Temat: Próba sił. Rewolucja 1905–1907 w Rosji i na ziemiach polskich

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XXIV. Ziemie polskie pod zaborami w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:

5. wyjaśnia społeczne i narodowe aspekty rewolucji w latach 1905–1907.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie zapoznają się ze społecznymi i narodowymi aspektami rewolucji w latach 1905–1907.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• charakteryzować przyczyny rewolucji;

• opisywać społeczne i narodowe aspekty rewolucji 1905‑1907;

• wyjaśniać rożnice między akcją strajkową w Królestwie Polskim i w Cesarstwie Rosyjskim.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi o wykonanie Polecenia 2. z e‑podręcznika. Uczniowie słuchają dwóch miniwykładów. Wynotowują w punktach odpowiedzi na podane pytania.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel proponuje uczniom przeprowadzenie w parach debaty korespondencyjnej. Zadaniem uczniów będzie ocena Mikołaja II – jako polityka, władcy, człowieka etc. Nauczyciel wskazuje sposób przygotowania się do zadania. Uczniowie zapoznają się z ilustracją interaktywną z **Polecenia 1** i korzystają z niej przy przygotowywaniu argumentów. Następnie debatują pisemnie. Ochotnicy prezentują wyniki debaty.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel nawiązuje do informacji przygotowanych przez nich w domu. Następnie prosi uczniów o wykonanie **Polecenia 2**. Uczeń czyta odezwę młodzieży szkół średnich Królestwa Polskiego w sprawie strajku szkolnego z lutego 1905 roku. Następnie streszcza pisemnie jej postulaty.

2. Nauczyciel przechodzi od sytuacji i postaw uczniów do naświetlenia ogólnej sytuacji politycznej w Królestwie Polskim. Mówi o różnicach między głównymi obozami politycznymi. Wykład ilustruje materiałami ikonograficznymi z e‑podręcznika.

3. Uczniowie poznają szczegóły działalności strajkowej ludności Rosji i ziem polskich znajdujących się w jej obrębie. Wykonują **Ćwiczenie 1** (na podstawie danych z tabeli oceniają prawdziwość podanych zdań) oraz **Polecenie 3**. Omawiają wnioski na forum klasy. Nauczyciel uzupełnia wiedzę uczniów, podając interesujące szczegóły.

4. Podczas pracy nad ćwiczeniami i poleceniami nauczyciel wykorzystuje metodniki lub zestaw kart w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym. Uczniowie dzięki kartom sygnalizują nauczycielowi, czy mają trudności z wykonywaniem poleceń (kolor zielony – radzę sobie świetnie, kolor żółty – mam wątpliwości, kolor czerwony – proszę o pomoc).

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel omawia skutki rewolucji 1905‑1906. Prosi uczniów o komentarze oparte na wiedzy z lekcji. Uczniowie wykonują **Polecenie 4**, które pozwala im uporządkować przyswojoną wiedzę.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych: Uczniowie piszą esej dotyczący rewolucyjnych doświadczeń uczniów epoki rewolucji 1905–1906, wykorzystując materiały z e‑podręcznika i wiadomości nabyte w toku lekcji.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

A test of strength. Revolution 1905‑1907 in Russia and the Polish lands

In Tsarist Russia, the attitude of society toward the already anachronistic system of absolute rule by the Tsar was changing. The crisis in 1900‑1903 additionally deepened the social disparities and worsened the situation of workers. In 1903, the Social Democratic Workers' Party of Russia (SDPRR) emerged. It's most important activist was Vladimir Lenin. The direct impulse that led to the outbreak of revolution was „Bloody Sunday”, which took place on 22nd January, 1905. On this day, participants in a peaceful workers' demonstration, inspired by the Social Democrats, went to the Winter Palace to present the Tsar with a petition. It called for the establishment of a parliament, political freedom and the end to the war with Japan. The army opened fire on the demonstrators, killing nearly a thousand people and injuring many others. Following the events of „Bloody Sunday”, there followed a huge wave of strikes and demonstrations in the cities of Russia on a daily basis. The Tsar initially agreed to reforms, permitted political parties and organised elections for the Duma. In time, however, he reneged on many of the concessions. Influenced by the revolution in Russia, workers' events also began to occur in the Kingdom of Poland. These were brutally suppressed, but as a result, conditions for workers were improved and political parties legalised.