RHrhzOKnekt0c

Ważne daty

27 października 1960 – założenie grupy Nowych Realistów

listopad 1960 – pierwsza wystawa artystów związanych z ruchem Nowego Realizmu na paryskim Festival d'avant‑garde.

maj 1961 – wystawa w Galerii J. w Paryżu

1962 – Międzynarodowa Wystawa Nowych Realistów w Sidney Janis Gallery w Nowym Jorku

1963 – wystawa na Biennale w San Marino

1970 – rozwiązanie grupy

Scenariusz dla nauczyciela

RcO7yrlEIRRzT

I. Rozwijanie zdolności rozumienia przemian w dziejach sztuki w kontekście ich uwarunkowań kulturowych, środowiskowych, epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce. Uczeń:

1. wykazuje się znajomością chronologii dziejów sztuki, z uwzględnieniem:

h) sztuki 2 połowy XX wieku (socrealizm, informel, pop‑art, minimalart, hiperrealizm, land‑art, konceptualizm, neofiguracja, Nowy Realizm, opart, tendencja zerowa, modernizm i postmodernizm w architekturze, nurt organiczny i kinetyczny w rzeźbie oraz sztuka krytyczna i zaangażowana);

2. wymienia cechy sztuki poszczególnych epok, kierunków i tendencji;

4. prawidłowo sytuuje w czasie i w przestrzeni geograficznej poszczególne epoki, style, kierunki i tendencje w sztuce;

5. charakteryzuje i opisuje sztukę powstałą w obrębie poszczególnych epok, kierunków i tendencji;

7. łączy najistotniejsze dzieła ze środowiskiem artystycznym, w którym powstały;

II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi dziełami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:

1. wymienia i rozpoznaje najbardziej znane dzieła sztuki różnych epok, stylów oraz kierunków sztuk plastycznych;

11. rozpoznaje gatunek artystyczny, który dzieło reprezentuje;

14. wskazuje środki stylistyczne i środki ekspresji, które identyfikują analizowane dzieło z odpowiednim stylem, środowiskiem artystycznym lub autorem;

2. wskazuje twórców najbardziej reprezentatywnych dzieł;

3. umiejscawia dzieła w czasie (wskazuje stulecie powstania dzieł sztuki dawnej, a w przypadku dzieł sztuki nowoczesnej i współczesnej datuje je z dokładnością do połowy wieku), w nielicznych przypadkach, dotyczących sztuki nowoczesnej i współczesnej, zna daty powstania dzieł lub datuje je z dokładnością jednej dekady;

9. identyfikuje najbardziej reprezentatywne i najsłynniejsze dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych oraz przyporządkowuje je właściwym autorom;

III. Zapoznawanie z dorobkiem najwybitniejszych twórców dzieł architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:

1. wymienia najistotniejszych twórców dla danego stylu lub kierunku w sztuce;

2. zna najwybitniejsze dzieła z dorobku artystycznego wybitnych przedstawicieli poszczególnych epok, kierunków i tendencji w sztuce od starożytności po czasy współczesne, z uwzględnieniem artystów schyłku XX i początku XXI wieku;

3. sytuuje twórczość artystów powszechnie uznawanych za najwybitniejszych w czasie, w którym tworzyli (z dokładnością do jednego wieku, a w przypadku twórców sztuki nowoczesnej i współczesnej – z dokładnością do połowy wieku) oraz we właściwym środowisku artystycznym;

4. łączy wybrane dzieła z ich autorami na podstawie charakterystycznych środków formalnych;

5. na podstawie przedłożonych do analizy przykładów dzieł formułuje ogólne cechy twórczości następujących twórców: Fidiasz, Poliklet, Praksyteles, Giotto, Jan van Eyck, Hieronim Bosch, Masaccio, Sandro Botticelli, Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Andrea Mantegna, Piero della Francesca, Rafael Santi, Giorgione, Tycjan, Jacopo Tintoretto, Pieter Bruegel Starszy, Albrecht Dürer, Hans Holbein Młodszy, Donatello, Filippo Brunelleschi, Andrea Palladio, El Greco, Caravaggio, Gianlorenzo Bernini, Francesco Borromini, Diego Velázquez, Bartolomé Esteban Murillo, Georges de la Tour, Nicolas Poussin, Claude Lorrain, Peter Rubens, Anton van Dyck, Frans Hals, Rembrandt van Rijn, Jan Vermeer van Delft, Antoine Watteau, Jacques Louis David, Jean Auguste Dominique Ingres, Antonio Canova, Berthel Thorvaldsen, Francisco Goya, Eugène Delacroix, Caspar David Friedrich, William Turner, John Constable, Gustave Courbet, Jean François Millet, Eduard Manet, Claude Monet, Edgar Degas, August Renoir, Georges Seurat, Vincent van Gogh, Paul Gauguin, Paul Cézanne, Henri de Toulouse‑Lautrec, August Rodin, Gustaw Klimt, Alfons Mucha, Antonio Gaudí, Edward Munch, Henri Matisse, Pablo Picasso, Umberto Boccioni, Wasyl Kandinsky, Piet Mondrian, Kazimierz Malewicz, Marcel Duchamp, Giorgio de Chirico, Salvador Dalí, René Magritte, Marc Chagall, Amadeo Modigliani, Jackson Pollock, Andy Warhol, Roy Lichtenstein, Claes Oldenburg, Francis Bacon, Yves Klein, Niki de Saint Phalle, Christo, Duane Hanson, Victor Vasarelly, Alberto Giacometti, Constantin Brançusi, Henry Moore, Le Corbusier, Frank Lloyd Wright, oraz artystów polskich i działających w Polsce (m.in. takich jak: Wit Stwosz, Bartłomiej Berrecci, Tylman z Gameren, Dominik Merlini, Bernardo Belotto, Marceli Bacciarelli, Piotr Aigner, Piotr Michałowski, Artur Grottger, Henryk Rodakowski, Jan Matejko, Józef Chełmoński, Maksymilian i Aleksander Gierymscy, Józef Brandt, Olga Boznańska, Józef Pankiewicz, Władysław Podkowiński, Jan Stanisławski, Leon Wyczółkowski, Henryk Siemiradzki, Xawery Dunikowski, Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer, Jacek Malczewski, Witold Wojtkiewicz, Witkacy, Leon Chwistek i inni przedstawiciele grupy formistów, przedstawiciele grupy Rytm, kapistów i grupy „a.r.”, Tadeusz Makowski, Andrzej Wróblewski, Tadeusz Kantor, Jerzy Nowosielski, Alina Szapocznikow, Władysław Hasior, Roman Opałka, Magdalena Abakanowicz);

IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką oraz techniką wykonania. Uczeń:

3. definiuje terminy i pojęcia związane z dziełami współczesnymi, które wymykają się klasyfikacjom i przyporządkowaniu do tradycyjnych dyscyplin artystycznych, jak: collage, instalacja, asamblaż, ambalaż, ready made, dekalkomania, fotomontaż, frotaż, happenning i performance;

7. rozpoznaje i nazywa technikę artystyczną zastosowaną przy wykonywaniu dzieła;

V. Zapoznanie ze zbiorami najważniejszych muzeów i kolekcji dzieł sztuki na świecie i w Polsce, a także z funkcją mecenatu artystycznego oraz jego wpływem na kształt dzieła sztuki. Uczeń:

3. łączy dzieło z muzeum lub miejscem (kościoły, pałace, galerie), w którym się ono znajduje.

Nauczysz się

charakteryzować cechy twórczości artystów Nowego Realizmu;

opisywać treści dzieł artystów;

rozpoznawać techniki plastyczne stosowane przez artystów;

określać, na czym polega nowatorstwo w działaniach twórców Nowego Realizmu.

