I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;
3) klasyfikuje barwy w sztukach plastycznych; wykazuje się znajomością pojęć: gama barwna, koło barw, barwy podstawowe i pochodne, temperatura barwy, walor barwy; rozróżnia i identyfikuje w dziełach mistrzów i własnych kontrasty barwne: temperaturowe, dopełnieniowe i walorowe; podejmuje działania twórcze z wyobraźni i z zakresu interpretacji natury, uwzględniające problematykę barwy;
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
1) w zadaniach plastycznych interpretuje obserwowane przedmioty, motywy i zjawiska, stosując środki wyrazu zgodnie z własnym odczuciem; w wyższych klasach podejmuje również próby rysunkowego studium z natury;
2) wyraża w pracach plastycznych uczucia i emocje wobec rzeczywistości, a także płynące z inspiracji muzycznych czy literackich (impresja i ekspresja); rysuje, maluje, ilustruje zjawiska i wydarzenia realne i wyobrażone (także w korelacji z innymi przedmiotami);
6) stosuje różnorodne techniki plastyczne (proste techniki graficzne, rzeźbiarskie, malarskie, elementy obrazowania cyfrowego fotograficznego i z wykorzystaniem wybranych graficznych programów komputerowych);
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
4) wymienia, rozpoznaje i charakteryzuje najważniejsze obiekty kultury wizualnej w Polsce, wskazuje ich twórców;
5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów.
rozpoznać na ilustracjach dominantę kolorystyczną, akcent kolorystyczny, wąską i szeroką gamę barwną, monochromatyzm, achromatyzm;
wyjaśniać zamysł Claude’a Moneta w malowaniu cykli obrazów przedstawiających stały motyw o różnych porach dnia i roku; wskazywać podobieństwa i różnice w obrazach artysty z tego samego cyklu;
wyjaśniać zasadę działania kalejdoskopu; korzystając z instrukcji stworzyć własny kalejdoskop.
Stosowanie barw w dziełach sztuki
Barwa w istotny sposób wpływa na spostrzeganie świata. Mechanizmy oddziaływania barwnego na człowieka wciąż bardzo interesują naukowców wielu dyscyplin. Nieprzypadkowo mówimy o świecie widzianym przez „różowe okulary” jako o tym radosnym, przyjaznym. I przeciwnie, mówiąc „czarno to widzę” przewidujemy niepomyślne wydarzenia. Wynika z tego, że barwa od zawsze niosła za sobą wiele dodatkowych znaczeń.
Mając świadomość oddziaływania barwy na człowieka, artysta stosuje przemyślane sposoby jej stosowania, na przykład posługuje się: dominantą kolorystycznąDominanta kolorystycznadominantą kolorystyczną, akcentem kolorystycznymAkcent kolorystycznyakcentem kolorystycznym, wybraną gamą barwnąGama barwnagamą barwną.
Dominanta kolorystyczna to podobne kolorystycznie plamy barwne odgrywające najważniejszą rolę w kompozycjiKompozycjakompozycji dzieła – górujące nad pozostałymi elementami, wybijające się kolorem i wpływające na inne barwy.
Przyjrzyj się zamieszczonej niżej reprodukcji. Dominantą kolorystyczną jest tu jasna plama barwna.
R1Uh7PRHK1C9B1
Ilustracja przedstawia obraz „Mandala” autorstwa Anny Wysockiej. W centrum abstrakcyjnej kompozycji znajduje się beżowy, podłużny kształt obwiedziony jasnym szerokim konturem z podpisem Anna Wysocka 98. Obiekt umieszczony jest na ciemnym, granatowym tle składającym się z dwóch, namalowanych grubą fakturą prostokątów. Przerwa pomiędzy nimi przechodzi szerokim pasem przez beżowy kształt w centrum obrazu, dzieląc go na dwie części tworzy w nim poszarpaną ciemną wyrwę. Praca utrzymana jest w chłodnej, ciemnej tonacji z dominantą jasnego beżu w centrum kompozycji.
Anna Wysocka, „Mandala”, 1999, technika własna, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RZN0RkUhC3v0j
Ćwiczenie 1
Wskaż czym jest dominanta kolorystyczna: Możliwe odpowiedzi: 1. niewyróżniająca się kolorem plama barwna 2. to przykuwająca uwagę plama barwna 3. to określenie oznaczające dominację jednego koloru
Wskaż czym jest dominanta kolorystyczna: Możliwe odpowiedzi: 1. niewyróżniająca się kolorem plama barwna 2. to przykuwająca uwagę plama barwna 3. to określenie oznaczające dominację jednego koloru
Przyjrzyj się ilustracji a następnie wskaż co stanowi dominantę kolorystyczną.
Kępa krokusów
łodygi
trawa
RFjqAZrHz76UR
Ćwiczenie 2
Przeczytaj opis obrazu, a następnie wskaż co stanowi dominantę kolorystyczną: Obraz „Ikona” autorstwa Ewy Bińczyk. W centrum kompozycji ukazane zostało pomarańczowe popiersie kobiety w strzelistej, otoczonej wiankiem róż koronie. Na piersiach postaci znajduje się duży krzyż z Chrystusem. Popiersie lewituje na szaro-czarnym, graficznym tle rysowanego uproszczoną kreską miasta. Dolną, węższą partię drugiego planu stanowią jasne budynki bloków, nad nimi rozpościera się szara przestrzeń luźno pokrytego pętlami linii nieba, na którym artystka umieściła czarne sylwetki, odwróconych do góry nogami postaci. Z prawej strony kompozycji znajduje się ledwo widoczny, rysowany cienką, czarną linią profil mężczyzny. Możliwe odpowiedzi: 1. czarne elementy w tle 2. postać w tle 3. pomarańczowa postać na pierwszym planie
Przeczytaj opis obrazu, a następnie wskaż co stanowi dominantę kolorystyczną: Obraz „Ikona” autorstwa Ewy Bińczyk. W centrum kompozycji ukazane zostało pomarańczowe popiersie kobiety w strzelistej, otoczonej wiankiem róż koronie. Na piersiach postaci znajduje się duży krzyż z Chrystusem. Popiersie lewituje na szaro-czarnym, graficznym tle rysowanego uproszczoną kreską miasta. Dolną, węższą partię drugiego planu stanowią jasne budynki bloków, nad nimi rozpościera się szara przestrzeń luźno pokrytego pętlami linii nieba, na którym artystka umieściła czarne sylwetki, odwróconych do góry nogami postaci. Z prawej strony kompozycji znajduje się ledwo widoczny, rysowany cienką, czarną linią profil mężczyzny. Możliwe odpowiedzi: 1. czarne elementy w tle 2. postać w tle 3. pomarańczowa postać na pierwszym planie
Przyjrzyj się reprodukcji a następnie wskaż co stanowi dominantę kolorystyczną.
czarne elementy w tle
postać w tle
pomarańczowa postać na pierwszym planie
R6hH7HpkBYu1D1
Ilustracja przedstawia obraz „ERROR[1841]” autorstwa Izabeli Retkowskiej. Abstrakcyjna kompozycja składa się z przerywanych, poziomych linii na czarnym tle. Praca podzielona jest na dwie części. Większa, kwadratowa przestrzeń po prawej stronie zapełniona jest kreskami w kolorach chłodnej czerwieni, spomiędzy których wyłaniają się czarne plamki tła. Na tak stworzony deseń zostały nałożone drobne, pojedyncze, zielone linie, które tworzą skośne smugi przebiegające przez całą przestrzeń prawej strony obrazu. Lewy, wąski pas kompozycji, równomiernie zapełniają zielono-szare linie, tworząc płaską, jasną płaszczyznę. Górną część obrazu wypełniają dodatkowe czerwone kreski, które łukiem wdzierają się w jednolitą przestrzeń lewej strony. Wykonany przy pomocy techniki druku cyfrowego obraz, utrzymany jest w ciemnej, chłodnej tonacji z dominantą czerwieni.
Izabela Retkowska, „ERROR[1841]”, 2014, druk cyfrowy, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R59pskIOXRRxy
Ćwiczenie 3
Wskaż definicję kompozycji. Możliwe odpowiedzi: 1. dzieło sztuki plastycznej, a także sposób powiązania elementów formalnych dzieła tak, by tworzyły całość zgodną z intencją twórcy. 2. kontrastowa, przykuwająca uwagę plama barwna, najczęściej niewielkich rozmiarów w stosunku do całej kompozycji dzieła.
