Ważne daty

Wprowadzenie

Co roku 21 kwietnia w Rzymie obchodzone są uroczystości związane z pewną szczególną rocznicą. Już w starożytności uważano bowiem, że w tym właśnie dniu zostało założone miasto Rzym i to dokładnie w 753 r. p.n.e. Data ta stała się kluczowa dla starożytnych. Była bowiem podstawą rachuby czasu. Grecy liczyli swój czas na podstawie igrzysk olimpijskich, a Rzymianie podawali daty, licząc upływ czasu od założenia miasta, a więc ab Urbe condita.

RfEvD1LtEu2Rq

Ilustracja interaktywna Wilczyca kapitolińska. 1. Początki wiecznego miasta związane są z pewnymi mitami, które dla starożytnych Rzymian były częścią ich historii. Założyciel Rzymu – Romulus - był równocześnie pierwszym królem późniejszego imperium, a choć uznano go z czasem za boga, który jako żywy został przeniesiony do krainy bóstw, to czczono jego grób, który miał znajdować się na Forum Romanum. Zanim jednak nastąpiły czasy królewskie, historię Rzymian zapoczątkował pewien Trojanin, o którym za chwilę.

Ilustracja interaktywna Wilczyca kapitolińska. 1. Początki wiecznego miasta związane są z pewnymi mitami, które dla starożytnych Rzymian były częścią ich historii. Założyciel Rzymu – Romulus - był równocześnie pierwszym królem późniejszego imperium, a choć uznano go z czasem za boga, który jako żywy został przeniesiony do krainy bóstw, to czczono jego grób, który miał znajdować się na Forum Romanum. Zanim jednak nastąpiły czasy królewskie, historię Rzymian zapoczątkował pewien Trojanin, o którym za chwilę.

1

1. Początki wiecznego miasta związane są z pewnymi mitami, które dla starożytnych Rzymian były częścią ich historii. Założyciel Rzymu – Romulus - był równocześnie pierwszym królem późniejszego imperium, a choć uznano go z czasem za boga, który jako żywy został przeniesiony do krainy bóstw, to czczono jego grób, który miał znajdować się na Forum Romanum. Zanim jednak nastąpiły czasy królewskie, historię Rzymian zapoczątkował pewien Trojanin, o którym za chwilę.

Eneasz to bardzo ważna postać dla rzymskiej mitologii. Starożytni wierzyli bowiem, że to on stał u początków istnienia ich imperium. Jego dzieje w najobszerniejszej formie przedstawił Wergiliusz, poeta z I w. p.n.e., który napisał narodowy epos Rzymian – Eneidę w dwunastu księgach, nawiązującą w bardzo dużym stopniu do dwóch eposów homerowych – Iliady i Odysei.

R11zdLDEb79X2

Ilustracja interaktywna Wergiliusz na rzymskiej mozaice 1. Oprócz Eneidy, znanymi działami tego poety są Georgiki, poemat o rolnictwie w czterech księgach, oraz Bukoliki – poezje pasterskie.

Ilustracja interaktywna Wergiliusz na rzymskiej mozaice 1. Oprócz Eneidy, znanymi działami tego poety są Georgiki, poemat o rolnictwie w czterech księgach, oraz Bukoliki – poezje pasterskie.

1

1.

Eneida

R1ZC9gco271rg1

Obraz autorstwa Federico Barocciego pod tytułem Ucieczka Eneasza z Troi przedstawia grupę osób uciekających z miasta pochłoniętego pożarami i bitwą. Eneasz to mężczyzna znajdujący się w centrum obrazu. Ubrany jest w zieloną sukmanę i srebrny hełm. Na swoich barkach niesie starszego mężczyznę ubranego w różowe szaty i złote spodnie. Obok Eneasza z lewej strony biegnie dziecko, które zakrywa swoje uszy, a ubrane jest w biało-czerwone szaty. Z prawej strony znajduje się przerażona młoda kobieta, która ucieka z zamkniętymi oczami, ubrana jest w długą suknię w kolorze biało-czerwonym. W tle widoczne są płonące budynki oraz walczący żołnierze.

Eneida opowiada o ucieczce Eneasza z płonącej Troi, jego wędrówce do wybrzeży Italii, aż po walkę o władzę. Przetłumacz fragment inwokacji do dzieła, w której Wergiliusz streszcza, co będzie tematem jego poematu.

Arma virumque cano, Troiae qui primus ab oris
Italiam, fato profugus, Laviniaque venit
litora, multum ille et terris iactatus et alto
vi superum saevae memorem Iunonis ob iram;
multa quoque et bello passus, dum conderet urbem,
inferretque deos Latio, genus unde Latinum,
Albanique patres, atque altae moenia Romae.

