Legendarne początki Polski.
Autor/autorka
Ewa Adamkiewicz
1. Etap edukacyjny i klasa
szkoła podstawowa - klasa IV
2. Przedmiot
historia
3. Temat zajęć
Legendarne początki Polski.
4. Czas trwania zajęć
90 minut
5. Uzasadnienie wyboru tematu
Jeden z elementów realizacji podstawy programowej. Temat jest zgodny z bieżącym planem nauczania.
6. Uzasadnienie zastosowania technologii
Zastosowane na lekcji narzędzia TIK powodują, że lekcje są o wiele atrakcyjniejsze dla uczniów. Wszyscy chętniej biorą w nich udział. Uczniowie wykazują większe zainteresowanie tematem. Dla niektórych uczniów zobrazowanie trudnych pojęć pozwala na ich lepsze zrozumienie. Narzędzia te umożliwiają prowadzenie zajęć zdalnie, pomagają w przyswojeniu i utrwaleniu wiadomości oraz szybkim sprawdzeniu wiedzy.
7. Cel ogólny zajęć
Zapoznanie uczniów z legendami związanymi z powstawaniem państwa polskiego.
8. Cele szczegółowe zajęć
Uczeń posługuje się terminami: legenda, plemię, dynastia, Słowianie, Polanie.
Wyjaśnia, w jaki sposób według legendy powstało Gniezno.
Wyjaśnia, kim byli Słowianie.
Wyjaśnia pochodzenie nazw: Polska, Polanie.
Wskazuje na mapie gród Gniezno.
Uczeń poszerza wiedzę i korzysta z wiarygodnych źródeł za pomocą nowoczesnej technologii komputerowej
9. Metody i formy pracy
Dyskusja, ćwiczenia interaktywne, filmy edukacyjne.
Praca indywidualna, praca z całą klasą, praca zdalna przez MS Teams.
Burza mózgów.
10. Środki dydaktyczne
Bogumiła Olszewska, Wiesława Surdyk‑Fertsch, Grzegorz Wojciechowski ,,Podręcznik do historii dla klasy czwartej szkoły podstawowej Wczoraj i dziś”, wyd. Nowa Era, s. 39.
Platforma epodręczników:
https://static.epodreczniki.pl/portal/f/res-minimized/R1HzEgAchqSyJ/1618408597/2eXU1QnSJXC1X2LHUVGBpJBzcoLPzitr.jpeg
Kanał YouTube:
https://www.youtube.com/watch?v=rXZDrVfLXFA,
https://www.youtube.com/watch?v=5L8K6rtFEkg,
https://www.youtube.com/watch?v=tgISPCNoCcs
Aplikacja skaner kodów QR (kod QR znajduje się w materiałach pomocniczych).
Linki do platformy interaktywnych ćwiczeń wordwall:
https://wordwall.net/pl/resource/391377/polski/legenda
https://wordwall.net/pl/resource/7553935/polski/legenda-o-pia%C5%9Bcie-i-popielu
Pozostałe linki:
http://wlaczpolske.pl/pliczki/2010
https://puzzlefactory.pl/pl/puzzle/graj/dla-dzieci/231477-puzzle-mapa-polski
11. Wymagania w zakresie technologii
Każdy uczeń posiada:
komputer/tablet/telefon z dostępem do Internetu,
smartfon z zainstalowanym skanerem kodów QR.
12. Przebieg zajęć
Aktywność 1
Temat: Doświadczenie
Czas trwania: 10 minut
Opis aktywności:
Rozmowa na temat poznanych legend. Uczniowie wymieniaja legendy poznane w młodszych klasach, np. Legenda o Warsie i Sawie, legenda o Lajkoniku, o Kraku i smoku wawelskim itp.
2. Nauczyciel zadaje pytanie: Czym jest legenda? Co to za historia, opowieść? -Burza mózgów: swobodne wypowiedzi uczniów.
3. Burza mózgów: Co to jest legenda?
Aktywność 2
Temat: Obserwacje i refleksja
Czas trwania: 15 minut
Opis aktywności:
Burza mózgów: Pytania do uczniów:
a) Wymień imiona braci bohaterów legendy.
b) Jakie imię nosi ten z braci legendy, który założył państwo polskie?
c) Jaki ptak został uznany za znak?
d) Na jakim drzewie orzeł miał swoje gniazdo?
e) Jak Lech nazwał osadę, którą założył nieopodal dębu?
Pytanie do uczniów: Jaki był Popiel, a jaki był Piast?
- ukazanie postaci na zasadzie kontrastu (przeciwieństwa),
- pierwsza dynastia Piastów swoją nazwę zawdzięcza od domniemanego Piasta,
- według legendy syn Piasta – Siemowit został pierwszym księciem Polan.
f) Czy czytanie legend jest ważne?
g) Jak legendy wpłynęły na państwo polskie?