Wskaż definicję kompozycji. Możliwe odpowiedzi: 1. dzieło sztuki plastycznej, a także sposób powiązania elementów formalnych dzieła tak, by tworzyły całość zgodną z intencją twórcy. 2. kontrastowa, przykuwająca uwagę plama barwna, najczęściej niewielkich rozmiarów w stosunku do całej kompozycji dzieła.
Zaznacz kursorem kolor, który jest dominantą kolorystyczną na przedstawionej wyżej grafice.
1
2
3
Akcent kolorystyczny
Artyści w swoich pracach często stosują akcent kolorystyczny, czyli kolor, który wyróżnia się na tle innych i przyciąga uwagę odbiorcy. Jest to niewielka, kontrastowa plama barwna. Więcej o akcencie kolorystycznym możesz dowiedzieć się z e‑materiału Zwrócić na coś uwagę – akcent kolorystyczny.
Na niżej przedstawionej reprodukcji przykładem akcentu kolorystycznego jest czerwony sweterek dziecka.
Rlh73eZBRxvC41
Ilustracja przedstawia rysunek „Nidzica II” autorstwa Weroniki Tadaj-Królikiewicz. Po prawej stronie pierwszego planu znajduje się jasna plama kolumny, dalej ukazany jest fragment tonących w mroku podcieni z łukowatym sklepieniem. W głębi została narysowana skąpana w świetle słońca kamienica, przed którą stoi para dzieci. Ciemne sylwetki wyraźnie rysują się na tle białej ściany. Czerwony sweterek i niebieska spódniczka stanowią wyraźny akcent kolorystyczny w utrzymanym w szarościach, ołówkowym, delikatnym rysunku.
Weronika Tadaj-Królikiewicz, „Nidzica II” z cyklu „Zaułki Warmii i Mazur”, 2012, ołówek i kredka na papierze, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RXhwLdlVwZ8bF
Ćwiczenie 4
Przeczytaj opis ilustracji, a następnie wskaż co stano akcent kolorystyczny. Fotografia przedstawia fragment złotego pola pszenicy na którym rośnie kwiat czerwonego maku. Możliwe odpowiedzi: 1. pole zboża 2. czerwony kwiat maku
Przeczytaj opis ilustracji, a następnie wskaż co stano akcent kolorystyczny. Fotografia przedstawia fragment złotego pola pszenicy na którym rośnie kwiat czerwonego maku. Możliwe odpowiedzi: 1. pole zboża 2. czerwony kwiat maku
Przyjrzyj się ilustracji a następnie wskaż co stanowi akcent kolorystyczny.
pole zboża
czerwony kwiat maku
łodyga kwiata
Gama barwna
Oglądając dzieła sztuki, możemy określić użycie zestawionych ze sobą kolorów, czyli gamę barw, którą artysta zastosował do stworzenia swojego dzieła. Gama barwna może być złożona z barw ciepłych lub zimnych. Ciepłe to te zmierzające do żółcieni, głównie czerwono‑oranżowo‑żółte, obrazowo nazywane „barwami ognia”. Barwy zimne zmierzają do błękitu, są głównie fioletowo‑zielono‑błękitne i obrazowo nazywane są „barwami wody”.
Przyjrzyj się poniższym przykładom obrazów współczesnych artystów o różnych gamach barw.
R17LRbSoIJJtB1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Nienasycenie” autorstwa Ewy Bińczyk. Praca ukazuje portret Stanisława Ignacego Witkiewicza na ciepłym, pomarańczowym tle. Narysowana ołówkiem postać artysty uchwycona jest z profilu. Pod szyją ma zawiązany krawat w drobne, poziome pasy. Twarz, fragment włosów oraz koszula podrysowane są białą kredką. Za postacią Witkacego znajduje się fragment głowy kobiety z widocznym prawym okiem oraz ciemnymi, gładkimi włosami. Górna część obrazu pełna jest czerwonych przetarć, które bijąc z portretu artysty przysłaniają kobietę. Dolna partia pracy wypełniona jest układającym się w pętle, biało-błękitnym rysunkiem miękko okalającym głowę postaci. Łączący w sobie techniki pasteli i ołówka obraz utrzymany jest w ciepłej, żółto-czerwone gamie barwnej. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1.
Gama barw ciepłych
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Nienasycenie” autorstwa Ewy Bińczyk. Praca ukazuje portret Stanisława Ignacego Witkiewicza na ciepłym, pomarańczowym tle. Narysowana ołówkiem postać artysty uchwycona jest z profilu. Pod szyją ma zawiązany krawat w drobne, poziome pasy. Twarz, fragment włosów oraz koszula podrysowane są białą kredką. Za postacią Witkacego znajduje się fragment głowy kobiety z widocznym prawym okiem oraz ciemnymi, gładkimi włosami. Górna część obrazu pełna jest czerwonych przetarć, które bijąc z portretu artysty przysłaniają kobietę. Dolna partia pracy wypełniona jest układającym się w pętle, biało-błękitnym rysunkiem miękko okalającym głowę postaci. Łączący w sobie techniki pasteli i ołówka obraz utrzymany jest w ciepłej, żółto-czerwone gamie barwnej. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1.
Gama barw ciepłych
Ewa Bińczyk, „Nienasycenie”, 2017, pastel, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RmUEmVbw9ff0K1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Ada” autorstwa Justyny Grzebieniowskiej-Wolskiej. Praca ukazuje trzy kobiety o ciemnych, spiętych w kok włosach. Pozbawione rąk postacie ubrane są w jasno-niebieskie suknie z tiulowymi spódnicami. Zwrócone są w prawą stronę. Na niebieskim tle znajdują się płasko malowane fragmenty kadrów z postaciami i powtarzającym się portretem tej samej dziewczyny. Praca namalowana została swobodną, szeroką plamą. Kobiety przedstawione są z dużym uproszczeniem. Artystce nie zależy na wiernym uchwyceniu rzeczywistości, stara się jedynie przekazać nastrój ukazanej sceny. Obraz utrzymany jest w chłodnej, błękitnej gamie barw. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1.
Gama barw zimnych
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Ada” autorstwa Justyny Grzebieniowskiej-Wolskiej. Praca ukazuje trzy kobiety o ciemnych, spiętych w kok włosach. Pozbawione rąk postacie ubrane są w jasno-niebieskie suknie z tiulowymi spódnicami. Zwrócone są w prawą stronę. Na niebieskim tle znajdują się płasko malowane fragmenty kadrów z postaciami i powtarzającym się portretem tej samej dziewczyny. Praca namalowana została swobodną, szeroką plamą. Kobiety przedstawione są z dużym uproszczeniem. Artystce nie zależy na wiernym uchwyceniu rzeczywistości, stara się jedynie przekazać nastrój ukazanej sceny. Obraz utrzymany jest w chłodnej, błękitnej gamie barw. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1.
Gama barw zimnych
Justyna Grzebieniowska-Wolska, „Ada”, 2008, technika własna na płótnie, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R1A6uIJJcFJy11
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „We wnętrzu” autorstwa Piotra Klugowskiego. Praca ukazuje malowane szeroką plamą, uproszczone trzy postacie prawdopodobnie kobiet o wysokich fryzurach namalowane w brązowo-czerwono-żółtej tonacji. Jedna wydłużona sylwetka znajduje się po prawej stronie kompozycji, pozostałe dwie, jakby ucięte postacie. umieszczone są w dolnej lewej części obrazu. Tło stanowi abstrakcyjna kompozycja składająca się z czerwono-żółtych plam oraz niebieskiego prostokąta okna u góry. Obraz cechuje się dużym uproszczeniem form. Dla artysty nie jest ważny detal. Przy pomocy prostych środków wyrazu stara się oddać nastrój przedstawionej sceny. Praca wykonana została w ciepłej, czerwono-żółtej gamie barw z chłodnym, niebieskim akcentem prostokątnego okna. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1.
Gama barw ciepłych z zimnym akcentem kolorystycznym
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „We wnętrzu” autorstwa Piotra Klugowskiego. Praca ukazuje malowane szeroką plamą, uproszczone trzy postacie prawdopodobnie kobiet o wysokich fryzurach namalowane w brązowo-czerwono-żółtej tonacji. Jedna wydłużona sylwetka znajduje się po prawej stronie kompozycji, pozostałe dwie, jakby ucięte postacie. umieszczone są w dolnej lewej części obrazu. Tło stanowi abstrakcyjna kompozycja składająca się z czerwono-żółtych plam oraz niebieskiego prostokąta okna u góry. Obraz cechuje się dużym uproszczeniem form. Dla artysty nie jest ważny detal. Przy pomocy prostych środków wyrazu stara się oddać nastrój przedstawionej sceny. Praca wykonana została w ciepłej, czerwono-żółtej gamie barw z chłodnym, niebieskim akcentem prostokątnego okna. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1.