Tłumaczeniem7d27282dc47fc4f4_0000000000005Tłumaczenie

Eneida była dziełem ważnym dla Rzymian, a przez to – dla całej Europy. Stała się źródłem wielu inspiracji dla artystów, dlatego warto znać jej treść. Losy Eneasza opisane przez Wergiliusza zostały przedstawione na animacji.

Rlhupjk6pHTTT

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Fracoisa Perriera pod tytułem Eneasz i Sybilla Kumańska. Ukazuje on Eneasza, który odwiedza wieszczkę Sybillę by poznać swoje przyszłe losy. Wyrocznia jest młodą kobietą ubraną w biały szaty. Eneasz jest ubrany ja wojownik. Ma na sobie zbroje, hełm i pelerynę. W ręku trzyma włócznie. Za nim znajdują się inni wojownicy. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Wergiliusz przedstawia dzieje Eneasza w XII księgach swojego dzieła. Eneasz ucieka z płonącej Troi. Umożliwia mu to bogini Wenus – jego matka. Pobożny Eneasz zabiera ze sobą ojca Anchizesa oraz syna Askaniusza. Ucieczka przybywa do Kartaginy, w której rządzi królowa Dydona. Bogini Wenus sprawia, że kobieta zakochuje się w przybyszu, co sprawia, że przybysze z Troi mogą czuć się bezpiecznie. W czasie uczty Eneasz relacjonuje przebieg swojej dotychczasowej wędrówki. Opowiada o koniu trojańskim, który doprowadził do zagłady miasta. Udało mu się uciec wraz z ojcem i synem, jednak stracił żonę. W czasie ucieczki pojawił się przed nim duch, który kazał mu płynąć do Italii. W drodze Trojanie odwiedzają te same miejsca, które zostały opisane przez Homera. Uciekinierzy docierają do Drepanum, gdzie umiera ojciec Eneasza – Anchizes. Na tym kończy się opowieść bohatera. 2. Między Eneaszem a królową Kartaginy dochodzi do romansu. W czasie polowania przychodzi potężna burza, przed którą bohaterowie chronią się w jaskini, co zbliża ich do siebie. Zakochany Eneasz zapomina o swojej misji. Zjawia się przed nim Merkury, wysłany przez Jowisza, aby przypomnieć bohaterowi, że musi dopłynąć do Italii. Eneasz odpływa z Kartaginy, w wyniku czego Dydona popełnia samobójstwo, ale wcześniej zapowiada swojego przyszłego mściciela., 3. Trojanie przybywają na Sycylię, gdzie Eneasz organizuje igrzyska ku czci Anchizesa. Dochodzi tu również do podziału grupy. Część Trojan, zmęczona wędrówką, pozostaje na Sycylii. Eneasz i reszta wyruszają w dalszą drogę. Przybywają do Kume, gdzie swą siedzibę ma wieszczka Sybilla. Dzięki złotej gałązce wieszczki, Eneasz dostaje się do krainy zmarłych – Hadesu – gdzie spotyka między innymi ducha Dydony. Nie udaje mu się wybłagać przebaczenia. W końcu docierają do Elizjum, krainy szczęśliwych dusz, gdzie spotykają się z duchem Anchizesa. W końcu Eneasz i Sybilla wracają na ziemię, a Trojanie mogą wyruszać w dalszą drogę. Lądują w końcu u ujścia Tybru, do Lacjum, gdzie rządzi Latynus. Spełnia się również przepowiednia, że wędrówka ich skończy się tam, gdzie będą jeść własne stoły – w czasie uczty Trojanie rozłożyli pożywienie na podpłomykach, które potem zjedli. Następnego dnia Eneasz udaje się do Latynusa. Otrzymuje od niego pozwolenie na poślubienie jego córki Lawinii. Wywołuje to konflikt między Trojanami i Rutulami – Lawinia bowiem była już przyrzeczona ich władcy – Turnusowi. Dochodzi do walki, w której wojskom trojańskim pomaga król – Ewander. Do działań włączają się boginie Wenus i Junona, stając po przeciwnych stronach. Jowisz jednak zabrania im dalszej walki, obiecując, że po połączeniu Trojan i Latynów lud ten znany będzie jako Latynowie, a nazwa Trojan zostanie zapomniana, co satysfakcjonuje Junonę, która utrudniała uciekinierom dotarcie do Italii. Ostatecznie udaje się wojskom Trojańskim pokonać oddziały Turnusa, który sam ginie z ręki Eneasza. W ten sposób kończy się wędrówka uciekiniera spod Troi.

