Kim jest Antygona z tragedii Sofoklesa?

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna problematykę „Antygony” Sofoklesa,

• rozumie uniwersalizm problematyki tragedii.

b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi argumentować swoje zdanie,

• doskonali umiejętność prowadzenia dyskusji,

• dostrzega ciągłość w literaturze na przykładzie typu bohatera,

• doskonali umiejętność pracy z tekstem, czytania ze zrozumieniem.

2. Metoda i forma pracy

Metoda ćwiczeń praktycznych, praca zbiorowa, praca indywidualna.

3. Środki dydaktyczne

Tekst Antygony

Czyste kartki

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Powitanie. Sprawdzenie listy obecności.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi wybranego ucznia o streszczenie Antygony, w tym: o wymienienie postaci, krótką ich charakterystykę, podanie czasu i miejsca akcji, gatunku literackiego.

2. Nauczyciel pyta klasę o wrażenia po lekturze tragedii, o przypomnienie fragmentów, które szczególnie utkwiły uczniom w pamięci.

3. Nauczyciel prosi wybrane 3 osoby o głośne odczytanie fragmentów „Antygony” (załącznik 1).

4. Klasa próbuje stworzyć „portret psychologiczny” Antygony (jaki to typ osoby - określenia przymiotnikowe, opisowe). Zwrócenie uwagi na elementy potencjalnej pychy w bohaterce.

5. Jeśli wytworzą się podzielone zdania na temat Antygony, można przeprowadzić debatę korespondencyjną. Wówczas nauczyciel prosi o ustawienie ławek naprzeciwko siebie i sam pełni rolę listonosza, który przekazuje od jeden strony do drugiej zapisy argumentów broniących lub potępiających postawę Antygony. Debata trwa do chwili uzyskania przewagi którejś ze stron bądź do ostatnich 10 minut lekcji, po czym następuje zebranie opinii, pozostawienie problemu otwartego bądź wyciągniecie wniosków.

6. Nauczyciel prosi o przykłady (z literatury, z życia) podobnych bohaterek, osób.

c) Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi o ułożenie przysłów z imieniem Antygona, np.: porywcza jak Antygona.

2. Nauczyciel zadaje pracę domową.

5. Bibliografia

1. Chrząstowska B., Czy i jak istnieją wartości w szkolnej edukacji języka polskiego?, „Polonistyka” 2005 nr 2.

2. Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, red. Janus‑Sitarz A., Universitas, Kraków 2004.

3. Sofokles, Antygona, Ossolineum, Wrocław 1995.

6. Załączniki

a) Fragment „Antygony”

załącznik 1.

Ismena

Niczym dla ciebie więc zakaz Kreona?

Antygona

Niczym, on nie ma nad moimi prawa.

Kreon

A ty powiedz mi teraz w dwóch słowach,

Czyżeś wiedziała o moim zakazie?

Antygona

Wiedziałam dobrze. Wszakże nie był tajny.

Kreon

I śmiałaś wbrew tym stanowieniom działać?

Antygona

Nie Zeus to przecież obwieścił to prawo

Ni wola Diki, podziemnych bóstw siostry,

Taką ród ludzki związała ustawą.

A nie mniemałam, by ukaz twój ostry

Tyle miał wagi i siły w człowieku,

Aby mógł łamać święte prawa boże,

Które są wieczne i trwają od wieku,

Że ich początku nikt zbadać nie może.

Ja więc nie chciałam ulęknąć się człeka

I za złamanie praw tych kiedyś bogom

Zdawać tam sprawę. Bom śmierci ja pewna

Nawet bez twego ukazu; a jeśli

Wcześniej śmierć przyjdzie, za zysk to poczytam.

Bo komu przyszło żyć wśród nieszczęść tylu,

Jakżeby w śmierci zysku nie dopatrzył?

Tak więc nie mierzi mnie śmierci ta groźba,

Lecz mierziłoby mnie braterskie ciało

Nie pogrzebane. Tak, śmierć mnie ni straszy;

A jeśli głupio działać ci się zdaję,

Niech mój nierozum za nierozum staje.

Ona i siostra nie ujdą przenigdy

Śmierci straszliwej; bo i siostrę skarcę,

Że jej spólniczką była w tym pogrzebie.

Wołać mi tamtą, którą co dopiero

Widziałem w domu zmieszaną, szaloną.

Tak duch zazwyczaj tych zdradza, co tajnie

Się dopuścili jakiegoś występku.

Wstręt zaś ja czuję przeciw tym złoczyńcom,

Którzy swe grzechy chcą potem upiększać.

Antygona

Chceszli co więcej, czyli śmierć mi zdać?

Kreon

O nie! w tym jednym zawiera się wszystko.

Antygona

Więc na cóż zwlekać? Jako twoje słowa

Mierżą i oby zawsze mnie mierziły,

Tak wstrętne tobie wszystkie me postępki.

A jednak skąd bym piękniejszą ja sławę

Uszczknęła, jako z brata pogrzebania?

I ci tu wszyscy rzecz by pochwalili,

Gdyby im trwoga nie zawarła mowy.

Ale tyranów los ze wszech miar błogi,

Wolno im czynić, co zechcą, i mówić.

Kreon

Czemuż więc niesiesz cześć, co jemu wstrętna?

Antygona

Zmarły nie rzuci mi skargi tej w oczy.

Kreon

Jeśli na równi z nim uczcisz złoczyńcę?

Antygona

Nie jak niewolnik, lecz jak brat on zginął.

Kreon

On, co pustoszył kraj, gdy tamten bronił?

b) Zadanie domowe

Dziewczyny: przeprowadzę wywiad z Antygoną.

Chłopcy: przeprowadzę wywiad z Kreonem.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak