RwNPWompMoSEW
Kolorowa fotografia przedstawia krajobraz leśny. Pośrodku dostrzec można porośniętą trawą i mchem ścieżkę biegnącą przez las. Na ścieżce leżą szyszki. Wokół rosną drzewa iglaste i krzewy.

Krajobraz Polski

Krajobraz
Źródło: domena publiczna.
Twoje cele
  • poznasz charakterystyczne cechy krajobrazu Polski,

  • poznasz zwyczaje i obrzędy związane z rokiem kalendarzowym,

  • wyodrębnisz obrazy poetyckie wiersza Mieczysława Brauna „Krajobraz polski” i nadasz im tytuły,

  • rozpoznasz środki stylistyczne zastosowane w wierszu „Krajobraz polski” oraz określisz ich funkcje.

Krajobraz Polski jest zróżnicowany. Na północy ląd styka się z morzem, a piękne, piaszczyste plaże zachęcają do spacerów i wypoczynku. Kierując się na południe, niewątpliwie warto odwiedzić pas jezior leżących wśród pięknych lasów, czyli Krainę Tysiąca Jezior – Mazury. Urokliwe wysepki, kanały, szlaki wodne i rowerowe zachęcają do odwiedzenia tego regionu.

Z kolei niziny rozciągają się w środkowej części naszego kraju, a jedna z największych to Nizina Mazowiecka - są to tereny  najczęściej zagospodarowane rolniczo. W tym pasie leży również Puszcza Kampinoska, największy obszar leśny tego terenu.

Im dalej na południe, tym bardziej krajobraz zaczyna się zmieniać, pojawiają się wyżyny. Warto polecić odwiedzenie Wyżyny Krakowsko‑Częstochowskiej z pięknym turystycznym Szlakiem Orlich Gniazd, który biegnie przez dwa województwa: małopolskie i śląskie. Można tu zobaczyć charakterystyczne dla tego regionu wapienne skały, wspaniałe lasy i ruiny średniowiecznych zamków. Z kolei na południowych krańcach naszego kraju występuje krajobraz górski i wysokogórski: Sudety, Karpaty, a przede wszystkim Tatry, których dzika przyroda, świeże powietrze, piękne widoki kuszą rodzimych i zagranicznych turystów czy amatorów wysokogórskich wędrówek.

Zapoznaj się z filmem pt. „Polska – daj się zachwycić”, a następnie wykonaj polecenia.

Rl15nxb5wLMOm
Film ukazujący piękne miejsca polskiego krajobrazu.
Polecenie 1

Wymień miejsce w Polsce, które zrobiło na tobie duże wrażenie. Krótko opisz, jak wygląda to miejsce i co je wyróżnia spośród innych.

ROt8levUAGR5w
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Wymień dwa powody, dla których warto spędzić wakacje w Polsce.

RMazryrivHaeD
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Które polskie święto lub obrzęd lubisz najbardziej? Uzasadnij odpowiedź.

R1e458Ik4brI5
(Uzupełnij).

Zapoznaj się z wierszem „Krajobraz polski” Mieczysława Brauna, a następnie wykonaj ćwiczenia.

Krajobraz polskiMieczysław Braun
Mieczysław Braun Krajobraz polski

Krzywa wierzba przy płocie, krzywy płot na rozstajurozstajerozstaju
Mokra zieleń w sitowiusitowiesitowiu, w sinym gajugajgajubugajubugajbugaju
A przy łące jałowce, białe owce na łące, 
Jarzębiny, jedlinyjedlinajedliny, niebo ziemią pachnące.

koleinachkoleinakoleinach drożynadrożynadrożyna, wronie gniazda na drzewie, 
Pośród świerków ćwierkanie, modrodrzewie — modrzewie…  Wiatrak łapie obłoki, które na nim siedziały, 
I ucieka, odziany w łachy pól — samodziałysamodziałsamodziały.

Zieloniutkie, czerwienne, łubinowełubinłubinowebławechaber bławatek bławe
Chabrowanechaber bławatek Chabrowane kąkolemkąkolkąkolem, pawiem okiem i stawem, 
Pola — polska, złocone topolowym półcieniem, 
Wykwiecone kwietniami, jesienione złocieniem!

Szumi jesion jesienią, wrzos wrześniowy słoneczny, 
Złotoliście wiatr sypie, niesie zapach jabłeczny, — 
A nocami miesięcznie świeci bórbórbór litąlitylitą grzywą, 
W niebo, kute gwoździami, bije srebrne strzeliwostrzeliwostrzeliwo!

unikatowy_nr_id_wpisu_01 Źródło: Mieczysław Braun, Krajobraz polski, dostępny w internecie: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/braun-przemysly-krajobraz-polski.html [dostęp 28.03.2022].
R1ENXpbrGRIle
Ćwiczenie 1
Zadanie interaktywne polegające na parowaniu napisu i zdjęcia.
Źródło: pixaby, domena publiczna.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 1

Opisz drzewo lub krzew, które szczególnie lubisz.

RqIOOYDOKYT3c
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 2

Zatytułuj obrazy poetyckie wiersza „Krajobraz polski”.

RHhGgSxL94FRB
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Polecenie 4

Który krajobraz opisany w wierszu podoba ci się najbardziej? Wybierz jeden obraz poetycki i narysuj go.

RJY0HKWw4zsAm
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1
Polecenie 4

Który krajobraz opisany w wierszu podoba ci się najbardziej? Wybierz jeden obraz poetycki i opisz go swoimi słowami.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 3
Rma9IfYcmCkUe
Zadanie interaktywne polegające na dopasowaniu cytatów do grup.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 4
ROIfAvIbt7sCt
Zadanie interaktywne polegające na przyporządkowaniu wyrazów do grup.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 5

Wyjaśnij, jaką funkcję pełnią w wierszu epitety wypisane w poprzednim ćwiczeniu.

R3I2MGgXeCKU2
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 6
R1X60oYFfA6Wr
Zadanie interaktywne polegające na uzupełnianiu luk w zdaniach.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 7
R1OCHLFUQV4hq
Zadanie interaktywne polegające na wpisywaniu części mowy w luki.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 8
R1ePsWdFuu7vI
Zadanie interaktywne polegające na zaznaczaniu prawidłowego zdania.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 9
R14yS0Sblvmkc
W podanych poniżej polach wpisz przymiotniki określające rodzaj krajobrazu. Mogą one określać ukształtowanie terenu, porę roku, zróżnicowanie terenu. Przenieś zapisane pola na ilustrację.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1
Ćwiczenie 9

Wypisz przymiotniki określające rodzaj krajobrazu.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 10
RWqTWCPkSg5dp
Zadanie interaktywne polegające na zaznaczaniu odpowiednich wyrazów.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RFXxHVKMmfzKu
Ćwiczenie 10
Zadanie interaktywne polega na wybraniu prawidłowych odpowiedzi spośród podanych wariantów.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 11
R12PN2AuzISmD
Zadanie interaktywne polegające na zaznaczaniu odpowiedzi.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 12
R1DYG3Z2FvbKS
Zadanie interaktywne polegające na parowaniu zdań z wyjaśnieniami.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RG7KtkrvY0bD3
Ćwiczenie 13
Zadanie interaktywne polegające na zaznaczaniu prawidłowych odpowiedzi.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 5

Narysuj ilustrację do wiersza „Krajobraz polski” Mieczysława Brauna.

R1IBCtxKyUqFp
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 5

Opisz, jakie elementy powinny znaleźć się na ilustracji do wiersza „Krajobraz polski” Mieczysława Brauna.

ROJS2iZpfm1Uj
(Uzupełnij).

Słownik

bór
bór

stary, duży, gęsty las z przewagą drzew iglastych

bugaj
bugaj

kępa krzewów

chaber bławatek 
chaber bławatek 

chwast polny o szafirowych kwiatach

drożyna
drożyna

dróżka

gaj
gaj

mały las; zagajnik

jedlina
jedlina

drewno jodłowe; również las jodłowy

kąkol
kąkol

chwast zbożowy o purpurowych kwiatach i trujących nasionach

koleina
koleina

wyżłobienie, wgniecenie pozostawione na drodze

lity
lity

o roślinach: występujący w skupiskach danego gatunku; jednogatunkowy

łubin
łubin

roślina o liściach dłoniastych i kwiatach zebranych w sztywne grona

rozstaje
rozstaje

miejsce, gdzie drogi się rozchodzą; rozdroże

samodział
samodział

tkanina wełniana lub lniana utkana na ręcznym warsztacie

sitowie
sitowie

roślina o płaskich i szorstkich liściach, rosnąca na brzegach wód i na mokrych łąkach, tworząca gęste zarośla

strzeliwo
strzeliwo

amunicja, materiał wybuchowy

Notatki ucznia

R10SFkgtEhzKx
(Uzupełnij).

Bibliografia

Braun M., Krajobraz polski, dostępny w internecie: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/braun-przemysly-krajobraz-polski.html [dostęp 28.03.2022 r.].

Klimek P., (2016), Polska. Perły przyrody i architektury, Bełchatów: Fenix.