Gama barw ciepłych z zimnym akcentem kolorystycznym
Piotr Klugowski, „We wnętrzu”, 2000, olej na płótnie, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
Ćwiczenie 5
R1ZXr502VaNEQ
Ilustracja przedstawia trzy obrazy podpisane cyframi: obraz 1 „Notatnik portretowy – obok siebie 7” autorstwa Witolda Pochylskiego, obraz 2 „Myitkyina” autorstwa Michała Rygielskiego oraz obraz 3 „You come to me” autorstwa Tomasza Barczyka.
R1UbuXXDpYM4X
Wskaż kolory zaliczane do barw ciepłych. Możliwe odpowiedzi: 1. czerwony, pomarańczowy, żółty 2. czerwony, fioletowy, żółty 3. fioletowy, zielony, niebieski.
Wskaż kolory zaliczane do barw ciepłych. Możliwe odpowiedzi: 1. czerwony, pomarańczowy, żółty 2. czerwony, fioletowy, żółty 3. fioletowy, zielony, niebieski.
Kiedy artyści w swoich dziełach stosują dużo różnych kolorów, mówimy o użyciu szerokiej gamy barwnej. Zdarza się też, że celowo ją zawężają. Wtedy mówimy o wąskiej gamie kolorystycznej, np. składającej się z 2‑3 barw w różnych odcieniach, w wybranej tonacji barwnej: ciepłej lub zimnej. Bywa też, że artyści stosują tylko jeden kolor w różnych odcieniach – mówimy wówczas o monochromatyzmieMonochromatyzmmonochromatyzmie. Kiedy użyją tylko koloru białego i czarnego mówimy o achromatyzmieAchromatyzmachromatyzmie.
Przyjrzyj się zamieszczonym niżej reprodukcjom dzieł: o szerokiej i wąskiej gamie barwnej oraz monochromatycznemu i achromatycznemu.
RGNzf9JuGGPEo1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „Martwa natura” autorstwa Piotra Klugowskiego. Kompozycja ukazuje dwie czerwone szafki ustawione pod brązowo-ugrową ścianą na których znajdują się różnego rodzaju przedmioty, pudła i naczynia a także liczne, długie pałeczki z okrągłymi końcówkami. Na jednej z szafek ustawione jest również półokrągłe lustro w jasnobrązowej ramie. Obraz cechuje się dużym uproszczeniem form. Przedmioty obrysowane są wyraźnym konturem. Dla artysty nie jest ważny detal. Przy pomocy prostych środków wyrazu stara się oddać charakter przedstawionych elementów. Praca wykonana została w szerokiej gamie barw: począwszy od chłodnych granatów, poprzez zielenie i brązy aż do gorących czerwieni i pomarańczy. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1.
Szeroka gama barwna
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „Martwa natura” autorstwa Piotra Klugowskiego. Kompozycja ukazuje dwie czerwone szafki ustawione pod brązowo-ugrową ścianą na których znajdują się różnego rodzaju przedmioty, pudła i naczynia a także liczne, długie pałeczki z okrągłymi końcówkami. Na jednej z szafek ustawione jest również półokrągłe lustro w jasnobrązowej ramie. Obraz cechuje się dużym uproszczeniem form. Przedmioty obrysowane są wyraźnym konturem. Dla artysty nie jest ważny detal. Przy pomocy prostych środków wyrazu stara się oddać charakter przedstawionych elementów. Praca wykonana została w szerokiej gamie barw: począwszy od chłodnych granatów, poprzez zielenie i brązy aż do gorących czerwieni i pomarańczy. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1.
Szeroka gama barwna
Piotr Klugowski, „Martwa natura”, 2006, olej na płótnie, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RaecssiI9dkdp1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Morze II” autorstwa Joanny Chołaścińskiej. Namalowana przez artystkę kompozycja balansuje na pograniczu abstrakcji i figuracji. Przy pomocy prostych, jednolitych, okrągłych plam stworzyła ona obraz przywodzący na myśl morze. Praca podzielona jest na dwie części. Górna, węższa część wypełniona jest okrągłymi, zielono-brązowymi kształtami. Dolną, ciemniejszą partię obrazu wypełniają cztery rzędy szaro-niebieskich plam, tworzące uproszczoną taflę wody. Praca została wykonana w wąskiej, chłodnej, szaro-zielono-brązowej gamie barw. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1.
Wąska gama barwna
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Morze II” autorstwa Joanny Chołaścińskiej. Namalowana przez artystkę kompozycja balansuje na pograniczu abstrakcji i figuracji. Przy pomocy prostych, jednolitych, okrągłych plam stworzyła ona obraz przywodzący na myśl morze. Praca podzielona jest na dwie części. Górna, węższa część wypełniona jest okrągłymi, zielono-brązowymi kształtami. Dolną, ciemniejszą partię obrazu wypełniają cztery rzędy szaro-niebieskich plam, tworzące uproszczoną taflę wody. Praca została wykonana w wąskiej, chłodnej, szaro-zielono-brązowej gamie barw. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1.
Wąska gama barwna
Joanna Chołaścińska, „Morze II”, 2014, technika własna, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RSOyrgbzMEnnY1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „Obecność” autorstwa Mirosławy Rocheckiej. Na ciemno granatowym tle zostały namalowane luźnymi pociągnięciami pędzla, dwa niebieskie prostokąty o nieregularnych krawędziach. Górny, ciemniejszy i większy prostokąt u szczytu miesza się z ciemnym tłem, natomiast dolny, mniejszy wyraźnie wybija się swym jasnym, niemal kobaltowym kolorem na tle ciemnych granatów. Monochromatyczny obraz ogranicza się jedynie do trzech odcieni koloru niebieskiego. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1.
Monochromatyzm
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „Obecność” autorstwa Mirosławy Rocheckiej. Na ciemno granatowym tle zostały namalowane luźnymi pociągnięciami pędzla, dwa niebieskie prostokąty o nieregularnych krawędziach. Górny, ciemniejszy i większy prostokąt u szczytu miesza się z ciemnym tłem, natomiast dolny, mniejszy wyraźnie wybija się swym jasnym, niemal kobaltowym kolorem na tle ciemnych granatów. Monochromatyczny obraz ogranicza się jedynie do trzech odcieni koloru niebieskiego. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1.
Monochromatyzm
Mirosława Rochecka, „Obecność”, 1999, olej na płótnie, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R1E14c0m3eLpV1
Ilustracja interaktywna przedstawia linoryt „Jezioro” autorstwa Jakuba Jaszewskiego. Czarno-biała, mroczna grafika ukazuje fantastyczny krajobraz z taflą jeziora pośrodku pofalowanych zboczy gór, na których rozmieszczono różnego rodzaju budowle przywodzące na myśl świat science fiction. Nad jeziorem unosi się mały, czarny sześcian. Achromatyczna, czarno-biała grafika, wykonana została z dużą dbałością o każdy detal za pomocą drobnych linii. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1.
Achromatyzm
Ilustracja interaktywna przedstawia linoryt „Jezioro” autorstwa Jakuba Jaszewskiego. Czarno-biała, mroczna grafika ukazuje fantastyczny krajobraz z taflą jeziora pośrodku pofalowanych zboczy gór, na których rozmieszczono różnego rodzaju budowle przywodzące na myśl świat science fiction. Nad jeziorem unosi się mały, czarny sześcian. Achromatyczna, czarno-biała grafika, wykonana została z dużą dbałością o każdy detal za pomocą drobnych linii. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1.
Achromatyzm
Jakub Jaszewski, „Jezioro”, 2011, linoryt, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RxhlbKOc2ewoK1
Ilustracja przedstawia obraz „Autoportret psychologiczny IV” autorstwa Barbary Kaczorowskiej. Praca składa się z dwóch elementów: prostokątnego, kolorowego obrazu oraz ustawionego nad nim czarnego mniejszego prostokąta. Na przecierkowo malowanym, błękitnym tle większego obrazu znajduje się niebieski kwadrat, na którym została namalowana czerwonym konturem zwinięta wokół koła barw jaszczurka. Koło barw, dzięki swym czystym kolorom zdecydowanie wybija się na pierwszy plan kompozycji. Każde z sześciu pól jest odpowiednio opisane nazwami barw: niebieski, żółty, zielony, pomarańczowy, fioletowy i czerwony.
