Lekcja 3. Akcja pomagamy! Uczniowskie spółdzielnie dla wspólnej spraw

Cele operacyjne

Uczniowie:

  • współpracują w zespołach projektowych,

  • wyszukują i przetwarzają informacje z różnych źródeł,

  • planują działania o charakterze pomocowym i prospołecznym,

  • definiują pojęcie ekonomii społecznej i solidarnej.

Podstawa programowa

Uczniowie:

  • rozwijają w sobie postawy obywatelskie,

  • współpracują w grupie z uwzględnieniem podziału zadań oraz wartości obowiązujących w życiu społecznym.

Ponadto – zgodnie z warunkami i sposobem realizacji podstawy programowej – w celu rozwijania umiejętności współdziałania powinno się stosować różne metody pracy grupowej, w tym uczniowskie projekty edukacyjne (każdy uczeń powinien uczestniczyć w minimum jednym projekcie, np. w realizacji wymagań szczegółowych określonych w dziale I pkt 9 czy dziale II pkt 5).

Formy i metody pracy

  • dyskusja, praca w małych zespołach, projekt edukacyjny.

Środki dydaktyczne

  • komputer, rzutnik multimedialny, tablica lub flipchart, flamastry.

Część I. Przebieg zajęć – opis przebiegu zajęć

Lekcja 1

  1. Nauczyciel proponuje uczniom projekt edukacyjny, który będzie polegał na praktycznym działaniu. Lekcję zaczyna się od przypomnienia, czym jest przedsiębiorstwo społeczne. Należy zwrócić uwagę na to, że najważniejszy w nich nie jest zysk, ale przede wszystkim wspólna kooperatywa pracująca dla wspólnego dobra lub aktywizująca osoby wykluczone (jeśli jest taka potrzeba, warto przypomnieć tu pojęcie wykluczenia społecznego). Kooperatywa to zrzeszenie prowadzące działalność gospodarczą w interesie swych członków zobowiązanych do wpłacenia udziałów.

  2. Wspólne działanie i wspólna praca. Nauczyciel pyta uczniów, czy poprzez wspólne działania udało się im dokonać czegoś, czego nie osiągnęliby samodzielnie. Można także zapytać o akcje, które znają z mediów (zbiórki na bardzo drogie leki, operacje, odbudowę domu, zakup sprzętu itd.). Warto powiedzieć uczniom, że choć w warunkach szkolnych trudno założyć przedsiębiorstwo, to w wielu szkołach działają tak zwane spółdzielnie uczniowskie, które są miejscem, gdzie praktycznie można rozwijać swoje umiejętności społeczne i przedsiębiorcze. Można zaproponować uczniom wspólne przeanalizowanie strony poświęconej spółdzielniom uczniowskim - http://www.frsu.pl/ i porozmawiać z uczniami, co im się podobało. Jakie formy działalności ich zaskoczyły? Co fajnego, interesującego jest w działaniu w takiej spółdzielni?

  3. Należy zachęcić uczniów, aby zainspirowani tymi przedsięwzięciami postarali się przejść do działania i wspólnie stworzyli kooperatywę. Na początek dla wprawy nie musi to być spółdzielnia uczniowska, ale akcja, która będzie mieć na celu pomoc, np. zbieranie pieniędzy, pomoc rzeczowa dla osób wykluczonych lub w trudnej sytuacji życiowej.

  4. Nauczyciel dzieli klasę na zespoły i prosi uczniów, aby w zespołach określili, jakiej grupie lub osobie będą chcieli pomóc. Może ktoś z uczniów zna osoby potrzebujące wsparcia (należy tu odnieść się do definicji wykluczenia społecznego). Uczniowie określają grupę/osobę, której zechcą pomóc, propozycje zostaną zapisane na tablicy.

Zadanie domowe: Zastanów się w domu i wybierz kogoś, komu dedykowana będzie pomoc.

