Kultura i jej związek z materialną i duchową działalnością człowieka
Kultura i jej związek z materialną i duchową działalnością człowieka
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń zna pojęcia: kultura, tekst kultury, dziedzictwo kulturowe, kultura narodowa, tradycja, kultura europejska.
b) Umiejętności
Uczeń:
rozumie poznane pojęcia,
umie się nimi poprawnie posługiwać,
umie objaśnić złożoność i wieloaspektowość pojęcia kultura,
umie odnaleźć związek pomiędzy kulturą i tradycją .
2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, praca zbiorowa, dyskusja, praca z tekstem.
3. Środki dydaktyczne
H. Rickert, Człowiek i kultura, [w:] Antropologia kultury pod red. A Mencwela, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2000.
http://sjp.pwn.pl/ (hasło kultura)
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel rozpoczyna lekcję od szeregu pytań skierowanych do uczniów: co to jest kultura?, jak wy rozumiecie to pojęcie?, w jakich sytuacjach spotykamy się z nim? Następnie nauczyciel dzieli klasę na kilkuosobowe zespoły. Zadaniem każdej grupy jest zbudowanie definicji pojęcia kultura na podstawie dwóch tekstów – definicji zawartej w „Słowniku języka polskiego” (definicja znajduje się na stronie internetowej) oraz szkicu H. Rickerta „Człowiek i kultura” i odnalezienie różnic pomiędzy kulturą i naturą.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel sprawdza wyniki pracy poszczególnych grup oraz podaje definicję słowa kultura, którą uczniowie zapisują.
Następnie uczniowie w tych samych zespołach budują definicje pojęć: człowiek kulturalny i człowiek dobrze wychowany. Wskazują podobieństwa i różnice. Nauczyciel porządkuje i uzupełnia wyniki pracy uczniów.
Nauczyciel podaje definicję słowa tradycja. Następnie pyta uczniów, jakie jest, ich zdaniem, miejsce tradycji we współczesnym świecie oraz jaki jest jej związek z kulturą. W tym miejscu można także zapytać uczniów o ich stosunek do tradycji.
Następnie nauczyciel pyta uczniów, czy wszystkie narody mają tę samą kulturę i tradycję. W tym miejscu nauczyciel powinien także zwrócić uwagę, iż kolebką europejskich kultur narodowych jest tradycja śródziemnomorska. Nauczyciel wprowadza pojęcie: kultura narodowa.
Ostatnie pojęcie, z którym zapoznają się uczniowie w tej fazie lekcji to tekst kultury.
c) Faza podsumowująca
Lekcję podsumowuje dyskusja. Nauczyciel może zapytać uczniów, czy warto interesować się przemianami kultury na przestrzeni wieków, jakie jest miejsce literatury we współczesnej kulturze, czy oni czują się współtwórcami kultury i jak oceniają współczesną kulturę.
5. Bibliografia
H. Rickert, Człowiek i kultura, [w:] Antropologia kultury pod red. A Mencwela, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2000.
http://sjp.pwn.pl/ (hasło kultura)
6. Załączniki
brak
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Jedno z pytań (lub kilka z nich), które zadamy uczniom w podsumowaniu lekcji, może stać się zadaniem domowym.