Johannes Ockeghem – kompozytor renesansu
Johannes Ockeghem – kompozytor renesansu
Zapoznanie uczniów z postacią kompozytora, Johanessa Ockeghema. Przedstawienie najważniejszych faktów z jego życia oraz omówienie dzieł będących podporą i przykładem muzyki renesansowej. Przedstawienie cech charakterystycznych dla jego twórczości. Omówienie wpływu kompozytora na innych muzyków. Wysłuchanie i percepcja wybranych utworów. Analiza muzyczna.
Umiejętności
Uczeń potrafi:
Omówić biografię Johanessa Ockeghema.
Przedstawić znane dzieła Johanessa Ockeghema.
Omówić i przedstawić najważniejsze gatunki uprawiane przez Johanessa Ockeghema.
Rozpoznać i nazwać fragmenty wysłuchanych utworów*.*
Wskazać podstawowe cechy stylistyczne w twórczości Johanessa Ockeghema.
Metoda i forma pracy
Metoda opisu z elementami pogadanki. Percepcja muzyczna. Analiza muzyczna – praca w grupach. Forma ćwiczeniowa.
Podręcznik: J. Ekiert, Bliżej muzyki. Encyklopedia, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1994.
Stanowisko do odtwarzania płyt.
Nagranie utworów Johanessa Ockeghema.
Missa Mi Mi.
Karta pracy ucznia.
Partytura wyżej wymienionego utworu.
4. Przebieg lekcji
Sprawdzenie obecności.
Powtórzenie wiadomości poprzez odpytanie jednej osoby z trzech ostatnich lekcji.
Podanie tematu do zeszytu.
(10 min.)
Przedstawienie postaci Johanessa Ockeghema (metoda opisu). Omówienie najważniejszych faktów z życia kompozytora.
Notatka:
Johaness Ockeghem jako chłopiec śpiewał w chórze katedralnym w Antwerpii, potem na krótko wstąpił do kapeli księcia Karola I Bourbona, a w 1451 roku objął posadę kapelmistrza na dworze francuskim i pozostał tam aż do śmierci, służąc po kolei trzem władcom (Karol VII, Ludwik XI, Karol VIII). Otrzymywał od nich liczne gratyfikacje, m.in. za dedykowane królom utwory oraz beneficja (był skarbnikiem najbogatszej katedry opactwa św. Marcina w Tours). Powtarzane przez wielu historyków wiadomości o jego nauce u G. Binchois w Brugii pozostają hipotezami, aczkolwiek faktem są jego bliskie kontakty z dworem burgundzkim, zwł. z G. Binchois i G. Dufayem. Cieszył się bardzo dobrą opinią i jako człowiek i jako artysta. Antoine Busnois w motecie In hydraulis wspomina go jako wybitnego śpiewaka i kompozytora. Johannes Tinctoris zadedykował mu (i Busnois) jeden ze swoich traktatów. Liczne poematy żałobne powstałe po jego śmierci świadczą o jego znaczeniu dla ówczesnej muzyki i powszechnej sympatii. Niestety nie zachował się ani jeden jego autograf, ani wizerunek (istnieją przypuszczenia, że został on przedstawiony na jednej z miniatur, przedstawiającej go jako kapelmistrza otoczonego śpiewakami). Ockeghem jest obok Jacoba Obrechta najwybitniejszym kompozytorem franko‑flamandzkim drugiej poł. XV wieku. Jego twórczość nie tylko wywarła duży wpływ na współczesnych mu, jak i późniejszych kompozytorów, ale także przyspieszyła postęp w rozwoju techniki polifonicznej.
Przedstawienie (metodą opisu) najważniejszych dzieł kompozytora. Omówienie cech stylu Ockeghema.
Johannes Ockeghem komponował głównie muzykę religijną. Podobnie jak wielu kompozytorów napisał mszę opartą na cantus firmus najpopularniejszego przeboju muzyki świeckiej – burgundzkiej piosence L’homme armé. Najwartościowsze w dorobku Johannesa Ockeghema są 5‑częściowe zwarte cykle mszalne, głównie 4-, ale też 3- i 5‑głosowe. Na ogół oparte są one na cantus firmus pochodzącym głównie z chansons i innych pieśni, rzadziej z chorału.
3. Wysłuchanie i percepcja Mszy Mi Mi. Analiza muzyczna utworu. Praca w grupach.
(25 min.)
Zapisanie notatki do zeszytu.
(10 min.)
5. Bibliografia
a. J. Ekiert, Bliżej muzyki. Encyklopedia, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1994.
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Johaness Ockeghem – kompozytor renesansu.
b. Zadanie domowe