Temat: Las i jego mieszkańcy – obserwacja warstwowej budowy lasu.

Nazwa i nr programu: DKW– 4014 –267/99

Cel ogólny:

Poznanie warstwowej budowy lasu oraz warunków życia w lesie.

Cele szczegółowe zajęć:

Uczeń:

• rozpoznaje rośliny i zwierzęta leśne,

• nazywa warstwy roślinności w lesie,

• podaje przykłady roślin i zwierząt każdej z warstw,

• dokonuje pomiaru wartości czynników abiotycznych,

• właściwie zachowuje się w lesie.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadprzedmiotowe:

• ocena predyspozycji do wykonywania określonych zadań w zespole,

• prezentacja wyników pracy zespołu,

• skuteczne komunikowanie się.

Pojęcia do wyjaśnienia podczas wycieczki:

• gleba,

• ściółka,

• runo leśne,

• podszyt,

• korony wysokich drzew.

Forma nauczania: lekcja wycieczka.

Forma organizacyjna: zespołowa.

Metody: obserwacyjne – obserwacja naturalnych ekosystemów, badawcze – eksperyment naturalny, gra “Prawda – fałsz”.

Środki dydaktyczne: karty pracy, kartki z wyjaśnionymi pojęciami (gleba, ściółka, runo leśne, podszyt, korony wysokich drzew), notatniki, długopisy, atlas roślin i zwierząt leśnych

oraz ilustracje, paski bibuły, patyk z paskiem folii, lupy, lornetki, zestaw kart związanych tematycznie z grą “Prawda – fałsz”, plansze: “Karty”, “Prawda”, “Fałsz”, “Nie Wiem”.

Uzupełniające źródło informacji:

• dla nauczyciela:

W. Grochowski, A. Grochowski: Leśne grzyby, owoce i zioła, Warszawa 1994, PWRiL.

M. Krogulec‑Sobowiec, M. Bednarska: Puzzle. Gra “Prawda – fałsz” w cyklu Szkoła Metod Aktywizujących ŚCN, Kielce 2003.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej:

Gra dydaktyczna “Prawda – fałsz”.

Przebieg zajęć:

1. Przedstawienie tematu i celów wycieczki.

2. Przypomnienie informacji o podstawowych zasadach zachowania się w lesie.

3. Podział klasy na zespoły 3‑osobowe. Wybór liderów. Rozdanie kart pracy oraz sprzętu.

4. Praca zespołów wg karty pracy (załącznik 1).

5. Powrót do szkoły.

6. Zebranie wyników obserwacji, wyciągnięcie wniosków.

7. Gra “Prawda – fałsz” jako technika ewaluacji.

– przydział zespołom materiałów do gry (opis gry, plansze: “Karty”, “Prawda”, “Fałsz”, “Nie Wiem”, zestaw kart związanych tematycznie z grą (załącznik 2).

– po skończonej pracy liderzy z poszczególnych zespołów zamieniają się miejscami, sprawdzają poprawność wykonania zadania.

8. Podsumowanie. Samoocena uczniów.

Na arkuszu szarego papieru narysowany jest schematyczny rysunek lasu. Uczniowie dorysowują drzewo (gdy wykazali się bardzo dużym zaangażowaniem podczas zajęć), krzew (świadczy o średnim zaangażowaniu), paproć (świadczy o małym zaangażowaniu).

9. Praca domowa.

Dla wszystkich:

– Ułóż podziękowanie skierowane do lasu za jego dary.

Dla chętnych:

– Ułóż wiersz o lesie.

Załącznik 1

Karta pracy.

1. Podnieście do góry patyk o długości 50 cm, na końcu którego jest zawiązany pasek folii o długości 30 cm i szerokości 1 cm. Pomiarów dokonajcie tak dla polany leśnej, jak i dla wnętrza lasu.

Narysujcie położenie paska folii względem patyka.

RYR50Y8VBD4f9 Stan początkowy	Leśna polana	Las w głębi

2. Przyciśnijcie pasek bibuły do podłoża na leśnej polanie i w lesie, określcie wilgotność wg skali – duża, średnia, mała. Wyniki zanotujcie w poniższej tabeli.

Tabela 1.

3. W kopertach znajdują się kartki z wyjaśnionymi pojęciami: gleba, ściółka, runo leśne,

podszyt, korony wysokich drzew. Odczytajcie je. Następnie wyróżnijcie warstwy lasu i posługując się atlasem roślin lub ilustracjami określcie po 2–3 gatunki roślin wchodzących w skład tych warstw. Oceńcie, która warstwa jest najbardziej, a która najmniej nasłoneczniona. Dane wpiszcie do tabelki 2.

Tabela 2.

4. Wyszukajcie 2–3 przykłady zwierząt żyjących w poszczególnych warstwach lasu. W tym celu posłużcie się atlasami, ilustracjami, wykorzystajcie lupy i lornetki. Nazwy ich wpiszcie do tabeli 2.

Załącznik 2

Karty należy położyć na polu oznaczonym “KARTY” odwrotną stroną. Uczestnicy kolejno losują po jednej karcie i odczytują zapisane na nich zdanie. Zespół decyduje, czy przeczytane zdanie jest prawdziwe czy fałszywe, wówczas karta wędruje odpowiednio na pole “PRAWDA” lub “FAŁSZ”. Jeśli zespół w określonym czasie nie udzieli odpowiedzi, odkłada kartę na pole “NIE WIEM”.

Przykładowe KARTY DO GRY