Kiedy nam smutno

Pamiętaj, nastrój wiersza jest związany z jego tematem.

Nastrój utworu Anny Kamieńskiej jest pogodny.

Wykorzystaj środki artystycznego wyrazu, np. przenośnie.

Poetyckie tytuły fotografii:

• Śpiące góry nad spokojnym granatowym jeziorem,

• Białe punkciki owiec na zielonym dywanie łąk,

• Małe domki siana o fantazyjnych fryzurach,

• Kąpiąca się w deszczu górska łąka,

• Perły deszczu nanizane na pajęczynę.

Zwróć uwagę na to, że podmiot liryczny nie przygląda się światu tylko z jednej perspektywy.

Podmiot liryczny obserwuje świat z górskich szczytów oraz z perspektywy osoby, która z bliska obserwuje bądź uczestniczy w przywołanych w wierszu zdarzeniach.

Pamiętaj, obraz poetycki można sobie wyobrazić dzięki środkom stylistycznym użytym w wierszu.

Obrazy poetyckie przedstawione w wierszu Anny Kamieńskiej to:

• widok gór nad wodą przypominających klęczące praczki,

• podobne do białych robaczków owieczki pasące się na górskim zboczu,

• mocno uderzające o ziemię spadające gruszki z drzew,

• mokre listki, z których spływają krople deszczu,

• dzieci chowające się w zabawie w tarninach,

• padający mały deszczyk,

• rosa migocząca na pajęczynie,

• łąka, na której ludzie grabią koniczynę.

Zwróć uwagę, jakie emocje wzbudzają przywołane obrazy poetyckie w wierszu.

Emocje, o których mówi podmiot liryczny w wierszu to: zachwyt, spokój, ukojenie, radość, smutek.

Zwróć uwagę, w jaki sposób przyroda wpływa na nastrój podmiotu lirycznego.

Na poprawę nastroju podmiotu lirycznego wpływa spokój i piękno przyrody
w górach.

Pamiętaj, przenośnia jest to połączenie wyrazów, które wspólnie tworzą nowy sens, odmienny od ich podstawowych znaczeń.

Znaczenie przenośni z wiersza Anny Kamieńskiej:

• 'chmura cienia chleb ziemi kraje' – chmura częściowo przesłania słońce, na ziemi wygląda to tak, jakby była podzielona na część słoneczną i zacienioną.

• 'Listek listkowi krople podaje' – z listka na listek kapie deszcz.

• 'Śpieszą się grabie na koniczynie' – ktoś grabi szybkimi ruchami.

• 'Bije o ziemię urodzaj gruszek' – spadające gruszki mocno uderzają o ziemię.

• 'Śpiewu jej pełna dolina' – śpiew kobiety rozbrzmiewa bardzo daleko.

Zwróć uwagę na to, czy w każdej strofie występuje taka sama liczba sylab, czy też inna.

Budowa wiersza 'Widok z gór':

• wiersz zbudowany jest z czterech strof,

• w każdej strofie trzy pierwsze wersy liczą po dziesięć sylab, a czwarty ma ich osiem.

Budowa wiersza jest regularna o stałym rytmie.

Zdrobnienie to wyraz oznaczający przedmiot mniejszy od tego, od którego nazwy pochodzi, np. dom – domek, ucho – uszko.

Zdrobnienia w utworze Anny Kamieńskiej: robaczki, owieczki, gałązki, listkowi, chłopczyk, deszczyk. Wyrażają one pozytywny stosunek podmiotu lirycznego do ludzi i świata przyrody.

Zastanów się, jak w utworze poetyckim można wyrazić piękno otaczającego świata.

Podmiot liryczny postrzega piękno otaczającego świata w sposób poetycki, wykorzystując środki artystycznego wyrazu. W wierszu występują przenośnie, porównanie, epitety, zdrobnienia, ożywienia.

Zastanów się, co może odpędzić smutek podmiotu lirycznego.

Dwa ostatnie wersy wiersza mówią o tym, czego potrzebuje podmiot liryczny, gdy jest smutny. Ziemi i nieba, to znaczy otwartej przestrzeni, kontaktu z przyrodą, która ukoi jego smutek.

Postaraj się, aby twoje zdania były rozwinięte.

Przykładowe zdania ze związkami wyrazowymi:

1. Piotr poruszył niebo i ziemię, aby skutecznie przeprowadzono operację jego chorej mamy.

2. Przeprowadzając się na południe Europy, myśleli, że jest to ich ziemia obiecana.

3. Adam zdał celująco egzamin z języka angielskiego, dlatego na pozostałych uczniów, którzy otrzymali niższe oceny, patrzył z góry.

4. Kasia od wakacji chodzi z głową w chmurach i nikt nie wie dlaczego.

5. Gdy po raz kolejny nie zdałam egzaminu na prawo jazdy, tata powiedział: 'głowa do góry, następnym razem na pewno będzie lepiej'.

6. W naszym mieście wybudowano drapacz chmur, z którego widać panoramę miasta.

7. Czasem trzeba zejść z obłoków na ziemię, żeby zrozumieć, że nie nadajesz się do tej pracy.

8. Kot Antka, bawiąc się piłeczką, przewrócił dom do góry nogami.

9. Prezydent na spotkaniu z powstańcami warszawskimi powiedział, że są solą ziemi.