Kamienie milowe cywilizacji

Odkrycia i wynalazki są wynikiem ciężkiej pracy człowieka, niezachwianej wiary w możliwości ludzkiego rozumu, poświęcenia zdrowia, a nawet życia. Koło, druk, silnik parowy, elektryczność, szczepionki, antybiotyki, Internet to kamienie milowekamień milowykamienie milowe naszej cywilizacji. Warto jednak pamiętać, że wynalazki i odkrycia są z jednej strony szansą na lepsze i wygodniejsze życie, z drugiej zaś zagrożeniem dla człowieka.

Luisa Vera, Lluís Cugota Nazywam się Maria Skłodowska-Curie

Promień szkodzi i leczy

Po tylu latach ciężkiej pracy byłam wyczerpana. 

Ja przypisywałam nasze niedomaganianiedomaganieniedomagania nadmiarowi pracy,
ale lekarze zapewniali, że promieniowanie może być szkodliwe dla zdrowia, choć zarazem można było wykorzystać je do celów terapeutycznych, próbując leczyć nim złośliwe guzy i inne choroby.

Wkrótce różne firmy zainteresowały się handlowym zastosowaniem soli radu. Dostarczyły nam surowcówsurowiecsurowców
do dalszych eksperymentów, a także wyposażenia laboratorium i pomocy naukowej. Radioaktywne związki, które uzyskiwaliśmy, wykorzystywano doświadczalnie do celów medycznych. Pierwsze wyniki były bardzo obiecująceobiecującyobiecujące.

Tak narodziła się nowa specjalizacja medyczna (we Francji nazywano ją curieterapią, a w innych krajach radioterapią), dzięki której metodami radioaktywnymi leczono wiele chorób, zwłaszcza raka. W niektórych większych miastach powstały liczące się instytuty medyczne, których zadaniem było leczenie tej straszliwej choroby. Świadomość, że nasza praca przyczyniła się do zmniejszenia cierpień ludzkich, a wielu osobom ratuje nawet życie, przyniosła nam wielką satysfakcję. 

Byłam pierwszą kobietą, która zrobiła doktorat z nauk ścisłych i pierwszą, która otrzymała Nagrodę Nobla

W grudniu 1903 roku otrzymaliśmy – Piotr, Henri‑BecquerelHenri BecquerelHenri‑Becquerel i ja – Nagrodę Nobla z fizyki. Uważam, że uwzględniono mnie w wyniku nalegań Piotra i bystrości Mittaga–LeffleraMagnus Mittag‑LefflerMittaga–Lefflera.

W istocie Francuska Akademia Nauk przekazała nominację jedynie dla Becquerela i Piotra. Na szczęście szwedzki matematyk Magnus Mittag‑LefflerMagnus Mittag‑LefflerMagnus Mittag‑Leffler który był członkiem komitetu, uprzedził Piotra o zaistniałej sytuacji. Piotr błyskawicznie mu odpisał, podkreślając, że nagroda za radioaktywność, uwzględniająca tylko jego osobę, byłaby parodiąparodiaparodią. Piotr był bardzo dobrym człowiekiem.

Henri BecquerelHenri Becquerel W końcu uwzględniono różne opinie i nagrodę przyznano całej trójce. Sprawiło nam to ogromną satysfakcję. Wspólna praca nad fenomenemfenomenemfenomenem promieniowania odkrytym przez BecquerelaHenri BecquerelBecquerela zyskała międzynarodowe uznanie.

Moja druga Nagroda Nobla i Instytut Radu

W samym środku tego skandalu otrzymałam pewnego dnia telegram, w którym informowano mnie, że Szwedzka Akademia przyznała mi właśnie Nagrodę Nobla z chemii za odkrycie polonu i radu. Nie mogłam w to uwierzyć. Starałam się uspokoić, ale naprawdę byłam tym niezwykle podekscytowana. Pojechałam
do Sztokholmu odebrać Nagrodę Nobla.

Byłam bardzo szczęśliwa, bo w podróży towarzyszyły mi siostra Bronia i córka Irena. Następnego dnia, 11 grudnia 1911 roku wygłosiłam mowę noblowską. Starałam się podkreślić, że zawsze traktowałam radioaktywność jako cechę jądra atomów. Mam nadzieję, że przedstawiłam to dość jasno. Mówiłam też o pracach RuthefordaErnest RutherfordRutheforda i innych naukowców, a także o trudnych, wspaniałych latach, które przeżyłam u boku Piotra.

unikatowy_nr_id_wpisu_01 Źródło: Lluís Cugota, Luisa Vera, Nazywam się Maria Skłodowska-Curie, tłum. Anna Jęczmyk, Poznań 2005.