Geneza i cechy Nowego Realizmu

Nowy Realizm jest ruchem artystycznym, mającym swój początek w Paryżu w 1960 roku, a będącym analogiczną odpowiedzią na rozwijający się w Stanach Zjednoczonych neodadaizm. Przyczyną bezpośrednią była reakcja na dominację abstrakcji na paryskiej scenie artystycznej. W kwietniu 1960 roku Pierre Restany napisał manifest grupy zatytułowany Konstytutywna deklaracja Nowego Realizmu, ogłaszając nowy realizm jako nowy sposób postrzegania rzeczywistości. 27 października tego roku w pracowni Yvesa Kleina tę deklarację podpisało dziewięć osób: Yves Klein, Arman, Martial Raysse, Pierre Restany, Daniel Spoerri, Jean Tinguely i Ultra‑Lettrists, François Dufrêne, Raymond Hains, Jacques de la Villeglé; w 1961 roku dołączyli do nich César, Mimmo Rotella, a następnie Niki de Saint Phalle i Gérard Deschamps. Głównym założeniem ruchu było podejmowanie w pracach tematyki związanej z rzeczywistością i bezpośrednie oddziaływanie w ten sposób na widza, jego emocje za pomocą pokazywania prawdy o świecie, szukania inspiracji w otaczającym świecie. Nowi Realiści chcieli także uniknąć tego, co uważali za pułapki sztuki figuratywnej, postrzeganej jako drobnomieszczański lub stalinowski socrealizm. W związku z tym wykorzystali obiekty zewnętrzne. Ruch, który istniał tylko między 1960 a 1970 rokiem stał się jednym z najważniejszych działań awangardowych lat sześćdziesiątych.

RPFJeOsKgA9Ei

Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia „Manifest Nowego Realizmu, podpisany przez wszystkich pierwotnych członków w mieszkaniu Yvesa Kleina 27 października 1960”. Na niebieskim tle znajduje się data, informacja o manifeście oraz dziesięć podpisów artystów. — Manifest Nowego Realizmu, podpisany przez wszystkich pierwotnych członków w mieszkaniu Yvesa Kleina, 27 października 1960, oneartyminute.com, CC BY 3.0

Techniki artystyczne neorealistów

Neorealiści byli wynalazcą techniki décollageDécollagedécollage (przeciwieństwa kolażyKolażkolaży), w szczególności dzięki użyciu rozdartych plakatów. Nowy Realizm szeroko wykorzystywał kolaż i asamblażAsamblażasamblaż, wykorzystując rzeczywiste obiekty, włączone bezpośrednio do dzieła, podobnie do ready madesReady mades ready mades u Marcela Duchampa. Działalność Nowych Realistów była porównywana z nowojorskim pop‑artem ze względu na użycie i krytykę masowo produkowanych obiektów komercyjnych (plakaty kinowe Villeglé, zbiory detrytusu i śmieci Armana), chociaż bliższe są związki z ruchem Dada niż z pop‑artem. Mimo różnorodności ich języka, postrzegali jako podstawę pracy metodę bezpośredniego „zawłaszczania rzeczywistości”, przez Pierre'a Restany'ego określonego jako „poetyckiego recyklingu rzeczywistości miejskiej, przemysłowej i reklamowej”(60/90. Trente de Nouveau Réalisme, La Différence, 1990, s. 76). Nowy Realizm oznacza także pojawienie się nowego medium artystycznej transmisji – performance’uPerformanceperformance’u – działania artystycznego, rozgrywającego się na oczach publiczności.

Dzieła Nowego Realizmu

Do najznakomitszych postaci grupy należy jej założyciel, Yves Klein, francuski artysta wizualny, który koncentrując się głównie na malarstwie, tworzył niebieskie monochromy i ich złożone i unikalne powiązania z ludzkim ciałem. W 1957 roku w Galerii Apollinaire’a w Mediolanie pokazał jedenaście niebieskich monochromów tego samego rozmiaru, zawieszonych w pokoju około 20 cm od ściany.

W roku 1957 Klein spotkał w Mediolanie dwóch artystów, z którymi się zaprzyjaźnił: Lucio Fontanę oraz Pierro Manzoniego. Patent IKB (International Klein Blue) był już podówczas opracowany (zdeponowany został dopiero w roku 1960), a artysta koncentrował się na pierwszych prezentacjach „niematerialnych” – pierwsza prezentacja pustej sali w galerii Colette Allendy pod tytułem „przestrzenie i bloki wrażliwości pikturalnej, intencje malarskie” odbyła się w dniach od 10 do 25 maja 1957 roku. W następnym miesiącu niemiecka galeria w Düsseldorfie zainaugurowała swoją działalność wystawą „Yves, propozycje monochromy” a latem artysta spotkał w Nicei swoją przyszłą towarzyszkę życia Rotraut Uecker, która wkrótce stała się jego asystentką, a później żoną i matką jedynego syna urodzonego dokładnie w dwa miesiące po nagłej śmierci 6 czerwca 1962 roku.

