Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Budowa płatowca statku powietrznego

Wykonywanie obsługi technicznej płatowca i jego instalacji oraz zespołu napędowego statków powietrznych — Technik mechanik lotniczy

bg‑azure

Konstrukcja poszczególnych elementów płatowca statku powietrznego

GALERIA GRAFIK

7

Spis treści

1

Elementy konstrukcyjne skrzydła

Konstrukcja skrzydła

RauHlL0HJ9dAP
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie wnętrza skrzydła samolotu. Fragment poszycia został usunięty, dzięki czemu widoczne są żebra, dźwigary oraz linki sterujące. Żebra o kształcie profilu skrzydła wykrzywione u górnej powierzchni ustawione są prostopadle do dźwigarów, które przypominają podłużne deski umieszczone wzdłuż skrzydła w jego wnętrzu. W środku pomiędzy dźwigarami przechodzą stalowe linki, które umożliwiały sterowanie lotkami z kokpitu.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Konstrukcja skrzydła
Skrzydło drewniane konstrukcji dwudźwigarowej z dwuobwodowym kesonem krytym sklejką, w części zadźwigarowej pokryte płótnem.
Konstrukcja skrzydła szybowca Bocian
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Konstrukcja skrzydła samolotu

RBxZyHLfREKV9
Ilustracja interaktywna przedstawia rysunek konstrukcji wewnętrznej skrzydła samolotu. Skrzydło o kształcie prostopadłościanu z zaokrąglonymi wierzchołkami przy końcówce posiada dwa podłużne prostopadłościenne dźwigary umieszczone w przedniej i tylnej części skrzydła. Pomiędzy nimi znajdują się wsporniki i linki łączące obie części i nadające sztywność konstrukcji. Skrzydło ma stały profil na całej długości oraz posiada prostokątną lotkę wzdłuż krawędzi spływu.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Konstrukcja skrzydła samolotu An-2
Konstrukcja metalowa, dwudźwigarowa, szkielet wykrzyżowany cięgnami.
Konstrukcja skrzydła samolotu An‑2
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2

Elementy konstrukcyjne kadłuba

Konstrukcja kadłuba lekkiego samolotu

R1aDQQxmiPK3H
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie wnętrza kadłuba samolotu cessna sto pięćdziesiąt dwa. Konstrukcja jest podłużna w pełni metalowa zwężająca się ku ogonowi. Przednią część kadłuba stanowi kokpit który jest największą częścią kadłuba i z przodu jest zbliżony kształtem do kwadratu. Od razu za nim przekrój kadłuba zwęża się do kształtu bardziej okrągłego. Jest to konstrukcja pół-skorupowa dlatego spotkać tu możemy pionowe wręgi połączone prostopadle z podłużnicami do których od zewnątrz przymocowano panele poszycia kadłuba. Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Konstrukcja kadłuba lekkiego samolotu C-152
Konstrukcja aluminiowa, półskorupowa. Elementami przenoszącymi naprężenia są pionowe wręgi połączone podłużnicami, do których od zewnątrz przynitowano panele poszycia kadłuba.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Konstrukcja kadłuba lekkiego samolotu C-152
Konstrukcja aluminiowa, półskorupowa. Elementami przenoszącymi naprężenia są pionowe wręgi połączone podłużnicami, do których od zewnątrz przynitowano panele poszycia kadłuba.
Konstrukcja kadłuba lekkiego samolotu C‑152
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Struktura kadłuba samolotu szerokokadłubowego

R7XpAS7sciqjI
Ilustracja przedstawia rysunek struktury kadłuba samolotu szerokokadłubowego. Widoczna jest podłoga w postaci kraty. Na ścianie znajdują się okna umieszczone pomiędzy żebrowaniami.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Struktura kadłuba samolotu szerokokadłubowego
Konstrukcja metalowa, półskorupowa, w której część naprężeń przenosi pokrycie. Poszycie jest od wewnątrz wzmocnione widocznymi wręgami i podłużnicami.
Struktura kadłuba samolotu szerokokadłubowego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R17xs3xHfYPQE
Struktura kadłuba samolotu szerokokadłubowego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1AIMJJc1v2cO
Struktura kadłuba samolotu szerokokadłubowego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Statecznik pionowy i ster kierunku

RPMYsSRN7yorg
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie statecznika pionowego w kształcie trapezu prostokątnego. Statecznik jest zamocowany dłuższą podstawą do kadłuba oraz prostopadle do mniejszego statecznika poziomego o podobnym kształcie. Statecznik posiada stały profil na całej długości. Przednia krawędź natarcia jest specjalnie zaokrąglona, natomiast z tyłu znajduje się wypłaszczona krawędź spływu.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Statecznik pionowy i ster kierunku
Elementy usterzenia samolotu z częściami: przednią nieruchomą oraz tylną ruchomą służącą do wykonywania zakrętu.
Statecznik pionowy samolotu pasażerskiego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1F6CbRUUIvWc
Ster kierunku samolotu pasażerskiego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Skrzela (sloty)

