Temat: Czym jest państwo? Podstawy współczesnego podziału politycznego świata. Przemiany w Europie.

Adresat

Uczniowie klasy VI szkoły podstawowej

Podstawa programowa

VII Geografia Europy: położenie i granice kontynentu; podział polityczny Europy; główne cechy środowiska przyrodniczego Europy.

Uczeń:

2) przedstawia podział polityczny Europy oraz rolę Unii Europejskiej w przemianach społecznych i gospodarczych kontynentu.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie omówią podstawy podziału politycznego świata oraz zmiany na mapie politycznej Europy

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wyjaśniać czym jest państwo;

• omówiać zmiany w układzie państw na mapie politycznej świata powstałe po 1989 roku oraz przyczyny tych zmian;

• charakteryzować zmiany na mapie politycznej Europy.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Faza wstępna

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

• Nauczyciel prosi uczniów o skojarzenia z pojęciem państwo. Za pomocą burzy mózgów uczniowie podają skojarzenia, które zapisywane są na mapie mentalnej tworzonej na tablicy interaktywnej. Każda informacja jest szczegółowo interpretowana przez autora/ucznia.

• Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel zadaje pytanie, co zadecydowało o współczesnym politycznym podziale świata? Rozmowa. Nauczyciel odwołuje się do wydarzeń historycznych, które zadecydowały o politycznym podziale świata. Nauczyciel wyświetla z e‑podręcznika mapy Podział polityczny Afryki w 1913 roku i Dekolonizacja Afryki. Analiza mapy przez cały zespół klasy. Wyciągać wnioski.

• Nauczyciel korzysta z mapy. Podaje przykład zjednoczenia i podziału krajów po upadku „żelaznej kurtyny”. Uczniowie analizują i wyciągają wnioski. Uczniowie wskazują Republikę Czeską i Słowację na mapie Europy. Kiedyś te państwa były jednym krajem - Czechosłowacją. Uczniowie poszukują informacji na temat przyczyn tej dezintegracji w zasobach Internetu. Nauczyciel podaje przykład Niemiec, które z kolei w czasie wielkich zmian politycznych połączyły się. Uczniowie szukają w Internecie informacji dotyczących powodów zjednoczenia Niemiec. Dyskusja.

• Uczniowie utrwalają zdobyte informacje, omawiając je ze swoimi najbliższymi sąsiadami (metoda „powiedz sąsiadowi”).

• Nauczyciel wykorzystuje tekst abstraktu do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

Praca domowa

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

• Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

What does the „state” mean? Basics of the contemporary political division of the world. Changes in Europe.

A political map shows the distribution of countries around the world – this is basic knowledge. A more detailed analysis reveals that the subject is slightly more complex. A state should have territory, population, sovereign power, it should be recognised by other countries (de iure, i.e. officially, or de facto – unofficially, e.g. through trade contacts).
However, there may be certain complications, e.g. as a result of the civil war in the internationally recognised Somalia, there has been no government that could exercise power over the entire territory of that country since 1991. Somaliland which exists within the borders of Somalia meets the first three criteria, but is not recognised by any independent state. The situation is slightly better in the case of the Republic of China, better known as Taiwan, which lost its political importance in 1971 when the United States recognised the People's Republic of China.However, it is still very important in economic terms. Another example is Kosovo, which is not even recognised by some EU countries and many UN Member States.
Some territories are not states, but dependent territories or non‑independent territories. In Europe, for example, it is Gibraltar which is dependent on Great Britain. In the Caribbean, it is Martinique which belongs to France or Dutch Aruba. In the Pacific, there are Northern Mariana Islands which are dependent on the United States.

The long and complex historical and political processes have complicated even the issue of borders of recognised territories. The Kaliningrad region, which represents 0.0009% of the territory of the Russian Federation and is separated from it by Lithuania, Latvia and Belarus, is an example of an exclave. Cabinda is separated from the mainland of Angola by the Democratic Republic of Congo
Meanwhile, San Marino is an enclave on the territory of Italy and Lesotho is an enclave on the territory of the Republic of South Africa.

The following maps show the changes in Europe.

At the end of the 19th century, the world's most powerful countries finally divided the lands (Berlin Congress). Hence, for example, we can notice the geometric borders in Africa.

Both World Wars resulted in significant shifts in borders, especially in Europe. In the 1960s and 1970s, numerous colonies declared independence in Africa, Asia, the Caribbean and the Pacific. In the 1980s there were few of them left.
When it seemed that the borders around the world had been determined (the documents on the Law of the Sea were also being worked on at the time), changes began in the most politically stable continent - in Europe.

After the Second World War, after defeating Nazi Germany, the leaders of the victorious empires agreed that the countries of Central and Eastern Europe, including Poland, would be subordinated to the USSR (the Union of Soviet Socialist Republics). Germany was also fragmented. At first, Germany was divided into occupation zones, but in 1949 two separate states were established. The eastern part – German Democratic Republic – was under the custody of the Soviet Union, while the western part – Federal Republic of Germany – was under the influence of the western empires (the United States, Great Britain and France).

In the 1980s, the nations dominated by the Soviet Union in the central‑eastern part of the continent began their march towards sovereignty. The first changes took place in Poland and triggered changes in the political map.
On the one hand, the reunification of Germany, divided in 1945 by decisions of the leaders of the United States, the Soviet Union and the United Kingdom, took place. On the other hand, the federal states, which mostly included nations with a strong sense of being different from each other or economically exploited, collapsed.
The Velvet Revolution led to the division of Czechoslovakia into the Czech Republic and Slovakia. The Czechs believed that Slovaks' development was at their expense, while Slovaks aspired to create an independent state.

• States should have territory, people, sovereignty and international recognition.

• The number of states in the world is growing.

• Decolonisation is a process of gaining independence by dependent territories.

• The independence of a state does not always guarantee its development, as sometimes state independence may involve socio‑economic problems.