Każdy ma swoją małą ojczyznę. Czytamy wiersz Kazimierza Przerwy-Tetmajera pod tytułem „Pozdrowienie”
Każdy ma swoją małą ojczyznę. Czytamy wiersz Kazimierza Przerwy‑Tetmajera pod tytułem „Pozdrowienie”
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
poszerza zasób słownictwa i zasób pojęć,
wie, co oznacza słowo „pozdrowienie”,
wie, kto uczestniczy w akcie komunikacji,
wie, że częste powtarzanie słów ma zwrócić uwagę, podkreślić coś,
zna termin „mała ojczyzna”,
wie, jakie określenia łączą się z „małą ojczyzną”.
b) Umiejętności
Uczeń:
umie interpretować utwór poetycki,
umie czytać ze zrozumieniem,
umie wykorzystać wiedzę, zdobytą podczas lekcji,
potrafi pracować z tekstem.
2. Metoda i forma pracy
Metoda problemowa, oglądowa, heureza, praca jednostkowa.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik, zdjęcia krajobrazów górskich, schemat aktu komunikacji.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel umieszcza na tablicy zdjęcia krajobrazów Tatr. Jeden z uczniów czyta wiersz całej klasie, a następnie dzieci czytają go po cichu. Nauczyciel prosi, aby uczniowie podczas czytania zwrócili uwagę na opisy przyrody.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel wspólnie z klasą ustala, co oznacza słowo „pozdrowienie”, zapisuje definicję na tablicy (formułka wypowiadana przy powitaniu, rzadziej przy pożegnaniu, wyrazy pamięci, życzliwości przekazywane zwykle w liście lub przez osobę trzecią) i prosi o jej przepisanie.
Nauczyciel pyta, dlaczego tak często w wierszu pojawia się słowo „pozdrów”, „pozdrowienie”.
Uczniowie wyciągają wcześniej przygotowane przez siebie, zaadresowane karty pocztowe.
Nauczyciel przypomina, kto bierze udział w komunikacji międzyludzkiej. Rozdaje dzieciom karki z wykresem graficznym aktu komunikacji (załącznik 1).
Postawiony zostaje problem:
Kto jest nadawcą?
Kim jest i przez kogo wysyła pozdrowienia?
Kto jest adresatem w utworze?
Dzieci mają za zadanie odnaleźć w tekście odpowiedzi na zadane pytania i zapisać w zeszycie oraz podkreślić ołówkiem fragmenty, w których znajdują się opisy Tatr.
c) Faza podsumowująca
Nauczyciel wypisuje na tablicy propozycje dzieci – elementy krajobrazu.
Uczniowie szukają w utworze dwóch określeń, jakimi posługuje się podmiot liryczny, aby nazwać miejsce, w którym się wychował. Są to określenia „moja ziemia”, „mój kraj”.
Nauczyciel wprowadza termin „mała ojczyzna”.
Dzieci po lekturze wiersza potrafią podać, jakie określenia łączą się z tym pojęciem. Ich propozycje zapisywane są na tablicy. Nauczyciel prosi o wpisanie pojęcia i jego określeń do zeszytów, np. mała ojczyzna – dom rodzinny, podwórko, dzielnica, sąsiedzi, przyjaciele.
5.Bibliografia
Dyduch B., Jędrychowska Z., Kłakówna Z. A., Mrazek H., Steczko I., To lubię. Książka nauczyciela. Klasa IV, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2001, s. 149,150.
Jędrychowska Z., Kłakówna Z. A., To lubię. Podręcznik do języka polskiego do kl. IV. Teksty i zadania. Podręcznik ucznia, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 1999, s. 37.
Słownik języka polskiego pod red. M. Szymczaka, t. II, PWN, Warszawa 1982, s. 887.
6. Załączniki
a) Akt komunikacji
załącznik 1.
SŁOWO
TEKST
NADAWCA ODBIORCA
(adresat)
b) Zadanie domowe
Opisz swoją „małą ojczyznę”. Tekst w zeszycie ma mieć długość od 1 do 1,5 strony.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak