Podstawa programowa

Uczniowie:

  • analizują informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy oraz funkcjonujących na nim zasadach w kontekście wyborów edukacyjno‑zawodowych,

  • określają zawody i stanowiska pracy, dla których bazę stanowią ich kwalifikacje.

Cele operacyjne

Uczniowie:

  • znajdują podobiństwa w pojęciu kariery zawodowej i ekonomi społecznej,

  • identyfikują zawody, w jakich w przyszłości będą mogli podjąć pracę w podmiotach ekonomii społecznej.

Formy i metody pracy

  • wykład, ćwiczenia, praca w parach, praca indywidualna, projekcja filmu, dyskusja.

Środki dydaktyczne

  • wydrukowane materiały do ćwiczeń – załączniki, projektor multimedialny, ekran lub tablica multimedialna, komputer, głośniki.

Część I. Przebieg zajęć – opis przebiegu zajęć

  1. Nauczyciel przypomina uczniom terminy z dwóch poprzednich lekcji: predyspozycje zawodowe, podmioty ekonomii społecznej. Mówi uczniom,
    że na dzisiejszych zajęciach spróbują w oparciu o predyspozycje zawodowe oraz o znajomość podmiotów ekonomii społecznej dokonać prezentacji zawodów w różnych podmiotach. Każdy z uczniów ma inne plany, marzenia i predyspozycje. Ten sam zawód uczniowie mogą sobie wyobrażać na różne sposoby. Nauczyciel pyta uczniów, co to jest kariera zawodowa, i zaprasza do dyskusji. Po dyskusji uzupełnia informacje podane przez uczniów (materiały dodatkowe dla nauczyciela).

  2. Nauczyciel wskazuje ekonomię społeczną jako jedną z przestrzeni do realizowania kariery zawodowej. Dla osób predysponowanych do niesienia pomocy innym (warto wrócić tu do wyników testów z pierwszej lekcji) może to być ciekawa propozycja. Także przedstawiciele zawodów technicznych, budowlanych i podobnych znajdują zatrudnienie jako instruktorzy lub nauczyciele praktyk w tym sektorze. Ponadto w podmiotach ekonomii społecznej pracują wykonawcy zawodów związanych z administracją, finansami, zarządzaniem, marketingiem. Ekonomia społeczna jest jednym z najszybciej rozwijających się sektorów polityki społecznej państwa, przybywa nowych podmiotów ekonomii społecznej, a z nimi nowych miejsc pracy. Zdaniem ekspertów od rynku pracy ekonomia społeczna będzie w następnych latach ciągle dynamicznie się rozwijającym się sektorem.

  3. Uczniowie dobierają się w grupy (po ok 4‑5 os.) i otrzymują arkusz papieru i flamastry. Każda grupa ma za zadanie stworzyć/opisać dowolny podmiot ekonomii społecznej w dowolnej formie graficznej lub tekstowej. Prace powinny zawierać rodzaj podmiotu, nazwę, krótki opis, czym się zajmuje, oraz najważniejszy element – kogo zatrudnia. Po skończonej pracy grupy prezentują efekty swojej pracy i wieszają arkusze papieru w widocznym miejscu. Nauczyciel wspólnie z uczniami podsumowuje efekty pracy i jeżeli jest taka potrzeba, wskazuje stanowiska pracy, których uczniowie nie uwzględnili.

Wskazówka: jeżeli uczniowie mają problemy z wykonaniem zadania, można posłużyć się materiałem pomocniczym 3.1. Przykładowe zawody w PES.

Nauczyciel tworzy nowe grupy i rozdaje każdej z nich nowy arkusz papieru. Uczniowie tworzą CV – aplikację na wybrane stanowisko w utworzonych w poprzednim ćwiczeniu PES. Stanowisko może wybrać nauczyciel lub uczniowie. Aplikację na stanowisko uczniowie mogą wykonać w dowolnej formie graficznej lub tekstowej, uwzględniając przede wszystkim:

  • wykształcenie – ścieżkę kariery,

  • kursy, szkolenia, kwalifikacje,

  • doświadczenie zawodowe,

  • motywację do pracy.

Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie prezentują swoje prace na forum klasy. Nauczyciel omawia każdą aplikację, zwracając szczególną uwagę na odpowiednio dobraną ścieżkę kariery do stanowiska.

  1. W ramach podsumowania nauczyciel wyświetla film „Przedsiębiorstwo społeczne – moje miejsce pracy. Dobre praktyki ekonomii społecznej w Polsce” (dostęp na 03.02.2021) https://www.youtube.com/watch?v=ze59Stqqrgs&list=PLpJuFmSdu0qbl-_RcZXc72Fb3mW8FTVGa&index=3
    Film powinna zakończyć dyskusja, w której należy zwrócić uwagę uczniów
    na fakt, że film prezentuje szereg różnych organizacji i różnych pracowni.
    Każda organizacja oraz każda pracownia potrzebuje sztabu pracowników nadzorujących, prowadzących, nauczających, wspierających, itp. Nauczyciel pyta uczniów, czy chcieliby pracować w PES, co ich ciekawi w takiej pracy oraz w jakim stopniu te zawody są adekwatne do ich potrzeb i predyspozycji.

Część II. Ćwiczenia i materiały pomocnicze

Przykładowe zawody w przedsiębiorstwach ekonomii społecznej:

  1. Psycholog – prowadzi badania, analizuje procesy psychiczne i zachowania ludzi, przeprowadza diagnozę oraz stosuje wiedzę w celu przystosowania jednostki
    do życia społecznego i rozwoju osobistego i zawodowego. Jest lekarzem duszy, pomaga uporać się z indywidulanymi problemami człowieka natury psychicznej. Istnieje wiele specjalizacji psychologii jak np. psycholog biznesu, kliniczny czy sportowy.

  2. Specjalista ds. księgowości – odpowiada za prowadzenie operacji finansowych zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości, zajmuje się księgowaniem dokumentów oraz sprawdzaniem poprawności rachunkowej przygotowywanych deklaracji podatkowych i sprawozdań.

  3. Pedagog – wspiera rozwój uczestników, pomaga rozwiązywać im problemy poprzez udzielanie pomocy psychologiczno‑pedagogicznej. Stara się minimalizować skutki zaburzeń rozwojowych, a w przypadku uzależnień podejmuje działania temu przeciwdziałające.

  4. Specjalista ds. marketingu – odpowiada za identyfikowanie potencjalnych odbiorców produktu i docelowego rynku produktu, prowadzi badania i gromadzi informacje rynkowe, planuje i wdraża strategie i metody promocji, zajmuje się organizowaniem i doskonaleniem procesu sprzedaży wytworzonych produktów.

  5. Terapeuta – prowadzi, wykorzystując różne metody, techniki i testy, terapię, angażując podopiecznego w wykonywanie odpowiednich czynności lub zlecając rozwiązywanie określonych zadań (terapia zajęciowa), prowadzi do wyleczenia lub zmiany określonego postępowania.

  6. Terapeuta ds. uzależnień – pomaga osobom uzależnionym od różnych substancji, takich jak alkohol czy narkotyki, a także czynności, np. zakupów czy komputera. Leczy wszystkie rodzaje uzależnień.

  7. Pracownik socjalny – organizuje pomoc osobom indywidualnym, rodzinom, grupom społecznym w odzyskiwaniu lub wzmacnianiu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie. Prowadzi poradnictwo w sprawach socjalnych umożliwiających znalezienie form i środków do przezwyciężania trudności.

