Korea Północna i Południowa – ostatni relikt zimnej wojny

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Po przeprowadzonej lekcji uczeń:

• zna zarys historii Korei do 1948 roku,

• zna podział Korei po II wojnie światowej,

• rozumie termin aneksja jako „wcielenie, włączenie siłą do swego państwa terytorium należącego do innego państwa”,

• wyjaśnia pojęcie: strefa zdemilitaryzowana,

• zna wojnę koreańską z lat 1950–1953,

• wie, jaka sytuacja panuje w państwach koreańskich w 2. połowie XX wieku,

• wie, czym jest kult jednostki – sylwetka Kim Ir Sena,

• zna perspektywy rozwiązania problemu koreańskiego.

b) Umiejętności

Uczeń:

• analizuje genezę powstania dwóch państw koreańskich w kontekście zimnowojennej rywalizacji wielkich mocarstw,

• dostrzega analogie pomiędzy powojennymi losami Korei i Niemiec,

• dyskutuje na temat obecnej sytuacji na Półwyspie Koreańskim i perspektyw zjednoczenia Korei. Dostrzega wagę dwóch czynników: prac nad bronią nuklearną prowadzonych przez KRLD, klęsk humanitarnych dotykających mieszkańców Korei Północnej.

2. Metoda i forma pracy

Lekcja ma formę wykładu z elementami pogadanki. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela dotyczące poszczególnych aspektów związanych z tematem zajęć (m.in. co to jest aneksja, strefa zdemilitaryzowana, kult jednostki).

3. Środki dydaktyczne

1. Mapa polityczna Dalekiego Wschodu.

2. Zdjęcia Kim Ir Sena.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel zarysowuje dzieje Półwyspu Koreańskiego. Podkreśla fakt wielowiekowej historii i bogatej kultury. Opowiada o genezie nazwy państwa oraz o jego zależności od sąsiednich mocarstw (Chin, Japonii, Mongolii). Mówi o aneksji kraju przez Japonię na początku XX wieku (prosi uczniów o wyjaśnienie słowa aneksja) i o decyzji wielkich mocarstw
o utworzeniu niepodległej Korei po zakończeniu II wojny światowej.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel opowiada o okolicznościach podziału Korei wzdłuż 38. równoleżnika. Uczniowie oglądają mapę Dalekiego Wschodu i zaznaczoną na niej granicę rozdzielającą dwa państwa koreańskie.

2. Wykazanie analogii między procesami powstania dwóch państw koreańskich
   i niemieckich.

3. Przedstawienie okoliczności wybuchu wojny koreańskiej i jej przebiegu.

4. Czym jest strefa zdemilitaryzowana?

5. Różne drogi rozwoju państw koreańskich. Różnice między gospodarką rynkową
   a planową.

6. Czym są rządy autorytarne, a czym jest dyktatura?

7. Przedstawienie sylwetki Kim Ir Sena.

8. Wyjaśnienie terminu kult jednostki; podanie przykładów kultu jednostki z historii powszechnej.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel zarysowuje kwestię koreańską w latach 90. i na początku XXI wieku. Przybliża problem kontroli instalacji atomowych KRLD. Wskazuje na broń nuklearną jako kartę przetargową Korei Północnej w kontaktach z Zachodem. Opowiada o kryzysie gospodarczym KRLD i pomocy humanitarnej dla Phenianu.

5. Bibliografia

1. Dziak W. J., Kim Ir Sen. Dzieło i polityczne wizje, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2001.

2. Dziak W. J., Korea. Wojna czy pokój, Świat Książki, Warszawa 2003.

3. Kukułka J., Historia współczesna stosunków międzynarodowych 1945‑1994, Scholar, Warszawa 1997.

4. Mały słownik stosunków międzynarodowych, pod red. G. Michałowskiej, wyd. 3, WSiP, Warszawa 1999.

6. Załączniki

a) Zadanie domowe

Jakie stanowisko, Twoim zdaniem, powinna zająć społeczność międzynarodowa wobec problemu głodu wśród mieszkańców Korei Północnej? Należy spieszyć z pomocą humanitarną czy może pozostawić Koreańczyków samych sobie na łaskę losu, by poprzez spotęgowanie kląski głodu doprowadzić do ewentualnego upadku reżimu? Przedstaw swoją opinię i spróbuj ją uzasadnić (wypowiedź ustna).

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Celem lekcji jest przybliżenie uczniom najnowszych dziejów Korei, która jest żywym reliktem przypominającym, że jeszcze kilkanaście lat temu świat był podzielony na dwa wrogie sobie obozy. Dziś ten podział nadal funkcjonuje na Półwyspie Koreańskim. Dyskusja o Korei jest więc zarówno rozmową o teraźniejszości, jak i spojrzeniem w przeszłość.