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Fracoisa Perriera pod tytułem Eneasz i Sybilla Kumańska. Ukazuje on Eneasza, który odwiedza wieszczkę Sybillę by poznać swoje przyszłe losy. Wyrocznia jest młodą kobietą ubraną w biały szaty. Eneasz jest ubrany ja wojownik. Ma na sobie zbroje, hełm i pelerynę. W ręku trzyma włócznie. Za nim znajdują się inni wojownicy. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Wergiliusz przedstawia dzieje Eneasza w XII księgach swojego dzieła. Eneasz ucieka z płonącej Troi. Umożliwia mu to bogini Wenus – jego matka. Pobożny Eneasz zabiera ze sobą ojca Anchizesa oraz syna Askaniusza. Ucieczka przybywa do Kartaginy, w której rządzi królowa Dydona. Bogini Wenus sprawia, że kobieta zakochuje się w przybyszu, co sprawia, że przybysze z Troi mogą czuć się bezpiecznie. W czasie uczty Eneasz relacjonuje przebieg swojej dotychczasowej wędrówki. Opowiada o koniu trojańskim, który doprowadził do zagłady miasta. Udało mu się uciec wraz z ojcem i synem, jednak stracił żonę. W czasie ucieczki pojawił się przed nim duch, który kazał mu płynąć do Italii. W drodze Trojanie odwiedzają te same miejsca, które zostały opisane przez Homera. Uciekinierzy docierają do Drepanum, gdzie umiera ojciec Eneasza – Anchizes. Na tym kończy się opowieść bohatera. 2. Między Eneaszem a królową Kartaginy dochodzi do romansu. W czasie polowania przychodzi potężna burza, przed którą bohaterowie chronią się w jaskini, co zbliża ich do siebie. Zakochany Eneasz zapomina o swojej misji. Zjawia się przed nim Merkury, wysłany przez Jowisza, aby przypomnieć bohaterowi, że musi dopłynąć do Italii. Eneasz odpływa z Kartaginy, w wyniku czego Dydona popełnia samobójstwo, ale wcześniej zapowiada swojego przyszłego mściciela., 3. Trojanie przybywają na Sycylię, gdzie Eneasz organizuje igrzyska ku czci Anchizesa. Dochodzi tu również do podziału grupy. Część Trojan, zmęczona wędrówką, pozostaje na Sycylii. Eneasz i reszta wyruszają w dalszą drogę. Przybywają do Kume, gdzie swą siedzibę ma wieszczka Sybilla. Dzięki złotej gałązce wieszczki, Eneasz dostaje się do krainy zmarłych – Hadesu – gdzie spotyka między innymi ducha Dydony. Nie udaje mu się wybłagać przebaczenia. W końcu docierają do Elizjum, krainy szczęśliwych dusz, gdzie spotykają się z duchem Anchizesa. W końcu Eneasz i Sybilla wracają na ziemię, a Trojanie mogą wyruszać w dalszą drogę. Lądują w końcu u ujścia Tybru, do Lacjum, gdzie rządzi Latynus. Spełnia się również przepowiednia, że wędrówka ich skończy się tam, gdzie będą jeść własne stoły – w czasie uczty Trojanie rozłożyli pożywienie na podpłomykach, które potem zjedli. Następnego dnia Eneasz udaje się do Latynusa. Otrzymuje od niego pozwolenie na poślubienie jego córki Lawinii. Wywołuje to konflikt między Trojanami i Rutulami – Lawinia bowiem była już przyrzeczona ich władcy – Turnusowi. Dochodzi do walki, w której wojskom trojańskim pomaga król – Ewander. Do działań włączają się boginie Wenus i Junona, stając po przeciwnych stronach. Jowisz jednak zabrania im dalszej walki, obiecując, że po połączeniu Trojan i Latynów lud ten znany będzie jako Latynowie, a nazwa Trojan zostanie zapomniana, co satysfakcjonuje Junonę, która utrudniała uciekinierom dotarcie do Italii. Ostatecznie udaje się wojskom Trojańskim pokonać oddziały Turnusa, który sam ginie z ręki Eneasza. W ten sposób kończy się wędrówka uciekiniera spod Troi.

1

2

3

1. Wergiliusz przedstawia dzieje Eneasza w XII księgach swojego dzieła. Eneasz ucieka z płonącej Troi. Umożliwia mu to bogini Wenus – jego matka. Pobożny Eneasz zabiera ze sobą ojca Anchizesa oraz syna Askaniusza. Ucieczka przybywa do Kartaginy, w której rządzi królowa Dydona. Bogini Wenus sprawia, że kobieta zakochuje się w przybyszu, co sprawia, że przybysze z Troi mogą czuć się bezpiecznie. W czasie uczty Eneasz relacjonuje przebieg swojej dotychczasowej wędrówki. Opowiada o koniu trojańskim, który doprowadził do zagłady miasta. Udało mu się uciec wraz z ojcem i synem, jednak stracił żonę. W czasie ucieczki pojawił się przed nim duch, który kazał mu płynąć do Italii. W drodze Trojanie odwiedzają te same miejsca, które zostały opisane przez Homera. Uciekinierzy docierają do Drepanum, gdzie umiera ojciec Eneasza – Anchizes. Na tym kończy się opowieść bohatera.