Barbara Kaczorowska, „Autoportret psychologiczny IV”, 2013, akryl, płótno, tektura, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
ReQhTIPhYX1xm1
Ilustracja przedstawia obraz „Schersbeerg VI” autorstwa Barbary Kaczorowskiej. Wykonana w technice papieru czerpanego praca balansuje na pograniczu abstrakcji i figuracji. Pomarszczona powierzchnia papieru o poszarpanych brzegach podzielona jest na kilka płaszczyzn. Duł wypełnia jasny beż, w który wdziera się po lewej stronie biały, nieregularny prostokąt. Nad nimi, u góry kompozycji przebiega wąski pas szarości. Górną partię od dolnej oddziela nieregularna linia ciemnego, szarego koloru, która po prawej stronie rozszerza się tworząc poszarpaną plamę. Cała kompozycja przypomina pejzaż z brązową ziemią na dole, szarym niebem u góry i ciemną linią drzew pomiędzy nimi. Praca została wykonana w chłodnej, wąskiej gamie barw, ograniczonej jedynie do beżu, szarości i bieli..
Barbara Kaczorowska, „Schersbeerg VI”, 2002, papier czerpany, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R5X9ID81mM7uG1
Ilustracja przedstawia grafika „Ex libris Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie 4” autorstwa Agaty Dworzak-Subocz. W centrum achromatycznej, czarno-białej, kompozycji znajdują się dwie, przestrzenne litery „D” i „S”, otoczone konstrukcjami i siatkami., które rzucają cienie i przenikają się nawzajem. Centrum pracy jest rozświetlona białym światłem, natomiast otoczenie skrywa mrok. Pełna kontrastów, skosów a także falujących linii kompozycja odznacza się dużą dynamiką.
Agata Dworzak-Subocz, „Ex libris Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie 4”, 2018, digital art, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RKMcESHmfLwMI1
Ilustracja przedstawia grafikę cyfrową „Pink 5” autorstwa Agaty Dworzak-Subocz. W centrum różowej kompozycji znajduje się sylwetka czerwonej, gumowej kaczuszki, której wnętrze wypełniają drobne, czarno-różowo-białe kropeczki. Od kaczki odchodzą promienie, naokoło wirują kółka oraz uproszczone kwiatki w różnych odcieniach różu. Praca została wykonana w wąskiej różowo-czerwonej gamie barw z drobnymi elementami czerni.
Agata Dworzak-Subocz, „Pink 5”, 2015, druk cyfrowy, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R1cd4KZIozyZs1
Ilustracja przedstawia obraz „Lodowiec” autorstwa Joanny Chołaścińskiej. Namalowana przez artystkę kompozycja balansuje na pograniczu abstrakcji i figuracji. Przy pomocy prostych, powtarzających się kształtów stworzyła ona obraz przywodzący na myśl wielką górę lodową zanurzoną w zimnym morzu. W centrum znajduje się sylwetka bryły z jasną, zwężającą się górą oraz ściemniającym się na niebiesko, rozszerzonym dołem, która składa się z szarych i niebieskich plam o owalnych i łezkowatych kształtach. Tło podzielone jest na dolną ciemniejszą oraz górną jaśniejszą część. Obydwie wypełnione są okrągłymi, zielono-beżowymi formami. Praca została wykonana w wąskiej, chłodnej, szaro-zielono-niebieskiej gamie barw.
Joanna Chołaścińska, „Lodowiec”, 2014, technika własna, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RYenNIiIto2cx
Ćwiczenie 6
Wskaż czym jest achromatyzm Możliwe odpowiedzi: 1. Użycie w dziele tylko jednego koloru w różnych odcieniach 2. Użycie w dziele tylko koloru białego i czarnego 3. Użycie w dziele tylko barw czerwonych, pomarańczowych i zółtych
Wskaż czym jest achromatyzm Możliwe odpowiedzi: 1. Użycie w dziele tylko jednego koloru w różnych odcieniach 2. Użycie w dziele tylko koloru białego i czarnego 3. Użycie w dziele tylko barw czerwonych, pomarańczowych i zółtych
Przyjrzyj się zamieszczonym niżej reprodukcjom i dopasuj do nich odpowiednie hasła.
Znany malarz impresjonistyczny Claude Monet namalował cykl obrazów, którego tematem przewodnim była gotycka katedra Notre‑Dame w Rouen. Zamiarem artysty nie było jednak tylko pokazanie architektury, ale przede wszystkim gry światła i koloru. Dlatego Monet malował katedrę wiele razy – za każdym razem o innej porze dnia, roku, przy innej pogodzie, a tym samym przy innym oświetleniu. Stąd w każdym dziele z cyklu zastosował odmienne nasycenie światła, a w konsekwencji określoną gamę barw. Za pomocą koloru, plamy i światła udało się artyście pokazać, jak zmiana oświetlenia wpływa na postrzeganie różnic w fasadzie katedry, co w XIX wieku było zupełnie nowym podejściem do studium architektonicznego. Monet namalował też inne cykle obrazów przedstawiające stały motyw, między innymi: Stogi, Budynek Parlamentu w Londynie, Nenufary. Zapoznaj się z wybranymi obrazami z cyklu Katedra w Rouen, a następnie rozwiąż ćwiczenie.
RwuQnu8NioSd61
Ilustracja przedstawia obraz olejny „Katedra w Rouen” autorstwa Clauda Moneta. Dzieło ukazuje fasadę katedry Notre-Dame w Rouen. Płótno namalowane jest przy pomocą techniki puentylistycznej: drobnymi plamkami czystego koloru artysta stworzył iluzję światła i przestrzeni. Dolna partia budowli rozmywa się w niebieskim, drgającym cieniu. Im wyżej, tym więcej wyłania się drobnych rzeźbionych elementów architektonicznych. W górnej partii obrazu namalowanych zostało kilka plam pomarańczowego światła układającego się na fasadzie i rozświetlającego fragment nieba. Dzieło utrzymane jest w chłodnej, wąskiej, błękitno-granatowo-fioletowej gamie barw z kilkoma akcentami oranżów. Jest jednym z 20 namalowanych przez Moneta obrazów przedstawiających fasadę katedry Notre Dame.
Claude Monet, „Katedra w Rouen”, 1892-1894, olej na płótnie, Muzeum Folkwang, Essen, Niemcy, wikimedia.org, domena publiczna
RSzVkJLJwJUr21
Claude Monet, „Katedra w Rouen”, 1892–1894, olej na płótnie, Muzeum Folkwang, Essen, Niemcy, wikimedia.org, domena publiczna
Claude Monet, „Katedra w Rouen”, 1892–1894, olej na płótnie, The Clark, Williamstown, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, domena publiczna
RdPwKFqaoGDHE1
Ilustracja przedstawia obraz olejny „Katedra w Rouen” autorstwa Clauda Moneta. Dzieło ukazuje fasadę katedry Notre-Dame w Rouen. Płótno namalowane jest przy pomocą techniki puentylistycznej: drobnymi plamkami czystego koloru artysta stworzył iluzję światła i przestrzeni. Światło, wyraźną granicą chłodnego i ciepłego koloru dzieli fasadę na dwie części. Dolna partia budowli tonie w chłodnych błękitach, fioletach i zieleniach drgającego cienia. Górna, szersza część wibruje od żółto-oranżowego światła rysującego drobno rzeźbione elementy architektury. Chłodne, kobaltowo-błękitne niebo zamyka górną część kompozycji. Praca wykonana została w szerokiej gamie barw: począwszy od chłodnych granatów, poprzez fiolety i zielenie aż do gorących żółci, pomarańczy i czerwieni. Dzieło jest jednym z 20 namalowanych przez Moneta obrazów przedstawiających fasadę katedry Notre Dame.
