Klasyfikacja królestwa zwierząt
Scenariusz zajęć „klasyfikacja królestwa zwierząt”
BIOLOGIA, III etap edukacyjny
Temat: Klasyfikacja królestwa zwierząt.
Treści kształcenia
Podstawa programowa: Punkt (3.9) [uczeń] wymienia cechy umożliwiające zaklasyfikowanie organizmu do parzydełkowców, płazińców, nicieni, pierścienic, stawonogów (skorupiaków, owadów i pajęczaków), mięczaków, ryb, płazów, gadów, ptaków, ssaków oraz identyfikuje nieznany organizm jako przedstawiciela jednej z wymienionych grup na podstawie obecności tych cech;
Cele zoperacjonalizowane
UCZEŃ | charakteryzuje królestwo zwierząt; |
dokonuje podziału na bezkręgowce i kręgowce; | |
prezentuje postawę szacunku wobec wszystkich istot żywych; | |
wymienia cechy grup zwierząt: parzydełkowców, płazińców, nicieni, pierścienic, stawonogów, mięczaków, ryb, płazów, gadów, ptaków, ssaków; | |
wymienia wspólne cechy zwierząt. |
Nabywane umiejętności
UCZEŃ | doskonali umiejętności pracy w zespole; |
klasyfikuje grupy zwierząt do bezkręgowców i kręgowców; | |
podaje przykłady gatunków dla grup zwierząt: parzydełkowców, płazińców, nicieni, pierścienic, stawonogów, mięczaków, ryb, płazów, gadów, ptaków, ssaków; | |
posługuje się kluczem/przewodnikiem do rozpoznawania zwierząt; | |
potrafi wykonać dokumentację fotograficzną swojej obserwacji. |
Kompetencje kluczowe
kompetencje informatyczne
myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne
porozumiewanie się w języku ojczystym
umiejętność uczenia się
Etapy lekcji
Wstęp:
Zapoznanie uczniów z tematem.
Pogadanka na temat cech odróżniających zwierzęta od innych organizmów.
Przebieg zajęć:
Nauczyciel przedstawia ilustrację interaktywną „Królestwo zwierząt”.
Uczniowie dzielą się na zespoły. Każdy zespół charakteryzuje jedną grupę zwierząt: parzydełkowce, płazińce, nicienie, pierścienice, stawonogi, mięczaki, ryby, płazy, gady, ptaki, ssaki. Korzystając z dostępnych źródeł informacji (podręcznik, encyklopedia, Internet) uczniowie tworzą plakaty na których dokonują charakterystyki poszczególnych grup zwierząt pod względem: budowy, środowiska i trybu życia, rozmnażania, cech wyróżniających grupę i różnorodności przedstawicieli.
Liderzy grup prezentują efekty pracy zespołów.
Uczniowie klasyfikują poznane grupy zwierząt do bezkręgowców i kręgowców.
Uczniowie dokonują obserwacji.
Instrukcja przeprowadzenia obserwacji (w terenie – przeprowadzona np. jako zadanie domowe)
Opis teoretyczny omawianego zjawiska: Królestwo zwierząt cechuje ogromna różnorodność gatunków, których liczba nierównomiernie rozkłada się pomiędzy grupami systematycznymi. Nieproporcjonalnie bogata jest grupa owadów. Fauna Polski liczy około 36 000 gatunków, z czego większość to bezkręgowce. Dzięki różnorodności form i przystosowań zwierzęta opanowały wszystkie dostępne środowiska i nisze ekologiczne na Ziemi. Stąd każde siedlisko stanowi dogodne miejsce do obserwacji terenowych przedstawicieli rożnych grup zwierząt.
Ustalenie celu i obiektu prowadzonych badań: Celem obserwacji jest poznanie pospolitych gatunków zwierząt w pobliżu szkoły/domu lub na dowolnie wybranym terenie (łąka, las, pole, brzeg jeziora, ogród, teren zielony w mieście) oraz zaklasyfikowanie ich do poszczególnych grup.
Sposób przygotowania obserwacji (czas, miejsce itd.): Obserwacje są prowadzone podczas zajęć w terenie. Zajęcia mogą się odbywać na wycieczce szkolnej, w trakcie lekcji na terenie przyszkolnym lub po lekcjach na dowolnym terenie (potraktowane jako zadanie domowe). Po wybraniu terenu uczniowie z pomocą dostępnych materiałów (lornetki, lupy, przewodniki do rozpoznawania zwierząt, źródła w Internecie) rozpoznają i nazywają zaobserwowane gatunki zwierząt.
Sposób przeprowadzenia obserwacji: Uczniowie posługują się lornetką, lupą, aparatem fotograficznym, notatnikiem, kluczami i przewodnikami do rozpoznawania zwierząt. Najpierw wytyczają teren, na którym będą prowadzone obserwacje i krótko opisują typ siedliska. Następnie przystępują do szczegółowej obserwacji występujących na danym terenie gatunków zwierząt. Wykonują zdjęcia, nazywają zaobserwowane gatunki zwierząt.
Inne informacje, np. analiza obserwacji, sposób wyciągania wniosków, karta pracy, drzewka decyzyjne, formularze itd.: Uczniowie opracowują dokumentację fotograficzną zaobserwowanych zwierząt na wybranym przez siebie terenie. Przygotowują prezentację lub tworzą galerię zdjęć wraz z opisami, za pomocą narzędzia Picasa. Uczniowie klasyfikują zaobserwowane gatunki do poszczególnych grup zwierząt.
Podsumowanie:
Nauczyciel prezentuje galerię zdjęć „Zwierzyniec”
Uczniowie na podstawie poznanych cech klasyfikują przedstawione zwierzęta do poszczególnych grup.
Środki dydaktyczne
aparat fotograficzny
lornetka
lupa
atlasy zwierząt, albumy, klucze i przewodniki do oznaczania zwierząt
encyklopedia, podręcznik
komputery połączone z Internetem
materiały multimedialne: ilustracja interaktywna „Królestwo zwierząt”
materiały multimedialne: galeria zdjęć „Zwierzyniec”
arkusze papieru, pisaki
notatnik, długopis
Metody nauczania
ćwiczenia praktyczne
obserwacja
pogadanka
pokaz
praca z tekstem
Formy pracy
grupowa
indywidualna
zbiorowa
Dodatkowe propozycje wykorzystania
Multimedialne zasoby edukacyjne wykorzystywane w tym scenariuszu nadają się również do wykorzystania na IV etapie edukacyjnym w zakresie nauczania biologii.