Źródło: http://www.artinfo.pl/pl/blog/relacje/wpisy/yves‑klein‑w-paryskim‑centrum‑pompidou2/(dostęp z dnia 31.03.2018)

RGMn5gknze7LT

Ilustracja o kształcie kwadratu przedstawia fotografię z wystawy „Proklamacja Niebieskiej Epoki”. Przedstawia wnętrze, w którym zamieszczone zostały prostokątne płótna zamalowane na jednolite, niebieskie tło. Obrazy wiszą na różnych poziomach na tle ściany, zamocowane zostały na listwach. W pomieszczeniu stoi także widoczny we fragmencie stół pracowniany z rozłożonymi na nim kartami pamperu. — Fotografia z wystawy „"Proklamacja Niebieskiej Epoki” w Galerii Apollinaire’a, 1957, yvesklein.com, CC BY 3.0

Ważnym wydarzeniem dla artysty był wyjazd w 1957 roku do Włoch, gdzie w Asyżu podziwiał niebieskie freski Giotta, którego określił jako swojego poprzednika. W październiku tego roku rozpoczął pracę w teatrze Gelsenkirchen, gdzie wykonał swoje pierwsze „reliefy gąbkowe”.

Rn8zSrG52pVTy

Projekt wystawy Kleina, Atrament i gwasz na papierze, Kunstmuseum Gelsenkirchen, Gelsenkirchen, Niemcy, yvesklein.com, © The Estate of Yves Klein c/o ADAGP, Paris

RcywZARXDhPPK

Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia fotografię David Bordes przedstawiająca Gelsenkirchen Opera and Theatre, w której znajdują się prace Yvesa Kleina. Zdjęcie ukazuje wnętrze z dwiema, zagospodarowanymi przez artystę ścianami. Na białym tle ścian znajdują się „Reliefy” Kleina. Obie prace są fakturowe, w całości wykonane w błękicie. We wnętrzu ustawione są stoliki z krzesłami. Ściana po lewej stronie wykonana jest ze szkła. — Yves Klein, „Relief i niebieski monochrom”, ok. 1957-1959; fot. David Bordes „Gelsenkirchen Opera and Theatre, 1999, yvesklein.com, CC BY 3.0

Nowy Realizm oznacza także pojawienie się nowego medium artystycznej transmisji: performance lub show akcji. Jedną z najbardziej znanych akcji jest „Antropometria” Kleina, ogromne płótno, na którym nagie kobiety pomalowane na niebiesko odciskają swoje ciała przed publicznością.

Nazwa „Antropometria” została po raz pierwszy zaproponowana w lutym 1960 roku przez Pierre’a Restany’ego i od tej pory została powszechnie przyjęta. Ten sam rok 1958 był świadkiem pierwszej wspólnej wystawy z Jeanem Tinguely w galerii Iris Clert zatytułowanej „Czysta szybkość i stabilność monochromu”. Zaledwie parę miesięcy później Yves Klein zdeponował kilka projektów we francuskim instytucie własności przemysłowej (INPI): na dach z powietrza, na wodotrysk, wytrysk ognia oraz na lewitującą tubę. Mniej więcej w tym samym okresie (początek czerwca 1959 roku) Yves Klein wygłosił słynną konferencję w Sali Turgot na Sorbonie zatytułowaną „Ewolucja sztuki w kierunki niematerialności” („L’évolution de l’art vers l’immatériel”). W listopadzie tego samego roku odbyło się pierwsze „zrzeczenie się” przez Yves Kleina na rzecz Peppino Palazzoli, dyrektora Galleria Blu w Mediolanie „Zony niematerialnej wrażliwości pikturalnej” – praktyka ta miała w przyszłości się upowszechnić, więc paryska galerzystka artysty – Iris Clert wydrukowała w parę tygodni później pokwitowania potwierdzające akt zrzeczenia się kolejnych „Zon niematerialnej wrażliwości...”, a artysta opublikował swoją książkę „Przekroczenie problematyki w sztuce” („Le Dépassement de la problématique de l’art”) w wydawnictwie de Montbliard w La Louvière.