  8. Instruktor praktycznej nauki zawodu – posiada fachową wiedzę teoretyczną i praktyczną, zna środowisko produkcyjne. Wprowadza uczestników w środowisko pracy. Instruktor jest odpowiedzialny za przygotowanie i realizację programu kształcenia praktycznego w organizacji. Ma on za zadanie przekazać uczestnikom praktyczne umiejętności. W tym celu bardzo przydatna jest umiejętność poprawnej komunikacji ze względu na fakt, iż instruktor naucza przez zajęcia praktyczne, wskazuje konkretne obszary wymagające poprawy. Instruktorem może być: murarz, elektryk, stolarz, kucharz, krawiec, piekarz, itp.

  9. Mistrz (zawodu) – w przeciwieństwie do instruktora praktycznej nauki zawodu mistrz musi posiadać tytuł zawodowy uzyskany na egzaminie zawodowym, potwierdzony dyplomem, poświadczający umiejętności, doświadczenie i wykształcenie zawodowe w danej dziedzinie. Zawsze używa się go w zestawieniu z konkretnym zawodem, np. mistrz stolarstwa, mistrz złotnictwa, mistrz cukiernictwa. Mistrz przede wszystkim kieruje, koordynuje, nadzoruje i planuje prace wykonywane przez pracowników podległego zespołu.

  10. Asystent rodziny – prowadzi pracę z rodziną, udziela jej pomocy w poprawie ich sytuacji życiowej, w rozwiązywaniu problemów socjalnych, psychologicznych, wychowawczych, w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy przez członków rodziny.

  11. Doradca zawodowy – udziela pomocy w planowaniu i rozwoju kariery zawodowej oraz w wyborze odpowiedniego zawodu lub kierunku dalszego kształcenia. Stosuje indywidualne i grupowe metody sprzyjające samopoznaniu i nabywaniu wiedzy w zakresie kwalifikacji i kompetencji uczestnika oraz wskazuje ścieżkę kariery zawodowej. Współpracuje z pracodawcami w doborze kandydatów do pracy, publicznymi służbami zatrudnienia, innymi instytucjami rynku pracy oraz organizatorami kształcenia i szkolenia zawodowego. Prowadzi odpowiednią dokumentację osób zgłaszających się po poradę, ocenia jakość i kontroluje skuteczność wykonywanych usług doradczych.

  12. Specjalista reintegracji społecznej – do jego zadań należy przede wszystkim podejmowanie działań na rzecz podopiecznych które mają za zadanie budowanie i umacnianie umiejętności uczestniczenia w życiu społecznym, pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, jak i zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy. Ponadto wspiera organizacje działań o charakterze terapeutycznym w zakresie poradnictwa zawodowego, psychologicznego. Zazwyczaj koordynuje prace wszystkich specjalistów w obszarze społecznym z podopiecznymi placówki.

  13. Specjalista reintegracji zawodowej – koordynuje pracę grup zawodowych, warsztatowych, kieruje pracą instruktorów, decyduje o uczestnictwie podopiecznych w poszczególnych grupach, utrzymuje kontakty z pracodawcami.

  14. Specjalista ds. administracji – to osoba odpowiedzialna za funkcjonowanie administracji, przykładowo sekretariatu, pracuje najczęściej na komputerze z różnego typu dokumentami. Do głównych obowiązków tego pracownika należy m.in.: realizacja wyznaczonych zadań administracyjnych, przygotowywanie okresowych statystyk, raportów, zestawień, sporządzanie dokumentów finansowych dla księgowości zgodnie z procedurami, prowadzenie baz danych pracowników, dbałość o wysoką jakość i terminowość wykonania projektów, zarządzanie i motywowanie zespołu, zakup i prowadzenie ewidencji środków trwałych, udział w codziennych pracach biura lub sekretariatu.

  15. Rehabilitant – prowadzi ogół działań, mających na celu umożliwienie powrotu
    do sprawnego funkcjonowania fizycznego, psychicznego i społecznego osobie, która utraciła tę zdolność (masaże, ćwiczenia, zabiegi).