2. Między Eneaszem a królową Kartaginy dochodzi do romansu. W czasie polowania przychodzi potężna burza, przed którą bohaterowie chronią się w jaskini, co zbliża ich do siebie. Zakochany Eneasz zapomina o swojej misji. Zjawia się przed nim Merkury, wysłany przez Jowisza, aby przypomnieć bohaterowi, że musi dopłynąć do Italii. Eneasz odpływa z Kartaginy, w wyniku czego Dydona popełnia samobójstwo, ale wcześniej zapowiada swojego przyszłego mściciela.

3. Trojanie przybywają na Sycylię, gdzie Eneasz organizuje igrzyska ku czci Anchizesa. Dochodzi tu również do podziału grupy. Część Trojan, zmęczona wędrówką, pozostaje na Sycylii. Eneasz i reszta wyruszają w dalszą drogę. Przybywają do Kume, gdzie swą siedzibę ma wieszczka Sybilla. Dzięki złotej gałązce wieszczki, Eneasz dostaje się do krainy zmarłych – Hadesu – gdzie spotyka między innymi ducha Dydony. Nie udaje mu się wybłagać przebaczenia. W końcu docierają do Elizjum, krainy szczęśliwych dusz, gdzie spotykają się z duchem Anchizesa. W końcu Eneasz i Sybilla wracają na ziemię, a Trojanie mogą wyruszać w dalszą drogę. Lądują w końcu u ujścia Tybru, do Lacjum, gdzie rządzi Latynus. Spełnia się również przepowiednia, że wędrówka ich skończy się tam, gdzie będą jeść własne stoły – w czasie uczty Trojanie rozłożyli pożywienie na podpłomykach, które potem zjedli. Następnego dnia Eneasz udaje się do Latynusa. Otrzymuje od niego pozwolenie na poślubienie jego córki Lawinii. Wywołuje to konflikt między Trojanami i Rutulami – Lawinia bowiem była już przyrzeczona ich władcy – Turnusowi. Dochodzi do walki, w której wojskom trojańskim pomaga król – Ewander. Do działań włączają się boginie Wenus i Junona, stając po przeciwnych stronach. Jowisz jednak zabrania im dalszej walki, obiecując, że po połączeniu Trojan i Latynów lud ten znany będzie jako Latynowie, a nazwa Trojan zostanie zapomniana, co satysfakcjonuje Junonę, która utrudniała uciekinierom dotarcie do Italii. Ostatecznie udaje się wojskom Trojańskim pokonać oddziały Turnusa, który sam ginie z ręki Eneasza. W ten sposób kończy się wędrówka uciekiniera spod Troi.

Syn Eneasza, Askaniusz‑Julus, postanowił się usamodzielnić i sam dokonać wspaniałych czynów. Założył własne miasto – Alba Longa – i władał w nim gospodarnie i sprawiedliwie. Następne pokolenia dobrze go wspominały. Jego potomkiem był Prokas, król miasta, który miał pewien problem. Posiadał dwóch synów – Numitora i Amuliusa. Zgodnie ze starszeństwem tron należał się Numitorowi, który rzeczywiście przejął władzę po śmierci ojca. Jego młodszy brat jednak zazdrościł mu władzy. Uważał, że tron należy się jemu, ponieważ był bardzo waleczny i odważny. Postanowił odebrać bratu władzę i siłą strącił go z tronu. Aby zabezpieczyć przyszłość własnym potomkom, uczynił córkę Numitora – Reę Sylwię – westalkąWestalkiwestalką. Były to kapłanki bogini Westy, które dbały o to, by nigdy nie wygasł ogień znajdujący się w jej świątyni. Dziewczętom tym nie wolno było wychodzić za mąż ani mieć dzieci. Doszło jednak do zadziwiającego zdarzenia. Córka Numitora urodziła bliźnięta – Romulusa i Remusa. Wierzono, że byli to synowie boga wojny, Marsa.

R1UQBo7CkqtTl1

Obraz Petera Paula Rubensa pod tytułem „Mars i Rea Sylwia” przedstawia scenę, w której mężczyzna biegnie do pomieszczenia. Mars został przedstawiony jako mężczyzna w średnim wieku, ubrany jest w ciemną zbroję i czerwoną szatę. U jego boku widoczny jest krótki miecz. Mężczyzna chwyta za ramię Rea Sylwię – młodą kobietę, która jest ubrana w białą suknię i złotą szatę. Na twarzy Marsa widoczne jest przerażenie, Sylwia zaś sprawia wrażenie zmęczonej. Obok Marsa biegną dwaj chłopcy, jeden sprawia wrażenie płaczącego. Oboje są nadzy. Mają jedynie przepasane w pasie szaty, jeden w kolorze czerwonym, drugi zielonym

Losy Romulusa i Remusa

Kiedy Rzymianie dowiadywali się o romansie westalki, na kapłankę czekała tylko jedna kara – zamurowanie żywcem i śmierć głodowa. Rea Sylwia, wiedząc o tym, co ją czeka, postanowiła ocalić swoich synów. Uplotła koszyk, umieściła w nim niemowlęta i zanurzyła w nurtach Tybru, licząc, że w ten sposób ocali ich życie.

RMNJvrVu4QLT4

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Romulus i Remus karmieni przez wilczycę autorstwa Petera Paula Rubensa przedstawia scenę karmienia chłopców przez wilczycę kapitolińską. W centrum obrazu znajduje się leżąca wilczyca, a obok niej dwóch chłopców, jeden z nich pije mleko. Obok wilczycy widoczne są trzy postacie – mężczyzna i kobieta, którzy leżą za wilczycą oraz mężczyzna z laską wychylający się zza drzewa. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Koszyk z chłopcami płynął z nurtem rzeki, aż zatrzymał się w okolicach Palatynu. Chłopcy z czasem zaczęli płakać, byli głodni. Wtedy na pomoc przyszła im wilczyca, która codziennie przybywała w to miejsce, aby zaspokoić ich głód. Stała się ona symbolem Rzymu.

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Romulus i Remus karmieni przez wilczycę autorstwa Petera Paula Rubensa przedstawia scenę karmienia chłopców przez wilczycę kapitolińską. W centrum obrazu znajduje się leżąca wilczyca, a obok niej dwóch chłopców, jeden z nich pije mleko. Obok wilczycy widoczne są trzy postacie – mężczyzna i kobieta, którzy leżą za wilczycą oraz mężczyzna z laską wychylający się zza drzewa. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Koszyk z chłopcami płynął z nurtem rzeki, aż zatrzymał się w okolicach Palatynu. Chłopcy z czasem zaczęli płakać, byli głodni. Wtedy na pomoc przyszła im wilczyca, która codziennie przybywała w to miejsce, aby zaspokoić ich głód. Stała się ona symbolem Rzymu.

1

1. Koszyk z chłopcami płynął z nurtem rzeki, aż zatrzymał się w okolicach Palatynu. Chłopcy z czasem zaczęli płakać, byli głodni. Wtedy na pomoc przyszła im wilczyca, która codziennie przybywała w to miejsce, aby zaspokoić ich głód. Stała się ona symbolem Rzymu.

W końcu chłopców znalazł pasterz Faustulus, który zabrał ich do swojej chaty. Tam wraz z żoną – Accą Laurentią - zaopiekowali się bliźniakami. Kiedy chłopcy dorośli, dowiedzieli się o swoim pochodzeniu. A że byli synami boga wojny, nie obawiali się chwycić za broń i walczyć o sprawiedliwość. Dokonali przewrotu i zwrócili władzę nad Alba Longa swojemu dziadkowi, Numitorowi. Sami postanowili założyć miasto tam, gdzie wykarmiła ich wilczyca.

R12KpuGGJ4KuM1

Obraz pod tytułem Pasterz Faustulus przynoszący Romulusa i Remusa do żony autorstwa Nicholasa Mignarda przedstawia scenę w której mężczyzna przynosi braci domostwa. Mężczyzna znajduje się z prawej strony obrazu, ubrany jest w brązową szatę, przepasany jest niebieską szatą, w której trzyma dwójkę chłopców. Z lewej strony obrazu obecne są trzy kobiety – dwie młode oraz jedna starsza, wszystkie są zaciekawione dziećmi, szczególnie jedna (w czerwonej sukni), która chce wziąć dzieci na ręce. Wszystkiemu przygląda się zaciekawiony pies. W tle widoczne są góry oraz zachmurzone niebo.

ReeInRA0ZbXTq1

Ilustracja pod tytułem „Romulus i Remus wypatrujący wieszczych znaków” wykonana została czarną kreską. Na rysunku przedstawiono Romulusa i Remusa stojących w tle pagórkowatego krajobrazu. Mężczyźni rozglądają się w obie strony. Nad nimi przelatuje stado ptaków.

Bracia przybyli na miejsce, gdzie zostali uratowani. Postanowili zabrać się do dzieła i ogłosić światu istnienie nowego miasta. Nie mogli jednak uzgodnić, jaką nazwę powinno nosić i kto będzie nim rządził. Każdy uważał, że nazwa miasta powinna być związana z jego imieniem, a władza należy się właśnie jemu. W końcu postanowili poczekać na znak wieszczy, rozeszli się na osobne wzgórza i zaczęli obserwować niebo. Remus zasiadł na Awentynie. Ucieszył się bardzo, gdy nad jego głową zaczęło kołować sześć potężnych orłów. Pobiegł szybko na Kapitol, gdzie to samo robił jego brat. Z radością powiedział mu, co zobaczył. Na to Romulus pokazał mu na niebo, a tam – dwanaście potężnych orłów. Zdecydowano więc, że miasto będzie nosić nazwę Roma – od Romulusa. Tak więc Romulus, król nowego miasta – Rzymu – zabrał się za wytyczenie przyszłych miejskich murów. Zaprzągł do pługa parę wołów i wyorał pierwsze granice miasta, na których kiedyś chciał wznieść jego mury. Rozśmieszyło to Remusa, który z drwiną przekroczył granicę nowo wytyczonego miasta.

Dzieje Rzymu od założenia miasta Liwiusza

Rwv46gJMNG5vE1

Ilustracja przedstawia rzymskiego historyka Tytusa Liwiusza. Młody mężczyzna został sportretowany z profilu, ma kręcone krótkie włosy, szpiczasty nos, twarz poważną, ale przyjazną.

Opowieść o Romulusie i Remusie została zawarta między innymi w monumentalnym dziele (142 woluminy!) Tytusa Liwiusza, historyka z przełomu I w. p.n.e. i I n.e. Do naszych czasów zachowała się ok. ¼ całości, m.in. księga I, w której zawarty jest opis początku miasta. Przetłumacz fragment opowiadający o tym, co stało się, kiedy Remus przekroczył granice wytyczone przez Romulusa:

Vulgatior fama est ludibrio fratris Remum novos transiluisse muros; inde ab irato Romulo, cum verbis quoque increpitans adiecisset, „Sic deinde, quicumque alius transiliet moenia mea”, interfectum. Ita solus potitus imperio Romulus; condita urbs conditoris nomine appellata.

Po założeniu miasta Romulus musiał je zaludnić. W obrębie murów ogłosił asylum, co oznaczało, że w Rzymie mogli schronić się wszyscy, którzy mieli coś na sumieniu i nie wolno było wymierzyć im zasłużonej kary. Do miasta zbiegło więc wielu mężczyzn, którzy w podziękowaniu Romulusowi za ochronę, byli wiernymi i oddanymi druhami. Ogłoszony przez Romulusa azylAzylazyl nie rozwiązał innego problemu – w mieście nie było kobiet. Ale i z tym Romulus umiał sobie poradzić. Kiedy żadne okoliczne ludy nie chciały bratać się z Rzymianami, król postanowił urządzić w mieście wspaniałe igrzyska i festyny. Ściągnęli na nie mieszkańcy okolicznych miast, kierowani chęcią zobaczenia nowego miasta. Przybyli licznie.

R1XnzEr70poNm1

Obraz Pietro da Cortona „Porwanie Sabinek” pokazuje legendarny epizod z najstarszej historii Rzymu, który opisuje porwanie kobiet z plemienia Sabinów, jednego z najstarszych plemion w środkowej Italii, przez żołnierzy. Kobiety są przestraszone, próbują wyrwać się z silnych ramion swoich oprawców. W tle widoczne są lasy oraz zachmurzone niebo.

RTVjZSyrxHgzY1

Ilustracja przedstawia rzeźbę Giambologna pod tytułem „Porwanie Sabinek”. Rzeźbiarz przedstawił scenę porwania kobiety przez młodego mężczyznę. Kobieta znajduje się w ramionach umięśnionego mężczyzny, nie jest w stanie wyrwać się z uścisku. Na samym dole rzeźby znajduje się zrozpaczony mężczyzna – ojciec porywanej kobiety. Nie może poradzić sobie z napastnikiem i jest bezsilny wobec napastnika. Rzeźba została sfotografowana w pomieszczeniu.

Wszyscy bawili się doskonale aż do momentu, w którym Romulus dał znak swoim towarzyszom. Wtedy porwali oni kobiety, a nieuzbrojonych mężczyzn przepędzili. Najwięcej kobiet pochodziło z plemienia Sabinów, ponieważ były najpiękniejsze. Ich mężowie i ojcowie postanowili wyruszyć z wojskiem, aby je odbić. Przygotowania jednak trwały trochę czasu, a Rzymianie okazali się nie być takimi złymi ludźmi, za jakich uchodzili. Wiele kobiet przywiązało się do nich i zaczęło wieść z nimi życie rodzinne.

RnQJODMJ3Tc62

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Jacquesa-Louisa Davida „Interwencja Sabinek” przedstawia scenę bitwy, w której kobiety wraz z dziećmi próbują powstrzymać walczących mężczyzn. Jedna z kobiet znajduje się w centrum obrazu i swoim ciałem próbuje osłonić mężczyznę. W tle znajdują się mury miejskie oraz zachmurzone niebo. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Kiedy więc Sabinowie i mieszkańcy okolicznych miast przybyli do Rzymu, by odbić zakładniczki, patrzyły na to z ciężkim sercem, widząc walkę między swoimi ojcami, braćmi i dawnymi mężami, a obecnymi, których zdążyły już pokochać. Wkroczyły więc na pole walki, aby rozdzielić walczących. Udało im się łzami i prośbami przekonać mężczyzn do zaprzestania walk i zgody.

