Już w szkole
Scenariusz zajęć
I etap edukacyjny, uczeń kończący klasę I, edukacja polonistyczna
Temat: Już w szkole
Treści kształcenia:
1) w zakresie umiejętności społecznych warunkujących porozumiewanie się i kulturę języka:
a) obdarza uwagą dzieci i dorosłych, słucha ich wypowiedzi i chce zrozumieć, co przekazują; komunikuje w jasny sposób swoje spostrzeżenia, potrzeby, odczucia.
Dodatkowe:
Edukacja polonistyczna
2) w zakresie umiejętności czytania i pisania:
d) posługuje się ze zrozumieniem określeniami: wyraz, głoska, litera, sylaba, zdanie.
e) interesuje się książką i czytaniem; słucha w skupieniu czytanych utworów (np. baśni, opowiadań, wierszy), w miarę swoich możliwości czyta lektury wskazane przez nauczyciela.
Edukacja plastyczna
2) ilustruje sceny i sytuacje (realne i fantastyczne) inspirowane wyobraźnią, baśnią, opowiadaniem, muzyką; korzysta z narzędzi multimedialnych.
Cele operacyjne:
Uczeń potrafi:
Słuchać ze zrozumieniem,
Komunikować w jasny sposób swoje spostrzeżenia i odczucia,
Ilustrować sytuacje inspirowane treścią wiersza oraz wyobraźnią,
Posługiwać się pojęciami: wyraz, głoska, sylaba, zdanie,
Wskazać głównego bohatera w wierszu.
Nabywane umiejętności:
Słuchania ze zrozumieniem,
Komunikowania się w jasny i zrozumiały sposób,
Wypowiadania się takimi środkami wyrazu, jak: linia, kształt, barwa,
Skupiania uwagi podczas oglądania filmów i prezentacji,
Posługiwania się ze zrozumieniem określeniami: wyraz, głoska, sylaba, zdanie, ilustracja.
Kompetencje kluczowe:
Porozumiewanie się w języku ojczystym,
Umiejętność uczenia się,
Świadomość i ekspresja kulturalna.
Środki dydaktyczne:
Zasób multimedialny: film „A jak będę dorosła”,
Sprzęt multimedialny: rzutnik, ekran, tablica interaktywna,
Kartki z bloku rysunkowego, kredki, flamastry,
Zdjęcia uczniów z okresu niemowlęctwa i współczesne (dzieci powinny przynieść je na zajęcia odpowiednio wcześniej), powiększone kserokopie aktualnego zdjęcia,
Tekst wiersza Danuty Wawiłow pt. „A jak będę dorosła”Indeks górny 11.
Metody nauczania:
Eksponujące: film, pokaz połączony z przeżyciem,
Praktyczne: metoda przewodniego tekstu, ćwiczenia przedmiotowe,
Waloryzacyjne: ekspresyjne.
Formy pracy:
Zbiorowa,
Indywidualna jednolita
Przebieg zajęć:
Etap przygotowawczy
Dwa dni przed zajęciami nauczyciel prosi uczniów o przyniesienie do szkoły dwóch zdjęć: wykonanego po urodzinach lub w okresie wczesnego dzieciństwa oraz wykonanego współcześnie. Zdjęcia aktualne nauczyciel powinien skopiować w nieco większym formacie.
Etap wstępny
Nauczyciel wita dzieci. Zapoznaje ich z tematem lekcji, tłumacząc, że nawiązuje on do dorastania: pyta uczniów, co robili, zanim znaleźli się w pierwszej klasie szkoły podstawowej (dzieci prawdopodobnie opowiedzą o przedszkolu, żłobku, pozostawaniu w domu z opiekunami). Następnie zaprasza ich do obejrzenia filmu (zasób multimedialny), który pokazuje w żartobliwy sposób transformację małego człowieka w wyobrażenie dorosłej osoby. Przed emisją prosi, by dzieci zwróciły uwagę na to, jak „dorasta” postać przedstawiona w filmie.
Po obejrzeniu materiału nauczyciel pozwala uczniom na spontaniczne wypowiedzi związane z przedstawioną sytuacją. Po chwili zadaje pytanie:
Czy w rzeczywistości człowiek rośnie tak szybko? Dlaczego?