R1De4LXLCWoN7
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie fragmentu skrzydła samolotu stojącego w hangarze. Widoczne są skrzela, czyli lekko zaokrąglone wysunięte elementy skrzydła znajdujące się w jego przedniej części. Na zdjęciu są one wysunięte. Skrzela są umieszczone wzdłuż krawędzi natarcia skrzydła.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Skrzela (sloty)
Elementy mechanizacji skrzydła umieszczone wzdłuż krawędzi natarcia, których głównym zadaniem jest poprawienie własności aerodynamicznych przy locie z małymi prędkościami i na dużych kątach natarcia poprzez opóźnienie oderwania się strug.
Skrzela
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Spojlery skrzydła samolotu

RKsLONMrGuBTE
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie skrzydła samolotu stojącego w hangarze. Skrzydło ma podniesione spojlery, czyli znajdujące się na środku górnej powierzchni skrzydła w kształcie prostokątów leżących dłuższymi bokami wzdłuż skrzydła klapy. Spojlery zamontowane są na podnośnikach, dzięki czemu można nimi sterować i ustawiać je pod różnymi kątami w zależności od warunków lotu. Tu widoczne są cztery spojlery. Dwa dłuższe znajdują się bliżej kadłuba i dwa krótsze dalej.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Spojlery skrzydła samolotu
Elementy mechanizacji skrzydła, których symetryczne wychylenie powoduje zmniejszenie siły nośnej przy danym kącie natarcia. Pozwala to na zmniejszenie wysokości bez przyrostu prędkości.
Spojlery
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wyważanie rogowe

Rv7C5sGF1dHvl
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie kawałka ogona samolotu. Widoczny jest statecznik pionowy z tytułowym wyważeniem rogowym. Jest to ster kierunku z podłużnym elementem u góry który w sytuacji wychylenia steru wychyla się przed oś obrotu czyli w drugą stronę. Ma kształt zbliżony do prostokąta i jest nieznacznie odseparowana bardzo wąską szczeliną od przedniej nieruchomej części. Tylną częścią czyli sterem kierunku można wychylać w zależności od warunków lotu.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Wyważanie rogowe
Jest to jeden z rodzajów aerodynamicznej kompensacji sterów polegający na tym, że część powierzchni sterowej jest wysunięta przed jej oś obrotu.
Wyważenie rogowe
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1ef0iqVIirH7
Wyważenie rogowe
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4

Elementy konstrukcyjne podwozia

Goleń przednia podwozia

R1RTC6KG8cfIi
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie podwozia samolotu stojącego w hangarze. Są to dwa koła połączone poprzeczną rurką, która z kolei połączona jest długim pionowym wysięgnikiem, który w trakcie lotu chowa się do wnętrza samolotu. Pod kołami wstawiono trójkątny bloczek zabezpieczający.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Goleń przednia podwozia
Goleń pomocnicza, znajdująca się pod częścią dziobową kadłuba, która przeważnie przenosi od dziesięciu do dwudziestu procent masy statku powietrznego.
Goleń przednia podwozia samolotu
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Rvt1j1LRsJFc0
Goleń przednia podwozia samolotu
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Siłownik hydrauliczny, wyciągnik oraz goleń główna podwozia

RCDy4OLk3U4rM
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie fragmentu dolnej części samolotu. Widoczna jest otwarta klapa, z której wystaje w dół długa metalowa pionowa rura czyli goleń główna podwozia. Jest ona połączona z kołami samolotu za pomocą poziomej poprzecznej rurki. Do głównej rury pod kątem zamocowany jest siłownik, który również przymocowany jest do wąskiej rurki schowanej w luku, która prostopadle łączy się z głównym podwoziem. Cały system umożliwia chowanie i wysuwanie podwozia.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Siłownik hydrauliczny, wyciągnik oraz goleń główna podwozia
Główne elementy służące za poprawne działanie chowanego głównego podwozia w samolocie. Umieszczony poziomo u góry siłownik wprawia w ruch przymocowany do goleni wyciągnik, który chowa i wypuszcza podwozie.
Siłownik hydrauliczny, wyciągnik oraz goleń główna podwozia
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Mechanizm hamujący podwozia samolotu

R1AWDjhyTCHQ2
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie mechanizmu hamującego podwozia samolotu. Dwa koła połączone są metalową poziomą rurką, która w górnej części pośrodku ma otwór. Do tego otworu przyłączono pionową rurę czyli goleń podwozia. Widoczny jest przewód wychodzący z poziomej rurki. Wewnątrz opon znajdują się hamulce.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Mechanizm hamujący podwozia samolotu
Większe samoloty wyposażone są w hamulce bębnowe, które dzięki sile tarcia umożliwiają ich wyhamowanie.
Mechanizm hamujący podwozia samolotu
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RP9fhTxsiNPup
Mechanizm hamujący podwozia samolotu
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5