Claude Monet, „Katedra w Rouen”, 1892, olej na płótnie, Muzeum Marmottan Monet, Paryż, Francja wikimedia.org, domena publiczna
R1EznbJTVU14B1
Claude Monet, „Katedra w Rouen”, 1892, olej na płótnie, Muzeum Sztuki Pola, Hakone, Japonia, wikimedia.org, domena publiczna
Claude Monet, „Katedra w Rouen”, 1892, olej na płótnie, Muzeum Sztuki Pola, Hakone, Japonia, wikimedia.org, domena publiczna
R12vcHw5mswDI
Ćwiczenie 7
Korzystając z zamieszczonych haseł, rozstrzygnij, co wskazuje na podobieństwo, a co na powstanie różnic w obrazach Claude’a Moneta z tego samego cyklu. Podobieństwo obrazów Moneta w cyklu: Możliwe odpowiedzi: 1. warunki atmosferyczne, 2. technika malowania, 3. autor, 4. światło, 5. gama barwna, 6. temat (katedra w Rouen), 7. pora dnia Różnice między obrazami Moneta w cyklu: Możliwe odpowiedzi: 1. warunki atmosferyczne, 2. technika malowania, 3. autor, 4. światło, 5. gama barwna, 6. temat (katedra w Rouen), 7. pora dnia
Korzystając z zamieszczonych haseł, rozstrzygnij, co wskazuje na podobieństwo, a co na powstanie różnic w obrazach Claude’a Moneta z tego samego cyklu. Podobieństwo obrazów Moneta w cyklu: Możliwe odpowiedzi: 1. warunki atmosferyczne, 2. technika malowania, 3. autor, 4. światło, 5. gama barwna, 6. temat (katedra w Rouen), 7. pora dnia Różnice między obrazami Moneta w cyklu: Możliwe odpowiedzi: 1. warunki atmosferyczne, 2. technika malowania, 3. autor, 4. światło, 5. gama barwna, 6. temat (katedra w Rouen), 7. pora dnia
Korzystając z zamieszczonych niżej haseł, rozstrzygnij, co wskazuje na podobieństwo, a co na powstanie różnic w obrazach Claude’a Moneta z tego samego cyklu.
gama barwna, technika malowania, autor, warunki atmosferyczne, temat (katedra w Rouen), pora dnia
Podobieństwo obrazów Moneta w cyklu:
Różnice między obrazami Moneta w cyklu:
Kalejdoskop
Kalejdoskop to urządzenie, które pozwala obserwować różnobarwne, symetryczne kompozycje, zmieniające się podczas obracania. Jest to możliwe dzięki umieszczeniu w jego wnętrzu odpowiednio rozmieszczonych zwierciadeł, które odbijając kolorowe szkiełka, przy najmniejszym nawet poruszeniu budują zróżnicowane i symetryczne układy. Zapoznaj się z ilustracjami, do stworzenia których wykorzystano symetryczne, lustrzane odbicia na wzór obrazu kalejdoskopowego.
R8h3TtHnUfMxg1
Ilustracja przedstawia kompozycję, do stworzenia której wykorzystano symetryczne, lustrzane odbicia na wzór obrazu kalejdoskopowego. Praca składa się z dwóch rodzajów, powtarzających się trójkątnych płaszczyzn. Mniejsze jasne trójkąty z małymi zielonymi trójkącikami pośrodku wpisane są pomiędzy duże ciemne trójkąty z brązowo-pomarańczowymi, podwójnymi plamkami na rogach. Wszystkie elementy układają się w jednolity deseń. Praca utrzymana jest w wąskiej, zielono-brązowej gamie barw z akcentami oranżu.
Wzór obrazu kalejdoskopowego, cdn.pixabay.com, CC BY 3.0
RWm1UL88H0nly1
Ilustracja przedstawia kompozycję, do stworzenia której wykorzystano symetryczne, lustrzane odbicia na wzór obrazu kalejdoskopowego. Praca składa się z kilku rodzajów powtarzających się elementów. Największym z nich jest granatowy sześciokąt z czerwono-białą obwódką, w który wpisany został biały, symetryczny kwiat o sześciu płatkach i granatowym środku z czerwoną kropką w centrum. Na około każdego z granatowych sześciokątów umieszczone zostały zielone prostokąty, które układają się w koło. Wszystkie elementy kompozycji powtarzają się tworząc równomierny, symetryczny deseń na podłużnej, horyzontalnej płaszczyźnie obrazu. Praca utrzymana jest w wąskiej, chłodnej, granatowo-zielono-białej gamie barw z akcentami czerwieni.
Wzór obrazu kalejdoskopowego, cdn.pixabay.com, CC BY 3.0
Rnp5KkdyCsxYy1
Ilustracja przedstawia kompozycję, do stworzenia której wykorzystano symetryczne, lustrzane odbicia na wzór obrazu kalejdoskopowego. Praca składa się z drobnych, wielobarwnych trójkątów układających się w większe symetryczne kształty. Wszystkie elementy kompozycji powtarzają się tworząc równomierny, symetryczny deseń na podłużnej, horyzontalnej płaszczyźnie obrazu. Praca utrzymana jest w szerokiej, ciepłej, gamie barw: począwszy od nasyconych zieleni i ciemnych brązów poprzez stonowane róże i beże aż po gorące czerwienie, oranże i żółcie.
Wzór obrazu kalejdoskopowego, cdn.pixabay.com, CC BY 3.0
Wzór obrazu kalejdoskopowego jest też inspiracją współczesnych artystów. Przyjrzyj się reprodukcji dzieła zamieszczonej poniżej.
RkvOdJvT1oxgl1
Ilustracja przedstawia rysunek „123” autorstwa Agnieszki Majak. Czarno-biała kompozycja została stworzona na wzór obrazu kalejdoskopowego. Czarna płaszczyzna pracy podzielona została na małe trójkąty. Część z nich artystka zamalowała białą kreską tworząc jasno-szare, trójkątne płaszczyzny o różnym natężeniu. Na innych ukazane zostały fragmenty rysunków o nieczytelnej formie. Na jednym z trójkątów w centrum kompozycji znajduje się oko. Kilka trójkątów po prawej stronie ukazuje większy fragment twarzy kobiety o zamkniętych oczach.
Agnieszka Majak, „123”, 2012, rysunek, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
Polecenie 1
Korzystając z instrukcji obrazkowej, stwórz własny, prawdziwy kalejdoskop.
RbgV7UGDDxa9m1
Ilustracja przedstawia instrukcję wykonania własnego kalejdoskopu. Na górze grafiki znajduje się ramka z napisem „Aby zrobić własny kalejdoskop potrzebujesz:” poniżej wymienione są potrzebne rzeczy i umieszczone ikonki ukazujące: klej, nożyczki, dwie płyty CD, zakrętka, przeźroczyste pudełko po farbie, rolkę po ręczniku papierowym, koraliki i guziki.
Instrukcja stworzenia kalejdoskopu
RWnXGUqCJYpbu1
Ilustracja przedstawia instrukcję wykonania własnego kalejdoskopu. Na górze grafiki znajduje się ramka z napisem „I. Utwórz z płyt CD 3 prostokąty jednakowej wielkości, tak aby zmieściły się w tubce”. Poniżej umieszczone są ikonki ukazujące: nożyczki, płytę CD oraz duża płytę CD, na której zaznaczone są trzy prostokąty do wycięcia.
Instrukcja stworzenia kalejdoskopu, krok I
RbWBHFPtN1zj41
Ilustracja przedstawia instrukcję wykonania własnego kalejdoskopu. Na górze grafiki znajduje się ramka z napisem „II. Przyklej prostokąty do wnętrza tubki”. Poniżej umieszczone są ikonki ukazujące: klej, tubę, 3 prostokąty oraz 3 kółka przedstawiające przekrój tuby oraz miejsca przyklejenia prostokątnych fragmentów płyty CD w jej wnętrzu. Płytki mają tworzyć trójkąt.
Instrukcja stworzenia kalejdoskopu, krok II
RigMxOQE47WxW1
Ilustracja przedstawia instrukcję wykonania własnego kalejdoskopu. Na górze grafiki znajduje się ramka z napisem „III. Do pudełka po farbce wsyp kolorowe koraliki, guziki nie za (dużo)”. Poniżej umieszczone są ikonki ukazujące przezroczyste pudełko po farbce, guziki oraz koraliki.
Instrukcja stworzenia kalejdoskopu, krok III
R1UUAL0mEAlYP1
Ilustracja przedstawia instrukcję wykonania własnego kalejdoskopu. Na górze grafiki znajduje się ramka z napisem „IV. Przyklej pudełko z koralikami z jednej strony tubki”. Poniżej umieszczone są ikonki ukazujące: pudełko po farbce z guzikami i koralikami, klej, tuba oraz obrazek demonstrujący sposób zamontowania pudełka do tuby.
Instrukcja stworzenia kalejdoskopu, krok IV
RTK0wYOejrw8j1
Ilustracja przedstawia instrukcję wykonania własnego kalejdoskopu. Na górze grafiki znajduje się ramka z napisem „V. Zrób otwór w nakrętce i przyklej ją z drugiej strony tubki. Ciesz się kalejdoskopem”. Poniżej umieszczone są ikonki ukazujące: nakrętkę, klej, tubę z przyklejonym pudełkiem oraz nożyczki. Po prawej stronie kompozycji umieszczona jest grafika ukazująca nakrętkę z otworem do wycięcia, natomiast niżej znajduje się obrazek demonstrujący sposób zamontowania nakrętki do tuby.
