Scenariusz zajęć

I etap edukacyjny, edukacja wczesnoszkolna

Temat: Kot i mysz w jednym żyją świecie. Trudne słowo TOLERANCJA

Treści kształcenia:

Uczeń:

1. Uzyskuje wiedzę pozwalającą na rozumienie pojęcia „tolerancja” – treści rozszerzające,

2. Współpracuje z innymi w zabawie, w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej oraz świecie dorosłych – edukacja społeczna (5.4),

3. Korzysta z informacji: wyszukuje w tekście potrzebne informacje i w miarę możliwości korzysta ze słowników i encyklopedii przeznaczonych dla dzieci – edukacja polonistyczna (1.1c),

4. Tworzy wypowiedzi: uczestniczy w rozmowach, także inspirowanych literaturą: zadaje pytania, udziela odpowiedzi, prezentuje własne zdanie i formułuje wnioski; poszerza zakres słownictwa i struktur składniowych – edukacja polonistyczna (1.3c),

5. W zakresie ekspresji przez sztukę: podejmuje działalność twórczą, posługując się takimi środkami wyrazu plastycznego jak: kształt, barwa, faktura w kompozycji na płaszczyźnie i w przestrzeni (stosując określone materiały, narzędzia i techniki plastyczne) – edukacja plastyczna (4.2b).

Cele operacyjne:

Uczeń:

• Określa cechy osoby tolerancyjnej,

• Potrafi pogrupować zwierzęta według wybranej cechy,

• Wypowiada się na zadany temat,

• Bierze udział w nietypowych konkurencjach sportowych,

• Umie ułożyć hasło z rozsypanych wyrazów,

• Korzysta ze słownika,

• Wykonuje opaskę według instrukcji,

• Zgodnie współpracuje,

• Przestrzega zasad fair play,

• Tańczy w rytm słuchanej muzyki.

Nabywane umiejętności:

Uczeń:

• Posługuje się pojęciem „tolerancja”,

• Korzysta z różnych źródeł (instrukcja, słownik),

• Precyzyjnie formułuje myśli,

• Komunikuje się w pracy i zabawie,

• Współpracuje w grupie.

Środki dydaktyczne:

• Zasoby multimedialne: zadanie interaktywne Jak pies z kotem?, karty pracy (Instrukcja wykonania opaski oraz Tolerancyjnym być…),

• Słowniki języka polskiego,

• Koperty z wyrazami do hasła: „16 listopada – Międzynarodowy Dzień Tolerancji”,

• Długie paski z tektury na opaski na głowę,

• Dwa duże arkusze papieru,

• Klej lub zszywacz,

• Przedmioty do zawodów: trójkąty sera topionego, łyżki, ziarna pszenicy, kubki, małe piłki, cztery pary rękawiczek,

• Kredki,

• Komputer lub tablica interaktywna,

• Nagranie z dowolną, lubianą przez dzieci piosenką.

Metody nauczania:

• Problemowa: aktywizująca – gra dydaktyczna,

• Programowana: z użyciem komputera,

• Praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe, realizacja działań wytwórczych,

• Podająca: rozmowa.

Formy pracy:

• Zbiorowa jednolita,

• Grupowa jednolita,

• Indywidualna jednolita,

• Grupowa zróżnicowana.

Przebieg zajęć:

1. Nauczyciel wita uczniów i zachęca do wspólnego wykonania zadania interaktywnego Jak pies z kotem?, polegającego na łączeniu w pary zwierząt, które w przyrodzie nie tolerują się wzajemnie. Są to: kot i mysz, wilk i owca, lis i kura, ryba i czapla.

Prowadzący zajęcia zachęca dzieci do omówienia problemu. Zadaje pytania stymulujące rozważania:

• Dlaczego w świecie zwierząt brak jest tolerancji?

• Czy w świecie ludzi jest podobnie?

2. Karta pracy Instrukcja wykonania opaski.

Nauczyciel zapowiada zabawę w zawody, mówiąc: „W pewnej wsi koty i myszy postanowiły stanąć w zawody. Dzisiaj wy będziecie mieli okazję wcielić się w ich role”. Następnie dzieli uczniów na dwie drużyny, rozdając karty pracy Instrukcja wykonania opaski: niektórzy otrzymują karty z szablonem okrągłych uszu myszy, inni – spiczastych uszu kota. Ważne jest utrzymanie liczebnej równowagi dzieci mających odgrywać role myszy i kotów.

Na kartach znajduje się instrukcja wykonania opaski na głowę – każdy ma za zadanie wykonać opaskę dla siebie, kierując się tymi wytycznymi.

3. Zawody.

Po wykonaniu opasek każda grupa naradza się i wypełnia na dużym arkuszu kartę zgłoszenia do zawodów, wpisując:

• Barwy drużyny,

• Kapitana drużyny,

• Okrzyk drużyny.

Kapitan drużyny wyznacza ucznia, który prezentuje zespół na podstawie karty zgłoszenia. Drużyna demonstruje swój okrzyk.

Konkurencje:

• Ciche skradanie się – w tym ćwiczeniu bierze udział jeden zawodnik wybrany przez każdą z drużyn. Nauczyciel siedzi na środku sali z zamkniętymi oczami i w wyciągniętych dłoniach trzyma dwie piłeczki. Na sygnał kot i mysz, z dwóch stron równocześnie, próbują jak najciszej podejść – skradając się – do nauczyciela i odebrać z jego rąk piłeczkę. Jeśli nauczyciel usłyszy zbliżające się zwierzę, zamyka dłoń.

• Zbieranie ziaren – w konkurencji udział bierze po dwóch zawodników z każdej drużyny. Nauczyciel rozsypuje kubeczek ziaren (np. pszenicy). Zawodnicy na hasło zbierają do swoich kubeczków rozsypane nasiona. Jest to trudne zadanie, gdyż muszą to zrobić w rękawiczkach. Wygrywa drużyna, która w wyznaczonym czasie zbierze w swoim kubku więcej nasion.

• Toczenie piłki – dzieci siadają jedno za drugim. Na sygnał toczą piłkę po lewej stronie od pierwszego ucznia w kierunku ostatniego. Następnie powtarzają czynność po prawej stronie, aż piłka wróci na miejsce startu. Każde dziecko musi dotknąć piłki – inaczej drużyna zostanie zdyskwalifikowana.

• Podawanie sera – dzieci nadal siedzą jedno za drugim. Pierwsze w rzędzie dziecko trzyma na małej łyżeczce trójkąt sera topionego. Przekazuje łyżeczkę siedzącemu za nim koledze, ten zaś kolejnemu. Konkurencja się kończy, kiedy ostatni uczeń dobiegnie na początek i poda łyżeczkę pierwszemu dziecku. W trakcie konkurencji ser nie może spaść z łyżki.

Uczniowie omawiają swój udział w zawodach:

• Czy w prawdziwym życiu takie zawody byłyby możliwe?

• Czy któreś konkurencje preferowały koty albo myszy?

• Jak zachowywali się zawodnicy każdej z drużyn?

• Czy trzymali się zasad fair play?

• Dlaczego koty i myszy w prawdziwym życiu się nie lubią?

Za każdą wygraną konkurencję zwycięska drużyna otrzymuje kopertę. W niej ukryte są wyrazy. Po zakończeniu turnieju wszystkie dzieci wspólnie układają hasło z otrzymanych słów: „16 listopada – Międzynarodowy Dzień Tolerancji”.

Dzieci próbują wyjaśnić znaczenie słowa „tolerancja”. Korzystają w tym celu ze słowników – jest to praca wykonywana w parach: uczniowie uzdolnieni językowo wspomagają uczniów mających problemy w tej dziedzinie.

4. Karta pracy Tolerancyjnym być… – praca indywidualna.

Wersja 1 – łatwiejsza, przeznaczona dla uczniów, którzy nie odznaczają się zdolnościami lingwistycznymi. Zadanie polega na pokolorowaniu wyrazów oznaczających zachowania tolerancyjne.

Wersja 2 – trudniejsza, dla dzieci uzdolnionych językowo: mają one bez podpowiedzi wypisać określenia zachowań przejawianych przez człowieka, o którym można powiedzieć, że jest tolerancyjny.

5. Uczniowie w opaskach kotów i myszy tańczą przy dowolnej, znanej dzieciom piosence. Jedyny warunek zabawy: koty tańczą z myszami.

6. Podsumowanie zajęć.

Dzieci odpowiadają na pytania:

• Co sprawiło, że należeliście dziś do danej grupy zwierząt? (wybór był losowy)

• Czy mogliście znaleźć się w innej grupie? Czy mieliście wpływ na swoją przynależność?

• Czy w życiu nasza przynależność do narodu lub grupy etnicznej jest przez nas wybierana czy przypadkowa? Co z tego wynika?

• Jak powinniśmy odnosić się do ludzi innych niż my?

• Jak swoimi słowami wyjaśnilibyście słowo „tolerancja”?

• Kiedy jesteśmy tolerancyjni?