Temat: Kształtowanie się granicy z Niemcami

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XXVIII. Odrodzenie państwa polskiego po I wojnie światowej. Uczeń:

2. przedstawia proces wykuwania granic: wersalskie decyzje a fenomen powstania wielkopolskiego i powstań śląskich (zachód) – federacyjny dylemat a inkorporacyjny rezultat (wschód).

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają proces wykuwania granic: fenomen powstania wielkopolskiego i powstań śląskich oraz zagadnienie plebiscytu na Warmii i Mazurach

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wymieniać przyczyny powstania wielkopolskiego i powstań ślaskich;

• wyjaśniać powody przegrania przez Polskę plebiscytu na Warmii i Mazurach;

• wskazywać przebieg granicy z Niemcami po zakończeniu działań wojennych.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie Wprowadzenia do lekcji i wskazanie, jakie kwestie związane z wytyczaniem granic są tam poruszanie (Ćwiczenie 1 z e‑podręcznika).

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel omawia z uczniami zadanie domowe. Następnie wyświetla na tablicy oś czasu.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel dzieli uczniów na trzyosobowe grupy. Każdy członek danego zespołu otrzymuje inną część materiału do przeanalizowania / porcję ćwiczeń do wykonania. Uczniowie opracowujący te same zagadnienia spotykają się w grupach eksperckich. Dyskutują na temat przydzielonego materiału, dzielą się wątpliwościami, porządkują wiedzę. Później wracają do „własnych” trzyosobowych grup i przekazują sobie po kolei uporządkowaną już wiedzę (w kolejności alfabetycznej omawianych dziedzin).

2. **Zadania dla eksperta PW (PW jak powstanie wielkopolskie).** Uczeń bada zagadnienie przyczyn, przebiegu i skutków powstania wielkopolskiego – „zapomnianego powstania”. Słucha audycji o opanowaniu lotniska w Ławicy (**Polecenie 1**), wykonuje **Ćwiczenie 1, 2 oraz 6**, łącząc fakty z przyczynami, uzupełniając mapę i analizując fragment tekstu źródłowego (ważne, aby zachować kolejność wykonywania ćwiczeń, określone zagadnienia są poprzez nie wprowadzone w ciągu logicznym).

3. **Zadania dla eksperta PŚ (PŚ jak powstania śląskie).** Uczeń bada zagadnienie przyczyn, przebiegu i skutków powstań śląskich. Wykonuje **Ćwiczenie 3 i 4**, opisując przebieg powstań i wskazując na przyczynę ostatecznego podziału Górnego Śląska, a później (sprawdzająco) **Ćwiczenie 1**. Na koniec wykonuje **Ćwiczenie 6**, analizując fragment tekstu źródłowego (ważne, aby zachować kolejność wykonywania ćwiczeń, określone zagadnienia są poprzez nie wprowadzone w ciągu logicznym).

4. **Zadania dla eksperta PWM (PWM jak plebiscyt na Warmii i Mazurach).** Uczeń bada zagadnienie plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu. Szuka w Internecie informacji o działaniach podejmowanych przez Niemców przed i w czasie trwania plebiscytu; następnie wykonuje **Ćwiczenie 5‑6**, odpowiadając na pytanie i analizując fragment tekstu źródłowego (ważne, aby zachować kolejność wykonywania ćwiczeń, określone zagadnienia są poprzez nie wprowadzone w ciągu logicznym).

5. Praca po powrocie ekspertów (czyli w trzyosobowych zespołach) oprócz przekazywania pozostałym kolegom / koleżankom wiedzy powinna zakładać interakcję między obszarami wiedzy uzyskanej przez każdego ucznia: zrozumienie zależności między kształtowaniem granic Polski a tocząca się wojną polsko‑bolszewicką.

6. W trakcie pracy w grupach „eksperckich” i później nauczyciel dba o udzielanie uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia omówione na zajęciach. Odpowiada na dodatkowe pytania podopiecznych i wyjaśnia wszelkie ich wątpliwości. Uczniowie uzupełniają notatki.

2. Nauczyciel zadaje uczniom pytania skłaniające do oceny własnej pracy na lekcji. Może do tego wykorzystać planszę interaktywną w abstrakcie.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Shaping the German frontier

On 26 December 1918, Ignacy Paderewski came to Poznań. This situation caused anti‑German representations, which transformed into uprising. The Poles managed to control almost all of the Greater Poland. The insurgent actions were stopped only after the intervention of France. The dispute about the next territory, the Upper Silesia, was expected to be solved through a plebiscite, however the tense social and political situation in this region resulted in three Silesian Uprisings. The final decision about the division of the Upper Silesia was taken by the Council of Ambassadors, which granted 30% of the disputable territories to Poland. In Warmia i Masuria, as a result of the plebiscites, only 3% of the society voted in favour of Poland. Finally, several towns located in this region have been incorporated into Poland.

Silesian uprising, the Greater Poland Uprising, the frontiers