Lekcja 2

Kolejna lekcja jest przeznaczona na prezentację grup i osób, którym poświęcone mogłyby być działania uczniów. Uczestnicy zajęć zgłaszają swoje propozycje, które zapisywane są na tablicy/flipcharcie. Poprzez głosowanie wybierają, komu poświecą swoją pracę. Głosowanie można przeprowadzić za pomocą cenek (przyklejanych obok osoby), flamastrem – kreska, poprzez podniesienie ręki, za pomocą karteczek, na których wpisywana jest wybrana osoba/grupa itd. Przeprowadzenie głosowania można powierzyć uczniom – to dobre ćwiczenie zasad demokratycznych. Po wyborze osoby/ grupy, której klasa lub poszczególne grupy będą pomagać, nauczyciel wyznacza z uczniami zasady działania:

  • kontakty z nauczycielem (formę, częstotliwość, terminy),

  • informowanie o podejmowanych działaniach,

  • omówienie zasad pomocy.

Ze względu na specyfikę pomocy osobom potrzebującym niezbędny jest stały nadzór osoby pełnoletniej (nauczyciela, opiekuna). Ważne, aby były to wspólnie wypracowane zasady, na które zgodzą się wszyscy uczniowie

Uwaga: Należy zwrócić uwagę, że wszystkie pomysły uczniów muszą odbywać się zgodnie z prawem (np. zbiórki publiczne, loterie itp.) W razie wątpliwości warto zwrócić się o pomoc do lokalnych organizacji pozarządowych.

Podsumowanie projektu:

Na zakończenie działań projektowych nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie:

  • prezentacji wyników działań/pomocy,

  • sprawozdania, rozliczenia finansowego (jeśli była ogłaszana zbiórka),

  • ewentualnie prezentacji multimedialnej, wywiadu, filmu,

  • podziękowania uczestnikom, sponsorom, opiekunowi w formie wymyślonej przez uczniów.

Można przeprowadzić ankietę wśród uczniów lub zadać pytania:

  • Co było dla nich wartościowe w tym działaniu, czego się nie spodziewali?

  • Na jakie przeszkody natrafili?

  • Co im sprawiło radość?

  • Czego się nauczyli? Warto zachęcić uczniów do założenia spółdzielni uczniowskiej. To zadanie na kolejny projekt.

Część II. Ćwiczenia i materiały pomocnicze

Materiał pomocniczy nr 1

Spółdzielnie uczniowskie: http://www.frsu.pl/

Dodatkowe źródła:

Materiał pomocniczy nr 2

Zadania dla uczniów:

  • określcie potrzeby wybranej przez Was osoby/grupy,

  • postarajcie się z nią skontaktować, może chciałaby się z Wami spotkać,

  • pamiętajcie, żeby zachować delikatność i empatię wobec takiej osoby.

Pomyślcie o formie pomocy. Jeśli wsparcie powinno opierać się na pomocy finansowej, pomyślcie o założeniu profilu na popularnych stronach, np. siepomaga.pl, zrzutka.pl itp.

UWAGA! dokładnie przeczytajcie regulamin!

Poproście o pomoc nauczyciela – opiekuna. Wymyślcie wspólnie, co moglibyście zaproponować wpłacającym jako upominki za okazaną pomoc, może jest to coś,
co moglibyście stworzyć razem w klasie/grupie.

Jeśli potrzebne są konkretne przedmioty, np. ciepłe ubrania, wózek dziecięcy lub inwalidzki, zastanówcie się, czy i w jaki sposób jesteście w stanie uzyskać potrzebne przedmioty. Może uda się Wam pozyskać sponsora lub przeprowadzić w szkole zbiórkę albo kiermasz. Pamiętajcie, żeby działać wspólnie i wykorzystywać zdobytą wiedzę! Traktujcie swoje działanie jak małe przedsiębiorstwo, które wspólnymi siłami ma osiągnąć szczytny cel.