Kolory, które znaczą najwięcej

Muzeum Historii Polski Flaga Polski

[...]

Flagi państwowe zaczęły powstawać pod koniec XVIII wieku. Wywodziły się od chorągwi królewskich
i przejmowały ich barwy - kolor godła umieszczano na górze flagi, a kolor tła na dole. Również polska flaga wywodzi się od królewskiej chorągwi i herbu Królestwa Polskiego.

Zarówno dawniej, jak i dzisiaj kolorom przypisywano znaczenie. Biel symbolizowała czystość, porządek i szlachetność. Kolor czerwony był symbolem ognia i krwi, oznaczał także odwagę i waleczność. Od dawien dawna czerwień była kolorem uprzywilejowanym, używali jej najdostojniejsi i najbogatsi. Uzyskanie trwałego czerwonego koloru było kosztowne. Czerwony barwnik produkowano z wydzieliny owadów zwanych czerwcami, stąd wzięła się nazwa koloru.

W charakterze barw narodowych biały i czerwony pojawiły się po raz pierwszy w 1792 r. podczas obchodów pierwszej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. Damy wystąpiły w białych sukniach przepasanych czerwonymi szarfami, a panowie nałożyli biało‑czerwone szarfy. Obradujący w czasie powstania listopadowego Sejm Królestwa Polskiego w dniu 7 lutego 1831 r. uznał biel i czerwień za barwy narodowe.

Biało‑czerwonymi kolorami witano w Niemczech żołnierzy powstania listopadowego, udających się na emigrację. Biało‑czerwone kokardy przypinali uczestnicy walk o niepodległość. Żołnierze powstania styczniowego 1863 r. zakładali biało‑czerwone opaski. Pierwszą manifestacją, w czasie której niesiono biało‑czerwone flagi, był pochód w Warszawie
w 1916 r. z okazji 125. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.

Po odzyskaniu niepodległości Sejm Ustawodawczy w dniu
1 sierpnia 1919 r. uchwalił ustawę o godłach i barwach narodowych, w której napisano: «Za barwy Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się kolory biały i czerwony, w podłużnych pasach, równoległych, z których górny – biały, dolny zaś – czerwony». Po dwudziestu latach wolności polska flaga zniknęła z przestrzeni publicznej. W czasie niemieckiej okupacji za prezentowanie symboli narodowych groziła surowa kara. Pomimo to notowano liczne przypadki obchodzenia zakazanych świąt narodowych przy użyciu polskiej flagi. W czasie powstania warszawskiego specjalnie oznaczona biało‑czerwona opaska, założona na prawe ramię, zastępowała polski mundur. Dzisiaj możemy bez ograniczeń cieszyć się polską flagą. Pamiętajmy, że należy się jej szacunek.

unikatowy_nr_id_wpisu_01 Źródło: Flaga Polski, dostępny w internecie: https://muzhp.pl/pl/c/2224/flaga-polski [dostęp 16.07.2022].

Maria Pawlikowska‑Jasnorzewska Barwy narodowe

Biało‑krwawy,
Krwawo‑biały, lniany
Opatrunku, który zwiesz się: sztandar,
Coś się z wielkim krwotokiem uporał!
Wiatr rozwija ten dokument rany,
Wznosi w górę bohaterski bandaż,
Tę pamiątkę,
Ten dług

I ten morałj0000008R9B6v21_000tp001morał.

unikatowy_nr_id_wpisu_02 Źródło: Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Barwy narodowe, [w:] tejże, Wiersze, Warszawa 1987, s. 162.