Temat: Zmiana stężenia roztworu – rozcieńczanie

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa:

Szkoła podstawowa. Chemia.

V. Woda i roztwory wodne. Uczeń:

7) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć: rozpuszczalność, stężenie procentowe (procent masowy), masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa roztworu, gęstość roztworu (z wykorzystaniem tabeli rozpuszczalności lub wykresu rozpuszczalności).

Ogólny cel kształcenia

Uczeń oblicza stężenie procentowe roztworów po rozcieńczeniu

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• obliczać stężenie procentowe roztworu, który uległ rozcieńczeniu.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja;

  • burza mózgów.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• metodnik lub kartki zielone, żółte i czerwone.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

3. BHP – przed przystąpieniem do eksperymentów uczniowie zapoznają się z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcji. Nauczyciel wskazuje na konieczność zachowania ostrożności w pracy z nimi.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel, wprowadzając uczniów w zagadnienie rozcieńczania stężenia roztworów, zadaje pytania: Co oznacza pojecie „rozcieńczanie”? Jakie znacie substancje, które należy rozcieńczać?. Uczniowie w czasie burzy mózgów podają swoje propozycje, moderator zapisuje je na tablicy. Po fazie twórczej następuje weryfikacja pomysłów. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje. Na zakończenie prosi chętnego/wybranego ucznia o podsumowanie.

2. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej ilustrację „Model procesu rozcieńczania roztworu” z abstraktu. Uczniowie omawiają proces. Nauczyciel pyta, czy uczniowie znają inny sposób rozcieńczania roztworu. Zadaje pytania naprowadzające na metodę usunięcia substancji rozpuszczonej. W razie potrzeby uzupełnia informacje lub wyjaśnia zjawisko.

3. Nauczyciel wyświetla prezentację przedstawiającą etapowe rozwiązanie zadania na obliczanie stężenia procentowego po rozcieńczeniu. Omawia z uczniami każdy etap, a na zakończenie prosi, by uczniowie za pomocą metodników określili stopień zrozumienia materiału.

4. Nauczyciel prosi chętnego/wybranego ucznia o rozwiązanie na tablicy ćwiczenia 1 z abstraktu. W razie potrzeby udziela wyjaśnień.

5. Uczniowie, pracując w parach, rozwiązują pozostałe ćwiczenia. Każde z nich jest omawiane na form klasy.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań:

   • Dziś nauczyłem się…

   • Zrozumiałem, że…

   • Zaskoczyło mnie…

   • Dowiedziałem się…

   W celu przeprowadzenia podsumowania może posłużyć się tablicą interaktywną w abstrakcie lub polecić uczniom pracę z nią

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Changing the concentration of the solution– dilution

During many activities related to work, research or everyday life, we add water or other solvent to various liquids (substance solutions). The process that we then cause is called dilution. As a result, we increase the amount (mass) of the solvent, whereas the amount (mass) of the solute does not change.
What happens with the concentration percentage of the diluted solution?

When adding a further portion of solvent to the solution, the number of solvent particles per diluted solute particles increases. Thus, the mass of solvent relative to the mass of solute increases.

Another possible way to dilute the solution is removing the solute.

This treatment is quite difficult to make and is only possible with concentrated solutions.

It consists of cooling the solution to a temperature at which solubility of the solute is low enough that the substance is released from the solution. After removal of the separated substance, the solution contains less of it and its percentage is lower than the original one.

• Concentration of the solution can be changed by dilution.

• As a result of dilution, the concentration of the solution decreases.

• The solution can be diluted by adding a solvent to it.