Kim jest „poeta przeklęty”?

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

- zna pojęcie ,,poeta przeklęty”,

- zna biografie Edwarda Stachury, Rafała Wojaczka, François Villona,

- zna utwory literackie, które będą omawiane na lekcji.

b) Umiejętności

Uczeń:

- dostrzega podobieństwo w życiorysach poetów, których utwory są predmiotem analizy i interpretacji,

- rozumie pojęcie ,,poeta przeklęty” i poprawnie się nim posługuje,

- umie dokonać analizy i interpretacji poznanych utworów lirycznych,

- umie dokonać analizy porównawczej,

- wskazuje w utworach na elementy, które charakteryzują poetę,

- umie sformułować wnioski.

2. Metoda i forma pracy

Praca zbiorowa, praca z tekstem, wykład, dyskusja, metoda analizy i interpretacji, heureza.

3. Środki dydaktyczne

1. R. Wojaczek, Prośba, [w:] R. Wojaczek, Nie skończona krucjata, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972.

2. E. Stachura*, Życie to nie teatr,* [w:] E. Stachura, Piosenki, Wydawnictwo Anagram, Warszawa 2002.

3. F. Villon, Ballada, w którey Wilon pyta u wszystkich przebaczenia, [w:] F. Villon, Wielki Testament, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 2005.

4. Karty pracy

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel zapoznaje uczniów z celami lekcji i jej tokiem, a następnie prosi, by przedstawili oni sylwetki Edwarda Stachury, Rafała Wojaczka i Franciszka Villona. Pyta, czy zauważyli coś wspólnrgo w biografiach tych poetów. Jeśli uczniom uda się odpowiedzieć na to pytanie, nauczyciel może wprowadzić poejęcie ,,poeta przeklęty”, jeśli nie, należy przejść do analizy i interpretacji tekstów literackich, a pojęcie wprowadzić na końcu lekcji.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel czyta utwór Edwarda Stachury. Uczniowie przystępują do analizy i interpetacji. Nauczyciel, by pomóc uczniom w pracy, może zadać im następujące pytania:

   • Kto jest podmiotem lirycznym w utworze?

   • Do kogo zwraca sie poeta?

   • Jaki jest stosunek adresata do świata?

   • Co to znaczy, że życie jest teatrem? Kto i w jaki sposób gra w nim rolę?

   • Co podmiot liryczny zarzuca adresatowi?

   • Jak należy rozumieć następujące słowa: ,,życie jest straszniejsze i piękniejsze jeszcze jest”?

   • Czy poeta jest artystą?

   • Jak ocenia innych artystów?

   • Dlaczego on i iadresat utworu to ,,dwa teatry”?

   • Na czym polega aktorstow w życiu? Czy jest życie prawdziwe?

2. Uczniowie formułują wnioski.

3. Nauczyciel czyta utwór Rafała Wojaczka. Uczniowie ponownie dokonują analizy i interpretacji wiersza. Pytania pomocnicze, które może zadać nauczyciel:

• O czym informuje nas tytuł wiersza?

• Określcie podmiot liryczny i adresata utworu.

• O co prosi podmiot liryczny? Uszeregujcie te prośby i oceńcie.

• Jakie są zadania poety? Jak je przedstawia Wojaczek?

• Jak określa rolę poety w społeczeństwie?

• Dlaczego poeta w swojej wypowiedzi używa bezokoliczników?

4. Uczniowie formułują wnioski.

5. Nauczyciel rozdaje uczniom kartę pracy nr 1 (załącznik 1). Po wykonaniu zadania krótko charakteryzuje dzieło Franciszka Villona pt. ,,Wielki Testament” i czyta ostatni utwór przeznaczony do analizy. Może także znowu zadać uczniom pytania pomocne w analizie i interpretacji:

• Co sugeruje tytuł?

• Co świadczy o tym, że podmiotem lirycznym jest sam autor?

• Jaki charakter ma ten utwór?

• Do kogo poeta się zwraca? Jak te osoby charakteryzuje?

• Jakie uczucia wyraża poeta?

• Jak ten tekst jest zbudowany? Czy jest to ballada, jak sugeruje tytuł?

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel podsumowuje lekcję. Charakteryzuje krótko sytuację poety w społeczeństwie, uświadamia uczniom, iz poczucie wyobcowania i odrzucenia przez społeczeństwo, a jednocześnie przeświadczenie o własnej wyjątkowości towarzyszyło poetom niezależnie od epoki, w której tworzyli. Jeśli pojęcie ,,poeta przeklęty”, ,,kaskader literatury” nie pojawiło sie na początku lekcji, należy je wprowadzić teraz. Nauczyciel zadaje pracę domowa dla chętnych.

5. Bibliografia

1. Stachura E., Życie to nie teatr, [w:] E. Stachura, Piosenki, Wydawnictwo Anagram, Warszawa 2002.

2. Wojaczek R., Prośba, [w:] R. Wojaczek, Nie skończona krucjata, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972

3. Villon F, Ballada, w którey Wilon pyta u wszystkich przebaczenia, [w:] F. Villon, Wielki Testament, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 2005.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

Załącznik 1

Wykorzystując wnioski z analizy i interpretacji utworów Edwarda Stachury i Rafała Wojaczka, uzupełnij tabelę.

b) Zadanie domowe

Dla chętnych:

Czy znasz innych poetów, żyjących dawniej lub współcześnie, których można by określić mianem ,,kaskadera literatury”?

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Przed lekcją należy poprosić uczniów o przygotowanie krótkich not biograficznych poetów, których utwory będziemy omawiać na lekcji. Lekcję można przeprowadzić, wykorzystując inne utwory Edwarda Stachury i Rafała Wojaczka. Najważniejsze jest uświadomienie uczniom pewnej ciągłości określonych zjawisk w literaturze. Dlatego wybrałam poetów, którzy żyli w tak odległych od siebie epokach.

Zaproponowałam pracę domową dla chętnych, ponieważ, moim zdaniem, jest ona dość trudna i wymaga od uczniów pewnej wiedzy i oczytania.