Instrukcja stworzenia kalejdoskopu, krok V
Słownik pojęć
Achromatyzm
Achromatyzm
użycie w dziele tylko koloru białego i czarnego.
Akcent kolorystyczny
Akcent kolorystyczny
kontrastowa, przykuwająca uwagę plama barwna, najczęściej niewielkich rozmiarów w stosunku do całej kompozycji dzieła.
Dominanta kolorystyczna
Dominanta kolorystyczna
w kompozycji dzieła – najważniejsza, duża, wyróżniająca się kolorem plama barwna, wpływająca na inne barwy.
Gama barwna
Gama barwna
użycie do stworzenia dzieła wybranych kolorów z koła barw. Może być wąska lub szeroka. Wąska gama barwna to użycie sąsiadujących kolorów z fragmentu koła barw. Szeroka gama barwna to użycie kolorów z całego koła barw.
Kompozycja
Kompozycja
dzieło sztuki plastycznej, a także sposób powiązania elementów formalnych dzieła tak, by tworzyły całość zgodną z intencją twórcy.
Monochromatyzm
Monochromatyzm
użycie w dziele tylko jednego koloru w różnych odcieniach.
Źródła:
encykopedia.pwn.pl
Galeria dzieł sztuki
R1Uh7PRHK1C9B1
Ilustracja przedstawia obraz „Mandala” autorstwa Anny Wysockiej. W centrum abstrakcyjnej kompozycji znajduje się beżowy, podłużny kształt obwiedziony jasnym szerokim konturem z podpisem Anna Wysocka 98. Obiekt umieszczony jest na ciemnym, granatowym tle składającym się z dwóch, namalowanych grubą fakturą prostokątów. Przerwa pomiędzy nimi przechodzi szerokim pasem przez beżowy kształt w centrum obrazu, dzieląc go na dwie części tworzy w nim poszarpaną ciemną wyrwę. Praca utrzymana jest w chłodnej, ciemnej tonacji z dominantą jasnego beżu w centrum kompozycji.
Anna Wysocka, „Mandala”, 1999, technika własna, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R1OqYUXZsc0Sn1
Ilustracja przedstawia obraz „Ikona” autorstwa Ewy Bińczyk. W centrum kompozycji ukazane zostało pomarańczowe popiersie kobiety w strzelistej, otoczonej wiankiem róż koronie. Na piersiach postaci znajduje się duży krzyż z Chrystusem. Draperia szaty okrywająca jej ramiona również wykończona jest różami. Wzrok kobiety opuszczony jest w dół. Popiersie, jakby lewituje na szaro-czarnym, graficznym tle rysowanego uproszczoną kreską miasta. Dolną, węższą partię drugiego planu stanowią jasne budynki bloków, nad nimi rozpościera się szara przestrzeń luźno pokrytego pętlami linii nieba, na którym artystka umieściła czarne sylwetki, odwróconych do góry nogami postaci. Z prawej strony kompozycji znajduje się ledwo widoczny, rysowany cienką, czarną linią profil mężczyzny. Praca utrzymana jest w tonacji szarości z silną dominantą pomarańczowego koloru unoszącego się popiersia kobiety.
Ewa Bińczyk, „Ikona”, 2009, technika własna, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R6hH7HpkBYu1D1
Ilustracja przedstawia obraz „ERROR[1841]” autorstwa Izabeli Retkowskiej. Abstrakcyjna kompozycja składa się z przerywanych, poziomych linii na czarnym tle. Praca podzielona jest na dwie części. Większa, kwadratowa przestrzeń po prawej stronie zapełniona jest kreskami w kolorach chłodnej czerwieni, spomiędzy których wyłaniają się czarne plamki tła. Na tak stworzony deseń zostały nałożone drobne, pojedyncze, zielone linie, które tworzą skośne smugi przebiegające przez całą przestrzeń prawej strony obrazu. Lewy, wąski pas kompozycji, równomiernie zapełniają zielono-szare linie, tworząc płaską, jasną płaszczyznę. Górną część obrazu wypełniają dodatkowe czerwone kreski, które łukiem wdzierają się w jednolitą przestrzeń lewej strony. Wykonany przy pomocy techniki druku cyfrowego obraz, utrzymany jest w ciemnej, chłodnej tonacji z dominantą czerwieni.
Izabela Retkowska, „ERROR[1841]”, 2014, druk cyfrowy, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
Rlh73eZBRxvC41
Ilustracja przedstawia rysunek „Nidzica II” autorstwa Weroniki Tadaj-Królikiewicz. Po prawej stronie pierwszego planu znajduje się jasna plama kolumny, dalej ukazany jest fragment tonących w mroku podcieni z łukowatym sklepieniem. W głębi została narysowana skąpana w świetle słońca kamienica, przed którą stoi para dzieci. Ciemne sylwetki wyraźnie rysują się na tle białej ściany. Czerwony sweterek i niebieska spódniczka stanowią wyraźny akcent kolorystyczny w utrzymanym w szarościach, ołówkowym, delikatnym rysunku.
Weronika Tadaj-Królikiewicz, „Nidzica II” z cyklu „Zaułki Warmii i Mazur”, 2012, ołówek i kredka na papierze, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R1I9RugWHz9jA1
Ilustracja przedstawia obraz „Nienasycenie” autorstwa Ewy Bińczyk. Praca ukazuje portret Stanisława Ignacego Witkiewicza na ciepłym, pomarańczowym tle. Narysowana ołówkiem postać artysty uchwycona jest z profilu. Pod szyją ma zawiązany krawat w drobne, poziome pasy. Twarz, fragment włosów oraz koszula podrysowane są białą kredką. Za postacią Witkacego znajduje się fragment głowy kobiety z widocznym prawym okiem oraz ciemnymi, gładkimi włosami. Górna część obrazu pełna jest czerwonych przetarć, które bijąc z portretu artysty przysłaniają kobietę. Dolna partia pracy wypełniona jest układającym się w pętle, biało-błękitnym rysunkiem miękko okalającym głowę postaci. Łączący w sobie techniki pasteli i ołówka obraz utrzymany jest w ciepłej, żółto-czerwone gamie barwnej.
Ewa Bińczyk, „Nienasycenie”, 2017, pastel, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RPxEzHwIx6eXi1
Ilustracja przedstawia obraz „Ada” autorstwa Justyny Grzebieniowskiej-Wolskiej. Praca ukazuje trzy kobiety o ciemnych, spiętych w kok włosach. Pozbawione rąk postacie ubrane są w jasno-niebieskie suknie z tiulowymi spódnicami. Zwrócone są w prawą stronę. Na niebieskim tle znajdują się płasko malowane fragmenty kadrów z postaciami i powtarzającym się portretem tej samej dziewczyny. Praca namalowana została swobodną, szeroką plamą. Kobiety przedstawione są z dużym uproszczeniem. Artystce nie zależy na wiernym uchwyceniu rzeczywistości, stara się jedynie przekazać nastrój ukazanej sceny. Obraz utrzymany jest w chłodnej, błękitnej gamie barw.
Justyna Grzebieniowska-Wolska, „Ada”, 2008, technika własna na płótnie, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RwyHBFZGna3hC1
Ilustracja przedstawia obraz olejny „We wnętrzu” autorstwa Piotra Klugowskiego. Praca ukazuje malowane szeroką plamą, uproszczone trzy postacie prawdopodobnie kobiet o wysokich fryzurach namalowane w brązowo-czerwono-żółtej tonacji. Jedna wydłużona sylwetka znajduje się po prawej stronie kompozycji, pozostałe dwie, jakby ucięte postacie. umieszczone są w dolnej lewej części obrazu. Tło stanowi abstrakcyjna kompozycja składająca się z czerwono-żółtych plam oraz niebieskiego prostokąta okna u góry. Obraz cechuje się dużym uproszczeniem form. Dla artysty nie jest ważny detal. Przy pomocy prostych środków wyrazu stara się oddać nastrój przedstawionej sceny. Praca wykonana została w ciepłej, czerwono-żółtej gamie barw z chłodnym, niebieskim akcentem prostokątnego okna.
Piotr Klugowski, „We wnętrzu”, 2000, olej na płótnie, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R1Qfo1ZtBCk9c1
Ilustracja przedstawia obraz „Notatnik portretowy – obok siebie 7” autorstwa Witolda Pochylskiego. W centrum kompozycji ukazane zostały trzy rzeźby (być może odlewy) głów o zamkniętych oczach. Głowy ustawione są na jaskrawo-zielonej płaszczyźnie. Tło stanowi błękitna ściana pokryta pionowymi, niebieskimi kreskami rysunku. Praca utrzymana jest w wąskiej, chłodnej gamie błękitów i granatów z akcentem jaskrawej zieleni w dolnej partii obrazu.
