednego „uniwersalnego”. Natomiast najczęściej powtarzają się następujące obowiązki:

• systematyczne i aktywne uczestnictwo w zajęciach lekcyjnych i w życiu szkoły,

• noszenie wymaganych podręczników i przyborów szkolnych,

• przestrzeganie zasad kultury współżycia w odniesieniu do kolegów, nauczycieli i innych pracowników szkoły,

• odpowiedzialność za własne życie, zdrowie i higienę,

• bycie uczciwym i prawdomównym,

• dbałość o wspólne dobro, ład i porządek w szkole,

• dbałość o estetyczny wygląd szkoły i otoczenia,

• dbałość o honor klasy i szkoły,

• noszenie na zajęcia kultury fizycznej stroju gimnastycznego,

• udział w uroczystościach i imprezach organizowanych przez szkołę.

Podsumowanie

Podstawowym miejscem edukacji formalnej jest szkoła. Pełni ona nie tylko funkcję kształcącą, ale także wychowawczą czy kulturową. Aby je realizować, szkoły posiadają organy, w tym dyrektora szkoły czy radę pedagogiczną. Szczególną pozycję zajmuje samorząd uczniowski, za którego pośrednictwem wszyscy uczniowie uczestniczą w życiu szkoły. Samorząd szkolny odgrywa też istotną rolę w kontrolowaniu przestrzegania praw ucznia. Prawa ucznia są regulowane nie tylko w dokumentach wewnętrznych szkoły, jak np. statut szkoły, ale w dokumentach prawa krajowego – konstytucji i ustawach.

Przydatne linki

Ministerstwo Edukacji Narodowej
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego