Temat: Jaki kształt ma Ziemia?

Materiał uzupełniający do wykorzystania na lekcjach w grupie przedmiotów przyrodniczych (przyroda, biologia, chemia, geografia, fizyka), zajęciach dodatkowych, kołach zainteresowań. Może służyć jako zasób poszerzający wiedzę, przygotowujący uczniów do konkursów przyrodniczych.

Adresat

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa V Geografia
II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

1) Prowadzenie obserwacji i pomiarów w terenie, analizowanie pozyskanych danych i formułowanie wniosków na ich podstawie.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie opisują kształt i wielkość Ziemi.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wskazywać obserwacje, które umożliwiają określenie kształtu Ziemi;

• określać kształt i rozmiary Ziemi.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• globusy;

• styropianowe piłki (jak największe) przecięte na pół, kolorowe tasiemki, pisaki, kartki, szpilki.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

• Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

Faza realizacyjna

• Uczniowie wykonują Polecenie 1. Nauczyciel poleca podopiecznym, żeby w formularzu zamieszczonym w abstrakcie zapisali pytanie badawcze i hipotezę. Następnie uczniowie odnotowują swoje obserwacje i wnioski. Nauczyciel wskazuje osobę, która dzieli się swoimi spostrzeżeniami i wyjaśnia zasadność zanotowanych przez siebie wniosków.

• Nauczyciel prosi uczniów, żeby przeczytali wskazany fragment abstraktu i postarali się zapamiętać jego treść. Następnie uczestnicy zajęć, pracując w parach, wzajemnie odpytują się ze znajomości fragmentu.

• Uczniowie wykonują kolejne ćwiczenia i polecenia. Nauczyciel sprawdza i uzupełnia odpowiedzi, przedstawiając uczniom niezbędne informacje. Udziela informacji zwrotnej..

• Uczniowie dobierają się w pary. Każda para otrzymuje: styropianowe piłki (jak największe) przecięte na pół, kolorowe tasiemki, pisaki, kartki, szpilki i wykorzystując materiały przedstawia wymiary Ziemi: obwód, średnicę i promień. Uczniowie demonstrują efekty swojej pracy, poprzez głosowanie wybierają nalepszy/sze modele.

• Każda para uczniów otrzymuje globus, a nauczyciel prosi uczniów, aby podali przykłady wykorzystania globusa w nauce. Pomysły zapisuje na tablicy. Wspólnie z uczniami wybierają trzy, które uczniowie zapisują w zeszycie.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel wyświetla kryteria sukcesu i pyta uczniów, jak oceniają swoje umiejętności zdobyte na zajęciach.

Praca domowa

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

What shape does the Earth have?

An ant climbing a tree trunk is unable to describe its shape or size. A man standing on the surface of the Earth finds himself in a similar situation. However, today there are no doubts about the size and shape of the Earth. How do we know that?

The size of a human being is so small in comparison with the whole Earth that we cannot fathom its shape or dimensions. Our ancestors thought that it was flat. It was not until a number of studies demonstrated that the Earth was spherical. It was finally proven by voyages around the world. Space flights provided us with photographs which make it possible to precisely determine the shape of the Earth.

Of course, we do not have to fly into space to convince ourselves that the Earth is round. The evidence for the spherical shape of our planet includes:

• the area encircled by the horizon (apparent line that separates earth from sky) has a circular shape, which increases with increasing height above the ground,

• observation of the shadow of the Earth during the lunar eclipses, when the Moon passes directly behind Earth and into its shadow,

• observations of ships approaching the port.

We already know how to prove that the Earth is spherical. And how can we find out what size it is? The size of the Earth can be calculated by making precise measurements. Already in antiquity, scholars noticed that the Sun observed in one location is higher above the horizon than in another location further to the north. By making very accurate measurements of sun‑ray angles, they calculated that the circumference of the Earth was about 40 000 km. Today we know that the Earth's circumference is 40 075 km, and the average radius – is about 6371 km. This means that its diameter is approximately 12 742 km.

Due to its enormous dimensions, we cannot see the entire Earth. Therefore, a model was created which shows the Earth in a much diminished form. We call it a globe. The globe is indispensable in any life sciences classroom. It shows not only the shape of the Earth – but also where land masses and oceans are.

Precise measurements and observations have shown that the Earth is not exactly a sphere. The movement around its own axis creates a centrifugal force. As a result, the Earth is slightly flattened. Such a flattened sphere is called an ellipsoid.

• Because of its size, the Earth seems flat to an observer standing on its surface.

• Observations prove that the Earth has a spherical shape.

• The circumference of the Earth is approximately 40 000 km and its diameter is 12742 km.