Wprowadzenie

RcYL0fOV3TIRQ1

Ilustracja przedstawia salę Koncertową Filharmonii Narodowej w Warszawie. Zdjęcie ukazuje pustą scenę z miejscami dla muzyków oraz dużymi organami. Widoczne są również siedzenia widowni na parterze oraz balkony po lewej i prawej stronie. Sufit zdobi duży, ozdobny żyrandol.

Głównym powodem, dla którego wybieramy się na koncerty, są doznania estetyczne. Zachwycamy się kompozycjami, kunsztem wykonawczym, przygotowaniem sceny. Wyjście na koncert wiąże się również z zachowaniem się w pewny sposób. Mowa tu o koncertowym savoire vivreSavoir vivresavoire vivre. Nasze zachowanie różni się od siebie w zależności od gatunku wykonywanej muzyki, miejsca czy też charakteru koncertu. Inaczej będziemy się zachowywać w filharmonii, a inaczej na ogromnym stadionie. Inny też będzie nasz ubiór, jak i sposób interakcjiInterakcjainterakcji na linii wykonawca – widownia. Poza wymienionymi aspektami najwięcej uwagi powinniśmy poświęcić kwestii wzajemnego szacunku – względem wykonawców oraz pozostałych słuchaczy. Postaramy się dzisiaj opisać zasady obowiązujące w różnych okolicznościach koncertowych.

Koncert muzyki poważnej - ubiór

Udając się do filharmonii, opery powinniśmy ubrać się przede wszystkim elegancko. Wsłuchajmy się we fragment „Symfonii Alpejskiej” Straussa i wyobraźmy sobie, jak wygląda publiczność?

Normy, które obowiązywały kiedyś, były bardzo restrykcyjne, a to oznacza, że nie można było sobie pozwolić na słuchanie koncertu w ulubionej parze jeansów, koszulce, nie wspominając już o nakryciu głowy. Obyczaje się zmieniają, więc obecnie częściej można dostrzec mniej zobowiązujący strój wśród publiczności. Istnieje szeroka grupa słuchaczy o konserwatywnychKonserwatyzmkonserwatywnych poglądach, która akceptuje tylko wytworne suknie wieczorowe oraz garnitur. Można by się tu zatrzymać i postawić pytanie o to, czy osoby ubrane w luźniejszy sposób są oznaką tego, że muzyka poważna trafia w coraz szersze kręgi odbiorców? Podsumowując - idąc na koncert muzyki poważnej, warto ubrać się tak, żebyśmy czuli się dobrze, a przy tym elegancko, w końcu czeka nas muzyczna uczta, która nie zdarza się codziennie.

Doznania estetyczne towarzyszące koncertom wzbudzają w nas chęć wynagrodzenia muzyków. Robimy to poprzez klaskanie, jednak nie każdy moment jest na to odpowiedni. Bicie braw jest mile widziane na początku koncertu oraz po wykonanym utworze. W przypadku, gdy wykonuje się symfonię, koncert, sonatę czy suitę nie klaszcze się pomiędzy ich częściami – robimy to dopiero, gdy wszystkie części zostaną wykonane!

• Aby nie zniszczyć tak istotnego nastroju, wyłączamy smartfony, tablety tak, aby nie wydawały z siebie żadnych dźwięków oraz żeby nas nie rozpraszały, nie robimy zdjęć, nie nagrywamy filmów;

• Nie rozmawiamy w trakcie trwania koncertu;

• Wystrzegamy się: tupania nogą, wystukiwania rytmu, nucenia;

• Zjawiamy się na miejscu koncertu odpowiednio wcześnie, tak aby nie wchodzić na salę w trakcie wykonywania utworu;

• Zachowujemy się w kulturalny sposób.

Koncerty muzyki jazzowej

Muzyka jazzowa, która rodziła się na przełomie XIX i XX wieku, jest bardzo bogata, różnorodna, mocno ewoluowała od momentu swojego powstania. W kwestii ubioru panuje ogromna dowolność, również wśród wykonawców. Możemy to zaobserwować na przykładzie koncertów Sun Ra, gdzie koncert przeradza się w pewnego rodzaju przedstawienie.

