Temat: Biosfera

Adresat

Uczeń I klasy liceum oraz technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa

Wymagania ogólne:

III. Kształtowanie postaw.

1. Rozwijanie zainteresowań geograficznych, budzenie ciekawości świata.

VI. Pedosfera i biosfera: procesy glebotwórcze, typy gleb, strefowość i piętrowość gleb oraz roślinności.

Uczeń:

3. identyfikuje czynniki wpływające na piętrowe zróżnicowanie roślinności na Ziemi;

4. wyjaśnia zależności między klimatem, występowaniem typów gleb i formacji roślinnych w układzie strefowym.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń dowie się, czym jest biosfera i jaki jest jej związek z pozostałymi sferami Ziemi.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wyjaśniać czym jest biosfera;

• wyjaśniać pojęcia:strefy roślinne, formacje roślinne oraz piętra roślinne;

• podasz przykłady istnienia życia w ekstremalnie niekorzystnych warunkach..

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

• Przed zajęciami nauczyciel poleca uczniom zapoznanie się w domu z całością materiału z lekcji „Biosfera” w e podręczniku .

• Na zajęciach nauczyciel określa cel lekcji, informuje uczniów o jej planowanym przebiegu.

Faza realizacyjna

• Pierwszy etapem lekcji jest praca w grupach (metoda stolików eksperckich). Nauczyciel dzieli uczniów na trzyosobowe grupy. Każda osoba w grupie ma za zadanie opracować jedno z poniższych zagadnień:
  • biosfera i jej charakterystyka;
  • strefy roślinne, formacje roślinne oraz piętra roślinne;
  • możliwość istnienia życia w ekstremalnie niekorzystnych warunkach (dna oceanów, szczyty górskie, przestrzeń kosmiczna)
  Uczniowie z każdej grupy odpowiedzialni za przygotowanie danego zagadnienia siadają wspólnie, analizując wiadomości zawarte w treści lekcji oraz dyskutując na ich temat. Po zakończeniu pracy każdy z nich wraca do własnej grupy i dzieli się wiedzą z jej pozostałymi członkami.
  Po upływie wyznaczonego przez nauczyciela czasu wybrani/chętni uczniowie przedstawiają poszczególne zagadnienia, a pozostali uczniowie wraz z nauczycielem uzupełniają je.

• Następnie nauczyciel prosi uczniów, by zapoznali się ze schematem interaktywnym przedstawiającym elementy biosfery. Wspólnie omawiają schemat i nauczyciel wyjaśnia uczniowskie wątpliwości.

• Kolejnym etapem jest praca indywidualna. Uczniowie wykonują ćwiczenie interaktywne 1 służące usystematyzowaniu i ugruntowaniu wiadomości na temat biosfery i jej związków z pozostałymi sferami Ziemi. Nauczyciel w razie potrzeby wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Faza podsumowująca

• Ostatnim etapem jest podsumowanie lekcji, w trakcie którego uczniowie proszą nauczyciela o wyjaśnienia i uzupełniają notatki.

Praca domowa

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

• Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Biosphere

The biosphere is a sphere of the Earth in which organisms live and develop. The biosphere is not an independent sphere – it is separated from other spheres (including the atmosphere, hydrosphere, lithosphere and pedosphere) by the scope in which it provides appropriate conditions for live organisms to live and grow. It encompasses the lower part of the atmosphere (up to altitudes of 10 km), the entire hydrosphere and pedosphere, and the outer part of the lithosphere to the depth that constitutes the thermal barrier for the growth of microorganisms. The majority of organisms live on land, in water up to the depth of a few hundred metres, in the lithosphere up to the depth of tens of centimetres, and up to the height of a few kilometres in the atmosphere. The biodiversity and size of the population of live organisms is the greatest in the equatorial zone, and it diminishes the closer we get to the poles. Low biodiversity is also characteristic of the upper parts of mountains, upper parts of the atmosphere, and the ocean depths.

The biosphere also includes the parabiosphere – a sphere in which only dormant life forms can exist, including bacterial and fungal spores. The parabiosphere encompasses locations with extremely adverse conditions for living organisms, such as high mountains, polar deserts and the upper parts of the atmosphere.

The conditions required for plants to live and grow largely depend on the climate. A vast majority of plants can grow in temperatures above 0°C. In temperate climates, it is assumed that this threshold is an average diurnal temperature of above +5°C. The part of the year when conditions are conducive to the vegetation growth is called the growing season. Due to varied climate conditions and variable access to water, the vegetation zones that have formed on the surface of the earth approximately correspond to the layout of the climate zones. In particular vegetation zones there are characteristic plant formations, that is, types of plants that have similar climate, water, relief and soil requirements. In the mountains, as the altitude increases climate conditions change, and so the vegetation changes as well. Plant communities whose species composition depends on the distribution of vertical climatic zones are referred to as vegetation belts.