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Jacquesa-Louisa Davida „Interwencja Sabinek” przedstawia scenę bitwy, w której kobiety wraz z dziećmi próbują powstrzymać walczących mężczyzn. Jedna z kobiet znajduje się w centrum obrazu i swoim ciałem próbuje osłonić mężczyznę. W tle znajdują się mury miejskie oraz zachmurzone niebo. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Kiedy więc Sabinowie i mieszkańcy okolicznych miast przybyli do Rzymu, by odbić zakładniczki, patrzyły na to z ciężkim sercem, widząc walkę między swoimi ojcami, braćmi i dawnymi mężami, a obecnymi, których zdążyły już pokochać. Wkroczyły więc na pole walki, aby rozdzielić walczących. Udało im się łzami i prośbami przekonać mężczyzn do zaprzestania walk i zgody.

1

1. Kiedy więc Sabinowie i mieszkańcy okolicznych miast przybyli do Rzymu, by odbić zakładniczki, patrzyły na to z ciężkim sercem, widząc walkę między swoimi ojcami, braćmi i dawnymi mężami, a obecnymi, których zdążyły już pokochać. Wkroczyły więc na pole walki, aby rozdzielić walczących. Udało im się łzami i prośbami przekonać mężczyzn do zaprzestania walk i zgody.

Sabinowie złączyli się z Rzymianami w jedno państwo. Wraz z Romulusem rządy sprawował król sabiński Tytus Tatius. Tak zaczęły się czasy monarchii w Rzymie, który przez najbliższe wieki rozrósł się do wielkiego imperium.

Rzymianie wierzyli, że sam Romulus, kiedy już się zestarzał i zbliżał się do kresu swych dni, został zabrany przez bogów do ich siedziby. Zaczęli więc czcić go jako boga, więc możemy powiedzieć, że nastąpiła apoteozaApoteozaapoteoza Romulusa. Rzymianie zmienili mu jednak imię na Kwirynus, i jako takiemu oddawali mu cześć. Samych siebie często nazywali Kwirytami – potomkami Kwirynusa.

Podsumowanie

Warto na koniec jeszcze wyjaśnić, dlaczego Rzym nazywano miastem na siedmiu wzgórzach (Septimontium). Choć przyjmuje się, że Romulus założył je na Palatynie, miasto bardzo szybko powiększyło swój teren i rozciągało się właśnie na siedmiu wzgórzach, a były to: Awentyn (Mons Aventinus), Palatyn (Mons Palatinus), Kwirynał (Collis Quirinalis), Wiminał (Collis Viminalis), Celius (Mons Caelius), Eskwilin (Mons Esquilinus) oraz Kapitol (Mons Capitolinus).

R1Bs5iChkNFpl1

Ilustracja nieznanego autora przedstawia mapę, na której zostały oznaczone wzgórza Rzymu. Czerwoną linią oznaczono granice Rzymu, a pomarańczowymi plamami wzgórza, tj. Aventino, Palatino, Celio, Esqulino, Capitolino, Viminale, Quirinale.

Słowniki

Galeria dzieł sztuki

R1MWQrb7vAxvd1

Fotografia nieznanego autora przedstawia rzeźbę Wilczycy kapitolińskiej która opiekuję się legendarnymi założycielami miasta Rzymu – Remusem i Romulusem. Wilczyca chowa dwójkę chłopców pod swoim ciałem. Oboje chłopców piją jej mleko. Wilczyca ma otwarty pysk i pokazuje kły odstraszając ewentualnych agresorów. Fotografia rzeźby wilczycy została wykonana w pomieszczeniu.

RUn9hrEuFwu3a1

Ilustracja przedstawia Wergiliusza na rzymskiej mozaice. Wergiliusz został przedstawiony jako mężczyzna w średnim wieku, siedzi na krześle, ubrany jest w białą szatę, trzyma na kolanach papirus. Obok mężczyzny znajdują się dwie postaci. Kobieta po lewej stronie ubrana jest w niebieską suknię, i w dłoniach trzyma papirus. Mężczyzna stojący z prawej strony Wergiliusza opiera się ręką o krzesło, , w jednej dłoni trzyma drewnianą maskę, drugą podtrzymuje głowę.