Źródło: http://www.artinfo.pl/pl/blog/relacje/wpisy/yves‑klein‑w-paryskim‑centrum‑pompidou2/ (dostęp z dnia 31.03.2018)

RsWd7Ls7xqpyR

Prezentacja „Antropometrie Kleina” zawiera zdjęcia ze spektaklu Yvesa Kleinam wykonanego 9 marca 1960 pod tytułem „Antropometria epoki niebieskiej”. W prezentacji została przedstawiona fotografia artysty z dłonią zanurzoną w niebieskim pigmencie, gotowe prace odbitych na płótnie niebieskich ciał kobiet, kolejne odbicia w kolorze różowym i niebieskim, prace powstałe z zastosowanie aerografu, przedstawiające odbicia z konturem, błękitne płótno artysty. Wszystkie slajdy zostały opatrzone komentarzem. Dodatkowo w tle pojawia się podkład muzyczny opis slajdów: Galeria 1: Slajd 2. 9 marca 1960 Yves Klein wykonuje spektakl „Antropometria epoki niebieskiej” przed wybraną publicznością zgromadzoną w Międzynarodowej Galerii Sztuki Współczesnej Rue Saint-Honoré w Paryżu. Tytuł Antropometrie nawiązuje do działu antropologii, także jedna z metod zbierania danych o człowieku, dotyczących jego cech ilościowych, czyli dających się zmierzyć Źródło: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/antropometria;3870014.html Slajd 3. Nagie modele odciskają ślady swoich ciał na płaszczyznach do muzyki „Symfonii monotonicznej”, utworu, który sam skomponował. Klein połączył cechy sztuki akcji, malarstwa oraz teatru. Sam artysta nie sięgnął po farbę - pełnił wyłącznie rolę choreografa i dyrygenta muzycznego, to modelki stały się „żywymi pędzlami”. Całe działanie zostało zaplanowane, ale efekt był spontaniczny. W efekcie powstały ciała kobiet odbite na białym płótnie. Slajd 4. W 1960 roku Klein zorganizował kilka kolejnych „Antropometrii”, wprowadzając inne barwy: różową, czarną, a nawet złotą. Kolejne etapy działania odbyły się bez udziału publiczności, a artysta wprowadził nowe środki. Ustawione przez artystę przed płótnem modelki stały się szablonami – sprayem z wodą spryskiwał ich ciała oraz oznaczał kontury kobiet, następnie pozostawione ślady opalał. Mokre ślady paliły się wolniej od tła. W czynnościach tych wzięli udział strażacy. Slajd 5. Działanie powtarzał –zmieniał układy ciał oraz stosował też aerograf, by farbą odznaczyć kontury ciał. Slajd 6. Działanie zostało przez Kleina opatentowane, podobnie jak jego błękitny kolor, który występuje pod nazwą IKB (International Klein Blue). W folderze, zawierającym jego program artystyczny możemy przeczytać: Wydostałem się na przestrzeń jednobarwną, na wszystko, na niezmierzoną wrażliwość malarską. Ale wydostałem się – nie pozostając zamkniętym w swojej osobie, nie.(….) Jestem nie tylko posiadaczem Błękitu, jak można by dziś przypuszczać, ja jestem posiadaczem Koloru, gdyż to on ustawia terminologię legalnych działań w przestrzeni (Yves Klein, Le Dépassement de la problematique del’art. Montbliart)

Z Nowym Realizmem związany był Raymond Hains, tworzył we współpracy z Jacquesem Villeglém z podartych plakatów koncertowych i reklamowych, które zbierał z ulic Paryża décollage. Po związaniu się w 1960 roku z Nowymi Realistami, podczas wystawy w 1961 roku pokazał 20 plakatów ostatnich 11 lat, związanych z konfliktem algierskim i De Gaulle pod nazwą „La France Déchirée” (Francja w strzępach)

Artysta z pogranicza nowego realizmu i pop‑artu jest Martial Raysse. W 1959 roku porzucił nieformalną abstrakcję swoich pierwszych dzieł, które uważał za przestarzałe i zwrócił się do otaczających go współczesnych przedmiotów. W zgodzie z potrzebami społeczeństwa konsumpcyjnego, Raysse rzucał ironiczne, ale pozytywne spojrzenie na ikoniczne przedmioty - plastik, towary w supermarkecie, nowe produkty na półkach Prisunic, od lodówek do najmniejszych przedmiotów domowych. Z 1960 roku pochodzi Etalaż, higiena widzenia, praca przedstawiająca naturalnej wielkości zdjęcie dziewczyny w kostiumie kąpielowym zestawionym z produktami przeciwsłonecznymi i zabawkami plażowymi.