RlAXPy2RJLIzn

Ilustracja przedstawia zespół „Sun Ra Arkestra” podczas koncertu w Londynie w 2010 r. Zdjęcie ukazuje czarnoskórych muzyków, ubranych w kolorowe, błyszczące stroje. Trzej mężczyźni, otoczeni partyturami, grają na saksofonach, jeden na trąbce i jeden na perkusji.

Należy też wspomnieć o zwyczajach podczas grania jazzowych standardówStandard jazzowyjazzowych standardów czy kompozycji. Mianowicie chodzi o sposób, w jaki zbudowana jest forma tych utworów. Po odegraniu tematu głównego, przychodzi czas na solówki poszczególnych instrumentalistów, a bicie braw po każdej solówce stało się normą. Co ciekawe, wpływa to na zmniejszenie dystansu pomiędzy widownią, a wykonawcą.

Podczas słuchania muzyki zwróćcie uwagę, że w prezentowanym utworze wyraźnie słychać kolejne części: wstęp fortepianu, temat grany przez gitarzystę, po czym następuje solo fortepianu, nagrodzone brawami pod koniec.

Jazz jest muzyką wykonywaną częściej w klubach niż na scenach filharmonii, stąd też panują tam luźniejsze zwyczaje.

RhSa7NFbIvJE6

Ilustracja przedstawia wnętrze nowojorskiego klubu jazzowego„Birdland” przed 1952 rokiem w Nowym Jorku. Zdjęcie ukazuje pomieszczenie z rzędami stolików oraz sceną, na której stoi fortepian i perkusja. Na pomarańczowych ścianach wiszą obrazy. Sufit pomalowany jest na jasno‑niebieski kolor.

Podczas jednego z koncertów Keitha Jarretta ktoś z publiczności zaczął kaszleć co spowodowało przerwanie improwizacji pianisty i zwrócenie uwagi publiczności na stosowne zachowanie się. Następnie, gdy artysta znów zaczął grać, ktoś inny ponownie zakasłał. Sprawiło to, że solista mocno się zdenerwował i przerwał koncert.

RfnF1ANUGY5fL

Ilustracja przedstawia amerykańskiego muzyka jazzowegoKeitha Jarret'a podczas koncertu na festiwaluJazz à Juan odbywającego się we francuskim mieścieJuan‑les‑Pins. Ilustracja przedstawia starszego mężczyznę w ciemnych okularach, grającego na fortepianie.

Muzyka rozrywkowa

Najmniej wymagającym pod względem etykiety dla publiczności jest koncert muzyki rozrywkowej. Wszystko za sprawą powojennej rewolucji kontrkulturowejKontrkulturakontrkulturowej, która wprowadziła wiele zmian – również na gruncie muzyki. Lata 50 XX wieku były przełomowe ze względu na zaistnienie gwiazd takich, jak np. Elvis Presley, zespół The Beatles.

Wysłuchaj utworu.

Fakt ten spowodował wiele zamieszania na muzycznych scenach. Odtąd koncerty popkulturowych gwiazd były kojarzone z rozrywką, dobrą zabawą. W przypadku muzyki klasycznej i jazzowej najczęściej spotykamy się z sytuacją, kiedy publiczność zajmuje miejsca siedzące. Koncert muzyki rozrywkowej może być odsłuchiwany również na stojąco, a to w połączeniu z porywającą muzyką zachęca publiczność do rytmicznego klaskania, tańczenia oraz śpiewania. Ubiór podczas takiego wydarzenia jest jak najbardziej dowolny, a zdarza się, że do biletu dołączane są gadżety jak np. świecące opaski na koncertach brytyjskiej grupy Coldplay. Dzięki temu świecąca publiczność XXI wieku staje się częścią koncertu, a do tego wygląda oszałamiająco!

RSavJinGRSBnt

Ilustracja przedstawia publiczność podczas koncertu. Zdjęcie utrzymane jest w błękitno‑zielonej tonacji. Dominantami są święcące, pomarańczowe i różowe opaski xyloband, na nadgarstkach dynamicznie uchwyconych postaci na pierwszym planie.

Zadania

Słownik pojęć

Źródła:

encyklopedia.pwn.pl

sjp.pwn.pl

Biblioteka muzyczna

Bibliografia

Encyklopedia Muzyki pod red. A. Chodkowskiego, PWN, Warszawa 2001.