Po zakończeniu rozmowy uczniowie naśladują ruchy zaobserwowane podczas oglądania filmu.
Etap realizacji
Uczniowie przygotowują przyniesione zdjęcia (także powiększone, otrzymane od nauczyciela), a nauczyciel rysuje „linię czasu” na tablicy magnetycznej lub podłodze. Zaznacza na niej dwa punkty. Pod pierwszym wpisuje rok/lata urodzenia dzieci, a nad nim rysuje dużą chmurkę, w której uczniowie umieszczają swoje pierwsze fotografie. Pod drugim punktem chętny uczeń, wspomagany przez nauczyciela, wpisuje aktualny rok, a w narysowanej chmurce dzieci umieszczają swoje aktualne zdjęcia.
Uczniowie obserwują „oś czasu”, która przedstawia, jak zmienili się od urodzenia do rozpoczęcia nauki w szkole. Podają, ile czasu zajęła ta metamorfoza. Nauczyciel zadaje pytania:
Co robiliście w tym czasie?
Co teraz robicie?
Kim teraz jesteście?
Działanie to ma uświadomić uczniom, że w filmie może się zdarzyć wszystko, natomiast w rzeczywistości jest inaczej: dorastanie i zmiany wymagają upływu czasu.
Po zakończeniu rozmowy nauczyciel wraca do wiersza Wawiłow (z filmu, może odtworzyć film ponownie lub po prostu przeczytać tekst). Poleca uczniom, żeby uważnie wysłuchali wiersza, i zadaje przykładowe pytania:
O kim jest ten wiersz?
Skąd wiecie, że jest to dziewczynka?
Kim chce zostać bohaterka wiersza?
Nauczyciel poleca uczniom przygotowanie kartek oraz kredek. Następnie proponuje im ponowne wysłuchanie wiersza i narysowanie ilustracji do najciekawszego, zdaniem dzieci, fragmentu utworu (prowadzący zajęcia powinien upewnić się, czy dzieci wiedzą, co znaczy słowo „ilustracja”).
Po części „rysunkowej” uczniowie siadają w kręgu i w ustalonej kolejności prezentują swoje prace, uzupełniając je komentarzem autorskim (krąg służy do tego, żeby rozmawiający mogli mówić do siebie, utrzymywać kontakt wzrokowy).
Kolejnym zadaniem uczniów jest dokończenie zdania: „A jak będę dorosła/dorosły, to zostanę…” (ostatni wyraz uczniowie podają z podziałem na głoski lub sylaby, np.: „A kiedy będę dorosły, to zostanę p – i – l – o – t – e – m” lub „pi – lo - tem”). Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania dotyczące podanego zawodu, np. „Dlaczego chciałbyś być pilotem?”, „Jakimi samolotami chciałbyś latać?” itp. Uczniowie powinni zapisać w zeszytach swój wymarzony zawód, jaki chcieliby wykonywać w przyszłości.
Etap końcowy
Uczniowie otrzymują ksero aktualnego zdjęcia i za pomocą flamastrów „przerabiają” swoje podobizny na takie, które będą żartobliwie przedstawiać ich za kilka lat – kiedy będą dorośli.
Na zakończenie nauczyciel zachęca uczniów do refleksji: „Który fragment zajęć był najciekawszy?”, „Który najtrudniejszy? Dlaczego?”.
Dodatkowo:
Realizując proponowany scenariusz, nauczyciel ma możliwość zaobserwowania, czy dziecko:
Potrafi skupić uwagę podczas oglądania filmu,
Rozumie przekazywane informacje,
Potrafi odpowiadać na pytania,
Potrafi uważnie słuchać,
Potrafi opowiedzieć przedstawioną na obrazku historyjkę,
Potrafi narysować ilustrację do wysłuchanego fragmentu wiersza,
Potrafi dzielić wyrazy na głoski lub sylaby,
Jest śmiałe,
Sprawnie posługuje się kredką.
Proponowane źródło: Danuta Wawiłow, Jak będę dorosła [w:] Taż, Rupaki. Wiersze dla dzieci, Wydawnictwo Martel, Kalisz 2010.↩