RL64fH2IzNxo5

Ilustracja o kształcie kwadratu przedstawia instalację Martiala Rayssea „Etalaż, higiena widzenia”, zaprezentowaną wewnątrz sali wystawowej. Praca ukazuje stelaż, na którym zostały rozwieszone różne przeciwsłoneczne i zabawki plażowe. Do zestawu dołączono postać kobiety w kąpielowym czepku trzymająca kartkę z napisem oraz obok zamontowano szczotkę do sprzątania. Praca ustawiona jest na podłodze, na tle białej ściany. — Martial Raysse, Etalaż, higiena widzenia, 1960, Musée de l’Objet, Blois, artribune.com, CC BY 3.0

Charakterystyczne dla Nowego Realizmu były także tzw. obrazy‑pułapki Daniela Spoerriego. Jego główną inspiracją były kulinaria. Artysta aranżował scenę z tego, co człowiek zostawia po posiłku. Jego prace z cyklu Stoły‑pułapki to dzieła, przepełnione ironią, dowcipem, a jednocześnie odnoszą się do problemu egzystencjalnego – cierpienia związanego z przemijaniem. Przyklejane do stołu resztki posiłku zamykał w szkatułę z pleksiglasu, odwracając w ten sposób stosunek między rzeczami nieistotnymi, a tym co jest obiektem podziwu. Ukazał w nich swój dwuznaczny stosunek do śmierci i do zabiegu konserwowania, kryjący się w procedurach „chwytania w pułapkę”.

Na zastawionych stołach jest trochę brudno, widać zeschniętą pleśń wewnątrz niektórych obiektów, ale w gruncie rzeczy wszystko wydaje się normalne, raczej nudne. Tyle że Spoerri nie chce pokazywać poprawnej powszechności, a takie jej odkształcenie, które zwraca uwagę swoją formą. (…) Kwestia manipulowania zastaną i skonwencjonalizowaną rzeczywistością objawia się nie tylko w stołach‑pułapkach, ale i w realizacjach podobnych, również wykorzystujących przedmioty znalezione na współczesnym dystopijnym śmietniku. Spoerri to artysta łaknący, zagarniający rzeczywistość w takiej postaci, w jakiej ją zastał (np. dzieło „To zostaje” prezentujące stół z pchlego targu) albo modyfikujący ją w celu wzburzenia w odbiorcach lekkiego dysonansu poprzez dodanie kilku elementów dziwnych, nieprzystających do większości. Takie zastosowanie obiektów jest silnie związane z Nowym Realizmem, bo wykorzystuje chwyty ruchu Dada, powoduje, że odbiorca może szukać tego fragmentu, który nie przystaje do reszty. Stoły uładzone, ciekawie zastawione Spoerii nazywa „fałszywymi stołami‑pułapkami”. Rodzi się pytanie: co w tym jest z fałszerstwa? Czy jest to afrykańska maska postawiona obok porcelanowego talerza? Czy przaśna, ultrakolorowa i plastikowa figurka postawiona na eleganckim stole?

Źródło: Katarzyna Warmuz, http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=319&artykul=5967 (dostęp z dnia 31.03.2018)

RumXQq3wTFpf3

Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia pracę Daniela Spoerriego „Wiersze w prozie”. Ukazuje wykonane z góry zdjęcie, przedstawiające drewnianą tacę, na której ustawione zostały naczynia – duży talerz i mały talerzyk z łyżeczką, nóż, butelka z winem, szklana butelka, szklanki, popielnica z petami, zapałki, zwinięty papier oraz książkę. Przedmioty ułożone są niedbale. Wokół tacy znajduje się pusty blat stołu. — Daniel Spoerri, „Wiersze prozy”, 1959–60, Tate Museum, Londyn, tate.org.uk, CC BY 3.0