Powierzchnie sterowe i mechanizacji skrzydła

Mechanizacja skrzydła statku powietrznego

RoHzsa6YG6er1
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie skrzydła samolotu z wychylonymi wszystkimi mechanicznymi elementami. Słoty z przodu, wychylone do maksymalnej pozycji klapy w tylnej części oraz spojlery na górnej powierzchni. Końcówka skrzydła z kolei nie jest w układzie standardowym tylko jest wykrzywiona tak, że jest prostopadła do reszty skrzydła.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Mechanizacja skrzydła statku powietrznego
Zestaw urządzeń stosowanych do zwiększania siły nośnej lub oporu aerodynamicznego płata nośnego.
Mechanizacja skrzydła statku powietrznego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wypuszczona mechanizacja skrzydła samolotu pasażerskiego podczas inspekcji w hangarze

R1MI4fM4VqtfO
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie skrzydła samolotu stojącego w hangarze. Skrzydło ma podniesione i wysunięte spojlery, czyli znajdujące się z przodu na górnej powierzchni klapy w kształcie prostokątów leżących dłuższymi bokami wzdłuż skrzydła. Spojlery zamontowane są na podnośnikach, dzięki czemu można nimi sterować i ustawiać je pod różnymi kątami w zależności od warunków lotu. Tu widoczne są cztery spojlery. Dwa dłuższe znajdują się bliżej kadłuba i dwa krótsze dalej. Dodatkowo patrząc od tyłu przed spojlerami znajdują się klapy, które są wychylone do średniej pozycji. Są to długie prostokątne klapy wychylone w dół pod pewnym kątem. Na końcu skrzydła znajduje się winglet czyli zakrzywiona do góry końcówka skrzydła.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Wypuszczona mechanizacja skrzydła samolotu pasażerskiego podczas inspekcji w hangarze
Pełne wychylenie elementów mechanizacji skrzydła jest często potrzebne do wykonania określonych prac serwisowych danych urządzeń.
Mechanizacja skrzydła samolotu pasażerskiego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

6

Zawieszenia i obudowy zespołów napędowych

Osłony silnika dużego samolotu pasażerskiego

R1BxZ1siMAjwG
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie kawałka skrzydła samolotu z zamontowanym do niego silnikiem. Silnik ma kształt poziomo usytuowanej tuby z turbiną w środku. Część obudowy silnika jest otwarta. Ma ona zakrzywiony kształt ścianki tuby i jest podniesiona do góry. Jest to tak zwana osłona i znajduje się ona z boku silnika. Jest zamocowana wzdłuż osi podłużnej silnika.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Osłony silnika dużego samolotu pasażerskiego
Dzięki otwieranym osłonom możliwy jest dostęp do silnika bez potrzeby zdejmowania jego całej obudowy. Dodatkowo, jako integralny element obudowy, chronią silnik przed czynnikami zewnętrznymi mogącymi mieć zły wpływ na pracę jednostki napędowej.
Osłony silnika dużego samolotu pasażerskiego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
ReJIQRQ5t52DT
Osłony silnika dużego samolotu pasażerskiego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Miejsce montażu silnika samolotu pasażerskiego

RmOf1Q4sMFyjJ
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie skrzydła samolotu wykonane od dołu. Pod skrzydłem znajduje się metalowa konstrukcja składająca się z belek i dźwigni, która służy do zamontowania silnika samolotu.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Miejsce montażu silnika samolotu pasażerskiego
Miejsce montażu silnika jest wyznaczane na etapie projektowania statku powietrznego. Bierze się pod uwagę wyważenie samolotu oraz pozyskanie największej efektywności pracy silnika.
Miejsce montażu silnika samolotu pasażerskiego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R5R8VGUFyRVcX
Miejsce montażu silnika samolotu pasażerskiego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Zewnętrzne obudowy silnika

RATkwWoq6pvFe
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie zewnętrze obudowy silnika, która stoi na platformie na kołach w hangarze. Zewnętrze obudowy ma kształt lekko zwężającego do jednej podstawy walca. Wewnątrz walca znajdują się mechanizmy, stelaże oraz podłączenia kabli. Zewnętrze obudowy silnika są tu rozłożone na dwie części. Części te to połowy walca rozciętego wzdłuż. Płaską częścią leżą na platformie.
Ilustracja zawiera punkt interaktywny. Po jego kliknięciu pojawia się ramka z treścią w formie tekstu i tożsamego z nim nagrania dźwiękowego.
Treść: Zewnętrzne obudowy silnika
Zewnętrzne obudowy silnika zapewniają mu aerodynamiczny kształt oraz ochronę przed czynnikami zewnętrznymi.
Zewnętrzne obudowy silnika
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści