Kształtowanie się nowego układu sił na świecie w latach 1945-1953. Zimna wojna
Kształtowanie się nowego układu sił na świecie w latach 1945‑1953. Zimna wojna
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
wie, na czym polegała doktryna Trumana,
zna sytuację w Niemczech po II wojnie światowej,
zna okoliczności utworzenia NRD i RFN,
wie, co zakładał i jakie były skutki planu Marshalla,
zna genezę, przebieg i skutki zimnej wojny,
zna sytuację w ZSRR po śmierci Stalina w 1953 roku.
b) Umiejętności
Uczeń:
potrafi wskazać na mapie podział Niemiec po II wojnie światowej,
analizuje przyczyny powojennego podziału świata pomiędzy USA i ZSRR,
sprawnie pracuje z podręcznikiem, mapą, atlasem historycznym, tekstami źródłowymi.
2. Metoda i forma pracy
Wykład, pogadanka, dyskusja, praca z podręcznikiem, mapą, atlasem historycznym, tekstami źródłowymi.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik, mapa, atlasy historyczne, teksty źródłowe.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel sprawdza stan wiedzy uczniów na temat zimnej wojny – pogadanka.
Przedstawia problematykę lekcji.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel omawia paryskie traktaty pokojowe z sojusznikami III Rzeszy.
Uczniowie analizują tekst źródłowy z podręcznika ze strony 205: fragment przemówienia prezydenta USA Harry’ego Trumana wygłoszonego przed Kongresem amerykańskim 12 marca 1947 roku.
Po przeczytaniu tekstu odpowiadają na pytania (nauczyciel podaje pytania, zanim uczniowie przeczytają tekst):
O jakich dwóch formach życia mówi prezydent?
O jakim rodzaju pomocy mówi Truman?
Które kraje uważa za zniewolone?
Nauczyciel wyjaśnia, na czym polegała doktryna Trumana oraz, co zakładał plan Marshalla. Uczniowie analizują tabelę z podręcznika ze strony 205 przedstawiającą zestawienie pomocy USA krajom Europy i świata. Dyskutują na ten temat.
Nauczyciel omawia sytuację w Niemczech po II wojnie światowej. Wskazuje na mapie, jak przedstawiał się podział Niemiec po II wojnie światowej. Uczniowie śledzą mapki w atlasach historycznych. Nauczyciel wyjaśnia, na czym polegał program „czterech D”. Przedstawia okoliczności powstania NRD i RFN. Pyta uczniów, kiedy doszło do zjednoczenia Niemiec. Wyjaśnia pojęcia: zimna wojna, żelazna kurtyna. Przedstawia genezę zimnej wojny.
Uczniowie wyszukują w podręczniku informacje na temat sytuacji w ZSRR po śmierci Józefa Stalina. Dyskutują na ten temat.
c) Faza podsumowująca
W ramach podsumowania wiadomości uczniowie uczestniczą w dyskusji. Przykładowe pytania do dyskusji:
Dlaczego Polska nie skorzystała z planu Marshalla?
Którędy przebiegała żelazna kurtyna?
Jakie były przyczyny zimnej wojny?
Co zmieniło się w ZSRR po śmierci Stalina?
5. Bibliografia
Atlas historyczny dla szkół średnich, red. J. Konarski, A. Daniluk, Nowa Era, Warszawa 2000.
Burda B. i inni, Historia 3. Historia najnowsza. Zakres podstawowy, Operon, Gdynia 2004.
Historia Europy, pod red. J. Carpentier, F. Lebrun, tłum. T. Szafrański, Wolumen,
Warszawa 1994.Kronika XX wieku, red. M. B. Michalik, Kronika, Warszawa 1991.
Radziwiłł A., Roszkowski W., Historia 1939‑1956. Podręcznik dla szkół średnich, wyd. 6, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003.
6. Załączniki
a) Zadanie domowe
Przygotuj informacje na temat przemian powojennych na Bliskim i Dalekim Wschodzie (ustnie).
Wykonaj ćwiczenie 2. z podręcznika ze strony 204: sporządź mapę konturową Niemiec
we współczesnych granicach, a następnie nanieś na nią obszary dwóch państw niemieckich powstałych w 1949 roku.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz jest przeznaczony dla klasy III liceum.