Witold Pochylski, „Notatnik portretowy – obok siebie 7”, 2011, technika mieszana, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RLhM7R7MYebia1
Ilustracja przedstawia obraz „Myitkyina” autorstwa Michała Rygielskiego. Praca łączy w sobie abstrakcję z malarstwem figuratywnym. Wykonana w zielono-żółtej tonacji na białym tle kompozycja składa się z pionowych, jasno-zielonych pasów o płaskim kolorze, gdzieniegdzie poprzecieranych białymi i zielono-żółtymi kreskami, na które autor nałożył motywy ciemno-zielonych roślin o długich liściach i wąskich łodygach. Praca przywodzi na myśl rozświetlony słońcem las tropikalny. Monochromatyczny obraz utrzymany jest w wąskiej, ciepłej gamie zieleni.
Michał Rygielski, „Myitkyina”, 2005, wypukłodruk, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
Rb3WUjdaGAsnK1
Ilustracja przedstawia obraz „You come to me” autorstwa Tomasza Barczyka. Na pokrytym drobnym, czerwonym pismem białym tle autor umieścił dużą sylwetkę szarego samolotu oraz trzy otwarte pudła. Pomiędzy znajdującym się na górze kompozycji samolotem a pudłami na dole umieszczony został delikatny, błękitny kwadratowy labirynt z pojedynczą drogą idącą w głąb jego kształtu. Praca utrzymana jest w wąskiej, biało-szaro-czerwonej gamie barw z dominantą błękitu w jej centrum.
Tomasz Barczyk, „You come to me”, 2008, wypukłodruk, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R1cq8GGZaNDCN1
Ilustracja przedstawia obraz olejny „Martwa natura” autorstwa Piotra Klugowskiego. Kompozycja ukazuje dwie czerwone szafki ustawione pod brązowo-ugrową ścianą na których znajdują się różnego rodzaju przedmioty, pudła i naczynia a także liczne, długie pałeczki z okrągłymi końcówkami. Na jednej z szafek ustawione jest również półokrągłe lustro w jasnobrązowej ramie. Obraz cechuje się dużym uproszczeniem form. Przedmioty obrysowane są wyraźnym konturem. Dla artysty nie jest ważny detal. Przy pomocy prostych środków wyrazu stara się oddać charakter przedstawionych elementów. Praca wykonana została w szerokiej gamie barw: począwszy od chłodnych granatów, poprzez zielenie i brązy aż do gorących czerwieni i pomarańczy.
Piotr Klugowski, „Martwa natura”, 2006, olej na płótnie, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R2zk0KnN9KGLK1
Ilustracja przedstawia obraz „Morze II” autorstwa Joanny Chołaścińskiej. Namalowana przez artystkę kompozycja balansuje na pograniczu abstrakcji i figuracji. Przy pomocy prostych, jednolitych, okrągłych plam stworzyła ona obraz przywodzący na myśl morze. Praca podzielona jest na dwie części. Górna, węższa część wypełniona jest okrągłymi, zielono-brązowymi kształtami. Dolną, ciemniejszą partię obrazu wypełniają cztery rzędy szaro-niebieskich plam, tworzące uproszczoną taflę wody. Praca została wykonana w wąskiej, chłodnej, szaro-zielono-brązowej gamie barw.
Joanna Chołaścińska, „Morze II”, 2014, technika własna, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R1TQD9Q6po3Ly1
Ilustracja przedstawia obraz olejny „Obecność” autorstwa Mirosławy Rocheckiej. Na ciemno granatowym tle zostały namalowane luźnymi pociągnięciami pędzla, dwa niebieskie prostokąty o nieregularnych krawędziach. Górny, ciemniejszy i większy prostokąt u szczytu miesza się z ciemnym tłem, natomiast dolny, mniejszy wyraźnie wybija się swym jasnym, niemal kobaltowym kolorem na tle ciemnych granatów. Monochromatyczny obraz ogranicza się jedynie do trzech odcieni koloru niebieskiego.
Mirosława Rochecka, „Obecność”, 1999, olej na płótnie, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RJCNBQnRWPBQT1
Ilustracja przedstawia linoryt „Jezioro” autorstwa Jakuba Jaszewskiego. Czarno-biała, mroczna grafika ukazuje fantastyczny krajobraz z taflą jeziora pośrodku pofalowanych zboczy gór, na których rozmieszczono różnego rodzaju budowle przywodzące na myśl świat science fiction. Nad jeziorem unosi się mały, czarny sześcian. Achromatyczna, czarno-biała grafika, wykonana została z dużą dbałością o każdy detal za pomocą drobnych linii.
Jakub Jaszewski, „Jezioro”, 2011, linoryt, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RwuQnu8NioSd61
Ilustracja przedstawia obraz olejny „Katedra w Rouen” autorstwa Clauda Moneta. Dzieło ukazuje fasadę katedry Notre-Dame w Rouen. Płótno namalowane jest przy pomocą techniki puentylistycznej: drobnymi plamkami czystego koloru artysta stworzył iluzję światła i przestrzeni. Dolna partia budowli rozmywa się w niebieskim, drgającym cieniu. Im wyżej, tym więcej wyłania się drobnych rzeźbionych elementów architektonicznych. W górnej partii obrazu namalowanych zostało kilka plam pomarańczowego światła układającego się na fasadzie i rozświetlającego fragment nieba. Dzieło utrzymane jest w chłodnej, wąskiej, błękitno-granatowo-fioletowej gamie barw z kilkoma akcentami oranżów. Jest jednym z 20 namalowanych przez Moneta obrazów przedstawiających fasadę katedry Notre Dame.
Claude Monet, „Katedra w Rouen”, 1892-1894, olej na płótnie, Muzeum Folkwang, Essen, Niemcy, wikimedia.org, domena publiczna
RSzVkJLJwJUr21
Claude Monet, „Katedra w Rouen”, 1892–1894, olej na płótnie, Muzeum Folkwang, Essen, Niemcy, wikimedia.org, domena publiczna
Claude Monet, „Katedra w Rouen”, 1892–1894, olej na płótnie, The Clark, Williamstown, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, domena publiczna
RdPwKFqaoGDHE1
Ilustracja przedstawia obraz olejny „Katedra w Rouen” autorstwa Clauda Moneta. Dzieło ukazuje fasadę katedry Notre-Dame w Rouen. Płótno namalowane jest przy pomocą techniki puentylistycznej: drobnymi plamkami czystego koloru artysta stworzył iluzję światła i przestrzeni. Światło, wyraźną granicą chłodnego i ciepłego koloru dzieli fasadę na dwie części. Dolna partia budowli tonie w chłodnych błękitach, fioletach i zieleniach drgającego cienia. Górna, szersza część wibruje od żółto-oranżowego światła rysującego drobno rzeźbione elementy architektury. Chłodne, kobaltowo-błękitne niebo zamyka górną część kompozycji. Praca wykonana została w szerokiej gamie barw: począwszy od chłodnych granatów, poprzez fiolety i zielenie aż do gorących żółci, pomarańczy i czerwieni. Dzieło jest jednym z 20 namalowanych przez Moneta obrazów przedstawiających fasadę katedry Notre Dame.
Claude Monet, „Katedra w Rouen”, 1892, olej na płótnie, Muzeum Marmottan Monet, Paryż, Francja wikimedia.org, domena publiczna
R1EznbJTVU14B1
Claude Monet, „Katedra w Rouen”, 1892, olej na płótnie, Muzeum Sztuki Pola, Hakone, Japonia, wikimedia.org, domena publiczna
Claude Monet, „Katedra w Rouen”, 1892, olej na płótnie, Muzeum Sztuki Pola, Hakone, Japonia, wikimedia.org, domena publiczna
R8h3TtHnUfMxg1
Ilustracja przedstawia kompozycję, do stworzenia której wykorzystano symetryczne, lustrzane odbicia na wzór obrazu kalejdoskopowego. Praca składa się z dwóch rodzajów, powtarzających się trójkątnych płaszczyzn. Mniejsze jasne trójkąty z małymi zielonymi trójkącikami pośrodku wpisane są pomiędzy duże ciemne trójkąty z brązowo-pomarańczowymi, podwójnymi plamkami na rogach. Wszystkie elementy układają się w jednolity deseń. Praca utrzymana jest w wąskiej, zielono-brązowej gamie barw z akcentami oranżu.
