Kontynenty
Na kuli ziemskiej są morza, oceany i kontynenty.
Kontynent to duży obszar lądu.
Ląd to ziemia, która nie jest pokryta wodą.
Kontynenty mają wyznaczone granice.
Otaczają je morza i oceany.
![Mapa świata z zaznaczonymi różnymi kolorami kontynentami. Pastelowym zielonym – Ameryka Północna, blado różowym – Ameryka Południowa, brązowym – Afryka, różowym – Europa, beżowym – Azja, ciemnozielonym Australia z Oceanią, białym – Antarktyda.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RGy7ucNaU11k6/1645773727/GXx8n4Uyt564VjpJkEwHfBmScPOKH6AZ.jpg)
Kulę ziemską dzieli się na półkule.
Przy podziale wzdłuż równika Ziemia dzieli się na:
– półkulę północną
– półkulę południową.
Przy podziale wzdłuż południka zerowego Ziemia dzieli się na:
– półkulę wschodnią
– półkulę zachodnią.
![Mapa świata z zaznaczonymi różnymi kolorami kontynentami. Pastelowym zielonym – Ameryka Północna, blado różowym – Ameryka Południowa, brązowym – Afryka, różowym – Europa, beżowym – Azja, ciemnozielonym Australia z Oceanią, białym – Antarktyda. Podział mapy równikiem i południkiem zerowym.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1Ii6JYSO7YO3/1645773727/2ClEGk7vZsEPoxrgq51APpWMr6uvEneT.jpg)
Na kuli ziemskiej jest 7 kontynentów:
• Azja
• Afryka
• Ameryka Północna
• Ameryka Południowa
• Antarktyda
• Europa
• Australia.
![Mapa świata z zaznaczonymi różnymi kolorami kontynentami i ich nazwami. Pastelowym zielonym – Ameryka Północna, blado różowym – Ameryka Południowa, brązowym – Afryka, różowym – Europa, beżowym – Azja, ciemnozielonym Australia z Oceanią, białym – Antarktyda. Podział mapy równikiem i południkiem zerowym.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RqMQZwYh8kkZK/1645773727/1QFkyIEyumTgOyTshZNExTrWJq5cDQdu.jpg)
Azja to największy kontynent na świecie.
Największa część Azji położona jest
na półkuli północnej.
Równik przechodzi przez południowe wyspy Azji.
Azja i Europa nie są oddzielone morzem.
Dla wielu badaczy Europa i Azja
to 1 kontynent. Nazywamy go Eurazją.
![Kula ziemska przedstawiająca zaznaczoną na beżowo Azję i zaznaczoną na różowo Europę. Pozostałe widoczne fragmenty kontynentów są szare. Podział kuli ziemskiej równikiem.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RB4xMqjsWMMZM/1645773728/1S9xszN8vWA6nHACIWWVG1UKLCZqZCvl.jpg)
Europę uznaje się za kontynent
albo za część świata.
Ponieważ Europa i Azja to 1 niepodzielony ląd.
Przez Europę przechodzi
południk zerowy.
Dlatego Europa jest na półkuli wschodniej i zachodniej.
Cała Europa jest na półkuli północnej.
![Kula ziemska przedstawiająca zaznaczoną na różowo Europę. Pozostałe widoczne fragmenty kontynentów są szare.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R16aKhWf3r2vt/1645773728/2Omt6EeFVXQnMGiZmkIEqyWrRQG7NHiX.jpg)
Afryka to duży kontynent.
Przez środek Afryki przechodzi równik. W Afryce jest najwięcej państw.
Na większości kontynentu
jest bardzo gorąco.
W Afryce jest największa na świecie pustynia. Nazywa się Sahara.
![Kula ziemska przedstawiająca zaznaczoną na brązowo Afrykę. Pozostałe widoczne fragmenty kontynentów są szare.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R10q71AUT2yDS/1645773728/2i996RtjLd1hDqUSW07zN8K94fgnvlh5.jpg)
Ameryka Północna jest na półkuli
północnej i zachodniej.
Ameryka Północna łączy się z innym kontynentem Ameryką Południową.
Te 2 kontynenty łączy wąski kawałek lądu.
Razem z okolicznymi wyspami tworzą
Amerykę Środkową.
Jest ona częścią Ameryki Północnej.
![Kula ziemska przedstawiająca zaznaczoną na zielono Amerykę Północną. Pozostałe widoczne fragmenty kontynentów są szare.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1QUSfLUBjvAW/1645773729/2KGWH9XIxPxPL8YyWTtacS1wzUDFwaPz.jpg)
Ameryka Południowa jest położona
na półkuli zachodniej.
Przez Amerykę Południową przechodzi równik.
Dlatego ten kontynent położony jest
na półkuli północnej i południowej.
Ameryka Południowa razem z państwami Ameryki Środowej nazywamy Ameryką Łacińską.
![Kula ziemska przedstawiająca zaznaczoną na blado różowo Amerykę Południową. Pozostałe widoczne fragmenty kontynentów są szare. Podział kuli ziemskiej równikiem.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R18w3q9EK7c8E/1645773729/1CXfn7VN3qBVBk2EfkoF8jQZc0MwrTlF.jpg)
Antarktyda jest na południu kuli ziemskiej.
Jest na niej biegun południowy.
To punkt na kuli ziemskiej najbardziej wysunięty na południe.
Antarktydę otacza Ocean Południowy.
Prawie całą Antarktydę pokrywa lód.
![Kula ziemska przedstawiająca zaznaczoną na biało Antarktydę. Pozostałe widoczne fragmenty kontynentów są szare.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R17dpINKaxo4O/1645773729/11fb7yGWlIucFdK50GJPYEusvb0znShM.jpg)
Na Antarktydzie nie ma państw.
Są tylko stacje polarne.
Stacje polarne to placówki naukowe.
Placówki naukowe należą do państw
z różnych kontynentów.
![Budynek stojący na 4 kolumnach. Do budynku trzeba wejść schodami.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1Gn3cITTdkC6/1645773729/tPFRV9x6jnujQ6HZkbHiJmr4DbcK7gZd.jpg)
Stacje polarne badają na przykład:
– wodę i dno oceanu oraz żyjące tam zwierzęta
– wieloryby, foki i wiele gatunków ryb
– lodowce
– pogodę
– czystość wody w oceanie.
![Wieloryb w wodzie.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R18w32orCv9Xv/1645773730/snvbnw6DUeZmbi5MaZ636oR6l7uEj225.jpg)
Australia to najmniejszy kontynent
na świecie.
Jest na półkuli południowej i wschodniej.
Obok Australii jest dużo wysp.
Te wyspy nazywamy Oceanią.
![Kula ziemska przedstawiająca zaznaczoną na ciemnozielono Australię z Oceanią. Pozostałe widoczne fragmenty kontynentów są szare.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1QS3eOIsXZJm/1645773730/wR6xRDiHvU58UamQtSzmqTELHFAjXB.jpg)
W Australii żyje dużo rzadkich zwierząt.
To znaczy, że nie występują na innych kontynentach.
Na przykład koala i kangur oraz kolczatka i dziobak.
Inne bardzo rzadkie zwierzę
to diabeł tasmański.
Żyje tylko na 1 australijskiej wyspie Tasmanii.
![Na gałęzi drzewa siedzi miś koala. Pod drzewem jest kangur.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RuUbZNZpelmdS/1645773730/2X2ZOGud0hkMZ1pqx8xflIk8Hhl0F7MY.jpg)