Temat: Piękno i brzydota schyłku XIX wieku

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:

4) wymienia nowe idee polityczne i zjawiska kulturowe, w tym początki kultury masowej i przemiany obyczajowe.

31.3. identyfikuje najważniejsze wynalazki i odkrycia XIX w. oraz wyjaśnia następstwa ekonomiczne i społeczne ich zastosowania

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie zapoznają się z najważniejszymi wynalazkami i odkryciami XIX wieku w zakresie medycyny, higieny i nauk pokrewnych oraz społecznymi następstwami ich zastosowania.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• charakteryzować osiągnięcia w dziedzinie medycyny i higieny w XIX wieku;

• dostrzegać społeczne konsekwencje rozwoju medycyny, higieny i nauk pokrewnych;

• wymieniać najważniejsze dokonania polskich i zagranicznych uczonych w tych dziedzinach;

• dostrzegać związkek między higieną i modą.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi o wysłuchanie wykładu zamieszczonego w e‑podręczniku dotyczącego relacji lekarz‑pacjent w XIX wieku. Prosi o przygotowanie słownictwa opisującego przedstawionych na ilustracjach (obrazach z epoki) medyków. Poleca także lekturę podrozdziału: Karol Darwin i nowe spojrzenie na człowieka.

Faza wstępna

1. Nauczyciel podaje uczniom temat, cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel wyjaśnia uczniom, w jaki sposób zmieniło się postrzeganie człowieka (Darwin) i w jaki sposób w XIX wieku podejmowano walkę z chorobami. Objaśnia uczniom, jaką rolę w tych zmaganiach odegrały epidemie cholery. Uczniowie wykonują Polecenie 1 – opisują postaci medyków uwiecznionych na obrazach w galerii.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy „ekspertów”. Każda z nich wspólnie, używając laptopów (ewentualnie arkusza szarego papieru i kolorowych pisaków), przygotowuje prezentację na temat postępów medycyny, higieny i nauk pokrewnych w XIX wieku w oparciu o materiały obcojęzyczne w Internecie. Grupa I – korzystając ze wskazówek nauczyciela - zbiera informacje na temat najważniejszych odkryć europejskich uczonych: Roberta Kocha, Josepha Listera i Louisa Pasteura. Zwraca uwagę na społeczne skutki tych odkryć. Grupa II – na podstawie Polecenia 2 – zbiera informacje o polskich uczonych i ich wkładzie w europejską i światową naukę. Grupa III przygotowuje się do zaprezentowania informacji o wpływie postępów higieny na modę i życie codzienne. W tym celu wykonuje Polecenie 3 i Polecenie 4 (na podstawie tekstu i rysunkowego dowcipu charakteryzuje modę męską i damską). Nauczyciel udziela informacji zwrotnej i sprawdza poprawność wykonanych zadań..

2. Podczas pracy nad ćwiczeniami i poleceniami nauczyciel wykorzystuje metodniki lub zestaw kart w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym. Uczniowie dzięki kartom sygnalizują nauczycielowi, czy mają trudności z wykonywaniem poleceń (kolor zielony – radzę sobie świetnie, kolor żółty – mam wątpliwości, kolor czerwony – proszę o pomoc).

3. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie reprezentanci poszczególnych grup przedstawiają przed koleżankami i kolegami wyniki pracy.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel podsumowuje lekcję. Ocenia pracę grup, wskazuje na osiągnięcia i ewentualne błędy uczniów. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny oraz oceny pracy prowadzącego i innych uczniów.

2. Następnie prosi całą klasę o obejrzenie pocztówki z 1912 roku i wykonanie Ćwiczenia 1. Uczniowie uzasadniają swój wybór, korzystając z „eksperckiej” wiedzy uzyskanej podczas lekcji, w trakcie szykowania / oglądania prezentacji. Nauczyciel słucha, sprawdza poprawność odpowiedzi / uzasadnień.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): proponuje wykonać w domu Ćwiczenie 2. Uczeń układa puzzle i śledzi historię obrazu Johna Singera Sargenta. Może wykorzystać pytania pomocnicze. Co takiego zobaczyli widzowie podczas zwiedzania słynnego paryskiego Salonu w 1884 roku? Czy nadzieje młodego artysty - wykonawcy portretu - na błyskotliwą karierę w Paryżu i kolejne zlecenia spełniły się? Kim była Madame X? W jaki sposób portret zmienił jej życie?.

2. Uczniowie zainteresowani problematyką mogą napisać krótki esej pt. “Blaski i cienie XIX‑wiecznej mody”. Mogą w tym celu wykorzystać kapsułę czasu (Polecenie 8) z e‑podręcznika, a także informacje dotyczące osiągnięć Zygmunta Freuda.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The beauty and the ugliness of the late 19th century

In the 19th century, there was a breakthrough in the field of medicine and hygiene. Surgical instruments became standard equipment and wounds were no longer touched with bare hand. The discovery of bacteria that cause tuberculosis and Cholera, made by the German physician Robert Koch, allowed to fight the epidemics of these diseases. The breakthrough, however, was the discovery that microbes are ubiquitous in the air. This was made possible by research carried out by the French chemist Louis Pasteur. Science owes him the groundbreaking discovery of the microorganisms responsible for fermentation and decay. Pasteur did not stop at theoretical considerations, but developed the world's first vaccines for rabies, anthrax and cholera.

In medical prophylaxis, the stethoscope and x‑ray radiography, discovered in 1895 by Wilhelm von Roentgen, started to be used. The public attitude to hygiene has changed. People began to notice the connection between obeying the rules of hygiene and health.

In 1859, the British botanist Charles Darwin announced his theory of evolution. It proclaimed that individual species in the animal world develop due to natural selection. By the end of the 19th century, the theory of the causes of mental illness became famous, the author of which was the Austrian psychiatrist Sigmund Freud. It was based on the assumption that man is primarily a biological being, which exposes him to conflict with culture and civilization.

The development of factory production of fabrics and tailoring accessories led to a significant reduction in production costs and clothing prices during the 19th century, thus also increasing its availability. Fashion, which until recently — because of the extremely high cost of outfits — could only yield to representatives of the aristocracy and the bourgeoisie, began to spread among the middle and lower strata of society. In the production of clothes, the utility, comfort and respect for rules of hygiene became increasingly important. However, this tendency was much faster reflected in the cut and styles of men's rather than women's clothing. It was not until the year 1900 that ready‑made clothing appeared on sale, and fashion for an athletic silhouette began to spread.