Wzór obrazu kalejdoskopowego, cdn.pixabay.com, CC BY 3.0
RWm1UL88H0nly1
Ilustracja przedstawia kompozycję, do stworzenia której wykorzystano symetryczne, lustrzane odbicia na wzór obrazu kalejdoskopowego. Praca składa się z kilku rodzajów powtarzających się elementów. Największym z nich jest granatowy sześciokąt z czerwono-białą obwódką, w który wpisany został biały, symetryczny kwiat o sześciu płatkach i granatowym środku z czerwoną kropką w centrum. Na około każdego z granatowych sześciokątów umieszczone zostały zielone prostokąty, które układają się w koło. Wszystkie elementy kompozycji powtarzają się tworząc równomierny, symetryczny deseń na podłużnej, horyzontalnej płaszczyźnie obrazu. Praca utrzymana jest w wąskiej, chłodnej, granatowo-zielono-białej gamie barw z akcentami czerwieni.
Wzór obrazu kalejdoskopowego, cdn.pixabay.com, CC BY 3.0
Rnp5KkdyCsxYy1
Ilustracja przedstawia kompozycję, do stworzenia której wykorzystano symetryczne, lustrzane odbicia na wzór obrazu kalejdoskopowego. Praca składa się z drobnych, wielobarwnych trójkątów układających się w większe symetryczne kształty. Wszystkie elementy kompozycji powtarzają się tworząc równomierny, symetryczny deseń na podłużnej, horyzontalnej płaszczyźnie obrazu. Praca utrzymana jest w szerokiej, ciepłej, gamie barw: począwszy od nasyconych zieleni i ciemnych brązów poprzez stonowane róże i beże aż po gorące czerwienie, oranże i żółcie.
Wzór obrazu kalejdoskopowego, cdn.pixabay.com, CC BY 3.0
RkvOdJvT1oxgl1
Ilustracja przedstawia rysunek „123” autorstwa Agnieszki Majak. Czarno-biała kompozycja została stworzona na wzór obrazu kalejdoskopowego. Czarna płaszczyzna pracy podzielona została na małe trójkąty. Część z nich artystka zamalowała białą kreską tworząc jasno-szare, trójkątne płaszczyzny o różnym natężeniu. Na innych ukazane zostały fragmenty rysunków o nieczytelnej formie. Na jednym z trójkątów w centrum kompozycji znajduje się oko. Kilka trójkątów po prawej stronie ukazuje większy fragment twarzy kobiety o zamkniętych oczach.
Agnieszka Majak, „123”, 2012, rysunek, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RxhlbKOc2ewoK1
Ilustracja przedstawia obraz „Autoportret psychologiczny IV” autorstwa Barbary Kaczorowskiej. Praca składa się z dwóch elementów: prostokątnego, kolorowego obrazu oraz ustawionego nad nim czarnego mniejszego prostokąta. Na przecierkowo malowanym, błękitnym tle większego obrazu znajduje się niebieski kwadrat, na którym została namalowana czerwonym konturem zwinięta wokół koła barw jaszczurka. Koło barw, dzięki swym czystym kolorom zdecydowanie wybija się na pierwszy plan kompozycji. Każde z sześciu pól jest odpowiednio opisane nazwami barw: niebieski, żółty, zielony, pomarańczowy, fioletowy i czerwony.
Barbara Kaczorowska, „Autoportret psychologiczny IV”, 2013, akryl, płótno, tektura, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
ReQhTIPhYX1xm1
Ilustracja przedstawia obraz „Schersbeerg VI” autorstwa Barbary Kaczorowskiej. Wykonana w technice papieru czerpanego praca balansuje na pograniczu abstrakcji i figuracji. Pomarszczona powierzchnia papieru o poszarpanych brzegach podzielona jest na kilka płaszczyzn. Duł wypełnia jasny beż, w który wdziera się po lewej stronie biały, nieregularny prostokąt. Nad nimi, u góry kompozycji przebiega wąski pas szarości. Górną partię od dolnej oddziela nieregularna linia ciemnego, szarego koloru, która po prawej stronie rozszerza się tworząc poszarpaną plamę. Cała kompozycja przypomina pejzaż z brązową ziemią na dole, szarym niebem u góry i ciemną linią drzew pomiędzy nimi. Praca została wykonana w chłodnej, wąskiej gamie barw, ograniczonej jedynie do beżu, szarości i bieli..
Barbara Kaczorowska, „Schersbeerg VI”, 2002, papier czerpany, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R5X9ID81mM7uG1
Ilustracja przedstawia grafika „Ex libris Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie 4” autorstwa Agaty Dworzak-Subocz. W centrum achromatycznej, czarno-białej, kompozycji znajdują się dwie, przestrzenne litery „D” i „S”, otoczone konstrukcjami i siatkami., które rzucają cienie i przenikają się nawzajem. Centrum pracy jest rozświetlona białym światłem, natomiast otoczenie skrywa mrok. Pełna kontrastów, skosów a także falujących linii kompozycja odznacza się dużą dynamiką.
Agata Dworzak-Subocz, „Ex libris Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie 4”, 2018, digital art, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
RKMcESHmfLwMI1
Ilustracja przedstawia grafikę cyfrową „Pink 5” autorstwa Agaty Dworzak-Subocz. W centrum różowej kompozycji znajduje się sylwetka czerwonej, gumowej kaczuszki, której wnętrze wypełniają drobne, czarno-różowo-białe kropeczki. Od kaczki odchodzą promienie, naokoło wirują kółka oraz uproszczone kwiatki w różnych odcieniach różu. Praca została wykonana w wąskiej różowo-czerwonej gamie barw z drobnymi elementami czerni.
Agata Dworzak-Subocz, „Pink 5”, 2015, druk cyfrowy, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R1cd4KZIozyZs1
Ilustracja przedstawia obraz „Lodowiec” autorstwa Joanny Chołaścińskiej. Namalowana przez artystkę kompozycja balansuje na pograniczu abstrakcji i figuracji. Przy pomocy prostych, powtarzających się kształtów stworzyła ona obraz przywodzący na myśl wielką górę lodową zanurzoną w zimnym morzu. W centrum znajduje się sylwetka bryły z jasną, zwężającą się górą oraz ściemniającym się na niebiesko, rozszerzonym dołem, która składa się z szarych i niebieskich plam o owalnych i łezkowatych kształtach. Tło podzielone jest na dolną ciemniejszą oraz górną jaśniejszą część. Obydwie wypełnione są okrągłymi, zielono-beżowymi formami. Praca została wykonana w wąskiej, chłodnej, szaro-zielono-niebieskiej gamie barw.
Joanna Chołaścińska, „Lodowiec”, 2014, technika własna, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
R1OkBCeTYvjfH1
Ilustracja przedstawia obraz „Kwitnące I” autorstwa Joanny Chołaścińskiej. Na jasno-beżowym tle poprzyklejane zostały rzędy półokrągłych karteczek w kształcie łusek o niejednolitej, biało-beżowej powierzchni. W dolnej partii obrazu, między rzędami znajduje się przerwa z nieczytelnym, poprzecieranym, brązowym napisem. Monochromatyczna, statyczna kompozycja utrzymana jest w beżowej tonacji barw.
Joanna Chołaścińska, „Kwitnące I”, 2015, technika własna, kolekcja prywatna, UMK, CC BY 3.0
![Ilustracja przedstawia obraz „ERROR[1841]” autorstwa Izabeli Retkowskiej. Abstrakcyjna kompozycja składa się z przerywanych, poziomych linii na czarnym tle. Praca podzielona jest na dwie części. Większa, kwadratowa przestrzeń po prawej stronie zapełniona jest kreskami w kolorach chłodnej czerwieni, spomiędzy których wyłaniają się czarne plamki tła. Na tak stworzony deseń zostały nałożone drobne, pojedyncze, zielone linie, które tworzą skośne smugi przebiegające przez całą przestrzeń prawej strony obrazu. Lewy, wąski pas kompozycji, równomiernie zapełniają zielono-szare linie, tworząc płaską, jasną płaszczyznę. Górną część obrazu wypełniają dodatkowe czerwone kreski, które łukiem wdzierają się w jednolitą przestrzeń lewej strony. Wykonany przy pomocy techniki druku cyfrowego obraz, utrzymany jest w ciemnej, chłodnej tonacji z dominantą czerwieni.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R6hH7HpkBYu1D/1/OuW5D2SHdrJdnOEVxSQ0oXPzBUsHBJB9.jpg)