R1ZC9gco271rg1

Obraz autorstwa Federico Barocciego pod tytułem Ucieczka Eneasza z Troi przedstawia grupę osób uciekających z miasta pochłoniętego pożarami i bitwą. Eneasz to mężczyzna znajdujący się w centrum obrazu. Ubrany jest w zieloną sukmanę i srebrny hełm. Na swoich barkach niesie starszego mężczyznę ubranego w różowe szaty i złote spodnie. Obok Eneasza z lewej strony biegnie dziecko, które zakrywa swoje uszy, a ubrane jest w biało-czerwone szaty. Z prawej strony znajduje się przerażona młoda kobieta, która ucieka z zamkniętymi oczami, ubrana jest w długą suknię w kolorze biało-czerwonym. W tle widoczne są płonące budynki oraz walczący żołnierze.

R1UQBo7CkqtTl1

Obraz Petera Paula Rubensa pod tytułem „Mars i Rea Sylwia” przedstawia scenę, w której mężczyzna biegnie do pomieszczenia. Mars został przedstawiony jako mężczyzna w średnim wieku, ubrany jest w ciemną zbroję i czerwoną szatę. U jego boku widoczny jest krótki miecz. Mężczyzna chwyta za ramię Rea Sylwię – młodą kobietę, która jest ubrana w białą suknię i złotą szatę. Na twarzy Marsa widoczne jest przerażenie, Sylwia zaś sprawia wrażenie zmęczonej. Obok Marsa biegną dwaj chłopcy, jeden sprawia wrażenie płaczącego. Oboje są nadzy. Mają jedynie przepasane w pasie szaty, jeden w kolorze czerwonym, drugi zielonym

RMlfcsiTbOymd1

Obraz Romulus i Remus karmieni przez wilczycę autorstwa Petera Paula Rubensa przedstawia scenę karmienia chłopców przez wilczycę kapitolińską. W centrum obrazu znajduje się leżąca wilczyca, a obok niej dwóch chłopców, jeden z nich pije mleko. Obok wilczycy widoczne są trzy postacie – mężczyzna i kobieta, którzy leżą za wilczycą oraz mężczyzna z laską wychylający się zza drzewa.

R12KpuGGJ4KuM1

Obraz pod tytułem Pasterz Faustulus przynoszący Romulusa i Remusa do żony autorstwa Nicholasa Mignarda przedstawia scenę w której mężczyzna przynosi braci domostwa. Mężczyzna znajduje się z prawej strony obrazu, ubrany jest w brązową szatę, przepasany jest niebieską szatą, w której trzyma dwójkę chłopców. Z lewej strony obrazu obecne są trzy kobiety – dwie młode oraz jedna starsza, wszystkie są zaciekawione dziećmi, szczególnie jedna (w czerwonej sukni), która chce wziąć dzieci na ręce. Wszystkiemu przygląda się zaciekawiony pies. W tle widoczne są góry oraz zachmurzone niebo.

ReeInRA0ZbXTq1

Ilustracja pod tytułem „Romulus i Remus wypatrujący wieszczych znaków” wykonana została czarną kreską. Na rysunku przedstawiono Romulusa i Remusa stojących w tle pagórkowatego krajobrazu. Mężczyźni rozglądają się w obie strony. Nad nimi przelatuje stado ptaków.

R1XnzEr70poNm1

Obraz Pietro da Cortona „Porwanie Sabinek” pokazuje legendarny epizod z najstarszej historii Rzymu, który opisuje porwanie kobiet z plemienia Sabinów, jednego z najstarszych plemion w środkowej Italii, przez żołnierzy. Kobiety są przestraszone, próbują wyrwać się z silnych ramion swoich oprawców. W tle widoczne są lasy oraz zachmurzone niebo.

RTVjZSyrxHgzY1

Ilustracja przedstawia rzeźbę Giambologna pod tytułem „Porwanie Sabinek”. Rzeźbiarz przedstawił scenę porwania kobiety przez młodego mężczyznę. Kobieta znajduje się w ramionach umięśnionego mężczyzny, nie jest w stanie wyrwać się z uścisku. Na samym dole rzeźby znajduje się zrozpaczony mężczyzna – ojciec porywanej kobiety. Nie może poradzić sobie z napastnikiem i jest bezsilny wobec napastnika. Rzeźba została sfotografowana w pomieszczeniu.

RHCbqnTh3EA5B1

Ilustracja przedstawia obraz Jacquesa-Louisa Davida „Interwencja Sabinek” przedstawia scenę bitwy, w której kobiety wraz z dziećmi próbują powstrzymać walczących mężczyzn. Jedna z kobiet znajduje się w centrum obrazu i swoim ciałem próbuje osłonić mężczyznę. W tle znajdują się mury miejskie oraz zachmurzone niebo.

Bibliografia

Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, ks. 1‑5, przekład A. Kościółka, Wrocław 1968.

Wergiliusz, Eneida, przekład Z. Kubiaka, Warszawa 1998.