Temat: Wszechocean i typy mórz

Adresat

Uczeń klasy V

Podstawa programowa

Wymagania ogólne

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

4. Określanie związków i zależności między poszczególnymi elementami środowiska przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego, formułowanie twierdzenia o prawidłowościach, dokonywanie uogólnień.

Wymagania szczegółowe

III. Lądy i oceany na Ziemi: rozmieszczenie lądów i oceanów, pierwsze wyprawy geograficzne. Uczeń:

2) wymienia nazwy kontynentów i oceanów oraz wskazuje ich położenie na globusie i mapie świata oraz określa ich położenie względem równika i południka zerowego;

Cel lekcji: Uczeń poznaje klasyfikację wód morskich na Ziemi.

Kryteria sukcesu

  • wskażesz oceany na kuli ziemskiej;

  • wymienisz i opiszesz podstawowe typy mórz;

  • wskażesz przykłady podstawowych typów mórz na mapie.

Środki dydaktyczne

  • komputery z dostępem do internetu, ewentualnie tablety;

  • zasoby multimedialne zawarte w lekcji „Typy mórz i charakterystyka wód morskich” w e‑podręczniku;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Metody i formy pracy

  • metody podające: wykład informacyjny;

  • metody problemowe: dyskusja dydaktyczna, burza mózgów;

  • metody programowane: z użyciem komputera, z użyciem e‑podręcznika;

  • metody praktyczne: metoda stolików eksperckich, ćwiczenia przedmiotowe;

  • formy pracy: praca indywidualna, w parach, w grupach i zbiorowa.

Fazy lekcji

Wstępna

1. Przed zajęciami nauczyciel poleca uczniom zapoznanie się z całością materiału z lekcji „The Global Ocean and types of seas” w abstrakcie.

2. Na zajęciach nauczyciel określa cel lekcji, informuje uczniów o jej planowanym przebiegu.

Realizacyjna

1. Nauczyciel informuje uczniów, że ogół oceanów i mórz na Ziemi to wszechocean. Zapisuje to pojęcie na tablicy i prosi, zeby uczniowie w trakcie burzy mózgów zapisali wokół znane im nazwy oceanów i mórz. Po fazie twórczej następuje weryfikacja pomysłów.

2. Nauczyciel uruchamia Google maps i prosi chętnych/wybranych uczniów, by wyszukali kolejno wszystkie oceany. Wspolnie z klasa omawia ich położenie, wyjaśnia też różne rodzaje klasyfikacji oceanów.

3. Natępnie nauczyciel omawia poszczególne typy mórz (otwarte, przybrzeżne, międzywyspowe, śródziemne międzykontynentalne, śródziemne wewnątrzkontynentalne).

4. Nauczyciel dzieli klasę na 5 grup. Informuje, że ich zadaniem będzie odszukanie i zaznaczenie odpowiednim kolorem na mapie świata poszczególnych typów mórz. Przydziela każdej grupie jeden typ. Po upływie wyznaczonego czasu nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej ćwiczenie 1, a przedstawiciele grup przedstawiają wyniki pracy. Nauczyciel czuwa nad poprawnością wykonania zadania.

5. Praca w grupach liczących 5 osób prowadzona metodą stolików eksperckich. Uczniowie realizują tą metodą treść polecenia 1 z lekcji w e‑podręczniku. W każdej grupie znajduje się po jednej osobie, która jest odpowiedzialna za znalezienie na mapie hipsometrycznej świata jednego z podstawowych typów mórz. Uczniowie z różnych grup, którzy mają znaleźć ten sam typ morza, siadają wspólnie i dyskutują nad charakterystycznymi cechami danego morza oraz wyszukują przynajmniej kilka jego przykładów. Następnie wracają do swoich grup i dzielą się z nimi wiedzą. Na zakończenie pracy każda grupa powinna wskazać po jednym przykładzie:

  • morza otwartego;

  • morza przybrzeżnego;

  • morza międzywyspowego;

  • morza śródziemnego międzylądowego;

  • morza śródziemnego wewnątrzkontynentalnego.

6. Praca indywidualna lub w parach. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne, których celem jest doskonalenie umiejętności rozpoznawania głównych typów mórz.

Podsumowująca

1. Podsumowanie lekcji prowadzone w formie otwartej dyskusji, które służy ugruntowaniu wiadomości, wyjaśnieniu wątpliwości uczniów oraz uzupełnieniu notatek.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

waves
waves
RaMlSw9MRfzHw
Nagranie słówka: waves

fale – ruch cząstek wody powodowany najczęściej siłą wiatru

sea
sea
RvlMGJ4ol9lBL
Nagranie słówka: sea

morze – naturalny zbiornik wodny, mniej lub bardziej wyraźnie oddzielony od oceanu brzegami kontynentu, wyspami lub półwyspami

ocean
ocean
R1SN5YfRcVnsh
Nagranie słówka: ocean

ocean – wielka część hydrosfery stanowiąca odrębny fragment wszechoceanu; najczęściej wyróżnia się 4 oceany, ale są też klasyfikacje wyróżniające 3 (nie wydziela się wtedy Oceanu Arktycznego) lub 5 oceanów (wody wokół Antarktydy uważa się wówczas za Ocean Południowy)

tides
tides
RrWz7qYtOs1JY
Nagranie słówka: tides

przypływy – regularnie powtarzające się ruchy poziomu wody w morzu lub w oceanie wywołane siłami przyciągania Księżyca i Słońca

sea currents
sea currents
RExSGzWlqpYf0
Nagranie słówka: sea currents

prądy morskie – stałe ruchy wody w oceanach wywołane wiatrami, a zmodyfikowane przez ruch obrotowy Ziemi i siłę Coriolisa

Teksty i nagrania

RATv2mV10mPru
Nagranie abstraktu

The Global Ocean and types of seas

The Global Ocean - an area of all oceans and seas connected to each other, covers about 71% of our planet's surface. Thanks to the combination of waters, their level is basically the same. However, various factors may cause short‑term or periodic changes of this level in certain parts of the Global Ocean. There are 4 oceans separated on Earth, the boundaries of which are formed by land and formal lines marked out by humans.

We distinguish:

  • The Pacific Ocean - covers almost half of the Global Ocean,

  • The Atlantic Ocean - makes up 25% of the Global Ocean,

  • The Indian Ocean (around 21%),

  • The Arctic Ocean (around 4%).

Classifications are distinguishing 3 (the Arctic Ocean is not included) or 5 oceans (the waters around Antarctica are considered to be the Southern Ocean).

Some parts of the oceans tend to be called seas. Mostly, there are 5 main types of seas:

  • open seas (without a clear border with the ocean),

  • marginal seas (limited by land and archipelagos of islands or peninsulas),

  • island seas (surrounded by islands)

  • mediterranean intercontinental seas (limited by the shores of two continents),

  • mediterranean intracontinental seas (surrounded by the land of one continent).

Sea fragments surrounded by land from three sides are called bays, and a narrowing of the water area separating two land areas – straits.