Klasyk XX wieku – Igor Strawiński
Scenariusz lekcji
Klasyk XX wieku – Igor Strawiński.
Zapoznanie uczniów z życiem i twórczością Igora Strawińskiego. Przedstawienie wpływu kompozytora na muzykę całego XX wieku. Wskazanie nowego stylu muzycznego – neoklasycyzmu muzycznego. Przedstawienie skandalicznego dzieła Strawińskiego Świeto wiosny. Wskazanie jego najważniejszych elementów i cech stylistycznych oraz wyjaśnienie powodu skandalu przez nie wywołanego. Percepcja dzieła Strawińskiego.
Umiejętności
Uczeń potrafi:
Przedstawić życiorys Igora Strawińskigo.
Przedstawić najważniejsze dzieła Igora Strawińskigo.
Omówić wpływ kompozytora na muzykę całego XX wieku.
Przedstawić etapy twórczości i zmieniającą się stylistycznie muzykę Igora Strawińskiego.
Przedstawić najważniejsze cechy stylistyczne dzieła Strawińskiego pt. Święto wiosny.
Wskazać charakterystyczne fragmenty tego utworu*.*
Metoda i forma pracy
Metoda opisu. Podsumowanie tematu lekcji metodą pogadanki. Aktywna percepcja dzieła Strawińskiego Święto wiosny.
Podręcznik: W. Panek, Świat muzyki…
Stanowisko do odtwarzania muzyki.
Płyta z nagraniem baletu Strawińskiego Święto wiosny.
Karta pracy ucznia.
Powitanie, czynności organizacyjno‑porządkowe.
Sprawdzenie zadania domowego.
Powtórzenie piosenki poznanej na ostatniej lekcji.
Podanie tematu lekcji.
(7 min. )
Faza realizacyjna
1. Metodą opisu zapoznanie uczniów z życiem i twórczością rosyjskiego kompozytora polskiego pochodzenia – Igora Strawińskiego.
Notatka:
I. Życiorys Igora Strawińskiego:
- kompozytor rosyjski.;
- jego zainteresowania muzyczne. rozbudził ojciec – śpiewak w operze petersburskiej;
- oprócz muzyki studiował prawo;
- napisał Ognistego ptaka, Pietruszkę i Święto wiosny;
- od 1910 przebywał w Szwajcarii, debiutował 1915 r. w Genewie jako dyrygent; zbliżył się wówczas do francuskich impresjonistów (m.in. C. Debussy);
- 1920‑39 – przebywał we Francji, gdzie nawiązał kontakt z elitą artystyczną Europy (w inscenizacjach jego dzieł uczestniczyli m.in. P. Picasso, libretta opracowywali m.in. A. Gide i J. Cocteau);
- 1925 krótko gościł w USA, w 1940 r. przeniósł się tam na stałe, zamieszkał w Hollywood;
- po II wojnie światowej kilkakrotnie podróżował do Europy (m.in. do Włoch, Austrii, ZSRR i Polski);
- w pierwszym okresie twórczości fascynował się folklorem rosyjskim;
- około 1918 r. zwrócił się ku stylistyce neoklasycznej, opartej na cytatach, aluzjach muzycznych;
- wzory czerpał z twórczości P. Czajkowskiego, G. Rossiniego, L. Delibesa, M. Glinki i A. Dargomyżskiego, z chorału cerkiewnego i gregoriańskiego, muzyki Ch.W. Glucka i W.A. Mozarta, Ch. Gounoda i J.S. Bacha;
II. Twórczość Igora Strawińskiego:
Ważniejsze kompozycje sceniczne:
- balety (Ognisty ptak, Pietruszka, Święto wiosny, Wesele, Apollo i Muzy, Pocałunek wróżki, Gra w karty, Agon);
- opery (Słowik, Historia żołnierza, Mawra, The Rake's Progress);
- oratoria (Król Edyp i The Flood);
- utwory symfoniczne (m.in. Ognie sztuczne, Symfonia na instrumenty dęte, Concerto in D na skrzypce i orkiestrę, Dances concertantes, Dumbarton Oaks na orkiestrę kameralną, Hebanowy koncert na orkiestrę jazzową, Monumentum pro Gesualdo da Venosa);
- kameralne, fortepianowe, na chór i orkiestrę (m.in. Symfonia psalmów, Persefona, Canticum sacrum, kantata A Sermon, a Narrative and a Prayer);
- pieśni z towarzyszeniem różnych instrumentów.
Metodą opisu przedstawienie najważniejszych cech stylistycznych dzieł kompozytora, z uwzględnieniem faz rozwoju twórczości Strawińskiego.
Notatka:
III. Inspiracje i cechy stylistyczne w twórczości Igora Strawińskiego:
- fascynował się folklorem rosyjskim, budował w baletach barwne, tętniące rytmami obrazy, nawiązujące do legend, obrzędów i mitów ludowych;
- szukał inspiracji w jazzie; operował wśród wielu konwencji, niekiedy traktowanych przewrotnie i niemal ironicznie;
- jednocześnie eksperymentował w zakresie kompozycji kameralnych;
- na początku lat 50. nieoczekiwanie zaakceptował założenia serializmu, nawiązując do A. Weberna i A. Schönberga;
- w całej twórczości Strawińskiego zasadniczym elementem kształtującym strukturę kompozycji pozostał rytm;
zasadniczą metodą jego techniki kompozytorskiej jest wykorzystywanie krótkich dynamicznych motywów, a także wspaniała, wielowymiarowa i wielobarwna instrumentacja.
3. Wysłuchanie fragmentów baletu Święto wiosny. Wskazanie jego charakterystycznych cech stylistycznych i porównanie z cechami zapisanymi już w zeszycie.
Faza podsumowująca
Podsumowanie metodą pogadanki najważniejszych zagadnień omówionych na lekcji.
Ekiert J., Bliżej muzyki. Encyklopedia, Wiedza Powszechna, Warszawa 1994.
Panek W., Świat muzyki. Podręcznik dla klas 1‑3 gimnazjum, WSiP, Warszawa 2004.
www.rmfclassic.pl/index.html?a=encyklopedia&op=fi&txt=Strawi%F1ski
Powtórzenie zagadnień związanych z tematem formie otwartych pytań.
Zadanie domowe
Czy podoba Ci się muzyka XX wieku w ujęciu Igora Strawińskiego? Odpowiedź uzasadnij w około dziesięciu zdaniach.
Opracowała:
Arleta Dzitko