Węgierski posiłek jest wyjątkowym wydarzeniem – „wystawy” 723 przyborów kuchennych, zorganizowanej przez Spoerri w Galerii J. w Paryżu w dniach 2‑13 marca 1963 roku. W przerobionej galerii‑restauracji dania przygotowane przez Spoerri'ego, który był również doskonałym kucharzem, był obsługiwany przez znanych krytyków. Po nasyceniu goście zrobili swoje własne stoły z pułapkami, wklejając resztki posiłku. Węgierski posiłek był serwowany przez krytyka sztuki Jeana‑Jacques'a Lévêque’a 9 marca 1963 r. Płaskorzeźby były mocowane na stole, na którym zostało skonsumowane, a następnie stół, który stał się pułapką, został przymocowany do ściany

RyAqE7D3Foh0g

Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta pracę Daniela Spoerriego „Węgierski posiłek”. Ukazuje fotografię wykonaną z góry, przedstawiającą stół nakryty czarnym obrusem i żółtą serwetą, na której ustawione są brudne naczynia. W szklanych kubkach, butelkach, szklankach i kieliszkach znajdują się resztki płynów, a na talerzykach resztki jedzenia. Widoczne są również zużyte, brudne serwetki. Wszystkie przedmioty rozstawione zostały niedbale. — Daniel Spoerri, „Węgierski posiłek”, 1963, Centrum Pompidou, Paryż, Francja, pinimg.com, CC BY 3.0

W 1960 roku członkiem grupy Nowych Realistów stała się Niki de Saint Phalle, jednocześnie ucieleśniając związek między francuskimi i amerykańskimi ruchami awangardowymi. Artystka odkrywa artystyczną reprezentację roli kobiety i uświadamia sobie lalki o naturalnej wielkości, modne kobiety i kolorowe siatki, papier‑machePapier‑machepapier‑mache i poliester. Do najbardziej znanych realizacji artystki należy olbrzymka – Nana: Hon. En Kathedral (Ona. Katedra), zaprezentowana w 1966 roku w Moderna Museet w Sztokholmie.

W długim na 28, szerokim na 9 i wysokim na 6 metrów leżącym na plecach ciele Nany, do którego wchodziło się przez pochwę, umieszczono m.in. kino, ławeczkę dla zakochanych, bar coca‑colowy, akwarium czy planetarium oraz szereg instalacji i prac realizujących przedsięwzięcie artystów. Przez pępek zwiedzający wychodzili do Niebieskiej werandy – swoistego hołdu dla Yves’a Kleina.

Źródło: https://desa.pl/pl/authors/2761/niki‑de‑saint‑phalle (dostęp z dnia 31.03.2018)

R1KDqCepXQbfe

Ilustracja o kształcie kwadratu przedstawia dzieło Niki de Saint Phalle „Nana: Hon. En Kathedral (Ona. Katedra)”. Rzeźba ukazuje leżącą na plecach kobietę z wyciągniętymi i rozłożonymi nogami, lekko ugiętymi z kolanach. Wykonana z żywicy kobieta jest barwna, pomalowana w pasy i motywy graficzne różnego koloru. Szokująca instalacja artystki zawierała wejście do wnętrza rzeźby poprzez pochwę. Zdjęcie pokazuje ujęcie od strony rozłożonych nóg. Ludzie ustawieni przed instalacją w kolejce czekają, aby wejść do jej wnętrza. kolorowe nogi, brzuch oraz otwór umożliwiający wejście do wnętrza rzeźby, przed którym ustawiła się spora kolejka ludzi. — Niki de Saint Phalle, Nana: Hon. En Kathedral (Ona. Katedra), 1966, Moderna Museet, Sztokholm, Szwecja, artsalonholland.nl, CC BY 3.0

RzQuEAwYgHfU81

Ćwiczenie 1

Ri7SizuMOJwwL

Ćwiczenie 2

Podaj pełną nazwę skrótu IKB.

Odpowiedź:
................................................

RuFXOSxX6I0kR

Ćwiczenie 3

R1W3mJ6tV1hIO

Ćwiczenie 4

RcpKXsSot1qiF

Ćwiczenie 5

R1CrQVxXTay9O

Ćwiczenie 6

Zaznacz, które techniki plastyczne są charakterystyczne dla Nowych Realistów.

dywizjonizm
asamblaż
décollage
pointylizm

RUix291jawylU

Ćwiczenie 7

Wskaż definicję décollage’u.

odklejanie, zrywaniu kolejnych warstw dzieła, przeciwieństwo kolażu; także działanie artystyczne polegające na niszczeniu dóbr konsumpcyjnych
technika artystyczna opierająca się na całkowitym lub częściowym niszczeniu obiektów działań artystycznych
masa z rozdrobnionego i rozmiękczonego w wodzie papieru, zmieszanego z klejem, gipsem, kredą

Słownik pojęć

Asamblaż

zbiór gotowych lub stworzonych przez artystę form, materii lub fragmentów innych całości, stanowiący autonomiczną wartość (dzieło sztuki), możliwą do zobaczenia z zewnątrz.

Décollage

w terminologii sztuk pięknych: technika artystyczna opierająca się na całkowitym lub częściowym niszczeniu obiektów działań artystycznych. Stanowi niejako przeciwieństwo kolażu: polega na zamierzonej destrukcji elementów dzieła, zrywaniu i niszczeniu jego części. Dzieło sztuki, w odróżnieniu od powstającego przez nakładanie i nalepianie nowych warstw materiału kolażu, powstaje więc poprzez usuwanie warstw.

Kolaż

fr. collage naklejanie, oklejanie papierem, technika artystyczna i wykonane w tej technice dzieło; kolaż polega na łączeniu za pomocą odpowiednich spoiw (pierwotnie kleju) form wyciętych z zadrukowanego papieru, szczątków roślin i zwierząt, fragmentów wyrobów ręcznych i maszynowych z formami namalowanymi na płótnie lub narysowanymi na tekturze.

Papier‑mache

masa z rozdrobnionego i rozmiękczonego w wodzie papieru, zmieszanego z klejem, gipsem, kredą.

Performance

termin używany od końca lat 60. XX w. na określenie efemerycznych działań artystycznych, przybierających formę wystąpień artysty (artystów) przed publicznością, która, w odróżnieniu od happeningu, jest bezpośrednim, lecz biernym obserwatorem, a nie uczestnikiem akcji.

Ready mades

nazwa nadana 1915 przez M. Duchampa fabrycznie produkowanym, tanim przedmiotom, które od ok. 1914 wybierał i sygnował swoim nazwiskiem, podnosząc je tym samym do rangi dzieła sztuki;

Słownik pojęć opracowano na podstawie:

encyklopedia.pwn.pl

encenc.pl

Galeria dzieł sztuki

RGMn5gknze7LT

RcywZARXDhPPK

RA6wzLviS5eYp

Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia plakat Raymonda Hainsa „Pokój w Algierii”. Zawiera wyłącznie napisy, bez motywu graficznego, zamieszczone na żółtym tle z czerwonym, przerywanym, pionowym pasem, pochylonym pod kątem w lewo. Po lewej stronie znajduje się fragment powierzchni wypełnionej brązem, a po prawej pionowy fragment w kolorze czarnym. — Wilfried Petzi (fot.), Raymond Hains, „Pokój w Algierii”, 1961, Kolekcja prywatna, postwar.hausderkunst.de, © VG Bild-Kunst, Bonn 2016

RL64fH2IzNxo5

RumXQq3wTFpf3

RyAqE7D3Foh0g

R1KDqCepXQbfe

R1IbCjaDzSyKp

Ilustracja przedstawia obraz, „Antropometria” autorstwa Yvena Kliena. Obraz ukazuje pięć niebieskich kształtów na szarym tle. — Yves Klein, „Antropometria” (ANT 82), 1960, artsy.net, CC BY 3.0

Bibliografia

J. Gage, Kolor i kultura. Teoria i znaczenie koloru od antyku do abstrakcji, przeł. J. Holeman, Kraków 2008

U. Czartoryska, Od pop‑artu do sztuki konceptualnej, Warszawa 1976

T.Richardson, N.Stangos, Kierunki i tendencje sztuki nowoczesnej, przeł. H. Andrzejewska, Warszawa 1980

Kluczowe momenty Nowego Realizmu