1623 – pierwsze zastosowanie nazewnictwa binominalnego (dwuimiennego) dla roślin w dziele Pinax Theatri Botanici przez braci Gasparda i Jeana Bauhin
1735 - 1770 powstawanie dzieła Karola Linneusza Systema Naturae, w której wykorzystał binominalny (dwuimienny) system nazewnictwa roślin i zwierząt
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela.
RW2IGgrORR6Ao1
III. W zakresie kompetencji społecznych. Uczeń:
1. dostrzega wagę systematyczności w poznawaniu zjawisk gramatycznych i dokładności w sporządzaniu adekwatnego przekładu;
2. nabiera umiejętności szybkiego praktycznego zastosowania i ćwiczenia nowo nabytej wiedzy;
3. dostrzega znaczenie języka łacińskiego oraz kultury starożytnej Grecji i Rzymu dla kultury polskiej, europejskiej i światowej.
Nauczysz się
wykonywać zadania związane ze zrozumieniem tekstu w języku łacińskim.
Terminologia prawnicza pochodzenia łacińskiego
Pomimo faktu, że dostęp do nauki języka łacińskiego jest dziś trudniejszy niż kilkanaście lat temu łacina jest powszechnie obecna wokół nas. Możemy ją znaleźć wszędzie - w zabytkowych budynkach, na szyldach reklamowych, w nazwach organizacji, produktów, a przede wszystkim w naszym języku ojczystym, w którym znajdują się tysiące słów pochodzenia łacińskiego.
R90C6z6K19ky51
legislaturaLegislaturalegislatura- od lex, legis (prawo)
jurysdykcjaJurysdykcjajurysdykcja- od ius, iuris (prawo)
argument - od argumentum, -i (dowód)
prokurator - od procurator, -ris (urzędnik cesarski)
adwokat - od advoco, advocare (wzywać na pomoc)
notariusz - od notarius, -i (pisarz, stenograf)
wokandaWokandawokanda- od voco, vocare - vocanda (wołać - mające być wywołane)
interpelacjaInterpelacjainterpelacja- od interpello, -are (przerwać, przeszkodzić)
kodeks cywilny - od codex, -icis; civilis, -e (księga; cywilny)
postulat - od postulatio -onis (żądanie)
REPqL1pgArgS7
Ćwiczenie 1
Połącz w pary polskie słowa z pierwotnym znaczeniem ich łacińskiego źródła. Słowo: wokanda Możliwe odpowiedzi: 1. pisarz, 2. prawo, 3. mające być wywołane, 4. przerwać, przeszkodzić, 5. dowód, 6. wzywać na pomoc. Słowo: argument Możliwe odpowiedzi: 1. pisarz, 2. prawo, 3. mające być wywołane, 4. przerwać, przeszkodzić, 5. dowód, 6. wzywać na pomoc. Słowo: notariusz Możliwe odpowiedzi: 1. pisarz, 2. prawo, 3. mające być wywołane, 4. przerwać, przeszkodzić, 5. dowód, 6. wzywać na pomoc. Słowo: interpelacja Możliwe odpowiedzi: 1. pisarz, 2. prawo, 3. mające być wywołane, 4. przerwać, przeszkodzić, 5. dowód, 6. wzywać na pomoc. Słowo: jurysdykcja Możliwe odpowiedzi: 1. pisarz, 2. prawo, 3. mające być wywołane, 4. przerwać, przeszkodzić, 5. dowód, 6. wzywać na pomoc. Słowo: adwokat Możliwe odpowiedzi: 1. pisarz, 2. prawo, 3. mające być wywołane, 4. przerwać, przeszkodzić, 5. dowód, 6. wzywać na pomoc.
Połącz w pary polskie słowa z pierwotnym znaczeniem ich łacińskiego źródła. Słowo: wokanda Możliwe odpowiedzi: 1. pisarz, 2. prawo, 3. mające być wywołane, 4. przerwać, przeszkodzić, 5. dowód, 6. wzywać na pomoc. Słowo: argument Możliwe odpowiedzi: 1. pisarz, 2. prawo, 3. mające być wywołane, 4. przerwać, przeszkodzić, 5. dowód, 6. wzywać na pomoc. Słowo: notariusz Możliwe odpowiedzi: 1. pisarz, 2. prawo, 3. mające być wywołane, 4. przerwać, przeszkodzić, 5. dowód, 6. wzywać na pomoc. Słowo: interpelacja Możliwe odpowiedzi: 1. pisarz, 2. prawo, 3. mające być wywołane, 4. przerwać, przeszkodzić, 5. dowód, 6. wzywać na pomoc. Słowo: jurysdykcja Możliwe odpowiedzi: 1. pisarz, 2. prawo, 3. mające być wywołane, 4. przerwać, przeszkodzić, 5. dowód, 6. wzywać na pomoc. Słowo: adwokat Możliwe odpowiedzi: 1. pisarz, 2. prawo, 3. mające być wywołane, 4. przerwać, przeszkodzić, 5. dowód, 6. wzywać na pomoc.
Połącz w pary polskie słowa z pierwotnym znaczeniem ich łacińskiego źródła:
mające być wywołane, dowód, pisarz, przerwać, przeszkodzić, prawo, wzywać na pomoc
wokanda
argument
notariusz
interpelacja
jurysdykcja
adwokat
RoREBgfKKRrP5
Ćwiczenie 2
Łacińskie sentencje w życiu codziennym
Pro publico bono (Dla dobra publicznego)
R8d27Zi7yU36r1
Sapere aude (Miej odwagę być mądrym)
RmeBjt8txjv2V1
Carpe diem (Chwytaj dzień),
RVFJ68FGIQfKC1
Nunc est bibendum (Teraz należy pić)
RdXrMe5icSHKF1
In vino veritas (W winie prawda)
R1TUMUVCVCYWP1
RUsomeekbzlKh
Ćwiczenie 3
Nazwy łacińskie wokół nas
Hortus in urbe (Ogród w mieście)
RtxTKg1Fpb9SI1
Łacińskie nazwy przedsiębiorstw: Hortus (Ogród), Hortex, Concordia (Zgoda), Gratia(Łaska), Femina (Kobieta), Luna (Księżyc), Sanitas (Zdrowie), Vulpes (Lis)
E pluribus unum (Z wielu jedno)
RTz8fSuj5A1SB1
Stowarzyszenia: Iustitia (Sprawiedliwość), Laterna Magica (Magiczna Latarnia), Unum, Maximum, Volens (Chcąc), Latebra (Kryjówka), Pro bono linguae (Dla dobra języka), Linguae Mundi (Języki świata).
REPE2kgxVumew
Ćwiczenie 4
Linguae Latīnae studēre dēbēmus nam terminologiam Latīnam in variīs disciplīnīs adhibēmus
Połącz w pary pojęcia związane ze znajomością prawa z ich definicjami: Legislatura Możliwe odpowiedzi: 1. spis spraw sądowych ułożony według kolejności ich rozpatrywania w danym dniu, 2. uprawnienia organu państwa do rozstrzygania spornych spraw, 3. ogół organów ustawodawczych w danym kraju; też: okres wykonywania funkcji przez organ ustawodawczy, 4. zapytanie w sprawach urzędowych skierowane do władz administracyjnych Wokanda Możliwe odpowiedzi: 1. spis spraw sądowych ułożony według kolejności ich rozpatrywania w danym dniu, 2. uprawnienia organu państwa do rozstrzygania spornych spraw, 3. ogół organów ustawodawczych w danym kraju; też: okres wykonywania funkcji przez organ ustawodawczy, 4. zapytanie w sprawach urzędowych skierowane do władz administracyjnych Interpelacja Możliwe odpowiedzi: 1. spis spraw sądowych ułożony według kolejności ich rozpatrywania w danym dniu, 2. uprawnienia organu państwa do rozstrzygania spornych spraw, 3. ogół organów ustawodawczych w danym kraju; też: okres wykonywania funkcji przez organ ustawodawczy, 4. zapytanie w sprawach urzędowych skierowane do władz administracyjnych Jurysdykcja Możliwe odpowiedzi: 1. spis spraw sądowych ułożony według kolejności ich rozpatrywania w danym dniu, 2. uprawnienia organu państwa do rozstrzygania spornych spraw, 3. ogół organów ustawodawczych w danym kraju; też: okres wykonywania funkcji przez organ ustawodawczy, 4. zapytanie w sprawach urzędowych skierowane do władz administracyjnych
Połącz w pary pojęcia związane ze znajomością prawa z ich definicjami: Legislatura Możliwe odpowiedzi: 1. spis spraw sądowych ułożony według kolejności ich rozpatrywania w danym dniu, 2. uprawnienia organu państwa do rozstrzygania spornych spraw, 3. ogół organów ustawodawczych w danym kraju; też: okres wykonywania funkcji przez organ ustawodawczy, 4. zapytanie w sprawach urzędowych skierowane do władz administracyjnych Wokanda Możliwe odpowiedzi: 1. spis spraw sądowych ułożony według kolejności ich rozpatrywania w danym dniu, 2. uprawnienia organu państwa do rozstrzygania spornych spraw, 3. ogół organów ustawodawczych w danym kraju; też: okres wykonywania funkcji przez organ ustawodawczy, 4. zapytanie w sprawach urzędowych skierowane do władz administracyjnych Interpelacja Możliwe odpowiedzi: 1. spis spraw sądowych ułożony według kolejności ich rozpatrywania w danym dniu, 2. uprawnienia organu państwa do rozstrzygania spornych spraw, 3. ogół organów ustawodawczych w danym kraju; też: okres wykonywania funkcji przez organ ustawodawczy, 4. zapytanie w sprawach urzędowych skierowane do władz administracyjnych Jurysdykcja Możliwe odpowiedzi: 1. spis spraw sądowych ułożony według kolejności ich rozpatrywania w danym dniu, 2. uprawnienia organu państwa do rozstrzygania spornych spraw, 3. ogół organów ustawodawczych w danym kraju; też: okres wykonywania funkcji przez organ ustawodawczy, 4. zapytanie w sprawach urzędowych skierowane do władz administracyjnych
Połącz w pary pojęcia związane ze znajomością prawa z ich definicjami:
uprawnienia organu państwa do rozstrzygania spornych spraw, spis spraw sądowych ułożony według kolejności ich rozpatrywania w danym dniu, zapytanie w sprawach urzędowych skierowane do władz administracyjnych, ogół organów ustawodawczych w danym kraju; też: okres wykonywania funkcji przez organ ustawodawczy
Legislatura
Wokanda
Interpelacja
Jurysdykcja
Słowniki
Słownik pojęć
Interpelacja
Interpelacja
zapytanie w sprawach urzędowych skierowane do władz administracyjnych
Jurysdykcja
Jurysdykcja
uprawnienia organu państwa do rozstrzygania spornych spraw
Legislatura
Legislatura
ogół organów ustawodawczych w danym kraju; też: okres wykonywania funkcji przez organ ustawodawczy
Wokanda
Wokanda
spis spraw sądowych ułożony według kolejności ich rozpatrywania w danym dniu