  16. Specjalista ds. kadr – realizuje zgodną z przepisami prawa pracy politykę kadrową, prowadzi dokumentację kadrową, obsługuje procesy związane z zatrudnianiem oraz rozwiązywaniem umów o pracę.

  17. Prawnik – osoba posiadająca wykształcenie prawnicze, udzielająca porad z zakresu prawa, pomaga w rozwiązaniu problemów, które wymagają drogi sądowej/prawniczej, jak również służy pomocą przy sporządzaniu dokumentów pod kątem ich zgodności z prawem oraz prawidłowości różnych zapisów.

W podmiotach ekonomii społecznej można pracować jeszcze w wielu innych zawodach, takich jak: opiekun, pielęgniarka, konserwator, elektryk, kierowca, sprzątacz, doręczyciel, dozorca, portier, magazynier, ogrodnik i innych.

Część III. Materiał pomocniczy dla nauczyciela

Praca stanowi jedną z najważniejszych części naszego życia. W zależności od charakterystyki zawodu, od obejmowanego stanowiska może zajmować 8 lub więcej godzin dziennie. Z tego powodu marzeniem wielu młodych ludzi jest wybrać zawód, który będzie się wykonywało także z przyjemnością, a nie tylko z powodów finansowych.

Kariera zawodowa to szereg działań prowadzących do osiągnięcia konkretnych celów w życiu zawodowym. Warto dodać, że owe cele są określane bardzo subiektywnie
– zależą od potrzeb i charakteru danej osoby. Kariera zawodowa to zdobycie i wykonywanie odpowiedniego zawodu zapewniającego komfort finansowy, sprawiającego satysfakcję lub nawet dającego poczucie misji. Kariera zawodowa
to także etapy pracy zawodowej, czasami określane znanym powiedzeniem:
„od pucybuta do prezesa dużej firmy”. Mianem kariery możemy także określać mniej górnolotne ścieżki zawodowe, również dające wiele satysfakcji. Pojęcie kariery czasem definiuje się w sposób równoznaczny do życiorysu zawodowego. Kariera wynika z ambicji, aspiracji zawodowych.

Kariera zawodowa powinna zacząć się od planu, który składa się między innymi z:

  • wyboru odpowiedniego zawodu,

  • wyboru szkoły lub ścieżki szkół (np. średnia zawodowa, studia wyższe),

  • praktyk lub staży w wybranym zawodzie,

  • podjęcia pierwszej pracy.

Następnie kariera powinna się rozwijać w oparciu o:

  • ciągły rozwój, podnoszenie kwalifikacji poprzez kursy, szkolenia, studia podyplomowe, wyjazdy studyjne, stypendia,

  • awans wewnętrzny u pracodawcy na wyższe stanowiska w hierarchii,

  • zmiany zatrudnienia do innego pracodawcy, bardziej prestiżowego, lepiej płatnego, więcej oferującego, więcej wymagającego,

  • ciągłe samokształcenie, zdobywanie nowych umiejętności i doświadczeń,

  • aplikowanie na stanowiska samodzielne lub kierownicze,

  • zdobywanie specjalizacji, uprawnień, licencji,

  • przyjmowanie nowych wyzwań zawodowych itd.

Gdy zastanawiamy się, jak zaplanować karierę zawodową, warto uświadomić sobie podział, obszary, w których chcemy się rozwijać, i zastanowić się, co jest dla nas tak naprawdę sukcesem. Rodzaje kariery są tak bardzo różne, jak różni są ludzie. Dobrze jest mieć cały czas świadomość tej różnorodności. W obszarze ekonomii społecznej jest wiele zawodów dla ludzi, którzy chcą i lubią pomagać innym ludziom, a także inne ciekawe zawody, np. specjalista ds. finansowych (księgowa) lub sekretarka.

R164YGbGDcShE
Kto pracuje w podmiotach ekonomii społecznej – który zawód mi odpowiada?