Aktywność 3
Temat: Teoria
Czas trwania: 20 minut
Opis aktywności:
Fil edukacyjny: wysłuchanie legendy O Czechu, Lechu i Rusie.
https://www.youtube.com/watch?v=rXZDrVfLXFA
2. Wysłuchanie legendy o Popielu.
https://www.youtube.com/watch?v=5L8K6rtFEkg
3. Wysłuchanie legendy o Piaście.
https://www.youtube.com/watch?v=tgISPCNoCcs
4. Nauczyciel wyjaśnia:
Dzieje naszego państwa sięgają średniowiecza. Dawniej Polska wyglądała inaczej niż teraz. Na całym terenie rosły gęste puszcze. Tylko w niektórych miejscach, na leśnych polanach i nad brzegami rzek, leżały niewielkie osady śłowian. Słowianie to lud, który w V‑VIII wieku osiedlał się we wschodniej, środkowej i południowej Europie. Słowianie zajmowali się uprawą roli, hodowlą bydła i rzemiosłem. Słowianie byli podzieleni na liczne plemiona. Plemię to grupa spokrewnionych ze sobą rodów, zamieszkujący określony obszar. Jednym z plemion słowiańskich żyjących na terenie dzisiejszej Polski byli Polanie. Nazwa ,,Polanie” pochodzi od słowa ,,pole” i oznacza ludzi, którzy żyją na polach, czyli rolników.
O początkach państwa polskiego opowiadają legendy, które poznaliście.
5. Nauczyciel prezentuje mapę Polski za czasów Mieszka I.
http://wlaczpolske.pl/pliczki/2010
6. Nauczyciel prezentuje gród średniowieczny.
https://static.epodreczniki.pl/portal/f/res-minimized/R1HzEgAchqSyJ/1618408597/2eXU1QnSJXC1X2LHUVGBpJBzcoLPzitr.jpeg
7. Nauczyciel wyjaśnia, czym jest legenda?
Nasi przodkowie nie posiadali wielkiej wiedzy o początkach swojego państwa. Tworzyli więc na ten temat fantastyczne historie zwane legendami. Nie znamy do dziś ich autorów, nie wiemy też, kiedy powstały. Początkowo były przekazywane ustnie z pokolenia na pokolenie. Zostały spisane dopiero w czasach, kiedy na nasze tereny przybyli ludzie posługujący się pismem. Prowadzili kroniki, w których upamiętniali legendy o pradziejach państwa polskiego i jego władcach. Kronikarze często ubarwiali te opowieści – w ten sposób powstawały różne wersje tych samych historii. Wiemy, że większość wydarzeń i postaci w nich opisanych nie jest prawdziwa, jednak w każdej z legend można odnaleźć ziarno prawdy. Stały się one nieodłączną częścią naszej kultury i tradycji
Aktywność 4
Temat: Zastosowanie
Czas trwania: 30 minut
Opis aktywności:
Co to jest legenda: wykonanie ćwiczenia - tworzenie definicji legendy.
https://wordwall.net/pl/resource/391377/polski/legenda
2. Wykonanie ćwiczenia przy pomocy skanera kodów QR. Wykonanie zadań z platformy epodręczniki.
Kod dodany w materiałach pomocniczych.
3. Uczniowie układaja puzzle: Mapa Polski.
https://puzzlefactory.pl/pl/puzzle/graj/dla-dzieci/231477-puzzle-mapa-polski
4. Uczniowie wskazują gród Gniezno, wymieniają plemiona polskie.
http://wlaczpolske.pl/pliczki/2010
5. Ukazanie ilustacji przykładowego grodu. Uczniowie rozstrzygają, w której części, A czy B, mieszkał książę, podając dwa argumenty.
https://static.epodreczniki.pl/portal/f/res-minimized/R1HzEgAchqSyJ/1618408597/2eXU1QnSJXC1X2LHUVGBpJBzcoLPzitr.jpeg
5. Praca domowa: Nauczyciel prosi, aby uczniowie podzielili się na kilka grup i przygotowali ilustracje wybranych scen z legend o początkach Polski. Mają nie nadawać im tytułów. Inni będą na kolejnej lekcji odgadywać, co przedstawiają rysunki.
13. Sposób ewaluacji zajęć
Wypełnienie i przesłanie ankiety przez MS Teams
https://docs.google.com/forms/d/1vjBxIrynWfC9_6V8jrfeifoWmm5yUfi1lpf8-gh79YY/edit
14. Licencja
CC BY‑NC 4.0 - Uznanie autorstwa‑Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe. Przejdź do opisu licencji
15. Wskazówki dla innych nauczycieli korzystających z tego scenariusza
W razie nieobecności przekazujemy scenariusz osobie, która nas zastępuje.
W przypadku wolnej pracy uczniów zadajemy część do domu lub rozszerzamy materiał.
16. Materiały pomocnicze
17. Scenariusz dotyczy Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej
Tak
18. Forma prowadzenia zajęć
dowolna