Temat: Socjalizm

Autorka scenariusza: Monika Piotrowska‑Marchewa

Adresat

Uczeń klasy VII szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

Klasa VII

XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:

4) wymienia nowe idee polityczne i zjawiska kulturowe.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie zapoznają się z głównymi założeniami i odłamami ideologii socjalistycznej w XIX wieku.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• opowiada o prekursorach socjalizmu.

• opisuje pomysły ideologów socjalizmu i przykłady ich realizacji – jako odpowiedź na problemy kapitalistycznego społeczeństwa doby rewolucji przemysłowej;

• charakteryzuje główne odłamy ideologii socjalistycznej;

Metody/techniki kształcenia

• metody podające: pogadanka, wykład informacyjny, wyjaśnienia i komentarze nauczyciela;

• metody programowane: z wykorzystaniem e‑podręcznika, z użyciem multimediów;

• metody problemowe: aktywizujące: dyskusja;

• metody praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe, praca z tekstem i osią czasu.

Formy pracy

• praca w parach lub grupach;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna lub tradycyjna;

• tablety/komputery;

• kartki samoprzylepne w trzech kolorach.

Przed lekcją

Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie wiadomości z lekcji w e‑podręczniku Bogaci i biedni. Społeczeństwo europejskie I połowy XIX wieku. Prosi również o przeczytanie podrozdziału Ludzie i maszyny z lekcji pt. Nowe ideologie: socjalizm. Ewentualnie zadaje materiał edukacyjny do obejrzenia: o dzieciach i młodzieży z nizin społecznych w XIX‑wiecznej Europie (lekcja: Bogaci i biedni…).

Przebieg zajęć

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel podaje uczniom cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

2. W ramach rekapitulacji wstępnej uczniowie przypominają warunki życia w społeczeństwach wczesnokapitalistycznych. Omawiają warunki pracy mężczyzn, dzieci i kobiet z proletariatu. Zwracają uwagę na główne problemy epoki.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie Polecenie 1 – oś czasu. Uczniowie zapoznają się z postulatami i projektami głównych ideologów socjalizmu utopijnego z I połowy XIX wieku. Zastanawiają się nad związanymi z nimi plusami i minusami. Nauczyciel przedstawia uczniom historię komuny paryskiej 1871 roku jako przykład wprowadzania utopijnych projektów w wyniku rewolty robotniczej (może wykorzystać materiały zawarte w e‑podręczniku). W dalszej części lekcji uczniowie będą starali się zrozumieć, jakie idee stały u podłoża komuny paryskiej – tak innej od pierwszych projektów socjalistów utopijnych.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Rozdaje im karteczki samoprzylepne wybranego koloru (jeden kolor = jedna grupa). Zadaniem każdej z grup będzie opracowanie podobnej osi czasu w odniesieniu do następujących ideologów:

a) anarchiści,

b) socjaldemokraci,

c) komuniści.

Podczas pracy uczniowie korzystają z e‑podręcznika (listę tę może też podsunąć im nauczyciel) oraz z anglojęzycznych materiałów zamieszczonych w internecie. Wykonują również Polecenie 1. Analizują, jaki był stosunek socjalistów do praw kobiet.

2. Zebrane informacje o pomysłach/poglądach/inicjatywach umieszczają na kartkach samoprzylepnych wybranego koloru, opatrując ją odpowiednim nazwiskiem. Nauczyciel monitoruje pracę, podsuwa wskazówki. Dba o informację zwrotną przekazywaną uczniom podczas rozwiązywania ćwiczeń i wykonywania poleceń.

2. Finalnie uczniowie rysują oś czasu na tablicy lub na arkuszu papieru i przyklejają zebrane na karteczkach informacje. Wykonują dokumentację fotograficzną wykonanej planszy.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel proponuje uczniom wykonanie Ćwiczenia 1 (uzupełnianie tabeli). Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane i udziela informacji zwrotnej.

2. Nauczyciel rozdaje uczniom ankiety ewaluacyjne, w których ocenią własną pracę na lekcji, pracę nauczyciela oraz kolegów i koleżanek.

3. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza) - proponuje zapoznanie się z Kapsułą Czasu zamieszczoną w e‑podręczniku.

Słownictwo

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

New ideologies: socialism

Along with the development of industry, the movements seeking to improve the working and living conditions of workers were created. The postulates were to be implemented through the introduction of socialism. The first socialists were: Claude Henri de Saint‑Simon, Charles Fourier, Robert Owen. Radical communist slogans called for the overthrow of capitalism through revolution. The creators of this ideology were: Karol Marks and Friedrich Engels. The faith of the first socialists in peaceful methods of improving the capitalist social relations was not shared also by anarchists: Pierre Joseph Proudhon, Mikhail Bakunin, Peter Kropotkin. In 1871, the rebellious people of Paris formed a government and took power in the city for more than two months. Decrees issued by the Council of Commune introduced the separation of the Catholic Church from the state, universal, free and secular education, and established a minimum wage for workers. The labour protection and social services, which it initiated were included in the program of all the then workers parties at the end of the 19th century.