Kompozycja, czyli poszukiwanie harmonii w świecie sztuki
– Moje miasto. Collage

1. 1. 1. Przypomnienie rodzajów kompozycji: otwarta, zamknięta, symetryczna, z rytmem.

      2. Wprowadzenie nowych terminów dotyczących porządkowania form: kompozycja geometryczna, wertykalna, horyzontalna, abstrakcyjna, diagonalna, realistyczna.

      3. Wzbogacanie języka plastyki z dziedziny warsztatu plastycznego (kompozycja, forma) i wiedzy o sztuce (tematy w malarstwie).

   2. 4. Uczeń rozpoznaje i nazywa poznane kompozycje.

      5. Poprawnie dokona klasyfikacji poznanych kompozycji i tematów w sztuce.

      6. Ze zrozumieniem analizuje wybrane dzieła sztuki pod kątem poznanej wiedzy o porządkowaniu form w świecie sztuki.

      7. Rozumie, jakie możliwości daje zastosowanie odpowiedniej kompozycji w celu przekazania intencji i emocji artysty.

      8. Potrafi wyjaśnić, jakimi środkami artystycznymi można uzyskać harmonię i dysharmonię.

      9. Zastosuje poznane wiadomości w praktyce, tworząc szkice kompozycyjne, zadania strukturalne i projekty tematyczne.

Pokaz plansz z rodzajami kompozycji i prezentacji multimedialnej przedstawiającej tematykę malarstwa w dziejach sztuki. Dyskusja, analizowanie i porównywanie różnic i podobieństw kompozycyjnych. Prowokacja i inspiracja do samodzielnej pracy twórczej.

3. 3. Plansze 1‑3: Forma – kształt – kompozycja;

   4. Epidiaskop do pokazywania wydrukowanych plansz;

   5. Karty pracy – definicje kompozycji do przyporządkowania;

   6. Prezentacja multimedialna – Podstawowe grupy tematyczne w malarstwie;

   7. Komputer oraz rzutnik multimedialny do pokazania prezentacji i plansz w formie plików Worda;

   8. Mały słownik terminów plastycznych, Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki, Wiedza Powszechna Warszawa 1974;

   9. Materiały ucznia do wykonania collage: karton, skrawki tkanin, szara i kolorowa gazeta, wycinanki, klej.

Scenariusz przewiduje część teoretyczną - przygotowawczą i drugą część praktyczną. Lekcja umożliwia utrwalanie, porządkowanie i przyswajanie podstawowej wiedzy z zakresu warsztatu plastycznego oraz zagadnień z historii sztuki dotyczących klasyfikacji malarstwa ze względu na przedstawioną tematykę. Głównym celem lekcji jest uporządkowanie i przyswojenie terminów plastycznych dotyczących kompozycji. Wspólne analizowanie różnych możliwości i wariantów stosowania tych samych form i kształtów celem wzbogacania pomysłowości i inspiracji twórczej uczniów. W części praktycznej uczniowie mają za zadanie wykonać collage z materiałów różnych na temat „Moje miasto”, wykorzystując nabytą wiedzę i kompozycję zgodnie z upodobaniami i własną osobowością. Działalność plastyczną łączę z poznawaniem wiadomości, z historii sztuki, umożliwiając kontakt z wielkimi artystami i ich dziełami, ucząc odpowiedniej klasyfikacji dzieł, chronologii, uogólniania zagadnień.

Faza przygotowawcza

Swobodna dyskusja z uczniami celem przypomnienia i uporządkowania posiadanej wiedzy na temat dyscyplin sztuki, poznanych środków artystycznych, kompozycji, tematyki malarstwa.

11. 10. Czynności porządkowe, sprawdzenie listy obecności oraz podanie tematu i celu lekcji.

    11. Przypomnienie definicji „kompozycja” oraz rodzajów kompozycji z wcześniejszych doświadczeń ze szkoły podstawowej.

    12. Pokaz i analizowanie przygotowanych plansz, rozwijanie i wzbogacanie warsztatu artystycznego poprzez sugerowanie pomysłów i skojarzeń.

    13. Nauczyciel zadaje pytania pomocnicze: jakie formy są statyczne, a jakie dynamiczne (diagonalne), które stwarzają wrażenie harmonii, ładu i porządku, a które wprowadzają nieporządek.

    14. Sprawdzenie poprawności nazywania i definiowania omawianego sposobu porządkowania elementów obrazu poprzez dopasowywanie kart z definicjami i przykładami kompozycji na planszach.

    15. Podsumowanie rozmowy o kompozycji i samodzielne zapisanie przez uczniów na tablicy oraz w zeszycie definicji: Kompozycja jest to odpowiednie rozmieszczenie elementów plastycznych (form, linii, plam barwnych) na płaszczyźnie obrazu w celu stworzenia ładu i porządku, czyli harmonii.

    16. Poszerzenie wiedzy o dziele i sztuce poprzez pokaz prezentacji multimedialnej ukazujący inny sposób klasyfikacji dzieł malarskich pod kątem tematyki.

    17. Uczniowie oglądają i korzystają ze źródeł (kontakt z dziełami sztuki).

    18. Analizują, wyciągają wnioski, wzbogacają swoją wiedzę i wzmacniają motywację do działania plastycznego.

    19. Samodzielnie zapisują do zeszytu tematy malarskie.

    20. Polecenie przygotowania różnych materiałów na collage do pracy - „Moje miasto”.

Podczas lekcji zostało lepiej zrozumiane pojęcia kompozycji, przypomniane i utrwalone zostały wiadomości z dziedziny warsztatu plastycznego i historii sztuki. Poznane zostały: nowe terminy i skojarzenia rozwijające ogólną orientację plastyczną, a także sposób klasyfikacji i podziału dzieł malarskich. Samodzielne wykorzystanie i zastosowanie poznanych zagadnień w praktycznym działaniu uczniów.

Bibliografia

a). http://pl.wikipedia.org/wiki/Kompozycja_(sztuki_wizualne

b). http://www.wiw.pl/sztuka/plastyka/

c). http://library.thinkquest.org/20868/pol/home.htm

d). Sztuka Encyklopedia multimedialna, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 1999,

Odpowiednio nadrukować tyły kart albo skleić zgodnie z numerami